samenvatting dierenvoeding 1 H1-H11

Les 1 inleiding

1 geschiedenis
 Ontdekking 18e eeuw: ontstaan van energie
- Suiker + zuurstof in het lichaam reageert oxiderend en tijdens dit
verbrandingsproces ontstaan energie, water en koolstofdioxide
- Ontdekt door: antoine lavoisier
- C 6 H 12O 6+6 O 2 →6 CO 2+6 H 20+ energie
 1e grondlegger fotosynthese rond 18e eeuw
- Restproduct worden gebruikt door planten die met behulp van de zon
hier suiker en zuustof van gaan maken ( noodzakelijk alle organismes)
 Ontdekking 19e eeuw: 1e routine analyse voor diervoeders => weende analyse
- 6 onderdelen: ruw eiwit, ruw vet, ruwe as, ruwe vezel, water, overige
koolyhydraten => fundamenten om voeding te splisten in onderdelen
- Ontdekker: wilhelm henneberg
- Nadeel: niet nauwkeurig
 Ontdekking 20 e eeuw: 1e grond analyse vezels
- 3 onderdelen: NDF, ADF, ADL => voor planten eters
- Ondekker: peter van soest

2. rol dierenvoeding
 Kern taak: voedingstoffen voorzien om aan de fysiologische behoeften van een dier
te voldoen => lichaam T op peil houden, produceren, groeien, bewegen, reproductie
 Overige taak: voor het welzijn van dier
 Voordbeelden:
- Graskuil: gemaald gras op een hoop sterk aangedrukt en verpact in plastich
waardoor geen zuustof + milieu fermenteren door bacterien die zuur produceert
hierdoor beter bewaartijd
 slecht aflopen: bij niet volledig luchtdicht kunnen schimels ontstaan
met giftstioffen
- Rauwe voeding hond en kat: kan salmonella bevatten
- Pesticiden: dierentuinen krijgen soms groen van bomen in de stad maar hier kan
pesticiden op hangen
- Kostprijs: erg duur -> kwalitative met redelijke prijs zoeken
- Antibiotica: mag niet in vlees zitten

 Rekeninhouden met dier: behalve energie en voedingstoffen ook….
- Spijsvertering stelsel functioneren
- Eetgedrag stimuleren
- Verzadigdheid gevoel
 Staarbijten varken kan voorkopmen waneer dieren niet genoeg
verzadigd zijn -> komt door het type voeding dat ze geven
 Leeuwen: elk dier krijgt elke dag vlees maar in het wild gaan ze een
hele grote prooi af en toe eten en dan Xdagen niets eten
- Structuur
 Voordbeeld neushoorn: dieet aangepast van fruit/groenten/pellets
naar bladeren => er was een gebrek aan vezel en structuur

,  Voordbeeld konijn: bij te weinig ruwvoer dus te weinig stuctuur en
hierdoor tandproblemen
- Mentale behoefte -> anders verveeld => dieren laten werken voor voeding
- Natuurlijk eetgedrag
 Wilde dieren: veel tijd spenderen aan voedsel zoeken ( fourargeren)
 Giraffe: zijn uren bezig met bladjes van de takken eten dus in gevang zie je
vaak sterotiep gedrag omdat ze dat hier niet kunnen doen
 Piguins: in de zoo krijgen ze eten uit de hand en in het wild moeten ze dit
zelf zoeken in het water
 Varkens in wild moeten ze zelf vroeten maar in gevang zitten ze op rooster
 Sociale groep: in gevang elk 1 stuk vlees normaal is dit niet => oplossing is
een zipline met een dood dier aan zodat ze hun jachtgedrag kunnen
uitvoeren zoals teamwerk maar ook rangorde
- Opname capacitiet dieren: perfect dieet die voldoet aan alles kan ook soms teveel
zijn => voordbeeld drachtige kat heeft hoge behoefte aan energie maar heeft niet
zo veel plek in buik => geef voeding met hoge energie en dus een beetje minder
qua hoeveelheid
 De 5 vrijheden van welfare:
= vrijheid van honger en normaal gedrag kunnen doen is basis dierenwelzijn

