Economie Integraal H11 H12 Samenvatting

Samenvatting H11 Risico en verzekeren
11.1 Risicoaversgedrag en verzekeren

Risico
Risico’s horen bij het leven. Dagelijks loop je veel risico’s die – als je pech
hebt – tot hoge kosten kunnen leiden. Tegen de financiële gevolgen van
veel risico’s kun je je verzekeren. Steeds kan er iets gebeuren dat een
aantasting is van je welvaart. Vaak leidt zo’n onzeker voorval tot
financiële schade, soms is de schade alleen maar gevoelsmatig. Risico’s
hebben te maken met de kans dat een bepaald voorval daadwerkelijk
plaatsvindt.

Risicoaversie
Het gedrag van mensen in een situatie waarin moet worden gekozen,
wordt onder meer bepaald door de verwachte uitkomst van de handeling
en de houding tegenover het te lopen risico. Hoewel de ene keuzesituatie
– ook objectief – risicovoller is dan de andere, is het vooral je eigen
karakter die bepaalt hoe er met een risico wordt omgesprongen.

Soorten risicogedrag:
 Risicoaversgedrag – mensen die voor zekerheid kiezen.
Risicoaversie is de reden waarom sommigen ook kleine risico’s
verzekeren.
 Risiconeutraalgedrag – mensen die volledig onverschillig
tegenover risico’s staan. Zij zullen risico’s niet vermijden maar ook
niet opzoeken.
 Risicozoekendgedrag – mensen die van een gokje houden. Zij
ondervinden plezier in het nemen van risico en daarmee wordt het
verlies ‘vergoed’.

Een verzekering
Soms is de kans dat iets gebeurt erg klein bijvoorbeeld de kans dat een
woning door brand getroffen wordt is 1,8%. Toch zal iemand die een
woning bezit dan ook meestal een brandverzekering afsluiten. Een
brandverzekering is een schadeverzekering.

Twee partijen bij een verzekering:
 Verzekerde – loopt een bepaald risico en betaalt aan de
verzekeraar.
 Verzekeraar of verzekeringsnemer – is de
verzekeringsmaatschappij, deze neemt het financiële risico dat
de verzekerde loopt deels over en ontvangt daarvoor een
verzekeringspremie.

 Een verzekering is een overeenkomst tussen een
verzekeringsmaatschappij en een verzekerde, waarbij de
verzekerde de financiële gevolgen van een risico probeert af
te dekken.

1

,De schade die verzekerden lijden wordt door de verzekeringsmaatschappij
vergoed uit de opbrengst van de premies. De schade wordt dus betaald
door de gezamenlijke verzekerden. Dit is de onderlinge solidariteit van
verzekerden.

Polis
Wanneer je een verzekering afsluit, ontvang je van de
verzekeringsmaatschappij een polis (=het bewijs van de verzekerings-
overeenkomst). In de polis staat:
 de naam van de verzekerde
 de naam van de verzekeringsmaatschappij
 het te verzekeren risico
 de verzekeringsduur
 de premiehoogte
 het eventuele eigen risico
 een toegevoegde bijlage waarin de regels en voorwaardes staan

Premie
De premiehoogte is afhankelijk van het risico dat door de
verzekeringsmaatschappij wordt gelopen. Het eigen risico is het
schadebedrag dat voor rekening van de verzekerde komt.

Wel of niet verzekeren
Het wel of niet verzekeren hangt vaak af van de ernst van de schade. In
Nederland is iedere volwassene op grond van de zorgverzekeringswet
verplicht een zorgverzekering af te sluiten.


11.2 Moral hazard en averechtse selectie
Asymmetrische informatie
Een goed werkende markt zorgt ervoor dat vragers kunnen kopen wat zij
willen en dat aanbieders hun producten tegen een gewenste prijs kunnen
verkopen. Als een van de partijen over meer informatie beschikt, kan de
markt voor beide partijen die gewenste uitkomst niet opleveren. Dat is
asymmetrische informatie.

 Asymmetrische informatie is de situatie waarin de kennis
over het verhandelde product ongelijk verdeeld is over de
verschillende marktpartijen.

Averechtse selectie
Averechtse selectie ontstaat wanneer een partij beschikt over informatie
die het resultaat van de andere partij beïnvloedt. De partij met niet
voldoende informatie, zal de transactie niet aandurven. Averechtse
selectie is het gevolg van asymmetrische informatie.
 Averechtse selectie is het verschijnsel dat slechte risico’s de
goede risico’s van de markt verdrijven

2

, Een maatschappij kan bij slechte risico's een hoge premie vragen,
waardoor goede risico's zich niet willen verzekeren. Het gevolg is: het
aanbod van verzekeringsproducten is niet in overeenstemming met de
behoeften van de vragers, daardoor is het mogelijk dat noch 'goede' noch
'slechte' risico's voor de risicoaverse vrager verzekerbaar zijn.

Een middel om averechtse selectie bij verzekeringen te beperken is de
goede risico's minder premie te laten betalen voor eenzelfde dekking dan
de slechte risico's. Deze premiedifferentiatie gaat ten koste van de
onderlinge solidariteit.

Moral hazard

 Moreel risico is de toename van het risico voor de
verzekerings-maatschappij, omdat verzekerden zich
blootstellen aan extra risico’s.

Bij moreel risico (ook wel moral hazard genoemd) neemt de verzekerde
onverantwoord risico. Door dat gedrag te verminderen kunnen
verzekeraars een verplicht eigen risico opleggen, de verzekerde zal dan
zorgvuldiger handelen.


11.3 Particuliere verzekeringen
Verplichte verzekeringen
Soms is het belang van een verzekering erg hoog en wordt hij verplicht.
De positieve externe effecten zijn dan de rechtvaardiging van de
wettelijke ingreep. Bijvoorbeeld bij de AOW: de premie is voor iedereen
gelijk (een percentage van het inkomen tot een bepaald maximum) en de
hoogte van de uitkering is voor iedereen gelijk. Bij een verplichte
verzekering is het risicodraagvlak erg breed. Mensen zijn verplicht zich
te verzekeren en verzekeringsmaatschappijen zijn verplicht iedereen die
zich aanmeldt te accepteren. Er wordt hierbij geen onderscheid gemaakt
tussen goede en slechte risico's. Averechtse selectie wordt vermeden.

AVP
Een aansprakelijkheidsverzekering particulieren (AVP) dekt de
schade aan personen of zaken, waarvoor je aansprakelijk kunt worden
gesteld. Het is een vrijwillige verzekering.




Motorrijtuigenverzekering
Op grond van de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen
moet iedere bezitter van een motorrijtuig voor het motorrijtuig een WAM-

3