HBO-R
STRP
2020/2021
Samenvattingen
,Week 1: Inleiding op het strafprocesrecht en het legaliteitsbeginsel (info uit literatuur)
Elementair Formeel Strafrecht §1.1
Nederlands strafprocesrecht kent uitgangspunten en beginselen die niet alleen
kenmerkend zijn voor het Nederlandse stelsel, maar zijn fundamenteel en gelden
voor vele rechtsstelsels (denk bijv. aan zwijgrecht of het recht van een verdachte
zichzelf niet te belasten). Er is veel invloed van het Europees Verdrag tot
bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (= EVRM).
Elementair Formeel Strafrecht §1.2
Materieel strafrecht bepaalt wat er strafbaar is en welke straf daar opgelegd kan
worden. Het strafprocesrecht bepaalt welke procedure er gevolgd dient te worden
wanneer iemand ergens van verdacht wordt (hoe en door wie wordt er onderzocht?).
Gematigd inquisitoir houdt in dat de verdachte het onderwerp van onderzoek is. Hij
moet dulden wat er tegen hem gebeurt: denk aan DNA afstaan, elektronica laten
onderzoeken, etc. De verdachte heeft geen zelfstandige rechten. De strafrechter
doet hier actief onderzoek.
Bij accusatoir proces zijn er twee gelijkwaardige partijen. De partijen leveren zelf
bewijs aan dat hen verder moet helpen. De rechter ziet erop toe dat de regels van
het proces gewaarborgd worden. De partijen hebben de zaak ‘in de hand’.
Het Nederlandse stelsel is de laatste tijd steeds meer accusatoire trekken gaan
vertonen. Het vooronderzoek is meer inquisitoir. De verdachte kan echter ook in het
vooronderzoek de nodige rechten uitoefenen ter verdediging (art. 30 Sv en art. 182
Sv).
Elementair Formeel Strafrecht §1.4
Bij Nederlands strafrecht hangt er een relatief grote afstand tussen burger en
rechtspraak, mede door de professionele cultuur. Er werd zich afgevraagd of een
juryrechtspraak of lekenrechtspraak het vertrouwen in de rechtspraak zou vergroten,
maar dat is niet zo. Ook is het zo dat het vertrouwen dat men nu heeft helemaal niet
lager is dan de afgelopen decennia.
Elementair Formeel Strafrecht §1.7
Het gehele strafprocesrecht wordt geregeld in een formele wet, zo gaat het Wetboek
van Strafvordering er van uit. Art. 1 Sv: “Strafvordering heeft alleen plaats op de
wijze bij wet voorzien”. Strafvordering houdt in: opsporing, vervolging, berechting,
etc.
, Elementair Formeel Strafrecht §1.8
Art. 27 Sv is belangrijk: wanneer is iemand een verdachte en welke dwangmiddelen
kunnen gebruikt worden in geval van onderzoek? Als er geen sprake is van een
redelijk vermoeden van schuld is iemand dus geen verdachte.
Elementair Formeel Strafrecht §6.1
De drie belangrijkste procesdeelnemers zijn de rechter, de OvJ en de verdachte. De
zittingen zijn openbaar. Dat is belangrijk omdat het strafrecht daardoor vanbinnen en
-buiten controleerbaar is. Slechts in sommige gevallen wordt hiervan afgeweken.
Terechtzitting is de kern van het strafproces. Het OM en de verdediging geven hun
mening en belangrijkste punten. Aan de hand van het procesdossier en art. 348 en
art. 350 Sv wordt gekeken of de verdachte daadwerkelijk het hem beschuldigde
strafbare feit heeft gepleegd.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.1
De strafrechter is een zeer actieve rechter met de leiding over het onderzoek en een
groot aantal bevoegdheden om alles in orde te houden wat betreft het proces. De
strafrechter is onafhankelijk, onpartijdig en integer.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.2
Het OM heeft vervolgingsmonopolie. Alleen die instantie kan vervolging instellen. Het
OM wordt vertegenwoordigd door de officier van justitie. De OvJ moet alle feiten en
omstandigheden melden, ook als die in het voordeel van de verdachte zijn.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.3
De raadsman/advocaat staat een verdachte bij tijdens een proces. Hij handelt in het
voordeel van zijn cliënt. Hij vertaalt het standpunt van de cliënt naar jargon. Iedereen
heeft recht op rechtsbijstand (art. 18 Gw). Een verdachte mag zelf een advocaat
kiezen. Een advocaat kan iemand bijstaan, zelfs als die persoon zelf niet aanwezig
is.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.4
De griffier maakt het proces-verbaal op. Deze functie is veelal verweven met de
functie van juridisch medewerker. Juridisch medewerkers worden geacht een sterk
analytisch vermogen te hebben. Tijdens de terechtzitting schrijft de griffier het
proces-verbaal. Dat is de enige kenbron van wat er wordt gezegd in het proces. Wat
er niet in staat, is niet gezegd.
