Inhoudsopgave
EPIDEMIOLOGIE EN VATBAARHEID VOOR PARODONTITIS ............................................................. 2
BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 1 ................................................................................... 6
DIAGNOSTIEK EN BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 2 ........................................................ 9
BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 3 ................................................................................. 13
BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 4 ................................................................................. 18
DIAGNOSTIEK EN BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 5 ...................................................... 22
CLASSIFICATIE VAN PARODONTITIS ............................................................................................. 28
ORALE MICROBIOLOGIE- GEZONDE FLORA .................................................................................. 32
ORALE MICROBIOLOGIE BIJ PARODONTITIS................................................................................. 44
IMMUNOLOGISCHE REACTIE BIJ PARODONTITIS .......................................................................... 56
, Epidemiologie en vatbaarheid voor parodontitis
Normaal gezond en gingivitis is geen verschil te zien op een röntgenfoto
Parodontitis zie je vooral tandsteen en botverlies
Parodontitis is cumulatief
Diagnostiek, anamnese, klinisch inspectie, klinisch meten, röntgen
- Pocketsonde
- Klinische aspecten
- Röntgenfoto’s
Termen en begrippen die je van elkaar moeten onderscheiden
Epidemiologie
- Het voorkomen van de verspreiden van ziekten binnen en tussen populaties
- De methodeleer van onderzoek naar gezondheid en ziekte in populaties
Prevalentie
- Geeft aan hoeveel mensen op enig moment de aandoening hebben
Incidentie
- Het relatieve aantal nieuwe gevallen van de aandoening in een bepaalde tijdsperiode
- Wordt meestal opgegeven als het aantal nieuwe gevallen per duizend personen per jaar of
honderdduizend per jaar
Hoe vaak komt parodontitis voor?
• Epidemiologie van parodontale aandoeningen in Jönköping (Zweden, N= 600/ jaar, 20-70j)
Verschil 1973 en 2003 komt omdat in 1973 meer elementen werden geëxtraheerd, dit zorgt het
verschil tussen de ernstig en zeer ernstig parodontitis. Vanaf 1983 is het behoorlijk stabiel gebleven.
Zie tabel dia.
Systematic review 1990-2010
- 72 studies
- Ongeveer 290.000 personen
- Prevalentie ernstige parodontitis 11% wereldwijd
Incidentie van ernstige parodontitis per 100.000 personen per jaar
- Gemiddeld 701 per 100.000 personen
Verschillende methoden/ technieken/ instrumenten voor de epidemiologie van parodontale
aandoeningen
1. Klinisch onderzoek (Marchal- Day & Shourie, 1944)
2. Röntgenologisch onderzoek (Marchal- Day & Shourie, 1949)
3. Periodontal index (Russell 1956)
4. Periodontal disease index (Ramfjord 1959)
5. ‘’ full mouth’’ methode
6. National Institute of Dental Research (N.I.DR., VS) method
7. Community Periodontal Index for Treatment Needs (CPITN)
8. Screening DPSI
9. Screening PPS
Ad 3. Periodontal Index (Russell 1956)
2
,Samengestelde index
- Ontsteking
- Pocket diepte
- Geen aanhechtingsverlies
- Reversibel
Ad 4. Periodontal disease index (Ramfjord 1959)
Samengestelde index
- Ontsteking
- Pocket diepte
- Aanhechtings verlies
Verder werden in die tijd ook tandplak en tandsteen gescoord:
- Plaque index
- Calculus index
Introductie van index elementen
- 16
- 21
- 24
- 36
- 44
- 41
- ‘’ the Ramfjord teeth’’
- Geen diagnose
- Lokale problemen worden niet meegenomen
Epidemiologie → etiologie (oorzaak)
Relatie mondhygiëne (slecht of matig of goed) en parodontitis/ parodontale afbraak
- Lovdal et al. (1958)
- Schei et al. (1959)
Mondhygiëne indexen
Plaque index: Ramfjord (1959)
Mondhygiëne Index: Greene & Vermillion (1960)
Plaque Index: Quigly & Hein (1962)
Plaque Index: Silness & Löe (1964)
Ad 5. ‘’ Full mouth’’ methode
Huidige methode voor de prevalentie van parodontitis is gebaseerd op pocket diepte en
aanhechtingsverlies bij 6 plaatsen rondom alle elementen; tijdrovend en belastend voor de patiënt
Ad 6. Op basis van NIDR-systeem
‘’ periodontitis index’’
Alle elementen mesio en midbuccaal
Samengestelde index:
- Verdiepte pockets met ontsteking
- Aanhechtingsverlies met ontsteking
- Furcatie aandoening met ontsteking
Classificatie:
- Mild
- Matig
- Ernstig
3
, Ad 7. CPITN
- Sextant krijgt een cijfer
0= gezond
1= Pd <3mm, geen tandsteen wel bloeding
2= Pd <3mm, tandsteen, bop, retentiefactoren
3= Pd 4-5 mm
4= Pd> 6mm
- Pocketdiepte staan centraal
- Geen aanhechtingsverlies! Ook geen negatieve aanhechting
Parodontitis is
Een ontstekingsziekte in de steunweefsels van de tanden en kiezen. De ontstekingsreactie resulteert
zelf in parodontale afbraak
Hoe komen sommige mensen aan parodontitis
Wat is de oorzaak van parodontitis?
