RODE LOPER
Ritmestoornissen + ECG’s
,Inhoud
Table of Contents
Ritmestoornissen.........................................................................................................................1
Geleidingsstoornissen.................................................................................................................2
Epidemiologie (voorkomen, verspreiding).................................................................................2
Etiologie(oorzaak):......................................................................................................................2
Pathofysiologie (anatomie en fysiologie):..................................................................................2
Symptomatologie:.......................................................................................................................3
Onderzoek / diagnostiek:............................................................................................................3
Soorten ritmestoornissen.............................................................................................................3
type II Mobitz......................................................................................................................7
type 1 Wenkebach...............................................................................................................7
Therapie......................................................................................................................................8
Prognose / beloop........................................................................................................................8
Complicaties................................................................................................................................8
Ritmestoornissen
Men spreekt van een ritmestoornis wanneer het hart te snel (tachycardie) of te traag (bradycardie)
samentrekt. Ook kan het zijn dat de atria en de ventrikels niet in de juiste volgorde of niet
systematisch samentrekken. De klinische betekenis van een ritmestoornis kan uiteen lopen van
volkomen onschuldig bv het af en toe “overslaan” van een hartslag dat ieder mens wel eens heeft,
extrasystole genoemd, tot het binnen enkele minuten overlijden bv ventrikelfibrilleren, waarbij de
pompwerking van het hart door de stoornis geheel is opgeheven.
,Geleidingsstoornissen
Bij mensen met een geleidingsstoornis wordt het elektrisch signaal ergens in het hart opgehouden.
Geleidingsstoornissen kunnen op verschillende plaatsen ontstaan en verschillen in ernst.
Epidemiologie (voorkomen, verspreiding)
Boezemfibrilleren komt 1,5 keer zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen en is de meest
voorkomende persisterende hartritmestoornis. De prevalentie neemt toe met de leeftijd: 1 per 1000
bij een leeftijd onder de 55 jaar. 38 per 1000 bij een leeftijd boven de 60 jaar en 90 per 10000 bij een
leeftijd ouder dan 80 jaar.
Etiologie(oorzaak):
Een ritmestoornis kan allerlei oorzaken hebben. De hartslag kan bv op een andere paats in het hart
dan de sinusknoop worden opgewekt. De sinusknoop kan zelf ook de oorzaak zijn wanneer hij een
abnormaal tempo of ritme ontwikkelt. Soms zijn de geleidingsbanen beschadigd. Ook kan het
aangeboren zijn.
De volgende omstandigheden kunnen ritmestoornissen uitlokken:
Verhoogde wandspanning van het myocard (hartspier)
Stress
Hyperventilatie
Koorts
Caffeine, nicotine, dieetpillen
Overactieve schildklier
Sommige medicijnen die gebruikt worden bij hartritmeproblemen
Geneesmiddelen (antidepressiva, psychofarmaca)
Schildkliermedicijnen, sommige inhaleermiddelen bij CARA
Diverse hartaandoeningen (klepaandoeningen, hypertensive, hartinfarct)
Verlaagd zuurstofgehalte in het bloed (longaandoening, shock)
Elektrolytenstoornissen (afwijkende concentraties natrium, kalium, calcium, magnesium)
Pathofysiologie (anatomie en fysiologie):
Een hartslag ontstaat wanneer een elektrische schok van de top van het hart naar de onderkant
beweegt. Eerst lopen de boezems van het hart vol bloed. Vervolgens trekt de hartspier samen
waardoor het bloed van de boezems naar de kamers stroomt. Ten slotte trekken de kamers samen
en pompen ze het bloed uit het hart.
Maar vanwaar komt die elektrische schok dan?
Het hart is onderverdeeld in twee boezems die vollopen met bloed en het vervolgens naar de kamers
doorpompen. In de wand van de rechterboezem (atrium) van het hart zit de sinusknoop. De
, sinusknoop bestaat uit een verzameling van speciale spiercellen die ongeveer elke seconde vanzelf
samentrekken, daarom wordt de knoop ook wel eens de ‘natuurlijke pacemaker’ van het hart
genoemd. Het hart heeft geen prikkels van de hersenen nodig om te functioneren.
Moest de sinusknoop het begeven zijn er nog steeds andere hartspiercellen die de stimulerende
functie kunnen overnemen, al laten die het hart wel met een lagere frequentie kloppen. Een
hartritmestoornis ontstaat wanneer andere groepjes cellen op andere plaatsen in het hart beginnen
samentrekken. Dit fenomeen valt vooral voor bij oudere mensen en bij hartpatiënten. Afwijkingen in
het samentrekken van de hartspier zijn niet ongewoon. Pas wanneer het hart ongecoördineerd
samentrekt moet men zich ernstige zorgen maken. Fibrilleren of fladderen van het hart duidt op een
ernstige stoornis en kan de dood tot gevolg hebben.
