OG 3: Kind in het ziekenhuis

OG 3 Kind in het ziekenhuis

Leerdoelen

De voorbereiding van het kind op een ziekenhuisopname
 1e opname bepaalt vaak manier kind nu en later als volwassene tegenover ZH en artsen zal
staan
 Geven voorlichting
o Belangrijk onderdeel te verlenen zorg
o Begint in polikliniek
o Specialist bespreekt noodzaak opname met ouders + kind
o Uitleg over: te verwachten (medische) gang van zaken, geschatte opnameduur, doel
+ betekenis ingreep en behandelingsduur
o Maken afspraak = ontvangen info gang van zaken in ZH en kinderafdeling
 Info over bezoekregeling, routinehandelingen (T°, BD, wegen, meten,..),
identificatiebandje, over meenemen vertrouwde speeltjes en knuffels
 Ouders gevraagd of ze aanwezig willen zijn bij ingreep/onderzoek
o Bij jongere kinderen info zowel aan ouders als kind gegeven, zodat ouders later nog
eens kunnen doornemen met kind
o Vanaf 12 jaar moet info aangeboden worden zodat kind zelf beslissingen kan nemen
over aanstaande onderzoeken/ingrepen
o Info uit eigen beweging aanbieden, kinderen durven niet alles te vragen (privacy)
o Is voortdurend proces

Voorbereiden als doorlopend proces
 Ouders eerst aangewezen personen om kind op ZH-opname voor te bereiden
o Kennen kind beste, weten wat het eerder heeft doorgemaakt
o Voor veel ouders ook ingrijpende gebeurtenis, vaak geen ervaring met ZH-situatie,
beschikken niet over alle info nodig om kind optimaal voor te bereiden
 Zullen daarin geholpen + gesteund moeten worden door ZH-medewerkers
 Goede voorbereiding vereist onderlinge afstemming, continue samenwerking + maken goede
onderlinge afspraken
o Wat ouders thuis vertellen moet overeenkomen met wat in ZH wordt gezegd
o Gebruik multimedia om bekomen info


Beleving van een ziekenhuisopname
 Heel jonge kinderen (zuigelingen/peuters) = meest kwetsbare groep in ZH
 Bij heel jong kind angst voor het gescheiden worden v/d ouders centraal
o Vanaf +/- 6 maand heeft baby goed ontwikkeld beeld van zijn ouders
o Nieuwe gezichten kunnen als vreemd worden ervaren
 Bij zuigelingen/peuters angst voor onbekende centraal
o In alle opzichten nog helemaal afhankelijk van hun ouders
o Begrijpen niet dat ze ergens anders naartoe moeten omdat ze ziek zijn, kunnen het
idee hebben dat ze gestraft worden of voelen zich in de steek gelaten

, o Hierdoor zijn ze boos en verdrietig, deze gevoelens kunnen omslaan in wantrouwen
tegenover ouders
o Jonge kinderen kan je laten spelen met ZH-materiaal (OK-muts, zuurstofkapje)
o Herkenning van materialen tijdens onderzoeken/ingrepen kan stress verlagend
werken
o Verbaal uitleggen wat er gaat gebeuren = geen effect
o Aanwezigheid ouders bij ingrepen verhoogt gevoel van veiligheid bij kind

 Kleuters begrijpen niet wat in ZH met hen gebeurt
o Kunnen vreemdste fantasieën/verklaringen ontwikkelen
o Kunnen denken dat ze naar ZH moeten omdat ouders hen niet meer lief vinden en
van ze af willen
o Veel denken dat ze er zelf schuld aan hebben dat ze moeten worden opgenomen of
hebben idee dat ze zullen doodgaan in ZH
o Angst & fantasieën ontstaan omdat jonge kinderen zo weinig weten van hun eigen
lichaam
 Prik kan zelfde uitwerking hebben als speld bij ballon
 Belangrijk om aan kind uit te leggen dat iemand zomaar ziek kan worden
zonder dat hij daar zelf iets aan kan doen
- Geeft geruststelling dat ZH-opname geen straf is
 Kinderen vanaf 7 jaar kan men meer het hoe, wat en waarom bepaalde handelingen
uitleggen
o Hebben meer inzicht in redenen waarom iets moet gebeuren
 Na 11e jaar begrijpen kinderen het werkelijke doel van hun behandeling
o Hier kan angst bestreden worden door uitleg te geven over feiten
 In adolescentie beseffen kinderen wat doodgaan is, willen hierover geruststelling
o Vrees voor aantasting uiterlijk, angst om lichamelijk minder aantrekkelijk te worden
= universeel voorkomende gevoelens
o Willen meedenken, meebeslissen en controle behouden over hun eigen lichaam en
emoties
o Vaak bang deze controle te verliezen


