geschiedenis
Tweede Wereldoorlog
1 september 1939 - 15 augustus 1945
§2.1 de oorzaken van de tweede wereldoorlog
Belangrijke gebeurtenissen in de jaren ‘30
Hitler en de NSDAP waren in 1933 in Duitsland aan de macht gekomen. Ze namen beslissingen die in strijd
waren met het Verdrag van Versailles:
● Invoering van de dienstplicht & sterke uitbreiding van het leger (1935)
● Legering van Duitse troepen in het Rijnland (1936)
● Inlijving van Oostenrijk bij Duitsland, de Anschluss genoemd (maart 1938)
⤷ Op al deze schendingen reageerden Frankrijk en Engeland alleen met protesten.
In het najaar van 1938 eiste Hitler dat Tsjecho-Slowakije Sudetenland aan Duitsland zou afstaan (er woonden
veel mensen van Duitse afkomst). Hitler dreigde met een oorlog, als het de eis zou afwijzen.
(Het conflict zou tot een grote oorlog kunnen uitgroeien. Daarom gingen Daladier (premier van Frankrijk) en
Chamberlain (premier van Engeland) naar München om het probleem met Hitler te bespreken. Ze vonden
Hitlers eis ‘redelijk’ en ze verklaarden dat ze Tsjecho-Slowakije niet zouden helpen. Daladier & Chamberlain
werden bij thuiskomst ontvangen als ‘redders van de vrede’. Daarna trokken de Duitsers het Sudetenland
binnen, de Tsjechen boden geen tegenstand.)
In maart 1939 bezette Hitler de rest van Tsjechië en Slowakije sloot zich aan bij Duitsland. → Frankrijk en
Engeland protesteerden & zeiden dat ze in de toekomst geen andere agressieve daden van Duitsland
aanvaarden. Ze beloofden Polen hulp als Duitsland Polen zou aanvallen.
Frankrijk & Engeland onderhandelden met de Sovjet-Unie om tot een verdrag tegen Duitsland te komen, maar
ze wantrouwden elkaar → er kwam geen verdrag! Tot grote verbazing sloten de Sovjet-Unie en Duitsland in
augustus 1939 een niet-aanvalsverdrag. In het verdrag was in het geheim afgesproken dat de Sovjet-Unie &
Duitsland Polen onderling zouden verdelen.
Op 1 september 1939 viel het Duitse leger Polen binnen. ← aanleiding WOII
3 dagen later verklaarden Fr & En aan Du de oorlog, minder dan een jaar later was bijna heel EU in oorlog.
Opvattingen over oorzaken van de Tweede Wereldoorlog
Sommige onderzoekers geven alleen Hitler de schuld van WOII, andere onderzoekers vinden dat behalve Hitler,
ook Fr, En en de SU zich schuldig achtte:
Kritiek op Verdrag van Versailles
● Het verdrag was onrechtvaardig, omdat aan Duitsland te zware eisen werden gesteld.
● Andere landen zagen dat in, want zij stonden de schendingen van het verdrag toe.
● Het VvV had gewijzigd moeten worden, anders had men de schendingen niet moeten toestaan.
, Kritiek op andere landen
● Fr, En & It stonden in München toe dat Duitsland een deel van Tsjecho-Slowakije zou veroveren. Ook
toen Duitsland daarna heel Tsjecho-Slowakije bezette, aanvaarden zij dat ook.
● De SU & Duitsland verdeelden Polen in een verdrag → voor Duitsland kwam zo de weg vrij om Polen
aan te vallen
● Wantrouwen → geen verdrag tussen SU en Frankrijk & Engeland
● Duitsland kon aldoor zijn gang gaan (ook als het afspraken schond). Hitler verwachtte namelijk niet dat
En & Fr de oorlog zouden beginnen, als Duitsland Polen zou aanvallen.
§2.2 de tweede wereldoorlog: veranderingen in de oorlogvoering
Bij het begin: angst en verwarring in plaats van groot enthousiasme
Bij (het begin) van WO1 waren alle partijen (enthousiast) overtuigd van hun eigen gelijk en een snelle
overwinning. Máár bij WOII heerste een angstige sfeer. Dat kwam doordat de volwassenen de verschrikkingen
van WOI nog goed kenden. Maar nu vreesde ze voor grotere verschrikkingen door de vooruitgang van de
luchtmacht (bombardementen op grote schaal door vliegtuigen).