Een abnormale gastheerreactie op de biofilm, dat is gebrek aan ‘’ immuun fitness’’
Gingivitis is in dat opzicht ‘’ normaal’’
Dus: gingivitis beschouwen we als een normale gastheerreactie op biofilm een normale ‘’ immuun
fitness’’
De abnormale gastheerreactie is multi- causaal
Generiek Multi- causaliteit ’s model voor parodontitis
- Gastheer respons genetica (epigenetica)
- Lifestyle
- Omgeving (microbiële biofilm
- Systemische ziektes, medicijnen
- Gebit gerelateerde factoren (andere factoren)
Per patiënt verschilt de relatieve bijdrage van de individuele risico factoren
Afwijkende immuun fitness → abnormale gastheerreactie → hyper- reactiviteit, hypo- reactiviteit-
geen resolutie = chronische, periodiek opvlammende, parodontale ontsteking
Chronische ontsteking → veranderingen in de subgingivale ecologie → ontstaan van een dysbiotische
(niet in balans) subgingivale microbioom → van kwaad tot erger
Microbiële dysbiosis
Bacterieel evenwicht → Verandering in AB, ziekte, dieet, hyposialie en immuunrespons zorgt ervoor
dat het evenwicht van de bacteriën wordt verstoord → en een nieuw ecosysteem ontstaat die
uitgroeien tot gingivitis of parodontitis als de gastheerreactie niet kan reageren.
De afwijkende gastheer reacties leiden tot een vicieuze cirkel
Vicieuze cirkel periodieke opvlamming:
Chronische ontstekingsreactie → nieuwe niches met uitgroei van pathobionten → dysbiotische
subgingivale microbioom → dominantie van parodontale pathobionten
Samenvattend
1. Parodontitis is een complexe ziekte
a. Multi causaal en oorzakelijke factoren tegelijkertijd
b. Non- lineair (periodiek opvlammend)
2. Veroorzaakt door afwijkende gastheer reacties (minder immuun fitness)
4
EPIDEMIOLOGIE EN VATBAARHEID VOOR PARODONTITIS ............................................................. 2
BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 1 ................................................................................... 6
DIAGNOSTIEK EN BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 2 ........................................................ 9
BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 3 ................................................................................. 13
BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 4 ................................................................................. 18
DIAGNOSTIEK EN BEHANDELPLANNING BIJ PARODONTITIS 5 ...................................................... 22
CLASSIFICATIE VAN PARODONTITIS ............................................................................................. 28
ORALE MICROBIOLOGIE- GEZONDE FLORA .................................................................................. 32
ORALE MICROBIOLOGIE BIJ PARODONTITIS................................................................................. 44
IMMUNOLOGISCHE REACTIE BIJ PARODONTITIS .......................................................................... 56
, Epidemiologie en vatbaarheid voor parodontitis
Normaal gezond en gingivitis is geen verschil te zien op een röntgenfoto
Parodontitis zie je vooral tandsteen en botverlies
Parodontitis is cumulatief
Diagnostiek, anamnese, klinisch inspectie, klinisch meten, röntgen
- Pocketsonde
- Klinische aspecten
- Röntgenfoto’s
Termen en begrippen die je van elkaar moeten onderscheiden
Epidemiologie
- Het voorkomen van de verspreiden van ziekten binnen en tussen populaties
- De methodeleer van onderzoek naar gezondheid en ziekte in populaties
Prevalentie
- Geeft aan hoeveel mensen op enig moment de aandoening hebben
Incidentie
- Het relatieve aantal nieuwe gevallen van de aandoening in een bepaalde tijdsperiode
- Wordt meestal opgegeven als het aantal nieuwe gevallen per duizend personen per jaar of
honderdduizend per jaar
Hoe vaak komt parodontitis voor?
• Epidemiologie van parodontale aandoeningen in Jönköping (Zweden, N= 600/ jaar, 20-70j)
Verschil 1973 en 2003 komt omdat in 1973 meer elementen werden geëxtraheerd, dit zorgt het
verschil tussen de ernstig en zeer ernstig parodontitis. Vanaf 1983 is het behoorlijk stabiel gebleven.
Zie tabel dia.
