Diagnostiek en assessment
College 1. Cursusintroductie
Leerdoelen D&A
1. Uitleggen wat het assessmentproces inhoudt met de verschillende stappen, assumpties, ethische aspecten en
speciale voorzieningen.
2. Begrijpen wat testscores betekenen en hoe deze te interpreteren om adequate besluitvorming te laten
plaatsvinden.
3. Uitleggen wat betrouwbaarheid en validiteit van testscores zijn en hoe deze kunnen samenhangen en
verschillen.
4. Begrijpen hoe de kwaliteit van individuele items te analyseren is.
5. De kwaliteit van verschillende instrumenten beoordelen voor het meten van diverse populaties.
College 2. Waarom assessment?
Mogelijke vragen die te beantwoorden zijn met verschillende assessments. H1 + H11
• Wat is er aan de hand?
• Op school, thuis, op de opvang, etc.
• Met schoolse vakken, op sociaal-emotioneel gebied, etc.
• Waar(om) stagneert de ontwikkeling?
• Slaat de behandeling aan?
In Diagnostiek & Assessment:
• Met welke testinstrumenten kan ik de ontwikkeling/situatie het best in kaart brengen?
• Waar moet ik op letten bij de testselectie?
• Hoe interpreteer ik de testuitslag?
• Hoe wordt een goed testinstrument ontwikkeld?
• Dus niet hoe je een bepaalde test afneemt!
Leerdoelen dit college
Sluit aan bij deel van cursusleerdoel 1: Uitleggen wat het assessmentproces inhoudt met de verschillende stappen,
assumpties, ethische aspecten en speciale voorzieningen.
• Uitleggen van de verschillende stappen in het proces van test → measurement → assessment
• Begrijpen wat de verschillende type testen inhouden en wat ze in kaart kunnen brengen
• Inzicht in het belang van de 10 basisassumpties
• Inzicht in respectvol taalgebruik tijdens het assessmentproces
PhD vs PsyD
- PhD (doctor in philosophy) → training in zowel klinische als onderzoek toepassingen
- PsyD (doctor of psychology) → klinische training, minder focus op onderzoek
Clinical vs counseling vs school psychologie
- Klinische → getraind om met cliënten te werken met de heftigere vormen van psychopathologie (bijv.
schizofrenie en bipolaire stoornis)
- Counseling → getraind om met cliënten te werken met minder heftigere problemen (bijv. relatietherapie)
, - School → getraind om te werken met kinderen en adolescenten in de schoolsetting
Casus Livia
Livia is een meisje dat thuis heel druk is en moeder vindt dat lastig. Livia is heel snel verveeld en vraagt veel
aandacht en de dingen die ze bedenkt om te doen vindt moeder onmogelijk en onwenselijk en ze straft de plannen
het liefst af. Op haar kamer mag Livia doen wat ze wil als moeder het maar niet te horen en het liefst ook niet te
zien krijgt. Dat komt omdat Livia lijkt op het broertje van moeder, die is nu volwassen maar heeft geen school
afgemaakt en kan geen baan houden. Moeder wil voorkomen dat Livia hetzelfde overkomt. Ze weet wel dat haar
naar haar kamer sturen niet de oplossing is, maar weet ook geen alternatief
Op school heeft Livia 2 leerkrachten (meester Pim en een juf). Meester Pim stoort zich enorm aan het
gedrag van Livia. Ze praat veel, lijdt mensen af en is vooral bezig met anderen dingen dan wat echt moet gebeuren,
zoals opdrachten maken. Juf Mia noemt Livia juist een enthousiaste meedenker, zij denkt dat ze de stof makkelijk
aankan en dat ze haar wat vrijer moeten laten in haar werk zodat ze ook wat tijd overhoudt voor de projecten die ze
graag wil doen en daar dan ook andere klasgenoten in kan betrekken.
het is wel zo dat de schoolresultaten achter beginnen te blijven. ze scoort nog wel in het gemiddelde, maar
de leerkrachten maken zich wel zorgen om haar prestaties. Aangezien het eerst duidelijk steeg.
thuisonderwijs was niet zo fijn. moeder vond het heel heftig. Moeder is blij dat ze weer naar school kan.