Meer een wereldoorlog
Terwijl in WO1 alleen in EU werd gevochten, werd tijdens WoII ook Noord-Afrika en Azië gevochten. Er was een
dubbele oorlog gaande: in EU & Noord-Afrika (werden Du & It bestreden) en in Azië (Japan was de agressor)
Bewegingsoorlog in plaats van loopgravenoorlog
Door verbeterde tanks, vliegtuigen en gemotoriseerde voertuigen werden legers veel mobieler.
Het was geen strijd over een breed front, maar gericht op bepaalde doelen (Blitzkrieg).
Er waren ook meer troepenverplaatsingen over grote afstanden.
Nieuwe wapens en hun betekenis
Sonar en radar waren belangrijke uitvindingen, waarmee onderzeeboten konden worden opgespoord. Ook
werden er (verbeterde) dieptebommen gebruikt om de boten uit te schakelen. Door te weinig geld voor
ontwikkeling van vliegtuigen en raketten, betekende deze wapens weinig voor Du. Wél wisten de Duitsers aan
het einde van de oorlog V1’s (onbemande straalvliegtuigjes ‘vliegende bom’) en V2’s (raketten) te ontwerpen.
In Du werd onderzoek gedaan naar kernenergie als wapen, maar een Duitse atoombom kwam niet tot stand.
Mede door de uit Duitsland gevluchte Joodse wetenschappers slaagde de VS erin aan het einde van WOII een
atoombom te ontwikkelen.
Vliegtuig wordt veel belangrijker
Eng en de VS vertrouwden eerst op een overwinnen door een sterke luchtmacht (bombardementen →
industrie vd vijand vernietigen & bombardementen op steden → zou de vijand strijd opgeven).
Luchtbombardementen vernietigde veel, maar brachten niet het verwachte resultaat (geen overgave). De
Geallieerden besloten toen deels van strategie te veranderen: nieuw hoofddoel werd een invasie van EU vanuit
Eng (D-day).
Er werden nu ook vliegvelden gebombardeerd, om de Duitse luchtmacht te vernietigen. Er werd op grotere
schaal strooibiljetten vanuit vliegtuigen geworpen. De strooibiljetten riepen de vijandelijke bevolking op de
strijd te staken en zich te verzetten tegen de regering.
Tweede Wereldoorlog
1 september 1939 - 15 augustus 1945
§2.1 de oorzaken van de tweede wereldoorlog
Belangrijke gebeurtenissen in de jaren ‘30
Hitler en de NSDAP waren in 1933 in Duitsland aan de macht gekomen. Ze namen beslissingen die in strijd
waren met het Verdrag van Versailles:
● Invoering van de dienstplicht & sterke uitbreiding van het leger (1935)
● Legering van Duitse troepen in het Rijnland (1936)
● Inlijving van Oostenrijk bij Duitsland, de Anschluss genoemd (maart 1938)
⤷ Op al deze schendingen reageerden Frankrijk en Engeland alleen met protesten.
In het najaar van 1938 eiste Hitler dat Tsjecho-Slowakije Sudetenland aan Duitsland zou afstaan (er woonden
veel mensen van Duitse afkomst). Hitler dreigde met een oorlog, als het de eis zou afwijzen.
(Het conflict zou tot een grote oorlog kunnen uitgroeien. Daarom gingen Daladier (premier van Frankrijk) en
Chamberlain (premier van Engeland) naar München om het probleem met Hitler te bespreken. Ze vonden
Hitlers eis ‘redelijk’ en ze verklaarden dat ze Tsjecho-Slowakije niet zouden helpen. Daladier & Chamberlain
werden bij thuiskomst ontvangen als ‘redders van de vrede’. Daarna trokken de Duitsers het Sudetenland
binnen, de Tsjechen boden geen tegenstand.)
In maart 1939 bezette Hitler de rest van Tsjechië en Slowakije sloot zich aan bij Duitsland. → Frankrijk en
Engeland protesteerden & zeiden dat ze in de toekomst geen andere agressieve daden van Duitsland
aanvaarden. Ze beloofden Polen hulp als Duitsland Polen zou aanvallen.
Frankrijk & Engeland onderhandelden met de Sovjet-Unie om tot een verdrag tegen Duitsland te komen, maar
ze wantrouwden elkaar → er kwam geen verdrag! Tot grote verbazing sloten de Sovjet-Unie en Duitsland in
augustus 1939 een niet-aanvalsverdrag. In het verdrag was in het geheim afgesproken dat de Sovjet-Unie &
Duitsland Polen onderling zouden verdelen.
