Iivari & Huisman/Organisatiecultuur & Inzet van SDM's
ONDERZOEKSMELDING
DE RELATIE TUSSEN ORGANISATIECULTUUR EN DE
TOEPASSING VAN
SYSTEEMONTWIKKELINGSMETHODOLOGIEËN1
Door: Juhani Iivari met een hiërarchische cultuur die gericht is op veiligheid,
Departement Informatica Universiteit van Oulu orde en routinisering. Ook de kritische houding van IT-
Postbus 3000 managers ten opzichte van de inzet van methodologieën in
90014 Oulun yliopisto organisaties met een sterk rationele cultuur (gericht op
FINLAND productiviteit, efficiëntie en het bereiken van doelen) is het
vermelden waard. Gebaseerd op de empirische bevindingen
stelt het artikel een theoretisch model voor om de invloed van
Magda Huisman organisatiecultuur op de invoering van
School voor Computer-, Statistische en systeemontwikkelingsmethodologieën te verklaren.
Mathematische Wetenschappen
North-West University, Campus Potchefstroom Trefwoorden: Systeemontwikkeling, software engineering,
Private Bag X6001 systeemontwikkelingsmethodologie, organisatiecultuur,
Potchefstroom concurrerende waarden model, informatiesystemen
ZUID-AFRIKA2531 ontwikkelaars, informatietechnologie managers
Inleiding
Abstract Moderne samenlevingen zijn in toenemende mate afhankelijk
van software en informatiesystemen. In het recente
Deze verkennende studie analyseert de relatie tussen CHAOS-rapport2 worden de totale uitgaven voor
organisatiecultuur en de inzet van systeemontwikkeling in 2004 alleen al in de Verenigde
systeemontwikkelingsmethodologieën. Organisatiecultuur Staten geraamd op 255 miljard dollar. Hoewel de
wordt geïnterpreteerd in termen van het concurrerende pessimistische visie van een aanhoudende softwarecrisis en
waardenmodel en implementatie als percepties van de het hoge mislukkingspercentage van systeemontwikkeling
ondersteuning, het gebruik en de impact van overdreven is (Glass 2000), blijft systeemontwikkeling een
systeemontwikkelingsmethodologieën. De resultaten tonen aan uitdaging. Er bestaan nog steeds problemen met betrekking
dat de inzet van methodologieën door IS-ontwikkelaars tot de kosten, de tijdigheid en de kwaliteit van softwarepro-
vooral geassocieerd is ducten.
Er zijn verschillende pogingen gedaan om deze problemen
aan te pakken. In de wereld van informatiesystemen en
software-engineering is er een voortdurende stroom van
nieuwe systemen
1
Ritu Agarwal was de aanvaardende hoofdredacteur van dit artikel. Gert-Jan de
Vreede was de geassocieerde redacteur. Roberto Evaristo en Nancy Russo waren
als recensenten. De derde beoordelaar verkoos anoniem te 2
De Standish Group, beschikbaar op http://www.standishgroup.com/.
blijven.
,Iivari & Huisman/Organisatiecultuur & Inzet van SDM's
MIS Quarterly Vol. 31 No. 1 pp. 35-58/maart 2007 35
,
, Iivari & Huisman/Organisatiecultuur & Inzet van SDM's
georiënteerde methoden te gebruiken. Zij vonden ook dat subjectieve normen
een significante voorspeller zijn van organisatorisch nut, maar niet van de
intentie om een methode te gebruiken.
ontwikkelingsbenaderingen, methoden, technieken,
procesmodellen en aanverwante hulpmiddelen, ook al zijn
er vraagtekens geplaatst bij het praktische nut van met
name methoden (b.v. Baskerville e.a. 1992; Fitzgerald
1996). Het is onze stelling dat
systeemontwikkelingsmethoden van belang zijn voor
onderzoek en praktijk. Het zijn opslagplaatsen van
gecodificeerde kennis over hoe informatiesystemen en
software artefacten te ontwikkelen (Fitzgerald 1998). Zij
trachten de centrale vraag van onze discipline te
beantwoorden: Hoe ontwerpen we het best IT artefacten en
informatiesystemen om hun compatibiliteit, bruikbaarheid
en gebruiksgemak te verhogen (Benbasat en Zmud 2003)?
Systeemontwikkeling komt weinig aan bod in de
toptijdschriften over IS (Vessey et al. 2002). Tot voor kort
is er niet veel onderzoek gedaan naar het feitelijke gebruik
van systeemontwikkelingsmethoden (Wynekoop en Russo
1997). De meeste eerdere studies zijn beschrijvend (b.v.
