Samenvatting Natuurkunde en Gezondheid
Audiologie
Tentamenstof
Giancoli H15 en H16 + http://www.audiologieboek.nl/ niveau 5.2 en 5.3 + Vanders blz. 217-220
Powerpoints
Op basis van een bilateraal trillingspatroon reconstrueren en selecteren we wat er om ons heen
gebeurd: welke bronnen van geluid er zijn, of de tonen hard of zacht zijn, hoog of laag, positie
van het geluid, beweging, uitsluiten van belangrijke geluidsbronnen. Ook geluiden buiten het
gezichtsveld worden waargenomen. We zijn dus in staat om ruimtelijk dingen te kunnen horen
en spraak te kunnen verstaan in dynamische luistersituaties. Bij ruimtelijk spraakverstaan
spelen de anatomische aspecten van het oor een belangrijke rol. Ook aandacht, kennis,
taalvaardigheid en cognitie (kennis verwerving) zijn belangrijk.
Een oscillogram is een trillingspatroon. Hoe groter de amplitude van een geluidsgolf, hoe harder
het geluid klinkt. Hoe hoger de frequentie van een geluidsgolf, hoe lager de relatieve sterkte van
het geluid. De sterkte van een geluidsgolf dooft uit over de tijd. De oorschelp vergroot het
oppervlakte waarmee geluid wordt opgevangen (kwadratenwet), waardoor er meer energie van
geluidsgolven wordt opgevangen.
De anatomie van het buiten en binnenoor
Tonotopie: verschillende gebiedjes van het slakkenhuis en het binnenoor corresponderen voor
verschillende frequenties in de geluidsgolf. De buitenste (1 rij) haarcellen in het orgaan van Corti
zetten trillingen om in actiepotentialen wat naar de hersenen loopt. De binnenste (3 rijen)
haarcellen zorgen voor frequentieselectiviteit en een versterking van de geluidssterkte.
Functies van het gehoor: waarnemen, herkennen, spraakverstaan in stilte, spraakverstaan in
lawaai en lokaliseren.
1
, De weg van actiepotentialen door geluid naar de cortex in de hersenen
Binauraal horen is het samenkomen van de informatie uit beide oren in de hersenen. Bilateraal
horen betekend het horen met twee oren. Het hoofdschaduweffect is het effect wat optreedt
wanneer het vermogen van horen erg verschilt per oor. Hierdoor worden geluiden bij het goed
functionerende oor veel harder en intenser waargenomen dan bij het minder functionerende
oor. Voor mensen met eenzijdige gehoorschade is het daarom erg moeilijk om in te lokaliseren
waar de geluidsbron zich bevindt. Het diotisch effect is het beter verstaan van spraak wanneer
er twee oren het geluid kunnen waarnemen. Het dichotische effect treedt op wanneer en twee
verschillende prikkels in elk oor worden aangeboden. Hierdoor wordt selectieve aandacht
onderzocht.
Gehoortesten
Soorten gehoortesten
tympanometrie
o de bewegelijkheid van de trommelvlies wordt gemeten (hiermee dus de
weerstand die het middenoor geeft op het binnenoor
o objectieve test (geen respons van patiënt nodig)
o de test zelf
luchtdichte dop in het oor
3 buisjes: 1. wijzigt de luchtdruk in de gehoorgang, 2. stuurt een geluid de
gehoorgang in, 3. meet de hoogte van het geluidsniveau in de gehoorgang
o het oor werkt goed als er weinig geluid weerkaatst wordt door het trommelvlies
o tympanogram = mate geluidsoverdracht (compliantie) tegenover druk in de
gehoorgang
de druk wordt gevarieerd van -400 tot 200 mm H2O
normaal oor: de piek ligt bij 0 mm H2O en
o ziektebeelden en tympanogrammen
verstopte buis van Eustachius: onderdruk in het middenoor, waardoor er
de meeste compliantie is bij een onderdruk in de gehoorgang
(tympanogram is naar links verschoven)
2
Audiologie
Tentamenstof
Giancoli H15 en H16 + http://www.audiologieboek.nl/ niveau 5.2 en 5.3 + Vanders blz. 217-220
Powerpoints
Op basis van een bilateraal trillingspatroon reconstrueren en selecteren we wat er om ons heen
gebeurd: welke bronnen van geluid er zijn, of de tonen hard of zacht zijn, hoog of laag, positie
van het geluid, beweging, uitsluiten van belangrijke geluidsbronnen. Ook geluiden buiten het
gezichtsveld worden waargenomen. We zijn dus in staat om ruimtelijk dingen te kunnen horen
en spraak te kunnen verstaan in dynamische luistersituaties. Bij ruimtelijk spraakverstaan
spelen de anatomische aspecten van het oor een belangrijke rol. Ook aandacht, kennis,
taalvaardigheid en cognitie (kennis verwerving) zijn belangrijk.