Op 1 september 1939 viel het Duitse leger Polen binnen. ← aanleiding WOII
3 dagen later verklaarden Fr & En aan Du de oorlog, minder dan een jaar later was bijna heel EU in oorlog.
Opvattingen over oorzaken van de Tweede Wereldoorlog
Sommige onderzoekers geven alleen Hitler de schuld van WOII, andere onderzoekers vinden dat behalve Hitler,
ook Fr, En en de SU zich schuldig achtte:
Kritiek op Verdrag van Versailles
● Het verdrag was onrechtvaardig, omdat aan Duitsland te zware eisen werden gesteld.
● Andere landen zagen dat in, want zij stonden de schendingen van het verdrag toe.
● Het VvV had gewijzigd moeten worden, anders had men de schendingen niet moeten toestaan.
, Kritiek op andere landen
● Fr, En & It stonden in München toe dat Duitsland een deel van Tsjecho-Slowakije zou veroveren. Ook
toen Duitsland daarna heel Tsjecho-Slowakije bezette, aanvaarden zij dat ook.
● De SU & Duitsland verdeelden Polen in een verdrag → voor Duitsland kwam zo de weg vrij om Polen
aan te vallen
● Wantrouwen → geen verdrag tussen SU en Frankrijk & Engeland
● Duitsland kon aldoor zijn gang gaan (ook als het afspraken schond). Hitler verwachtte namelijk niet dat
En & Fr de oorlog zouden beginnen, als Duitsland Polen zou aanvallen.
§2.2 de tweede wereldoorlog: veranderingen in de oorlogvoering
Bij het begin: angst en verwarring in plaats van groot enthousiasme
Bij (het begin) van WO1 waren alle partijen (enthousiast) overtuigd van hun eigen gelijk en een snelle
overwinning. Máár bij WOII heerste een angstige sfeer. Dat kwam doordat de volwassenen de verschrikkingen
van WOI nog goed kenden. Maar nu vreesde ze voor grotere verschrikkingen door de vooruitgang van de
luchtmacht (bombardementen op grote schaal door vliegtuigen).
Meer een wereldoorlog
Terwijl in WO1 alleen in EU werd gevochten, werd tijdens WoII ook Noord-Afrika en Azië gevochten. Er was een
dubbele oorlog gaande: in EU & Noord-Afrika (werden Du & It bestreden) en in Azië (Japan was de agressor)
Bewegingsoorlog in plaats van loopgravenoorlog
Door verbeterde tanks, vliegtuigen en gemotoriseerde voertuigen werden legers veel mobieler.
Het was geen strijd over een breed front, maar gericht op bepaalde doelen (Blitzkrieg).
Er waren ook meer troepenverplaatsingen over grote afstanden.
Nieuwe wapens en hun betekenis
Sonar en radar waren belangrijke uitvindingen, waarmee onderzeeboten konden worden opgespoord. Ook
werden er (verbeterde) dieptebommen gebruikt om de boten uit te schakelen. Door te weinig geld voor
ontwikkeling van vliegtuigen en raketten, betekende deze wapens weinig voor Du. Wél wisten de Duitsers aan
het einde van de oorlog V1’s (onbemande straalvliegtuigjes ‘vliegende bom’) en V2’s (raketten) te ontwerpen.
In Du werd onderzoek gedaan naar kernenergie als wapen, maar een Duitse atoombom kwam niet tot stand.
Mede door de uit Duitsland gevluchte Joodse wetenschappers slaagde de VS erin aan het einde van WOII een
atoombom te ontwikkelen.
Vliegtuig wordt veel belangrijker
Eng en de VS vertrouwden eerst op een overwinnen door een sterke luchtmacht (bombardementen →
industrie vd vijand vernietigen & bombardementen op steden → zou de vijand strijd opgeven).
Luchtbombardementen vernietigde veel, maar brachten niet het verwachte resultaat (geen overgave). De
Geallieerden besloten toen deels van strategie te veranderen: nieuw hoofddoel werd een invasie van EU vanuit
Eng (D-day).
Er werden nu ook vliegvelden gebombardeerd, om de Duitse luchtmacht te vernietigen. Er werd op grotere
schaal strooibiljetten vanuit vliegtuigen geworpen. De strooibiljetten riepen de vijandelijke bevolking op de
strijd te staken en zich te verzetten tegen de regering.
