Thema's maatschappijleer
HAVO lesboek, Uitgave 2012
Hoofdstuk 1 Inleiding, paragraaf 1.1 t/m 1.3
Samenvatting gemaakt in schoojaar 2014/2015
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------
Paragraaf 1.1 Waarom maatschappijleer?
Vanuit welke vier thema's/invalshoeken kijk je bij Maatschappijleer naar de
Nederlandse samenleving en leg uit wat dat is.
1. Nederland als rechtstaat (juridische invalshoek): een rechtsstaat stelt de
belangrijke regels vast voor burgers én voor de overheid.
2. De Nederlandse parlementaire democratie: daarbij wordt de bevolking van het
land vertegenwoordigd door het parlement.
3. De pluriforme samenleving. Dat betekent dat er mensen wonen met heel
verschillende leefwijzen, verschillende normen en waarden en soms van
verschillende etnische herkomst.
4. De Nederlandse verzorgingsstaat. In een verzorgingsstaat zorgt de overheid voor
haar burgers. Bijvoorbeeld door goede gezondheidszorg, uitkeringen, onderwijs en
volkshuisvesting.
Wat is een dilemma
- een lastige keuze uit twee of meer alternatieven
Noem een dilemma bij de rechtstaat
- Rechtsysteem (regels stellen door overheid) en rechtvaardigheidsgevoel (van mensen).
Vergelijk bijvoorbeeld China met VS.
Noem drie situaties waarin we van een maatschappelijk probleem spreken:
1. Als een probleem gevolgen heeft voor grote groepen in de samenleving (bv
drugsproblematiek of fileprobleem).
2. Als een probleem alleen gemeenschappelijk kan worden opgelost, waardoor de
overheid zich moet bezighouden met de oplossing van het probleem (bv nieuwe
regels en wetten).
3. Als het probleem te maken heeft met tegenstellingen.
Hoe noem je het maatschappelijk probleem waarbij de overheid zich met de
oplossing bezighoudt ook wel
- een politiek probleem (omdat gekozen politici de taak hebben om oplossingen te
bedenken).
Wat is een compromis
- een tussenoplossing (de gulden middenweg kiezen).
Waarom kiezen politici vaak voor compromis
Omdat ze met allerlei tegengestelde belangen en normen/waarden rekening moeten
houden
Noem drie aspecten waarin de grootste tegenstellingen bestaan tussen
mensen:
- Politieke visies (bv visie op aanpak files: sommigen willen brede snelwegen, anderen
meer openbaar vervoer)
1
HAVO lesboek, Uitgave 2012
Hoofdstuk 1 Inleiding, paragraaf 1.1 t/m 1.3
Samenvatting gemaakt in schoojaar 2014/2015
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------
Paragraaf 1.1 Waarom maatschappijleer?
Vanuit welke vier thema's/invalshoeken kijk je bij Maatschappijleer naar de
Nederlandse samenleving en leg uit wat dat is.
1. Nederland als rechtstaat (juridische invalshoek): een rechtsstaat stelt de
belangrijke regels vast voor burgers én voor de overheid.
2. De Nederlandse parlementaire democratie: daarbij wordt de bevolking van het
land vertegenwoordigd door het parlement.
3. De pluriforme samenleving. Dat betekent dat er mensen wonen met heel
verschillende leefwijzen, verschillende normen en waarden en soms van
verschillende etnische herkomst.
4. De Nederlandse verzorgingsstaat. In een verzorgingsstaat zorgt de overheid voor
haar burgers. Bijvoorbeeld door goede gezondheidszorg, uitkeringen, onderwijs en
volkshuisvesting.
Wat is een dilemma
- een lastige keuze uit twee of meer alternatieven
Noem een dilemma bij de rechtstaat
- Rechtsysteem (regels stellen door overheid) en rechtvaardigheidsgevoel (van mensen).
Vergelijk bijvoorbeeld China met VS.
Noem drie situaties waarin we van een maatschappelijk probleem spreken:
1. Als een probleem gevolgen heeft voor grote groepen in de samenleving (bv
drugsproblematiek of fileprobleem).
2. Als een probleem alleen gemeenschappelijk kan worden opgelost, waardoor de
overheid zich moet bezighouden met de oplossing van het probleem (bv nieuwe
regels en wetten).
3. Als het probleem te maken heeft met tegenstellingen.
Hoe noem je het maatschappelijk probleem waarbij de overheid zich met de
oplossing bezighoudt ook wel
- een politiek probleem (omdat gekozen politici de taak hebben om oplossingen te
bedenken).
Wat is een compromis
- een tussenoplossing (de gulden middenweg kiezen).
Waarom kiezen politici vaak voor compromis
Omdat ze met allerlei tegengestelde belangen en normen/waarden rekening moeten
houden
Noem drie aspecten waarin de grootste tegenstellingen bestaan tussen
mensen:
- Politieke visies (bv visie op aanpak files: sommigen willen brede snelwegen, anderen
meer openbaar vervoer)
1