Chatzoglou en Macaulay 1996; Hardy et al. 1995) en doen
geen pogingen om het gebruik en de voordelen van
methoden te verklaren. Pas zeer recentelijk zijn er meer
verklarende studies verschenen (Hardgrave en Johnson 2003;
Khalifa en Verner 2000; Riemenschneider et al. 2002).
Hoewel deze studies de acceptatie op individueel niveau
analyseren, laten zij duidelijk zien dat de toepassing van
systeemontwikkelingsmethoden een collectief verschijnsel
is.3 Veel van de bestaande kritiek op
systeemontwikkelingsmethoden is ook gebaseerd op
casestudies (Kautz et al. 2004; Nandhakumar en Avison
1999; Wastell 1996) en is daarom niet noodzakelijkerwijs
generaliseerbaar. Hoewel bestaande studies vrij consistent
suggereren dat veel organisaties beweren geen methoden te
gebruiken (bijv. Chatzoglou en Macaulay 1996; Hardy et
al. 1995), althans niet rigoureus of in hun geheel (Bansler
en Bødker 1993; Fitzgerald 1998; Kautz et al. 2004), is ons
begrip van de omstandigheden waaronder methoden
worden geaccepteerd zeer beperkt.
Het doel van dit artikel is de relatie te onderzoeken tussen
organisatiecultuur en de invoering van
systeemontwikkelingsmethodologieën. Organisatiecultuur
kan een reden zijn voor de zwakke acceptatie van
methodologieën. Hoewel het belang ervan als bron van
organisatorische inertie bekend is (Cameron en Freeman
1991; Schein 1985), is de relatie tussen organisatiecultuur
en de invoering van systeemontwikkelingsmethodologieën
nog onontgonnen terrein (Leidner en Kayworth 2006).
3
Naast waargenomen nut en compatibiliteit, vonden Riemenschneider et
al. (2002) subjectieve norm en vrijwilligheid significante voorspellers van
de intentie om een methode te gebruiken. Hardgrave en Johnson (2003)
rapporteren organisatorische bruikbaarheid, maar niet persoonlijke
bruikbaarheid, als een significante voorspeller van de intentie om object-
36 MIS Quarterly Vol. No31. 1/Maart 2007
ONDERZOEKSMELDING
DE RELATIE TUSSEN ORGANISATIECULTUUR EN DE
TOEPASSING VAN
SYSTEEMONTWIKKELINGSMETHODOLOGIEËN1
Door: Juhani Iivari met een hiërarchische cultuur die gericht is op veiligheid,
Departement Informatica Universiteit van Oulu orde en routinisering. Ook de kritische houding van IT-
Postbus 3000 managers ten opzichte van de inzet van methodologieën in
90014 Oulun yliopisto organisaties met een sterk rationele cultuur (gericht op
FINLAND productiviteit, efficiëntie en het bereiken van doelen) is het
vermelden waard. Gebaseerd op de empirische bevindingen
stelt het artikel een theoretisch model voor om de invloed van
Magda Huisman organisatiecultuur op de invoering van
School voor Computer-, Statistische en systeemontwikkelingsmethodologieën te verklaren.
Mathematische Wetenschappen
North-West University, Campus Potchefstroom Trefwoorden: Systeemontwikkeling, software engineering,
Private Bag X6001 systeemontwikkelingsmethodologie, organisatiecultuur,
Potchefstroom concurrerende waarden model, informatiesystemen
ZUID-AFRIKA2531 ontwikkelaars, informatietechnologie managers
Inleiding
Abstract Moderne samenlevingen zijn in toenemende mate afhankelijk
van software en informatiesystemen. In het recente
Deze verkennende studie analyseert de relatie tussen CHAOS-rapport2 worden de totale uitgaven voor
organisatiecultuur en de inzet van systeemontwikkeling in 2004 alleen al in de Verenigde
systeemontwikkelingsmethodologieën. Organisatiecultuur Staten geraamd op 255 miljard dollar. Hoewel de
wordt geïnterpreteerd in termen van het concurrerende pessimistische visie van een aanhoudende softwarecrisis en
waardenmodel en implementatie als percepties van de het hoge mislukkingspercentage van systeemontwikkeling
ondersteuning, het gebruik en de impact van overdreven is (Glass 2000), blijft systeemontwikkeling een
systeemontwikkelingsmethodologieën. De resultaten tonen aan uitdaging. Er bestaan nog steeds problemen met betrekking
dat de inzet van methodologieën door IS-ontwikkelaars tot de kosten, de tijdigheid en de kwaliteit van softwarepro-
vooral geassocieerd is ducten.
