Identiteit en beeldvorming door kunst en architectuur van de stad Amsterdam
Hoorcollege 1
Erfgoed = overblijfselen van het verleden in het heden
Materieel
1. Gebouwd erfgoed = grachtengordel
2. Musea en kunst = rijksmuseum (kunst in het museum, nachtwacht etc), maar ook
stedelijke museum en ndsm werf
3. Populaire cultuur = uitingen die zowel materiaal als immaterieel deel kunnen hebben
(snijvlak). Bijvoorbeeld FEBO. Snackmuur, cultuur is immaterieel, dit hoort er ook
bij. Coffeeshop cultuur. Fiets cultuur, dagmarkten. Uitgaanscultuur (ADE)
Immaterieel (meer cultuur, traditie)
1. Taal = mokums en straattaal
2. Media = baantje, Ciske de rat,
André Hazes. Internationale
films bijv James bond.
3. Tradities = koningsdag, minder
bekend = hartjesdag op de
zeedijk. Mannen en vrouwen
verkleden zich als elkaar. Gay
pride, of herdenken einde
slavernij
Broodje van kootje
= broodjeszaken oorsprong joodse
bevolking. Erg belangrijk deze
broodjeszaken wereld veroveren, maar
met opkomst snackbarcultuur verdween
dit uit de stad.
Massatoerisme, globalisering kunnen bedreigingen zijn voor de identiteit
Paradox =juist datgene waar de toeristen voor komen, verdwijnt door het toerisme
Deze colleges gaan vooral om gebouwd erfgoed en musea en
kunst.
Wat maakt Amsterdam?
Beeldvorming gaat specifiek over wat mensen associëren met
een plek
Google images = grachtengordel
Fases van de grachtengordel in 4 bouwcampagnes:
Grachtengordel trok gelijk aandacht, schilderijen. Berckheyde
schilderij. Maar geïdealiseerd beeld, bomen weggehaald.
,Het grachtenboek, alle grachten getekend. Handig om de bouwstijl te kunnen zien.
Aandacht ging door naar het buitenland, populaire reisbestemming. Reisbeschrijvingen gaven
mening over de stad. Wat men zegt over de stad blijft voor lange periode hetzelfde.
Schoonheid (letterlijk schoon). Woonhuizen worden vaak genoemd, architectuur is iets
anders. Woonconditie vele malen beter dan buitenland.
Belangrijkste boekengeschiedenis, Amsterdamse huizen belangrijke rol.
17e en 18e eeuw Amsterdams woonhuis.
= goed bewaard gebleven. Maar deze voorbeelden zijn extreem zeldzaam.
Kenmerken zeventiende-eeuws huis
Exterieur
- Trapgevel
- Baksteen
- Kruiskozijnen
Interieur
- Voorhuis
- Spiltrap
- Bedsteden
- Balkenplafonds
- Non-specifieke functies
,18e eeuw Amsterdam huis
- Hier zijn meer voorbeelden van
Kenmerken achttiende-eeuws huis
Exterieur
- Verschillende geveltypen
- Schuiframen
- Natuurstenen decoraties
Interieur
- Voor en achterhuis
- Statige trappen
- Stucplafonds
- Specifieke functies
Gevel typen: klokgevel, halsgevel, lijstgevel,
18e eeuw = interieurkunst, ramen, kroonluchters, lijsten
Lodewijksstijlen = mode van Franse hof,
, Unesco werelderfgoedlijsten
Cultureel erfgoed
Maar 2/3 is helemaal nog niet zo oud.
Nieuwe architectuur gebruikt oude architectuur.
- Beeldvorming is beperkt. Beeldvorming is niet de waarheid.
- Steen duur dus daarom werd ook hout gebruikt.
- Binnenterreinen woonde mensen onder hele slechte omstandigheden.
- Kans op brand groot.
- Steeds kleiner wonen, bevolkingsgroei. Kleine vochtige ruimtes zonder licht. Zolder
zonder isolering
- Na inspectie en fotocampagnes kwam overheid in actie. Verklaring onwoonbaar.
- Volkswoningbouw, situatie begon te verbeteren.
Amsterdams woonhuizen
- Standaardtypen grachtenhuizen
- Doel imponeren, uitdrukken welvaart
- Keerzijde
Identiteit valt altijd te bekritiseren, discussiëren en te veranderen