Hoofdstuk 1: chemische samenstelling en analyse van
voedermiddelen

Droge stof VS verse stof
= verschil in water gehalte in dierenvoeders => verse gras(80% water) vs hooi (10% water)
 Water verdund voedingstoffen -> per eenheid minder energie, eiwit.. in voeder
 Voorbeeld:
o Korrelvoeding kitten 100 gr => 7 % water + 24% vet
o Blikvoeding 100 gr => 79 % water + 6% vet
 Doel: voldoende voedingstoffen en energie => compenseren met verdunningfactor
water
 Via droge stof basis (= voeder waar al het water is uitgehaald)
 Voorbeeld aanbeveling zebra
= Opname ruwvoeder: 2,5 % van lichaamsgewicht op droge stof basis
 Berekening: zebra 260 kg -> per dag 6,6 kg ruwvoerder op droge stof nodig
 Soorten ruwvoeder: verse stof
 Hooi: 10% water + 90 % droge stof
 Voordroog: 40 % water + 60 % droge stof
 Beide is niet 100 % droge stof -> berekenen (= 6,5: droge stof x 100)
 7,2 kg hooi voederen
 11 kg voordroog voederen




De weende analyse: 6 fracties

,  De 6 fractaties -> de soms hiervan is steeds 100 (optellen) + alles behalve vocht is droge
stof
 Niet vermeld op verpakking: droge of verste stof => het is dan verse stof
1. Vocht
= 100 – droge stof => dit is u watergehalte
- Wetelijk: waneer vocht minder dan 14 % is dan moet dit niet verplicht op de
verpakking staan
- Regels: kat is 7 % vocht, hond is 9 %, andere dieren 10 % vocht -> als het niet op het
etiket staat
2. Ruw eiwit (= RE) OF crude protein (CP)
3. Ruw vet (= RV) of ether extract ( ee)
4. Ruwe celstof ( = RC) of crude fibre ( cf)
= behoren tot de koolhydraten -> verteld iets over harde plantenvezels -> moeilijk
verteerdbaar door enzymen ( bij planteneters verteeld door micorbiole flora)
- Onoplosbare vezels
5. Ruwe as (= RA) of cruse ash (ca)
= mineralen -> hierbij word niet gezegd welke minderalen enkel hoeveel intotaal
6. Overige koolydraten (= OK, OKH) of nitrogen free extract ( nfe) of stikfstofvrij extract
( nve)
= zelf te berekenen => 100 - ( vocht % + RE % + RV % + RC % + RA %)
- Mineralen -> vertels iets over suikers en zetmelen en oplosbare vezels ( pectine)

 Het verloop van de analyse
- Elk voedemiddel eerst droge en malen -> naar droge stof ( DS)
- Of via de berekening “ 100 – droge stof => dit is u watergehalte “

De van soest analyse
= analyse over -> ndf, adf, adl => oplosbare vezels oplossen maar
verschil in zuurtegraad( ph)
1. Neutrale detergent vezel
2. Acid detergent veze
3. Acid detergent lignine OF lignine

 Belangerijk voor planteneters -> verhouding tussen de 3
= belang werking spijsverterling stelsel
 Vb. okapi ( blaadjes eter) kunnen niet tegen gras
- NDF: fractie grashooi is hoger dan dried black beryy
- Adl: hoger bij dried blackberry dan grashooi
- Besluit: hebben moeite met verterling grashooi

Analyse waarde Voeders vergelijken
= via droge stof analyseren
 Voordbeeld: kittenvoeder
 Korrel 100 GR: 7 % water + 24 % vet.
 Natvoeding 100 GR: 79 % water + 6 vet.
 We gaan zoeken met diegene met minste vet -> je denk nu wrsh nat maar dit is verse stof ->
kitten gaat meer opnemen vet via natvoeding om aan alle andere voedingstoffen te komen