Biologie samenvatting/begrippenlijst van HEEL 6vwo

Biologie begrippenlijst o ATP – moleculen die worden
gemaakt in de mitochondriën en de
Thema 1 – 4VWO belangrijkste energieleverancier zijn
voor de processen in de cel
o Diffusie – verplaatsing van een stof o Grondplasma – bestanddeel van het
van een plaats met een hoge cytoplasma dat bestaat uit water en
concentratie naar een plaats met opgeloste stoffen
een lage concentratie van die stof o Ontwikkelen – het optreden van
o Blancoproef – een experimentgroep verandering in de bouw en het
wordt blootgesteld aan een functioneren van het organisme of
bepaalde factor die je wilt delen ervan
onderzoeken en de controlegroep o Cholesterol - speelt een rol in de
niet stevigheid van de membranen
o Resultaten – verzameling observaties o Chomoplasten - plastiden die gele,
of (meet)gegevens oranje of rode kleurstoffen bevatten
o Cel – alle organismen bestaan uit o Natuurwetenschappelijk probleem –
één of meer cellen waargenomen natuurverschijnsel
o Nucleolus – plaats in de celkern waar dat vragen oproept bij een
delen van ribosomen worden wetenschapper waarover hij geen
gemaakt antwoorden kan vinden in
o Experimenteergroep – groep bestaande literatuur of onderzoeken
organismen die tijdens een over dit verschijnsel
onderzoek wordt blootgesteld aan o Weefsel – groep cellen met dezelfde
een bepaalde invloed die je wilt vorm en functie
onderzoeken o Systeem aarde – geheel aan
o Enzymen – stoffen die chemische ecosystemen op aarde, ook biosfeer
reacties van stofwisselingsprocessen genoemd
versnellen o DNA – molecuul dat erfelijke
o Chloroplasten – plastiden die groene informatie van een organisme bevat
kleurstoffen bevatten, ook o Celwand – stevig laagje om een
bladgroenkorrels genoemd plantaardige cel dat niet tot de cel
o Moleculen – de kleinste biologische behoord (is tussencelstof)
eenheden en de bouwstoffen van o Spierweefsel – langgerekte cellen die
stoffen en cellen kunnen samentrekken en zo
o Levenloos – dingen in de natuur die beweging mogelijk maken
nooit geleefd hebben o Ionentransport – transport door het
o Isotoon – oplossing waarvan de membraan van ionen zoals K+, Na+
osmotische waarde gelijk is aan de en Ca+
osmotische waarde van het o Organismen – levende wezens zoals
cytoplasma in de cel planten, dieren, schimmels en
o Data – verzamelde gegevens bacteriën
(metingen, observaties) van een o Ribosomen – kleine bolvormige
onderzoeker organellen die eiwitten produceren,
o Katalyseren – het versnellen van de ze liggen op het endoplasmatisch
chemische reacties van reticulum en komen vrij in het
stofwisselingsprocessen cytoplasma voor
o Celplasma – inhoud van de cel die o Semipermeabel – selectief
bestaat uit het grondplasma met permeabel membraan, wanneer de
daarin allerlei organellen, ook poriën in een membraan alleen
cytoplasma genoemd bepaalde moleculen doorlaten

,o Celmembraan – buitenste laag van o Plasmolyse -wanneer een
een cel die het binnenste van de cel, plantaardige cel zijn stevigheid
het cytoplasma, scheidt van het verliest doordat er zoveel water uit
uitwendige milieu de cel gaat dat het celmembraan
o Fosfolipiden – vetachtige stof die aan loslaat van de celwand
een kant bestaat uit een o Oplosmiddel – een oplossing bestaat
fosfaatgroep die wateroplosbaar is uit een oplosmiddel en een of meer
en aan de andere kant twee lange opgeloste stoffen
vetzuurmoleculen heeft die o Vacuolemembraan – membraan dat
waterafstotend zijn vacuole omgeeft
o Exocytose – afsnoeren van blaasjes o Populatie – groep individuen van
door het celmembraan om stoffen dezelfde soort dat in een bepaald
naar buiten de cel te transporteren gebied leeft en zich onderling
o Motoreiwitten – verplaatsen zich voortplant
langs het cytoskelet en o Hypotoon – oplossing waarvan de
transporteren daarbij blaasjes en osmotische waarde lager is dan de
eiwitten osmotische waarde van het
o Organel – elk deel van een cel met cytoplasma in de cel
een eigen functie o Levensloop – duidelijk te
o Passief transport – transport van onderscheiden fases of stadia in het
stoffen door een membraan leven van een organisme die
waarvoor geen energie nodig is, beginnen net na het ontstaan van
transport vindt plaats met het het organismen en eindigen met de
concentratieverval mee dood van het organisme
o Fagocytose – afsnoeren van blaasjes o Scanning elektronenmicroscoop of
door het celmembraan doordat het SEM – microscoop die een object
celmembraan instulpt om zo voedsel aftast met een elektronenbundel
uit de omgeving op te nemen waarna een beeld ontstaat waarin
o Controlegroep – groep organismen diepte te zien is
die tijdens een onderzoek niet o Plastiden – organellen in
worden blootgesteld aan een plantaardige cellen waarvan
bepaalde invloed die je wilt verschillende typen bestaan;
onderzoeken chloroplasten, leukoplasten en
o Chromosomen – lange moleculen chromo-plasten
DNA die rondom eiwitten zijn o Onderzoeksvraag – de vraag die
gewikkeld ontstaat naar aanleiding van een
o Stofwisseling – alle chemische natuurwetenschappelijk probleem of
reacties in een organisme naar aanleiding van een eerder
o Beschrijvend onderzoek – bij een onderzoek of literatuuronderzoek en
beschrijvend onderzoek probeer je die duidelijk willen maken wat je
vanuit veel specifieke gevallen tot precies te weten wilt komen en wat
een algemene regel te komen je gaat onderzoeken
o Transmissie-elektronenmicroscoop o Biologische eenheden – organismen
of TEM – microscoop waarbij een zijn georganiseerd in biologische
elektronenbundel door een object eenheden; molecuul – cel – orgaan –
gaat en waarbij het beeld waarin organisme – populatie – ecosysteem
geen diepte is te zien op een speciaal – biosfeer
scherm ontstaan o Leukoplasten – dienen om stoffen
o Endocytose -afsnoeren van blaasjes zoals vet, zetmeel en eiwit in op te
door het celmembraan om stoffen slaan
op te nemen

