lOMoARcPSD|11700591
Samenvatting Handboek Jeugdhulpverlening Deel 1
Hoofdstuk 1 - 4
Inleiding Orthopedagogiek (Rijksuniversiteit Groningen)
Downloaded by Answerdone
, lOMoARcPSD|11700591
StuDocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by Answerdone
, lOMoARcPSD|11700591
Hoofdstuk 1 Kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen.
Inleiding
Tegenwoordig lijkt het alsof er steeds meer gedrags- en emotionele problemen voorkomen bij
kinderen, dit staat dan ook steeds vaker in de belangstelling.
Wat zijn gedrags- en emotionele problemen?
Terminologie
Kinderen met gedrags- en emotionele problemen is een overkoepelende term voor kinderen die
zich zichtbaar ongewoon of abnormaal gedragen of die zichtbaar ongewone of abnormale
emoties vertonen, en dat afgezien van de ernst, de oorzaak of de context van het gedrag of
de emotie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen lichte, tijdelijke problemen als reactie op
een nieuwe situatie, gedragingen die in een bepaalde situatie of bij bepaalde personen
voorkomen, gedragingen die leeftijd- of fasegebonden zijn en ernstige problemen.
Aandachtspunten bij het definiëren van gedrags- en emotionele problemen
Gedrags- en emotionele problemen zijn geen eenduidig waarneembare en objectief te identificeren
entiteiten, er moet rekening gehouden worden met een aantal dingen:
- Het ontwikkelingsperspectief Een bepaalde gedraging wordt bij de ene leeftijd nog
als passend gezien, maar kan voor een andere leeftijd als abnormaal worden beschouwd.
Hierbij is kennis van de normale ontwikkeling belangrijk.
- De continuümgedachte ‘Gewone’ kinderen vertonen de zelfde emoties als kinderen met
gedrags- en emotionele problemen, maar bij hen komt het vaker, intenser, langduriger en
in verschillende situaties voor.
- De context Het kan zijn dat kinderen bepaalde gedragingen in slechts één context
vertonen. Een docent kan bijvoorbeeld veel problemen hebben met een kind, terwijl er
thuis geen problemen zijn.
- De informant De informant kan denken dat bepaald gedrag niet gepast is, terwijl na
observatie blijkt dat er niks aan de hand is. Dit kan komen doordat de informant
misschien geen kennis heeft van de normale ontwikkeling van een kind of doordat de
informant het zelf moeilijk heeft.
Classificatie van gedrags- en emotionele problemen
Er is veel vraag naar een goed classificatie systeem. Het gaat om vragen als wat verstaan we
onder een bepaalde stoornis. Er zijn twee soorten classificatiesystemen.
- Klinisch-psychiatrische classificatiesystemen Stoornissen worden duidelijk afgelijnd en
worden gezien als onafhankelijk. Alleen als voldaan is aan alle criteria kan een
stoornis worden geclassificeerd. Bekende systemen zijn de DSM en ICD. De DSM is
niet cultuur vriendelijk.
- Empirisch-statistische classificatiesystemen Heeft een psychometrische invalshoek.
Gebaseerd op grootschalige steekproeven met vragenlijsten. De ASEBA is een
bekend systeem. Stoornissen worden gezien als continuüm. Cultuur gevoelig.
DSM en ASEBA neigen naar elkaar toe in de laatste jaren, met de ASEBA schaal kan een DSM
stoornis aangewezen worden.
Epidemiologisch onderzoek naar gedrags- en emotionele problemen bij kinderen en
jongeren Vanaf eind jaren 50 worden epidemiologische onderzoeken gedaan, het begon toen in
de VS. 10% van alle kinderen tussen 0 en 18 heeft op een bepaald punt in hun leven een
ernstig gedrags- of emotioneel probleem gehad.