Maar de vraag is wel, wat zou er met de ontwikkeling van Livia aan de hand kunnen zijn?
Subjectief en/of Objectief?
• Wat speelt er “echt”?
• Is Livia’s gedrag thuis en/of op school te ernstig?
• Lopen haar schoolprestaties teveel achter?
• Zijn er onderliggende oorzaken? Verklarende mechanismen?
• Gedrag interpreteren:
• Bijv. verschillen tussen meester Pim versus juf Nina (waar komen die verschillen vandaan?)
• Mogelijke oplossing: objectief meten
• Selecteren en afnemen van testen
• Interpreteren van testscores
Basisassumpties
• Voorwaarden voor het vertrouwen op testuitslagen en het assessmentproces
• Onderbouwing van waarom en wanneer wél (of niet) testen
De basisassumpties:
1. Psychologische constructen bestaan
- Constructen zijn de eigenschappen of karakteristieken die een test zou moeten meten (zoals intelligentie of
depressie)
2. Psychologische constructen kunnen gemeten worden.
3. Ookal kunnen we constructen meten, de meting is niet perfect
4. Er zijn verschillende manieren om een construct te meten
5. Alle assessment procedures hebben sterke punten en zwakke punten
6. Meerdere bronnen van informatie zouden deel uit moeten maken van het assessment proces
- Belangrijke beslissingen mogen niet genomen worden op basis van 1 test
7. Prestaties op een test kunnen worden gegeneraliseerd naar niet-testgedrag
- Vb: de antwoorden van iemand op een depressietest zelf zijn niet belangrijk, maar wel dat de antwoorden
een reflectie zijn van het level van depressie van die persoon.
8. Assessment kan informatie brengen die psychologen helpt om betere professionele beslissingen te nemen
9. Assessments kunnen op een eerlijke manier uitgevoerd worden
10. Testen en assessment kunnen zowel een voordeel opleveren voor het individu als de society in het geheel.
Verwerkingsopdracht 1 Herken je de 10 basis - assumpties? Wat mist of kan anders
verwoord?
• Wat je wil meten, bestaat en kan gemeten worden
, • op verschillende manieren
• zo eerlijk mogelijk
• waarbij we er rekening mee moeten houden dat
• er altijd kans is dat de uitslag niet (helemaal) klopt
• elk meetinstrument sterke én zwakke punten heeft.
• Het assessmentproces helpt om:
• inzicht te krijgen in wat er aan de hand kan zijn
• en om op basis van zo divers mogelijke data beslissingen te nemen,
• waardoor een individu én de samenleving over het algemeen baat hebben bij assessment.
• Belangrijk is dat we een assessment kiezen dat met zo min mogelijk belasting bruikbare informatie
oplevert, ook over wat niet direct getest is.
Selecteren van geschikte testen
• Houd het doel van assessment goed voor ogen
• Wat is de hulpvraag?
• Welke testen kunnen hier antwoord op geven?
• Technische eigenschappen van testen verschillen
• Welke testen passen bij wat je wil meten (meetpretentie) , met zo min mogelijk belasting van kind,
ouders, leerkracht, etc.?
• Kwaliteit van test (COTAN)
Assessmentproces
De geschiedenis van testen (samengevat)
• Test
• Multi-method, multi-modal benadering
o Gebruik van meerdere informatiebronnen
• De ouder
• De docent / leerkracht / kinderopvangleiding
• Het kind zelf
o Bijv. ASEBA
• definitie:
o Verkrijgen van “representatieve steekproef van gedrag” van individu → als jij zegt dat
bepaald gedrag anders zou kunnen zijn, hoe scoort een kind in vergelijking met andere
kinderen van dezelfde leeftijd, dan moet je een goede steekproef kiezen.
▪ Waarschijnlijk: Multi-Method
o Systematische manier om informatie te verzamelen (met meerdere bronnen)
▪ en daarmee een belangrijk onderdeel van assessment
Gestandaardiseerde test = een test die op een gestandaardiseerde manier wordt uitgevoerd,
gescoord en geïnterpreteerd. → geeft resultaten die te vergelijken zijn
College 1. Cursusintroductie
Leerdoelen D&A
1. Uitleggen wat het assessmentproces inhoudt met de verschillende stappen, assumpties, ethische aspecten en
speciale voorzieningen.
