1
Met een maatje minder overlijden
Aantal woorden: 955
Wanneer Rik, 16 jaar, op de SEH komt met een nefrotisch syndroom, acht kilo
gewichtstoename en fors oedeem, ontdekt de nefroloog dat hij niet therapietrouw is. Rik is
bekend met systemische lupus erythematodes (SLE) en gebruikt azathioprine in combinatie
met een lage dosis prednison. Hij beweert dat hij dik wordt van zijn medicatie en daarom de
medicatie niet meer wil innemen. Wanneer een patiënt plotseling stopt met het innemen van
prednison, kan dit hevige ontwenningsverschijnselen geven1. Moet de arts de beslissing van
Rik om zijn medicatie niet meer in te nemen accepteren, ondanks de ernstige gevolgen?
Er is sprake van een ethisch dilemma tussen de principes “weldoen” en “respect voor
autonomie”. De arts zou Rik kunnen dwingen om zijn medicatie in te nemen, omdat dit beter
is voor zijn medische situatie. Hij zou daarbij echter tegen de autonome beslissing van Rik en
dus tegen het principe “respect voor autonomie” ingaan. De arts zou ook de beslissing van
Rik om zijn medicatie niet meer in te nemen kunnen accepteren, ondanks de risico’s die dit
met zich meebrengt. Hoewel hij in dat geval respect zou hebben voor de autonome beslissing
van Rik, zou hij daarentegen het principe “weldoen” schaden.
Bij het respecteren van autonomie is het van belang of er naar autonomie wordt gekeken als
positieve of negatieve vrijheid. Wanneer de arts het besluit van Rik zou accepteren, wordt
Riks autonomie als negatieve vrijheid gewaarborgd. Dit is beter voor de arts-patiëntrelatie,
omdat de arts de beslissing van Rik serieus neemt. Daarentegen zou het kunnen leiden tot
problemen met de ouders van Rik. Volgens de WGBO mogen jongeren vanaf 16 jaar
zelfstandig beslissen over een medische behandeling en hebben zij zelfstandig recht op
informatie, mits zij wilsbekwaam ter zake zijn2. Rik heeft dus recht om te beslissen over zijn
eigen medische behandeling. Hoewel volgens de WGBO Rik als “meerderjarig” gezien wordt,
is hij in werkelijkheid nog minderjarig en staat hij dus nog onder gezag van zijn ouders.
Mogelijk begrijpen zijn ouders niet waarom Rik de beslissing over zijn therapie zelfstandig
mag maken. Dit kan zorgen voor een slechtere relatie tussen de arts en de ouders van de
patiënt.
1
https://www.antoniusziekenhuis.nl/prednison-en-gezond-gewicht
2
https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/rechten-minderjarigen.htm
Met een maatje minder overlijden
Aantal woorden: 955
Wanneer Rik, 16 jaar, op de SEH komt met een nefrotisch syndroom, acht kilo
gewichtstoename en fors oedeem, ontdekt de nefroloog dat hij niet therapietrouw is. Rik is
bekend met systemische lupus erythematodes (SLE) en gebruikt azathioprine in combinatie
met een lage dosis prednison. Hij beweert dat hij dik wordt van zijn medicatie en daarom de
medicatie niet meer wil innemen. Wanneer een patiënt plotseling stopt met het innemen van
prednison, kan dit hevige ontwenningsverschijnselen geven1. Moet de arts de beslissing van
Rik om zijn medicatie niet meer in te nemen accepteren, ondanks de ernstige gevolgen?
Er is sprake van een ethisch dilemma tussen de principes “weldoen” en “respect voor
autonomie”. De arts zou Rik kunnen dwingen om zijn medicatie in te nemen, omdat dit beter
is voor zijn medische situatie. Hij zou daarbij echter tegen de autonome beslissing van Rik en
dus tegen het principe “respect voor autonomie” ingaan. De arts zou ook de beslissing van
Rik om zijn medicatie niet meer in te nemen kunnen accepteren, ondanks de risico’s die dit
met zich meebrengt. Hoewel hij in dat geval respect zou hebben voor de autonome beslissing
van Rik, zou hij daarentegen het principe “weldoen” schaden.
Bij het respecteren van autonomie is het van belang of er naar autonomie wordt gekeken als
positieve of negatieve vrijheid. Wanneer de arts het besluit van Rik zou accepteren, wordt
Riks autonomie als negatieve vrijheid gewaarborgd. Dit is beter voor de arts-patiëntrelatie,
omdat de arts de beslissing van Rik serieus neemt. Daarentegen zou het kunnen leiden tot
problemen met de ouders van Rik. Volgens de WGBO mogen jongeren vanaf 16 jaar
zelfstandig beslissen over een medische behandeling en hebben zij zelfstandig recht op
informatie, mits zij wilsbekwaam ter zake zijn2. Rik heeft dus recht om te beslissen over zijn
eigen medische behandeling. Hoewel volgens de WGBO Rik als “meerderjarig” gezien wordt,
is hij in werkelijkheid nog minderjarig en staat hij dus nog onder gezag van zijn ouders.
Mogelijk begrijpen zijn ouders niet waarom Rik de beslissing over zijn therapie zelfstandig
mag maken. Dit kan zorgen voor een slechtere relatie tussen de arts en de ouders van de
patiënt.
1
https://www.antoniusziekenhuis.nl/prednison-en-gezond-gewicht
2
https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/rechten-minderjarigen.htm