Problemen hangen samen met geslacht, leeftijd en SES. Meer jongens dan meisjes hebben
problemen, ongeveer 2:1. Jongens hebben vaker externaliserende problemen en meisjes
internaliserende problemen. De leeftijd heeft geen invloed op de prevalentie van problemen, maar
Downloaded by Answerdone
Samenvatting Handboek Jeugdhulpverlening Deel 1
Hoofdstuk 1 - 4
Inleiding Orthopedagogiek (Rijksuniversiteit Groningen)
Downloaded by Answerdone
, lOMoARcPSD|11700591
StuDocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by Answerdone
, lOMoARcPSD|11700591
Hoofdstuk 1 Kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen.
Inleiding
Tegenwoordig lijkt het alsof er steeds meer gedrags- en emotionele problemen voorkomen bij
kinderen, dit staat dan ook steeds vaker in de belangstelling.
Wat zijn gedrags- en emotionele problemen?
Terminologie
Kinderen met gedrags- en emotionele problemen is een overkoepelende term voor kinderen die
zich zichtbaar ongewoon of abnormaal gedragen of die zichtbaar ongewone of abnormale
emoties vertonen, en dat afgezien van de ernst, de oorzaak of de context van het gedrag of
de emotie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen lichte, tijdelijke problemen als reactie op
een nieuwe situatie, gedragingen die in een bepaalde situatie of bij bepaalde personen
voorkomen, gedragingen die leeftijd- of fasegebonden zijn en ernstige problemen.
Aandachtspunten bij het definiëren van gedrags- en emotionele problemen
Gedrags- en emotionele problemen zijn geen eenduidig waarneembare en objectief te identificeren
entiteiten, er moet rekening gehouden worden met een aantal dingen:
- Het ontwikkelingsperspectief Een bepaalde gedraging wordt bij de ene leeftijd nog
als passend gezien, maar kan voor een andere leeftijd als abnormaal worden beschouwd.
Hierbij is kennis van de normale ontwikkeling belangrijk.
- De continuümgedachte ‘Gewone’ kinderen vertonen de zelfde emoties als kinderen met
gedrags- en emotionele problemen, maar bij hen komt het vaker, intenser, langduriger en
in verschillende situaties voor.
- De context Het kan zijn dat kinderen bepaalde gedragingen in slechts één context
vertonen. Een docent kan bijvoorbeeld veel problemen hebben met een kind, terwijl er
thuis geen problemen zijn.
- De informant De informant kan denken dat bepaald gedrag niet gepast is, terwijl na
observatie blijkt dat er niks aan de hand is. Dit kan komen doordat de informant
misschien geen kennis heeft van de normale ontwikkeling van een kind of doordat de
informant het zelf moeilijk heeft.
Classificatie van gedrags- en emotionele problemen
Er is veel vraag naar een goed classificatie systeem. Het gaat om vragen als wat verstaan we
onder een bepaalde stoornis. Er zijn twee soorten classificatiesystemen.
- Klinisch-psychiatrische classificatiesystemen Stoornissen worden duidelijk afgelijnd en
worden gezien als onafhankelijk. Alleen als voldaan is aan alle criteria kan een
stoornis worden geclassificeerd. Bekende systemen zijn de DSM en ICD. De DSM is
niet cultuur vriendelijk.
- Empirisch-statistische classificatiesystemen Heeft een psychometrische invalshoek.
Gebaseerd op grootschalige steekproeven met vragenlijsten. De ASEBA is een
bekend systeem. Stoornissen worden gezien als continuüm. Cultuur gevoelig.
DSM en ASEBA neigen naar elkaar toe in de laatste jaren, met de ASEBA schaal kan een DSM
stoornis aangewezen worden.
Epidemiologisch onderzoek naar gedrags- en emotionele problemen bij kinderen en
jongeren Vanaf eind jaren 50 worden epidemiologische onderzoeken gedaan, het begon toen in
de VS. 10% van alle kinderen tussen 0 en 18 heeft op een bepaald punt in hun leven een
ernstig gedrags- of emotioneel probleem gehad.
Problemen hangen samen met geslacht, leeftijd en SES. Meer jongens dan meisjes hebben
problemen, ongeveer 2:1. Jongens hebben vaker externaliserende problemen en meisjes
internaliserende problemen. De leeftijd heeft geen invloed op de prevalentie van problemen, maar
Downloaded by Answerdone