Er zijn verschillende pogingen gedaan om deze problemen
aan te pakken. In de wereld van informatiesystemen en
software-engineering is er een voortdurende stroom van
nieuwe systemen
1
Ritu Agarwal was de aanvaardende hoofdredacteur van dit artikel. Gert-Jan de
Vreede was de geassocieerde redacteur. Roberto Evaristo en Nancy Russo waren
als recensenten. De derde beoordelaar verkoos anoniem te 2
De Standish Group, beschikbaar op http://www.standishgroup.com/.
blijven.
,Iivari & Huisman/Organisatiecultuur & Inzet van SDM's
MIS Quarterly Vol. 31 No. 1 pp. 35-58/maart 2007 35
,
, Iivari & Huisman/Organisatiecultuur & Inzet van SDM's
georiënteerde methoden te gebruiken. Zij vonden ook dat subjectieve normen
een significante voorspeller zijn van organisatorisch nut, maar niet van de
intentie om een methode te gebruiken.
ontwikkelingsbenaderingen, methoden, technieken,
procesmodellen en aanverwante hulpmiddelen, ook al zijn
er vraagtekens geplaatst bij het praktische nut van met
name methoden (b.v. Baskerville e.a. 1992; Fitzgerald
1996). Het is onze stelling dat
systeemontwikkelingsmethoden van belang zijn voor
onderzoek en praktijk. Het zijn opslagplaatsen van
gecodificeerde kennis over hoe informatiesystemen en
software artefacten te ontwikkelen (Fitzgerald 1998). Zij
trachten de centrale vraag van onze discipline te
beantwoorden: Hoe ontwerpen we het best IT artefacten en
informatiesystemen om hun compatibiliteit, bruikbaarheid
en gebruiksgemak te verhogen (Benbasat en Zmud 2003)?
Systeemontwikkeling komt weinig aan bod in de
toptijdschriften over IS (Vessey et al. 2002). Tot voor kort
is er niet veel onderzoek gedaan naar het feitelijke gebruik
van systeemontwikkelingsmethoden (Wynekoop en Russo
1997). De meeste eerdere studies zijn beschrijvend (b.v.
Chatzoglou en Macaulay 1996; Hardy et al. 1995) en doen
geen pogingen om het gebruik en de voordelen van
methoden te verklaren. Pas zeer recentelijk zijn er meer
verklarende studies verschenen (Hardgrave en Johnson 2003;
Khalifa en Verner 2000; Riemenschneider et al. 2002).
Hoewel deze studies de acceptatie op individueel niveau
analyseren, laten zij duidelijk zien dat de toepassing van
systeemontwikkelingsmethoden een collectief verschijnsel
is.3 Veel van de bestaande kritiek op
systeemontwikkelingsmethoden is ook gebaseerd op
casestudies (Kautz et al. 2004; Nandhakumar en Avison
1999; Wastell 1996) en is daarom niet noodzakelijkerwijs
generaliseerbaar. Hoewel bestaande studies vrij consistent
suggereren dat veel organisaties beweren geen methoden te
gebruiken (bijv. Chatzoglou en Macaulay 1996; Hardy et
al. 1995), althans niet rigoureus of in hun geheel (Bansler
en Bødker 1993; Fitzgerald 1998; Kautz et al. 2004), is ons
begrip van de omstandigheden waaronder methoden
worden geaccepteerd zeer beperkt.
Het doel van dit artikel is de relatie te onderzoeken tussen
organisatiecultuur en de invoering van
systeemontwikkelingsmethodologieën. Organisatiecultuur
kan een reden zijn voor de zwakke acceptatie van
methodologieën. Hoewel het belang ervan als bron van
organisatorische inertie bekend is (Cameron en Freeman
1991; Schein 1985), is de relatie tussen organisatiecultuur
en de invoering van systeemontwikkelingsmethodologieën
nog onontgonnen terrein (Leidner en Kayworth 2006).
3
Naast waargenomen nut en compatibiliteit, vonden Riemenschneider et
al. (2002) subjectieve norm en vrijwilligheid significante voorspellers van
de intentie om een methode te gebruiken. Hardgrave en Johnson (2003)
rapporteren organisatorische bruikbaarheid, maar niet persoonlijke
bruikbaarheid, als een significante voorspeller van de intentie om object-
36 MIS Quarterly Vol. No31. 1/Maart 2007