Symptomatologie:
Het klachtenpatroon kan wisselen van geen klachten tot zeer ernstige klachten. Het al dan niet
hebben van klachten zegt niets over het risico of de prognose van de hartritmestoornis.
Voorkomende symptomen kunnen zijn:
- Palpitaties (hartkloppingen) of een bonzend hart
- (meer) pijn op de borst, druk, een beklemd of benauwend gevoel
- Transpireren, misselijkheid
- Een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, ‘zwart’ voor de ogen
- Buiten kennis raken
- Angst
- Hyperventilatie
Onderzoek / diagnostiek:
Voor de diagnose zijn een duidelijke beschrijving van de klachten, informatie over andere
aandoeningen maar ook over het medicijngebruik belangrijk. Bij het lichamelijk onderzoek komen
onder mee hart, longen, bloedvaten, polsslag, tensie en schildklier aan bod. Vaak is een aanvullend
onderzoek nodig om de diagnose te bevestigen.
Dit kunnen de volgende onderzoeken zijn:
- ECG: gedurende korte tijd wordt de elektrische activiteit van het hart vastgelegd
- Holteronderzoek: iemand draagt een recorder die gedurende 1 of 2 dagen voortdurend de
elektrische activiteit van het hart meet
- TEE: echografie waarbij een sonde in de slokdarm wordt gebracht om de achterkant van het
hart via geluidsgolven (echo's) in beeld te brengen.
- Ergometrie: hier wordt een ECG registratie gemaakt tijdens een oplopende inspanning op
een fiet/hometrainer
Soorten ritmestoornissen
Atriumfibrilleren: Atriumfibrilleren is de meest voorkomende ritmestoornis.
Atriumfibrilleren kan voorkomen als een eenmalige episode, in aanvallen (paroxismaal
atriumfibrilleren) en het kan chronisch zijn. Bij atriumfibrilleren is er een te snel en
onregelmatig hartritme in beide atria. Hierbij bewegen vele elektrische impulsen zich snel en
kris kras door elkaar. De elektrische prikkel in het atrium is meer een chaotische trilling.
Hierdoor trekken beide atria niet echt meer samen. De AV-knoop laat slechts een deel van
Ritmestoornissen + ECG’s
,Inhoud
Table of Contents
Ritmestoornissen.........................................................................................................................1
Geleidingsstoornissen.................................................................................................................2
Epidemiologie (voorkomen, verspreiding).................................................................................2
Etiologie(oorzaak):......................................................................................................................2
Pathofysiologie (anatomie en fysiologie):..................................................................................2
Symptomatologie:.......................................................................................................................3
Onderzoek / diagnostiek:............................................................................................................3
Soorten ritmestoornissen.............................................................................................................3
type II Mobitz......................................................................................................................7
type 1 Wenkebach...............................................................................................................7
Therapie......................................................................................................................................8
Prognose / beloop........................................................................................................................8
Complicaties................................................................................................................................8
Ritmestoornissen
Men spreekt van een ritmestoornis wanneer het hart te snel (tachycardie) of te traag (bradycardie)
samentrekt. Ook kan het zijn dat de atria en de ventrikels niet in de juiste volgorde of niet
systematisch samentrekken. De klinische betekenis van een ritmestoornis kan uiteen lopen van
volkomen onschuldig bv het af en toe “overslaan” van een hartslag dat ieder mens wel eens heeft,
extrasystole genoemd, tot het binnen enkele minuten overlijden bv ventrikelfibrilleren, waarbij de
pompwerking van het hart door de stoornis geheel is opgeheven.
,Geleidingsstoornissen
Bij mensen met een geleidingsstoornis wordt het elektrisch signaal ergens in het hart opgehouden.
Geleidingsstoornissen kunnen op verschillende plaatsen ontstaan en verschillen in ernst.
Epidemiologie (voorkomen, verspreiding)
Boezemfibrilleren komt 1,5 keer zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen en is de meest
voorkomende persisterende hartritmestoornis. De prevalentie neemt toe met de leeftijd: 1 per 1000
bij een leeftijd onder de 55 jaar. 38 per 1000 bij een leeftijd boven de 60 jaar en 90 per 10000 bij een
leeftijd ouder dan 80 jaar.
Etiologie(oorzaak):
Een ritmestoornis kan allerlei oorzaken hebben. De hartslag kan bv op een andere paats in het hart
dan de sinusknoop worden opgewekt. De sinusknoop kan zelf ook de oorzaak zijn wanneer hij een
abnormaal tempo of ritme ontwikkelt. Soms zijn de geleidingsbanen beschadigd. Ook kan het
aangeboren zijn.