2. Begrijpen wat testscores betekenen en hoe deze te interpreteren om adequate besluitvorming te laten
plaatsvinden.
3. Uitleggen wat betrouwbaarheid en validiteit van testscores zijn en hoe deze kunnen samenhangen en
verschillen.
4. Begrijpen hoe de kwaliteit van individuele items te analyseren is.
5. De kwaliteit van verschillende instrumenten beoordelen voor het meten van diverse populaties.
College 2. Waarom assessment?
Mogelijke vragen die te beantwoorden zijn met verschillende assessments. H1 + H11
• Wat is er aan de hand?
• Op school, thuis, op de opvang, etc.
• Met schoolse vakken, op sociaal-emotioneel gebied, etc.
• Waar(om) stagneert de ontwikkeling?
• Slaat de behandeling aan?
In Diagnostiek & Assessment:
• Met welke testinstrumenten kan ik de ontwikkeling/situatie het best in kaart brengen?
• Waar moet ik op letten bij de testselectie?
• Hoe interpreteer ik de testuitslag?
• Hoe wordt een goed testinstrument ontwikkeld?
• Dus niet hoe je een bepaalde test afneemt!
Leerdoelen dit college
Sluit aan bij deel van cursusleerdoel 1: Uitleggen wat het assessmentproces inhoudt met de verschillende stappen,
assumpties, ethische aspecten en speciale voorzieningen.
• Uitleggen van de verschillende stappen in het proces van test → measurement → assessment
• Begrijpen wat de verschillende type testen inhouden en wat ze in kaart kunnen brengen
• Inzicht in het belang van de 10 basisassumpties
• Inzicht in respectvol taalgebruik tijdens het assessmentproces
PhD vs PsyD
- PhD (doctor in philosophy) → training in zowel klinische als onderzoek toepassingen
- PsyD (doctor of psychology) → klinische training, minder focus op onderzoek
Clinical vs counseling vs school psychologie
- Klinische → getraind om met cliënten te werken met de heftigere vormen van psychopathologie (bijv.
schizofrenie en bipolaire stoornis)
- Counseling → getraind om met cliënten te werken met minder heftigere problemen (bijv. relatietherapie)
, - School → getraind om te werken met kinderen en adolescenten in de schoolsetting
Casus Livia
Livia is een meisje dat thuis heel druk is en moeder vindt dat lastig. Livia is heel snel verveeld en vraagt veel
aandacht en de dingen die ze bedenkt om te doen vindt moeder onmogelijk en onwenselijk en ze straft de plannen
het liefst af. Op haar kamer mag Livia doen wat ze wil als moeder het maar niet te horen en het liefst ook niet te
zien krijgt. Dat komt omdat Livia lijkt op het broertje van moeder, die is nu volwassen maar heeft geen school
afgemaakt en kan geen baan houden. Moeder wil voorkomen dat Livia hetzelfde overkomt. Ze weet wel dat haar
naar haar kamer sturen niet de oplossing is, maar weet ook geen alternatief
Op school heeft Livia 2 leerkrachten (meester Pim en een juf). Meester Pim stoort zich enorm aan het
gedrag van Livia. Ze praat veel, lijdt mensen af en is vooral bezig met anderen dingen dan wat echt moet gebeuren,
zoals opdrachten maken. Juf Mia noemt Livia juist een enthousiaste meedenker, zij denkt dat ze de stof makkelijk
aankan en dat ze haar wat vrijer moeten laten in haar werk zodat ze ook wat tijd overhoudt voor de projecten die ze
graag wil doen en daar dan ook andere klasgenoten in kan betrekken.
het is wel zo dat de schoolresultaten achter beginnen te blijven. ze scoort nog wel in het gemiddelde, maar
de leerkrachten maken zich wel zorgen om haar prestaties. Aangezien het eerst duidelijk steeg.
thuisonderwijs was niet zo fijn. moeder vond het heel heftig. Moeder is blij dat ze weer naar school kan.