, o Transporteiwitten – eiwitten die ontstaan uit levenloze of dode
specifieke moleculen kunnen binden stoffen
en transporteren naar het o Celkern – organel omsloten door de
celmembraan kernmembraan in het cytoplasma
o Microfilamenten – vezels in het dat DNA bevat
cytoskelet, zien eruit als een o Modelleren – gebruik van modellen
gedraaide draad, gevormd door voor onderzoek
eiwitten o Individu – elk individueel organisme
o Secretie – afgeven van stoffen door o Steekproef – onderzoekers
cellen selecteren een representatief deel
o Chlorofyl – groene kleurstoffen in van de te onderzoeken groep omdat
chloroplasten het niet mogelijk is de hele groep te
o Interactie – biologische eenheden onderzoeken
reageren op elkaar door invloeden o Soort – organismen die zich
uit de omgeving onderling kunnen voortplanten en
o Cytoskelet – netwerk van eiwitvezels daarbij vruchtbare nakomelingen
binnen een cel dat ervoor zorgt dat kunnen voortbrengen
de cel zijn vorm behoudt en dat o Verwachting – naar aanleiding van
ervoor zorgt dat de organellen op de hypothese geeft de onderzoeker
hun plaats blijven en dat een cel van aan welke waarnemingen of
vorm kan veranderen of verplaatsen observaties hij waarschijnlijk doet als
o Voedselvacuole – blaasje met de hypothese juist is
ingesloten voedseldeeltje o Osmotische waarde – de osmotische
o Hypertoon – oplossing waarvan de waarde van een oplossing wordt
osmotische waarde hoger is dan de bepaald door het aantal opgeloste
osmotische waarde van het deeltjes per volume-eenheid
cytoplasma in de cel o Mitochondriën – bolvormige
o Zenuwweefsel – cellen van organellen met dubbele membranen
zenuwweefsel geven informatie door waarin met behulp van zuurstof
o Diffusiesnelheid – snelheid waarmee energie wordt vrijgemaakt die
moleculen in een opgeloste stof zich tijdelijk is opgeslagen in ATP
homogeen over een ruimte verdelen o Tussencelstof – bij veel weefsels
o Intercellulaire ruimte – ruimten liggen cellen niet direct tegen elkaar
gevuld met vocht of lucht die aan maar komt tussencelstof voor;
ontstaan op plaatsen waar het soort tussencelstof hangt samen
plantaardige cellen niet helemaal op met de functie van het weefsel
elkaar aansluiten o Kernmembraan – vormt de buitenste
o Hypothesetoetsend onderzoek – een laag van de celkern
onderzoeker bedenkt een methode o Aquaporine – waterkanaaltje;
om een hypothese te toetsen, speciale eiwitten in membranen voor
bijvoorbeeld met een experiment een snel transport van
waarbij de werkelijkheid wordt watermoleculen
gemanipuleerd o Kernporie – opening met eiwitten die
o Microtubulie – vezels in een het transport in en uit het
cytoskelet, zien eruit als een soort kernplasma regelen
buisjes, gevormd door eiwitten o Ecosysteem – min of meer begrensd
o Theorie – verklaart verschillende gebied met bepaalde
hypothesen die bij experimenten eigenschappen, waarbij zowel de
juist zijn gebleken levende als niet levende natuur
o Generatio spontanea – volgens deze binnen dat gebied hoort
theorie kunnen organismen