STRP
2020/2021
Samenvattingen
,Week 1: Inleiding op het strafprocesrecht en het legaliteitsbeginsel (info uit literatuur)
Elementair Formeel Strafrecht §1.1
Nederlands strafprocesrecht kent uitgangspunten en beginselen die niet alleen
kenmerkend zijn voor het Nederlandse stelsel, maar zijn fundamenteel en gelden
voor vele rechtsstelsels (denk bijv. aan zwijgrecht of het recht van een verdachte
zichzelf niet te belasten). Er is veel invloed van het Europees Verdrag tot
bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (= EVRM).
Elementair Formeel Strafrecht §1.2
Materieel strafrecht bepaalt wat er strafbaar is en welke straf daar opgelegd kan
worden. Het strafprocesrecht bepaalt welke procedure er gevolgd dient te worden
wanneer iemand ergens van verdacht wordt (hoe en door wie wordt er onderzocht?).
Gematigd inquisitoir houdt in dat de verdachte het onderwerp van onderzoek is. Hij
moet dulden wat er tegen hem gebeurt: denk aan DNA afstaan, elektronica laten
onderzoeken, etc. De verdachte heeft geen zelfstandige rechten. De strafrechter
doet hier actief onderzoek.
Bij accusatoir proces zijn er twee gelijkwaardige partijen. De partijen leveren zelf
bewijs aan dat hen verder moet helpen. De rechter ziet erop toe dat de regels van
het proces gewaarborgd worden. De partijen hebben de zaak ‘in de hand’.
Het Nederlandse stelsel is de laatste tijd steeds meer accusatoire trekken gaan
vertonen. Het vooronderzoek is meer inquisitoir. De verdachte kan echter ook in het
vooronderzoek de nodige rechten uitoefenen ter verdediging (art. 30 Sv en art. 182
Sv).
Elementair Formeel Strafrecht §1.4
Bij Nederlands strafrecht hangt er een relatief grote afstand tussen burger en
rechtspraak, mede door de professionele cultuur. Er werd zich afgevraagd of een
juryrechtspraak of lekenrechtspraak het vertrouwen in de rechtspraak zou vergroten,
maar dat is niet zo. Ook is het zo dat het vertrouwen dat men nu heeft helemaal niet
lager is dan de afgelopen decennia.
Elementair Formeel Strafrecht §1.7
Het gehele strafprocesrecht wordt geregeld in een formele wet, zo gaat het Wetboek
van Strafvordering er van uit. Art. 1 Sv: “Strafvordering heeft alleen plaats op de
wijze bij wet voorzien”. Strafvordering houdt in: opsporing, vervolging, berechting,
etc.
, Elementair Formeel Strafrecht §1.8
Art. 27 Sv is belangrijk: wanneer is iemand een verdachte en welke dwangmiddelen
kunnen gebruikt worden in geval van onderzoek? Als er geen sprake is van een
redelijk vermoeden van schuld is iemand dus geen verdachte.
Elementair Formeel Strafrecht §6.1
De drie belangrijkste procesdeelnemers zijn de rechter, de OvJ en de verdachte. De
zittingen zijn openbaar. Dat is belangrijk omdat het strafrecht daardoor vanbinnen en
-buiten controleerbaar is. Slechts in sommige gevallen wordt hiervan afgeweken.
Terechtzitting is de kern van het strafproces. Het OM en de verdediging geven hun
mening en belangrijkste punten. Aan de hand van het procesdossier en art. 348 en
art. 350 Sv wordt gekeken of de verdachte daadwerkelijk het hem beschuldigde
strafbare feit heeft gepleegd.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.1
De strafrechter is een zeer actieve rechter met de leiding over het onderzoek en een
groot aantal bevoegdheden om alles in orde te houden wat betreft het proces. De
strafrechter is onafhankelijk, onpartijdig en integer.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.2
Het OM heeft vervolgingsmonopolie. Alleen die instantie kan vervolging instellen. Het
OM wordt vertegenwoordigd door de officier van justitie. De OvJ moet alle feiten en
omstandigheden melden, ook als die in het voordeel van de verdachte zijn.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.3
De raadsman/advocaat staat een verdachte bij tijdens een proces. Hij handelt in het
voordeel van zijn cliënt. Hij vertaalt het standpunt van de cliënt naar jargon. Iedereen
heeft recht op rechtsbijstand (art. 18 Gw). Een verdachte mag zelf een advocaat
kiezen. Een advocaat kan iemand bijstaan, zelfs als die persoon zelf niet aanwezig
is.
Elementair Formeel Strafrecht §6.2.4
De griffier maakt het proces-verbaal op. Deze functie is veelal verweven met de
functie van juridisch medewerker. Juridisch medewerkers worden geacht een sterk
analytisch vermogen te hebben. Tijdens de terechtzitting schrijft de griffier het
proces-verbaal. Dat is de enige kenbron van wat er wordt gezegd in het proces. Wat
er niet in staat, is niet gezegd.
