Geschiedenis §5.3 – Feniks – De kerkhervorming
Kenmerkend aspect:
- De protestantse reformatie die de splitsing van de Christelijke kerk in West-Europa
tot gevolg had.
Paus stond bovenaan kerkelijke hiërarchie en leidde christelijke gemeenschap. -> Paus wordt
gezien als de plaatsvervanger van Christus. Leefwijze van de paus in 1500 lijkt op leefwijze
van wereldlijke vorsten. Paus kreeg veel kritiek door zijn rijkdom.
Johannes Hus:
Begin 15e eeuw bekritiseerde hij de verkoop van kerkelijke ambten, corruptie, handel en
handel van relieken en aflaten. Hij vond dat de kerk afstand moest doen van alle macht en
rijkdom, want de kerk moest terugkeren naar de eenvoud die Jezus had verkondigd.
1415 -> Hij wordt de de paus beschuldigd en als ketter op de brandstapel vermoord.
Johannes Hus was een voorloper van de kerkhervorming en inspiratiebron voor Luther.
Erasmus bleef ondanks kritiek ook altijd katholicisme trouw. Ook hij wilde dat de kerk
zichzelf zou verbeteren en zuiveren.
Maarten Luther:
Jurist en theoloog.
1517 -> 95 stellingen tegen misstanden van de kerk. Door de drukpers kon hij zijn ideeën
snel verspreiden. Hij was tegen de verkoop van aflaten en verwierp luxe van kerkgebouw en
wereldlijke leven van hoge geestelijken. Ook had hij veel kritiek op de priesters. Luther wilde
een kerkhervorming of reformatie: de fouten herstellen. Hij had 3 ideeën:
- Mens kan alleen door genade van God worden gered
- Hij wilde de rol van paus kleiner maken
- De mens kan alleen door geloof tot God komen en niet door ‘goede werken’
Luther zorgde dat de bijbel voor iedereen te begrijpen was. Hij bekritiseerde ook de Joodse
eredienst. Hij zei dat deze zou afleiden van echt geloven. De Joden bekeerden zich daarom
niet. Toen ze na de kerkhervorming nog geen Christen waren keerde Luther zich met pamflet
tegen de Joden in 1543. Hij noemde ze lui en op geldbelust.
1518 -> Paus begint ketterproces tegen Luther. De paus deed hem in de kerkelijke ban. Karel
V was het met de paus eens. Luthers volgelingen gingen eigen kerkgemeentes stichten. Ze
kregen steun van verschillende vorsten uit het Duitse rijk. Het begon als idee om de kerk van
binnenuit te hervormen, maar het werd een kerksplitsing.
1524 -> In Duitsland ontstond hierdoor een Boerenoorlog.
Steeds meer steden en vorsten in het Duitse Rijk gingen over tot het Lutheranisme. Het
ontstaan van de Lutherse kerk leidde tot een oorlog tegen Karel V en de rooms-katholieke
vosten. 1555-> Augsburgse Religievrede komt tot stand. Protestantisme en rooms-
katholicisme werden gelijkberechtigd. De onderdanen in elk gebied moesten het geloof van
hun vorst aannemen of verhuizen. Karel V trad af als keizer.
In Frankrijk kregen de ideeën van Calvijn veel aanhang. Calvijn zei: al voor de geboorte staat
vast of iemand na zijn dood in de hemel zal komen. Calvijn vond dat er in de kerk niks mocht
zijn wat van het geloof kon afleiden. In de kerk zou ook geen paus aan het hoofd staan, maar
Kenmerkend aspect:
- De protestantse reformatie die de splitsing van de Christelijke kerk in West-Europa
tot gevolg had.
Paus stond bovenaan kerkelijke hiërarchie en leidde christelijke gemeenschap. -> Paus wordt
gezien als de plaatsvervanger van Christus. Leefwijze van de paus in 1500 lijkt op leefwijze
van wereldlijke vorsten. Paus kreeg veel kritiek door zijn rijkdom.
Johannes Hus:
Begin 15e eeuw bekritiseerde hij de verkoop van kerkelijke ambten, corruptie, handel en
handel van relieken en aflaten. Hij vond dat de kerk afstand moest doen van alle macht en
rijkdom, want de kerk moest terugkeren naar de eenvoud die Jezus had verkondigd.
1415 -> Hij wordt de de paus beschuldigd en als ketter op de brandstapel vermoord.
Johannes Hus was een voorloper van de kerkhervorming en inspiratiebron voor Luther.
Erasmus bleef ondanks kritiek ook altijd katholicisme trouw. Ook hij wilde dat de kerk
zichzelf zou verbeteren en zuiveren.
Maarten Luther:
Jurist en theoloog.
1517 -> 95 stellingen tegen misstanden van de kerk. Door de drukpers kon hij zijn ideeën
snel verspreiden. Hij was tegen de verkoop van aflaten en verwierp luxe van kerkgebouw en
wereldlijke leven van hoge geestelijken. Ook had hij veel kritiek op de priesters. Luther wilde
een kerkhervorming of reformatie: de fouten herstellen. Hij had 3 ideeën:
- Mens kan alleen door genade van God worden gered
- Hij wilde de rol van paus kleiner maken
- De mens kan alleen door geloof tot God komen en niet door ‘goede werken’
Luther zorgde dat de bijbel voor iedereen te begrijpen was. Hij bekritiseerde ook de Joodse
eredienst. Hij zei dat deze zou afleiden van echt geloven. De Joden bekeerden zich daarom
niet. Toen ze na de kerkhervorming nog geen Christen waren keerde Luther zich met pamflet
tegen de Joden in 1543. Hij noemde ze lui en op geldbelust.
1518 -> Paus begint ketterproces tegen Luther. De paus deed hem in de kerkelijke ban. Karel
V was het met de paus eens. Luthers volgelingen gingen eigen kerkgemeentes stichten. Ze
kregen steun van verschillende vorsten uit het Duitse rijk. Het begon als idee om de kerk van
binnenuit te hervormen, maar het werd een kerksplitsing.
1524 -> In Duitsland ontstond hierdoor een Boerenoorlog.
Steeds meer steden en vorsten in het Duitse Rijk gingen over tot het Lutheranisme. Het
ontstaan van de Lutherse kerk leidde tot een oorlog tegen Karel V en de rooms-katholieke
vosten. 1555-> Augsburgse Religievrede komt tot stand. Protestantisme en rooms-
katholicisme werden gelijkberechtigd. De onderdanen in elk gebied moesten het geloof van
hun vorst aannemen of verhuizen. Karel V trad af als keizer.
In Frankrijk kregen de ideeën van Calvijn veel aanhang. Calvijn zei: al voor de geboorte staat
vast of iemand na zijn dood in de hemel zal komen. Calvijn vond dat er in de kerk niks mocht
zijn wat van het geloof kon afleiden. In de kerk zou ook geen paus aan het hoofd staan, maar
