Samenvatting HBO-V
AFP
Periode 1.3
Werkgroep 1
Boek anatomie en fysiologie paragraaf 7.1 t/m 7.1.6
Ons voedsel bestaat uit 6 verschillende voedingsstoffen
- Suikers
- Vetten
- Eiwitten
- Vitamines
- Mineralen
- Water
Het lichaam gebruikt deze voedingsstoffen als brandstof, bouwstof of als hulpstof ter
ondersteuning van de stofwisseling.
Voedingsstof Functies voor het lichaam
Koolhydraten (suikers) Brandstoffen en in kleine mate bouwstoffen
Lipiden (vetten) Bouwstoffen en brandstoffen, isolatie en
oplosmiddel voor bepaalde vitamines
Proteïne (eiwitten) Bouwstoffen en hulpstoffen
Mineralen (zouten) Bouwstoffen en hulpstoffen
Vitaminen Hulpstoffen
Water Oplosmiddel, transportmiddel,
warmtebuffer, steunstof, vulmiddel
Voedingsstoffen zijn opgebouwd uit organische en anorganische moleculen.
- Organische moleculen zijn alle stoffen die gemaakt zijn in of door levende organisme
- Anorganische moleculen hebben hun oorsprong in de niet-levende natuur
Koolhydraten
Koolhydraten vormen gemiddeld het grootste gedeelte van je voedsel. Ze zijn de
belangrijkste energieleverancier van de cellen. Naast deze functie worden ze ook gebruikt
voor de aanmaak van belangrijke anorganische verbindingen, zoals DNA en RNA (hierin zit
ribose).
Koolhydraten bestaan uit ringvormige moleculen. Elke ring heeft een koolstofketen van C6 of
C5 koolstofatomen. De koolhydraten worden ingedeeld op basis van het aantal moleculen.
- Monosachariden
- Disachariden
- Polysachariden
, Monosachariden
Glucose (druivensuiker), fructose (vruchtensuiker) en galactose. Ribose is een
monosachariden. Monosachariden zijn kleine moleculen die via de poriën in de
celmembraan gemakkelijk de cel in diffunderen. Alle koolhydraten worden afgebroken tot
monosachariden.
Disachariden
Moleculen die bestaan uit twee paar monosachariden. De 3 meest voorkomende zijn,
maltose (glucose+glucose), lactose (glucose+galactose) en sacharose (glucose+fructose).
Disachariden worden in het spijsverteringskanaal gesplitst in de monosachariden waaruit ze
bestaan.
Polysachariden
Koolhydraten die uit veel tot zeer veel monosachariden bestaan. De belangrijkste zijn,
zetmeel, glycogeen en cellulose. Zetmeel en cellulose zijn plantaardig en krijg je binnen door
middel van voedsel, zoals rijst en aardappels. Glycogeen is dierlijk en wordt in de lever en
skeletspieren gevormd en dient als glucoseopslag.
Polysachariden disachariden worden bij de spijsvertering afgebroken tot monosachariden dit
gebeurt mechanisch (kauwen) en chemisch (enzymen).
- Amylase knipt het zetmeel in disachariden (maltose)
- Maltase splitst de maltosemoleculen in twee glucosemoleculen
- Lactase splitst lactose in glucose en galactose
- Sacharase splitst sacharose in glucose en fructose
Lipiden
Lipiden zijn vetten en vetachtige stoffen. Ze zijn niet oplosbaar in water en kunnen als
brandstof gebruikt worden. Cellen verbranden liever glucose, omdat dit schoner is en
minder energie kost. Verder dienen lipiden als reserve (vetweefsel), als bouwstof (in
celmembranen) en als elektrische isolatie rondom zenuwuitlopers.
Op grond van structuren worden de lipiden in 3 groepen verdeeld
- Triglyceriden
- Fosfolipiden
- Steroïden
Triglyceriden
Bestaat uit 1 molecuul glycerol en 3 vetzuurmoleculen. De bouw van vetzuren bepaalt met
welk vet je te maken hebt. Op grond van een of meerdere dubbele verbindingen in het
vetzuurmolecuul worden ze verdeeld in verzadigde en onverzadigde vetten. Verzadigde
vetten zijn bij kamertemperatuur gestold en onverzadigde zijn meestal vloeibaar. Dierlijke
vetten bevatten veel verzadigde vetten en plantaardige voor het merendeel onverzadigde.
Verzadigde vetzuren hebben de molecuulformule CnH2n+1COOH, een maximaal aantal H-
atomen. Voorbeelden zijn boterzuur en palmitinezuur.
