Samenvatting gedragsstoornissen

1

,Inhoudsopgave

Table of Contents
Gedragsproblemen in de klas.................................................................................................................3
Signaleren en observeren van gedrag....................................................................................................4
ADHD......................................................................................................................................................7
Gedrag en concentratie..........................................................................................................................9
ADD......................................................................................................................................................12
ODD en CD............................................................................................................................................16
Angststoornissen..................................................................................................................................18
Selectief mutisme.............................................................................................................................19
Gegeneraliseerde angststoornis.......................................................................................................19
Separatie angst.................................................................................................................................20
OCD..................................................................................................................................................20
Faalangst..........................................................................................................................................20
Gedrag en emotie.................................................................................................................................22
Problematisch gehechtheid..................................................................................................................25
Hechtingsstoornis.................................................................................................................................26
ASS........................................................................................................................................................29
Casussen...............................................................................................................................................33
Uitkomsten casussen............................................................................................................................35




2

,Gedragsproblemen in de klas
Wanneer is iets probleemgedrag?
Als een kind in bijvoorbeeld de klas constant stoort en zichzelf en andere daarmee in de weg zit.
Constante herhaling van het gedrag. (boos worden -> met dingen gooien etc.)
Aanvullingen:
 Spullen kapot maken
 Onder tafels/stoelen kruipen
 Agressiviteit
 Woede aanvullen
 Niet willen luisteren
 Niet stoppen
 Grenzen opzoeken
 Treiteren
 Er zelf last van hebben
Op de situatie in de klas heb je invloed. Op de situatie thuis niet, daar kan dus al probleemgedrag
ontstaan.

Ontstaan probleemgedrag:
Jouw eigen gedrag kan bijdragen aan probleemgedrag. Zowel op een positieve als negatieve manier.
Maar de problemen kunnen verminderen door een veranderde houding van de ondersteuner. Het
kind is namelijk niet altijd in staat om dit gedrag zelf te veranderen. Kijk niet alleen naar het kind,
maar ook naar zijn omgeving want daar kan ook iets gebeuren wat het gedrag verklaart. Zie het als
geheel:

Kind - School - Situatie
Er zit een tweedeling in hoe het gedragsprobleem wordt geuit. Dit is per kind en situatie verschillend.

Externaliserend gedrag
 Duidelijk waarneembaar, erg aanwezig.
 Dwars, dwingend, onrustig en brutaal kunnen reageren op dingen.
 Agressief, dominant, niet sociaal, niet eerlijk en regels schenden. Dit kan zowel naar de
leerkracht zijn als naar de klasgenoten/vrienden.
 Tijdens de lessen zijn ze druk, ongeconcentreerd, impulsief en bewegen ze veel. Weinig
motivatie en een slechte werkhouding.

Internaliserend gedrag
 Deze kinderen maken zeer moeilijk contact, zijn niet erg communicatief en eenzijdig gericht.
 Ze zijn stil, gesloten en zoeken weinig aansluiting bij andere leerlingen.
 Vaak heel onzeker, faalangstig met weinig zelfvertrouwen, passief gedrag. Kunnen
dwangmatige gewoontes hebben.

Gedragsstoornis
 Je wordt hiermee geboren. Het zit in je aanleg en is dus erfelijk.
 Heeft te maken met de aanleg en rijping van je hersenen en zenuwstelsel.
 Komen vaak problemen uit voort. Die leiden tot beperkingen in je leven. Het kan zeker een
oorzaak zijn van gedragsproblemen.
 Lost zichzelf niet op door behandelingen etc. zou je de beperkingen kunnen verminderen
maar je invloed is helaas beperkt.



Wat als er toch gedragsproblemen zijn?
 Gedragsfunctie analyse
 Welke functie heeft het gedrag door observeren en luisteren.

3

, Gedragsfunctie analyse
 Welk concreet gedrag laat de leerling zien?
 Wanneer laat de leerling dat gedrag zien?
 Past het gedrag bij de leerling?
 Bij welke vakken?
 Situaties waarin het niet voorkomt?
 Hoe vaak komt het voor?
 Hoelang duurt het gedrag?
 Hoelang is het al aanwezig?
 Wat zijn de gevolgen voor de omgeving?
 Zijn er factoren die het gedrag uitlokken of versterken?

Observatiemanieren
 Tijdsteekproef: hoe vaak komt het gedrag voor.
 Basislijnobservatie: gedrag turven.
 ABC-analyse:
Antecedents -> wat gaat eraan vooraf?
Behavior -> het gedrag.
Concequences -> gevolgen van het gedrag.

De rol van de docent/onderwijsdeskundige
 Hoe kijk je naar het kind
 Hoe kijk je naar het gedrag van het kind

Als docent kun je invloed hebben op het gedrag van het kind. Je moet dit gedrag zien als vervelend
gedrag en het niet zien als dat het kind vervelend is/ zijn persoonlijkheid niet goed is.

Hoe kun je dit veranderen?
 Veel gedragsproblemen kunnen verminderen door een verandering in de houding van jezelf.
 Leerling is niet hetzelfde als zijn gedrag.
 Ga het gesprek aan, oordeel niet direct.
 Goed klassenmanagement.
 Zet in op de goede relatie tussen jou en de leerling (bijvoorbeeld interesse tonen).
 Erken goed gedrag, geef complimenten.
 Relativeren van gedrag, hoe erg is het nou?
 Leer alternatieven aan, oplossingen leren.
 Sociaal gedrag is een leerproces.




Signaleren en observeren van gedrag
Maak onderscheid tussen opvallend gedrag, een gedragsprobleem en een gedragsstoornis.

Signaleren

4