Systematic review 1990-2010
- 72 studies
- Ongeveer 290.000 personen
- Prevalentie ernstige parodontitis 11% wereldwijd
Incidentie van ernstige parodontitis per 100.000 personen per jaar
- Gemiddeld 701 per 100.000 personen
Verschillende methoden/ technieken/ instrumenten voor de epidemiologie van parodontale
aandoeningen
1. Klinisch onderzoek (Marchal- Day & Shourie, 1944)
2. Röntgenologisch onderzoek (Marchal- Day & Shourie, 1949)
3. Periodontal index (Russell 1956)
4. Periodontal disease index (Ramfjord 1959)
5. ‘’ full mouth’’ methode
6. National Institute of Dental Research (N.I.DR., VS) method
7. Community Periodontal Index for Treatment Needs (CPITN)
8. Screening DPSI
9. Screening PPS
Ad 3. Periodontal Index (Russell 1956)
2
,Samengestelde index
- Ontsteking
- Pocket diepte
- Geen aanhechtingsverlies
- Reversibel
Ad 4. Periodontal disease index (Ramfjord 1959)
Samengestelde index
- Ontsteking
- Pocket diepte
- Aanhechtings verlies
Verder werden in die tijd ook tandplak en tandsteen gescoord:
- Plaque index
- Calculus index
Introductie van index elementen
- 16
- 21
- 24
- 36
- 44
- 41
- ‘’ the Ramfjord teeth’’
- Geen diagnose
- Lokale problemen worden niet meegenomen
Epidemiologie → etiologie (oorzaak)
Relatie mondhygiëne (slecht of matig of goed) en parodontitis/ parodontale afbraak
- Lovdal et al. (1958)
- Schei et al. (1959)
Mondhygiëne indexen
Plaque index: Ramfjord (1959)
Mondhygiëne Index: Greene & Vermillion (1960)
Plaque Index: Quigly & Hein (1962)
Plaque Index: Silness & Löe (1964)
Ad 5. ‘’ Full mouth’’ methode
Huidige methode voor de prevalentie van parodontitis is gebaseerd op pocket diepte en
aanhechtingsverlies bij 6 plaatsen rondom alle elementen; tijdrovend en belastend voor de patiënt
Ad 6. Op basis van NIDR-systeem
‘’ periodontitis index’’
Alle elementen mesio en midbuccaal
Samengestelde index:
- Verdiepte pockets met ontsteking
- Aanhechtingsverlies met ontsteking
- Furcatie aandoening met ontsteking
Classificatie:
- Mild
- Matig
- Ernstig
3
, Ad 7. CPITN
- Sextant krijgt een cijfer
0= gezond
1= Pd <3mm, geen tandsteen wel bloeding
2= Pd <3mm, tandsteen, bop, retentiefactoren
3= Pd 4-5 mm
4= Pd> 6mm
- Pocketdiepte staan centraal
- Geen aanhechtingsverlies! Ook geen negatieve aanhechting
Parodontitis is
Een ontstekingsziekte in de steunweefsels van de tanden en kiezen. De ontstekingsreactie resulteert
zelf in parodontale afbraak
Hoe komen sommige mensen aan parodontitis
Wat is de oorzaak van parodontitis?
Een abnormale gastheerreactie op de biofilm, dat is gebrek aan ‘’ immuun fitness’’
Gingivitis is in dat opzicht ‘’ normaal’’
Dus: gingivitis beschouwen we als een normale gastheerreactie op biofilm een normale ‘’ immuun
fitness’’
De abnormale gastheerreactie is multi- causaal
Generiek Multi- causaliteit ’s model voor parodontitis
- Gastheer respons genetica (epigenetica)
- Lifestyle
- Omgeving (microbiële biofilm
- Systemische ziektes, medicijnen
- Gebit gerelateerde factoren (andere factoren)
Per patiënt verschilt de relatieve bijdrage van de individuele risico factoren
Afwijkende immuun fitness → abnormale gastheerreactie → hyper- reactiviteit, hypo- reactiviteit-
geen resolutie = chronische, periodiek opvlammende, parodontale ontsteking
Chronische ontsteking → veranderingen in de subgingivale ecologie → ontstaan van een dysbiotische
(niet in balans) subgingivale microbioom → van kwaad tot erger
Microbiële dysbiosis
Bacterieel evenwicht → Verandering in AB, ziekte, dieet, hyposialie en immuunrespons zorgt ervoor
dat het evenwicht van de bacteriën wordt verstoord → en een nieuw ecosysteem ontstaat die
uitgroeien tot gingivitis of parodontitis als de gastheerreactie niet kan reageren.
De afwijkende gastheer reacties leiden tot een vicieuze cirkel
Vicieuze cirkel periodieke opvlamming:
Chronische ontstekingsreactie → nieuwe niches met uitgroei van pathobionten → dysbiotische
subgingivale microbioom → dominantie van parodontale pathobionten
Samenvattend
1. Parodontitis is een complexe ziekte
a. Multi causaal en oorzakelijke factoren tegelijkertijd
b. Non- lineair (periodiek opvlammend)
2. Veroorzaakt door afwijkende gastheer reacties (minder immuun fitness)
4