AFP
Periode 1.3
Werkgroep 1
Boek anatomie en fysiologie paragraaf 7.1 t/m 7.1.6
Ons voedsel bestaat uit 6 verschillende voedingsstoffen
- Suikers
- Vetten
- Eiwitten
- Vitamines
- Mineralen
- Water
Het lichaam gebruikt deze voedingsstoffen als brandstof, bouwstof of als hulpstof ter
ondersteuning van de stofwisseling.
Voedingsstof Functies voor het lichaam
Koolhydraten (suikers) Brandstoffen en in kleine mate bouwstoffen
Lipiden (vetten) Bouwstoffen en brandstoffen, isolatie en
oplosmiddel voor bepaalde vitamines
Proteïne (eiwitten) Bouwstoffen en hulpstoffen
Mineralen (zouten) Bouwstoffen en hulpstoffen
Vitaminen Hulpstoffen
Water Oplosmiddel, transportmiddel,
warmtebuffer, steunstof, vulmiddel
Voedingsstoffen zijn opgebouwd uit organische en anorganische moleculen.
- Organische moleculen zijn alle stoffen die gemaakt zijn in of door levende organisme
- Anorganische moleculen hebben hun oorsprong in de niet-levende natuur
Koolhydraten
Koolhydraten vormen gemiddeld het grootste gedeelte van je voedsel. Ze zijn de
belangrijkste energieleverancier van de cellen. Naast deze functie worden ze ook gebruikt
voor de aanmaak van belangrijke anorganische verbindingen, zoals DNA en RNA (hierin zit
ribose).
Koolhydraten bestaan uit ringvormige moleculen. Elke ring heeft een koolstofketen van C6 of
C5 koolstofatomen. De koolhydraten worden ingedeeld op basis van het aantal moleculen.
- Monosachariden
- Disachariden
- Polysachariden
, Monosachariden
Glucose (druivensuiker), fructose (vruchtensuiker) en galactose. Ribose is een
monosachariden. Monosachariden zijn kleine moleculen die via de poriën in de
celmembraan gemakkelijk de cel in diffunderen. Alle koolhydraten worden afgebroken tot
monosachariden.
Disachariden
Moleculen die bestaan uit twee paar monosachariden. De 3 meest voorkomende zijn,
maltose (glucose+glucose), lactose (glucose+galactose) en sacharose (glucose+fructose).
Disachariden worden in het spijsverteringskanaal gesplitst in de monosachariden waaruit ze
bestaan.
Polysachariden
Koolhydraten die uit veel tot zeer veel monosachariden bestaan. De belangrijkste zijn,
zetmeel, glycogeen en cellulose. Zetmeel en cellulose zijn plantaardig en krijg je binnen door
middel van voedsel, zoals rijst en aardappels. Glycogeen is dierlijk en wordt in de lever en
skeletspieren gevormd en dient als glucoseopslag.
Polysachariden disachariden worden bij de spijsvertering afgebroken tot monosachariden dit
gebeurt mechanisch (kauwen) en chemisch (enzymen).
- Amylase knipt het zetmeel in disachariden (maltose)
- Maltase splitst de maltosemoleculen in twee glucosemoleculen
- Lactase splitst lactose in glucose en galactose
- Sacharase splitst sacharose in glucose en fructose
Lipiden
Lipiden zijn vetten en vetachtige stoffen. Ze zijn niet oplosbaar in water en kunnen als
brandstof gebruikt worden. Cellen verbranden liever glucose, omdat dit schoner is en
minder energie kost. Verder dienen lipiden als reserve (vetweefsel), als bouwstof (in
celmembranen) en als elektrische isolatie rondom zenuwuitlopers.
Op grond van structuren worden de lipiden in 3 groepen verdeeld
- Triglyceriden
- Fosfolipiden
- Steroïden
Triglyceriden
Bestaat uit 1 molecuul glycerol en 3 vetzuurmoleculen. De bouw van vetzuren bepaalt met
welk vet je te maken hebt. Op grond van een of meerdere dubbele verbindingen in het
vetzuurmolecuul worden ze verdeeld in verzadigde en onverzadigde vetten. Verzadigde
vetten zijn bij kamertemperatuur gestold en onverzadigde zijn meestal vloeibaar. Dierlijke
vetten bevatten veel verzadigde vetten en plantaardige voor het merendeel onverzadigde.
Verzadigde vetzuren hebben de molecuulformule CnH2n+1COOH, een maximaal aantal H-
atomen. Voorbeelden zijn boterzuur en palmitinezuur.