Maar de vraag is wel, wat zou er met de ontwikkeling van Livia aan de hand kunnen zijn?
Subjectief en/of Objectief?
• Wat speelt er “echt”?
• Is Livia’s gedrag thuis en/of op school te ernstig?
• Lopen haar schoolprestaties teveel achter?
• Zijn er onderliggende oorzaken? Verklarende mechanismen?
• Gedrag interpreteren:
• Bijv. verschillen tussen meester Pim versus juf Nina (waar komen die verschillen vandaan?)
• Mogelijke oplossing: objectief meten
• Selecteren en afnemen van testen
• Interpreteren van testscores
Basisassumpties
• Voorwaarden voor het vertrouwen op testuitslagen en het assessmentproces
• Onderbouwing van waarom en wanneer wél (of niet) testen
De basisassumpties:
1. Psychologische constructen bestaan
- Constructen zijn de eigenschappen of karakteristieken die een test zou moeten meten (zoals intelligentie of
depressie)
2. Psychologische constructen kunnen gemeten worden.
3. Ookal kunnen we constructen meten, de meting is niet perfect
4. Er zijn verschillende manieren om een construct te meten
5. Alle assessment procedures hebben sterke punten en zwakke punten
6. Meerdere bronnen van informatie zouden deel uit moeten maken van het assessment proces
- Belangrijke beslissingen mogen niet genomen worden op basis van 1 test
7. Prestaties op een test kunnen worden gegeneraliseerd naar niet-testgedrag
- Vb: de antwoorden van iemand op een depressietest zelf zijn niet belangrijk, maar wel dat de antwoorden
een reflectie zijn van het level van depressie van die persoon.
8. Assessment kan informatie brengen die psychologen helpt om betere professionele beslissingen te nemen
9. Assessments kunnen op een eerlijke manier uitgevoerd worden
10. Testen en assessment kunnen zowel een voordeel opleveren voor het individu als de society in het geheel.
Verwerkingsopdracht 1 Herken je de 10 basis - assumpties? Wat mist of kan anders
verwoord?
• Wat je wil meten, bestaat en kan gemeten worden
, • op verschillende manieren
• zo eerlijk mogelijk
• waarbij we er rekening mee moeten houden dat
• er altijd kans is dat de uitslag niet (helemaal) klopt
• elk meetinstrument sterke én zwakke punten heeft.
• Het assessmentproces helpt om:
• inzicht te krijgen in wat er aan de hand kan zijn
• en om op basis van zo divers mogelijke data beslissingen te nemen,
• waardoor een individu én de samenleving over het algemeen baat hebben bij assessment.
• Belangrijk is dat we een assessment kiezen dat met zo min mogelijk belasting bruikbare informatie
oplevert, ook over wat niet direct getest is.
Selecteren van geschikte testen
• Houd het doel van assessment goed voor ogen
• Wat is de hulpvraag?
• Welke testen kunnen hier antwoord op geven?
• Technische eigenschappen van testen verschillen
• Welke testen passen bij wat je wil meten (meetpretentie) , met zo min mogelijk belasting van kind,
ouders, leerkracht, etc.?
• Kwaliteit van test (COTAN)
Assessmentproces
De geschiedenis van testen (samengevat)
• Test
• Multi-method, multi-modal benadering
o Gebruik van meerdere informatiebronnen
• De ouder
• De docent / leerkracht / kinderopvangleiding
• Het kind zelf
o Bijv. ASEBA
• definitie:
o Verkrijgen van “representatieve steekproef van gedrag” van individu → als jij zegt dat
bepaald gedrag anders zou kunnen zijn, hoe scoort een kind in vergelijking met andere
kinderen van dezelfde leeftijd, dan moet je een goede steekproef kiezen.
▪ Waarschijnlijk: Multi-Method
o Systematische manier om informatie te verzamelen (met meerdere bronnen)
▪ en daarmee een belangrijk onderdeel van assessment
Gestandaardiseerde test = een test die op een gestandaardiseerde manier wordt uitgevoerd,
gescoord en geïnterpreteerd. → geeft resultaten die te vergelijken zijn
