De Eerste Wereldoorlog
Samenvatting 3 VWO|GYMNASIUM
1.1 De moderne massasamenleving
In de 19e eeuw was de Europese bevolking sterk gegroeid. Steden waren groter dan ooit
tevoren. Vanaf 1900 was er een snelle toename van het gemotoriseerde verkeer, wat deels
voor die gigantische steden zorgde. Het verplaatsen van massamedium (mensen, vracht en
ideeën) werd simpeler. Al die ontwikkelingen leidden tot de moderne massasamenleving.
Rond 1900 ging de massaproductie steeds efficiënter.
Lopende band:
- Arbeiders konden zich specialiseren in 1 handeling
- Producten daalden in prijs
Ontdekking elektriciteit:
- Elektrische lampen waren veiliger
- Elektriciteit zorgde voor allerlei apparaten
Chemische industrie:
- Nuttige stoffen werden geproduceerd
- Nieuwe materialen werden uitgevonden
De technische vooruitgang had echter ook schaduwzijden:
- Schadelijke stoffen kwamen in het milieu
- Uitvinders ontwikkelde ook nieuwe wapens
Eén van de gevolgen van de moderne massasamenleving was dat mensen vrijheid kregen.
Zo’n vrije, stedelijke omgeving was gunstig voor de emancipatie van vrouwen. Steeds meer
beroepen stonden open voor hen. In de Eerste Wereldoorlog vervingen vrouwen de
mannelijke arbeiders, die toen de tijd als soldaten moesten vechten. Rond 1900 konden
politieke bewegingen in korte tijd veel aanhang krijgen. In de massasamenleving verlieten
veel mensen de kerk: ontkerkelijking. Ook werd er abstracte kunst gemaakt: kunst die geen
verband meer hield met de zichtbare werkelijkheid.
1.2 Spanning in de wereld
Oorzaken spanningen tussen Europese landen:
1. Nationalisme. De mensen voelden zich vaak beter dan de bewoners van andere
landen.
2. Modern imperialisme. Europese landen raakten in conflict over gebieden in Azië of
Afrika.
3. Opkomst van Duitsland. Nadat ze de Frans-Duitse oorlog gewonnen hadden en ze het
Franse mijn- en industriegebied hadden ingenomen, waren de Fransen heel boos.
Ook tussen Duitsland en Groot-Brittannië liepen de spanningen op. Vanaf 1890 eiste de
Duitse keizer koloniën op. Ook gaf hij opdracht tot de bouw van een sterke vloot, die nodig
was om koloniën te veroveren en te beschermen. In reactie daarop begon Groot-Brittannië,
het land met de machtigste marine, ook zijn oorlogsvloot uit te breiden.
Samenvatting 3 VWO|GYMNASIUM
1.1 De moderne massasamenleving
In de 19e eeuw was de Europese bevolking sterk gegroeid. Steden waren groter dan ooit
tevoren. Vanaf 1900 was er een snelle toename van het gemotoriseerde verkeer, wat deels
voor die gigantische steden zorgde. Het verplaatsen van massamedium (mensen, vracht en
ideeën) werd simpeler. Al die ontwikkelingen leidden tot de moderne massasamenleving.
Rond 1900 ging de massaproductie steeds efficiënter.
Lopende band:
- Arbeiders konden zich specialiseren in 1 handeling
- Producten daalden in prijs
Ontdekking elektriciteit:
- Elektrische lampen waren veiliger
- Elektriciteit zorgde voor allerlei apparaten
Chemische industrie:
- Nuttige stoffen werden geproduceerd
- Nieuwe materialen werden uitgevonden
De technische vooruitgang had echter ook schaduwzijden:
- Schadelijke stoffen kwamen in het milieu
- Uitvinders ontwikkelde ook nieuwe wapens
Eén van de gevolgen van de moderne massasamenleving was dat mensen vrijheid kregen.
Zo’n vrije, stedelijke omgeving was gunstig voor de emancipatie van vrouwen. Steeds meer
beroepen stonden open voor hen. In de Eerste Wereldoorlog vervingen vrouwen de
mannelijke arbeiders, die toen de tijd als soldaten moesten vechten. Rond 1900 konden
politieke bewegingen in korte tijd veel aanhang krijgen. In de massasamenleving verlieten
veel mensen de kerk: ontkerkelijking. Ook werd er abstracte kunst gemaakt: kunst die geen
verband meer hield met de zichtbare werkelijkheid.
1.2 Spanning in de wereld
Oorzaken spanningen tussen Europese landen:
1. Nationalisme. De mensen voelden zich vaak beter dan de bewoners van andere
landen.
2. Modern imperialisme. Europese landen raakten in conflict over gebieden in Azië of
Afrika.
3. Opkomst van Duitsland. Nadat ze de Frans-Duitse oorlog gewonnen hadden en ze het
Franse mijn- en industriegebied hadden ingenomen, waren de Fransen heel boos.
Ook tussen Duitsland en Groot-Brittannië liepen de spanningen op. Vanaf 1890 eiste de
Duitse keizer koloniën op. Ook gaf hij opdracht tot de bouw van een sterke vloot, die nodig
was om koloniën te veroveren en te beschermen. In reactie daarop begon Groot-Brittannië,
het land met de machtigste marine, ook zijn oorlogsvloot uit te breiden.