Doel van voorbereiden
 Kind de stressvolle gebeurtenis zodanig te laten doorstaan dat het zijn emoties kan hanteren
en verwerken
 Betekent niet dat voorbereid kind zonder angst en tegenstribbelen onderzoek/behandeling
zal ondergaan
 Wel minder vaak problematisch gedrag vertonen als ze weer thuis zijn
 Vertrouwen in ouders + ZH-medewerkers zal blijven bestaan, omdat kind merkt dat alles wat
hem verteld is ook werkelijk zo gebeurt
 Neemt niet alle spanning weg, maar kind wordt er wel rustiger door
 Zal beter meewerken aan onderzoek
 Neemt pijn niet weg, maar maakt kind emotioneel sterker

, Belangrijkste factoren bij de voorbereiding
Kind vertrouwen geven in de komende situatie
 Onderzoek toont aan dat jonge kinderen in paniek raken als zij met nieuwe ervaringen
worden geconfronteerd waarbij de voor hen vertrouwde personen ontbreken (groot belang
aanwezigheid ouders!)
 Ook bij kleine behandelingen kind voorbereiden
 Kind moet kunnen begrijpen waar het om gaat als er iets wordt verteld/uitgelegd + weten
wat er precies te gebeuren staat
 Moet weten wat het zelf kan + wat wel/niet moet gedaan worden tijdens onderzoek
 Info moet eenvoudig blijven, belangrijk dat mondelinge info gecombineerd wordt met
andere hulpmiddelen
o Poppen, voorleesboekjes, doktertje spelen

Kind laten begrijpen wat er gaat gebeuren/ wegnemen van de angst
 Angst = normale menselijke emotie
o Moet in verhouding staan tot de angstopwekkende situatie
 Kind kan last hebben van scheidingsangst (kan denken dat het zijn ouders niet terug zal zien)
 Mutilatieangst: zich afvragen wat er wordt weggehaald en hoe groot litteken zal zijn
 Angst nooit meer wakker te worden/ of wakker worden tijdens operatie
 Door duidelijk aan kind uit te leggen wat er gaat gebeuren, zal veel van deze angst worden
weggenomen
 Ook belangrijk ouders goed voor te bereiden
 Goed voorbereide ouders kunnen kind beter steunen

Zorgen dat het kind controle over de situatie heeft
 Belangrijk dat kind gevoel krijgt dat het controle heeft over situatie
 Voelt zich dan actieve deelnemer
 Belangrijk om kind voortdurend te ondersteunen en stimuleren
 Taak van vpk of pedagogisch medewerker om ouder en kind te ondersteunen tijdens ingreep
(bv helpen bij afleiden)
 Andere mogelijkheid om kind situatie te laten beheersen is kind zelf bepaalde keuzes te laten
maken (bv kind laten kiezen in welke arm je prikt)
o Kind krijgt gevoel dat hij situatie zelf in de hand heeft
o Zelfvertrouwen neemt toe
 Kinderen tijdens en na onderzoek prijzen + na afloop beloning geven

Tot slot
 Goede voorbereiding stimuleert kind zijn ervaringen tijdens ZH-opname en bij medische
behandeling op goede manier te verwerken.
 Met verkregen info kan kind juiste verwachtingen opbouwen
o Voorspelbaarheid van + controle over situatie wordt vergroot