Samenvatting tentamenstof 'Europa' jaar 1

Europa samenvatting| Sterre den Ouden| AK leerjaar 1 periode 4


College 1: Grenzen en identiteit
Europa afkomst:
 In de Griekse mythologie was Europa een prinses waarop oppergod Zeus verliefd
werd. Zeus had echter al een echtgenote en verleidde haar als witte stier waarna ze
naar Kreta zijn vertrokken.
 In de oudste tijden was Griekenland tot aan Macedonië aangeduid als Eurys (breed)
en Ops (gezicht).

 Continent= Een zeer grote landmassa die niet of vrijwel niet met andere landmassa’s
verbonden is en zo groot is dat er plekken zijn waar een overgangsklimaat heerst.
Vaak gescheiden door wateren.
 Werelddeel= Een politieke, culturele en historische onderverdeling van de wereld.

Oriëntalisme, Edward Said: Oost vs West-Europa en Zuid vs Noord Europa

Factoren ‘European-ness’ Amerikaans onderzoek Terry Jordan 1988: (landen konden punten
scoren)
 Indo Europese taal
 Christelijke religie
 Kaukasische ras
 Bevolkingscriteria (laag analfabetisme, laag kindersterfte, lage natuurlijke
bevolkingsgroei)
 Relatief hoog gemiddeld inkomen
 Stedelijke bevolking
 Weinig mensen in landbouw, wel veel technologie
 Hoge dichtheid infrastructuur
 Vrije verkiezingen

Identiteit:
1. Persoonlijk (ID, genetica, karakter)
2. Sociale identiteit (de groep van iemand)
3. Nationale identiteit
4. Territoriale identiteit= Het besef van verbondenheid met de sociale groep in een
bepaalde gebied:
 Eigenschappen van mensen, niet gebieden
 Mensen trekken zelf grenzen wie er wel/niet bij hoort
 Men voelt verbondenheid met andere mensen/ een gemeenschap (imagined
communities)
 Betrekken op één of meer territoriale niveaus
 Zowel cognitief (toekennen belang) en affectief (emotionele waarde)

 Bordering= Categoriseren en grenzen trekken
 Othering= Wij/zij ideologie. Een gemeenschappelijke vijand versterkt het collectieve
identiteit
 Mutiple identities= Verschillende sociale/terroriale identiteiten

Het Europese gevoel van NL’ers:


1

,Europa samenvatting| Sterre den Ouden| AK leerjaar 1 periode 4

 Gebrekkige kennis
 Publieke desinteresse (Zij in Brussel)
 Irritatie over onmachtig, ongecoördineerd optreden van EU
 Doelen/beleid EU  Politieke vrede en economische vrij markt (Je kan niet verliefd
worden op een markt)
 Toegenomen identificatie (open grenzen, Euro)
 Affiniteit vooral met buurlanden

21e eeuw: Natiestaat en nationale identiteit onder druk:
- Economische en culturele globalisering
- Migratie/ mobiliteit
- Technologische ontwikkeling/ massamedia
- Rol verzorgingsstaat neemt af

 Natie= Een groep met een gemeenschappelijke cultuur, gemeenschappelijk verleden
en gedeelde normen en waarden
 Staat= Onafhankelijk, afgegrensde en door anderen erkende politieke eenheid
 Regionalisme= Wanneer een natie binnen een staat vasthouden aan eigen cultuur,
verleden en waarden en normen:
1. Cultureel historisch
2. Economisch historisch

Attributen
- Taal/munt/vlag/volkslied
- Aansprekende leider
- Landschap
- Morele principes
- Overtuigend verhaal over toekomst

 Nationalisme= de staat vloeit voort uit de natie
 Separatisme= de natie scheidt zich af van de staat

 Site= De kenmerken van een gebied zelf
 SItuation= de ligging en afstanden t.o.v. andere gebieden

 Despotische macht= Het vermogen van de staat om zonder controle of inspraak op te
treden

 Infrastructurele macht= Het vermogen om in de burgermaatschappij door te dringen




3 hoofdtype’s verhouding regio en staat:


2

, Europa samenvatting| Sterre den Ouden| AK leerjaar 1 periode 4

1. Eenheidsstaat= Alles wordt vrijwel centraal geregeld, maar bepaalde taken zijn
gedecentraliseerd
2. Federale staat= Soevereiniteit verdeelt tussen de centrale overheid en de
samenstellende delen
3. Confederatie= Samenwerking van zelfstandige staten die samen een grotere staat
vormen

Natiestaatvorming:
West-Europa  Eerst de staat, dan de natie
Oost-Europa  Eerst de natie, dan de staat




College 2: de Europese Unie


3