De volgende omstandigheden kunnen ritmestoornissen uitlokken:
Verhoogde wandspanning van het myocard (hartspier)
Stress
Hyperventilatie
Koorts
Caffeine, nicotine, dieetpillen
Overactieve schildklier
Sommige medicijnen die gebruikt worden bij hartritmeproblemen
Geneesmiddelen (antidepressiva, psychofarmaca)
Schildkliermedicijnen, sommige inhaleermiddelen bij CARA
Diverse hartaandoeningen (klepaandoeningen, hypertensive, hartinfarct)
Verlaagd zuurstofgehalte in het bloed (longaandoening, shock)
Elektrolytenstoornissen (afwijkende concentraties natrium, kalium, calcium, magnesium)
Pathofysiologie (anatomie en fysiologie):
Een hartslag ontstaat wanneer een elektrische schok van de top van het hart naar de onderkant
beweegt. Eerst lopen de boezems van het hart vol bloed. Vervolgens trekt de hartspier samen
waardoor het bloed van de boezems naar de kamers stroomt. Ten slotte trekken de kamers samen
en pompen ze het bloed uit het hart.
Maar vanwaar komt die elektrische schok dan?
Het hart is onderverdeeld in twee boezems die vollopen met bloed en het vervolgens naar de kamers
doorpompen. In de wand van de rechterboezem (atrium) van het hart zit de sinusknoop. De
, sinusknoop bestaat uit een verzameling van speciale spiercellen die ongeveer elke seconde vanzelf
samentrekken, daarom wordt de knoop ook wel eens de ‘natuurlijke pacemaker’ van het hart
genoemd. Het hart heeft geen prikkels van de hersenen nodig om te functioneren.
Moest de sinusknoop het begeven zijn er nog steeds andere hartspiercellen die de stimulerende
functie kunnen overnemen, al laten die het hart wel met een lagere frequentie kloppen. Een
hartritmestoornis ontstaat wanneer andere groepjes cellen op andere plaatsen in het hart beginnen
samentrekken. Dit fenomeen valt vooral voor bij oudere mensen en bij hartpatiënten. Afwijkingen in
het samentrekken van de hartspier zijn niet ongewoon. Pas wanneer het hart ongecoördineerd
samentrekt moet men zich ernstige zorgen maken. Fibrilleren of fladderen van het hart duidt op een
ernstige stoornis en kan de dood tot gevolg hebben.
Symptomatologie:
Het klachtenpatroon kan wisselen van geen klachten tot zeer ernstige klachten. Het al dan niet
hebben van klachten zegt niets over het risico of de prognose van de hartritmestoornis.
Voorkomende symptomen kunnen zijn:
- Palpitaties (hartkloppingen) of een bonzend hart
- (meer) pijn op de borst, druk, een beklemd of benauwend gevoel
- Transpireren, misselijkheid
- Een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, ‘zwart’ voor de ogen
- Buiten kennis raken
- Angst
- Hyperventilatie
Onderzoek / diagnostiek:
Voor de diagnose zijn een duidelijke beschrijving van de klachten, informatie over andere
aandoeningen maar ook over het medicijngebruik belangrijk. Bij het lichamelijk onderzoek komen
onder mee hart, longen, bloedvaten, polsslag, tensie en schildklier aan bod. Vaak is een aanvullend
onderzoek nodig om de diagnose te bevestigen.
Dit kunnen de volgende onderzoeken zijn:
- ECG: gedurende korte tijd wordt de elektrische activiteit van het hart vastgelegd
- Holteronderzoek: iemand draagt een recorder die gedurende 1 of 2 dagen voortdurend de
elektrische activiteit van het hart meet
- TEE: echografie waarbij een sonde in de slokdarm wordt gebracht om de achterkant van het
hart via geluidsgolven (echo's) in beeld te brengen.
- Ergometrie: hier wordt een ECG registratie gemaakt tijdens een oplopende inspanning op
een fiet/hometrainer
Soorten ritmestoornissen
Atriumfibrilleren: Atriumfibrilleren is de meest voorkomende ritmestoornis.
Atriumfibrilleren kan voorkomen als een eenmalige episode, in aanvallen (paroxismaal
atriumfibrilleren) en het kan chronisch zijn. Bij atriumfibrilleren is er een te snel en
onregelmatig hartritme in beide atria. Hierbij bewegen vele elektrische impulsen zich snel en
kris kras door elkaar. De elektrische prikkel in het atrium is meer een chaotische trilling.
Hierdoor trekken beide atria niet echt meer samen. De AV-knoop laat slechts een deel van