Een oscillogram is een trillingspatroon. Hoe groter de amplitude van een geluidsgolf, hoe harder
het geluid klinkt. Hoe hoger de frequentie van een geluidsgolf, hoe lager de relatieve sterkte van
het geluid. De sterkte van een geluidsgolf dooft uit over de tijd. De oorschelp vergroot het
oppervlakte waarmee geluid wordt opgevangen (kwadratenwet), waardoor er meer energie van
geluidsgolven wordt opgevangen.
De anatomie van het buiten en binnenoor
Tonotopie: verschillende gebiedjes van het slakkenhuis en het binnenoor corresponderen voor
verschillende frequenties in de geluidsgolf. De buitenste (1 rij) haarcellen in het orgaan van Corti
zetten trillingen om in actiepotentialen wat naar de hersenen loopt. De binnenste (3 rijen)
haarcellen zorgen voor frequentieselectiviteit en een versterking van de geluidssterkte.
Functies van het gehoor: waarnemen, herkennen, spraakverstaan in stilte, spraakverstaan in
lawaai en lokaliseren.
1
, De weg van actiepotentialen door geluid naar de cortex in de hersenen
Binauraal horen is het samenkomen van de informatie uit beide oren in de hersenen. Bilateraal
horen betekend het horen met twee oren. Het hoofdschaduweffect is het effect wat optreedt
wanneer het vermogen van horen erg verschilt per oor. Hierdoor worden geluiden bij het goed
functionerende oor veel harder en intenser waargenomen dan bij het minder functionerende
oor. Voor mensen met eenzijdige gehoorschade is het daarom erg moeilijk om in te lokaliseren
waar de geluidsbron zich bevindt. Het diotisch effect is het beter verstaan van spraak wanneer
er twee oren het geluid kunnen waarnemen. Het dichotische effect treedt op wanneer en twee
verschillende prikkels in elk oor worden aangeboden. Hierdoor wordt selectieve aandacht
onderzocht.
Gehoortesten
Soorten gehoortesten
tympanometrie
o de bewegelijkheid van de trommelvlies wordt gemeten (hiermee dus de
weerstand die het middenoor geeft op het binnenoor
o objectieve test (geen respons van patiënt nodig)
o de test zelf
luchtdichte dop in het oor
3 buisjes: 1. wijzigt de luchtdruk in de gehoorgang, 2. stuurt een geluid de
gehoorgang in, 3. meet de hoogte van het geluidsniveau in de gehoorgang
o het oor werkt goed als er weinig geluid weerkaatst wordt door het trommelvlies
o tympanogram = mate geluidsoverdracht (compliantie) tegenover druk in de
gehoorgang
de druk wordt gevarieerd van -400 tot 200 mm H2O
normaal oor: de piek ligt bij 0 mm H2O en
o ziektebeelden en tympanogrammen
verstopte buis van Eustachius: onderdruk in het middenoor, waardoor er
de meeste compliantie is bij een onderdruk in de gehoorgang
(tympanogram is naar links verschoven)
2
