Samenvatting Maatschappelijke zorg Boek 1

Basis-/ profieldeel niveau 3 en 4
Maatschappelijke zorg 1



Samenvatting




Thema 01 Gezondheidsproblemen signaleren
Signaleren van gezondheidsproblemen

,Gezondheid heeft betrekking op het lichaam, geestelijk en sociaal functioneren. Het gaat er niet
alleen om welke problemen de cliënt ervaart, zonder dat ze objectief vastgesteld worden. Sommige
cliënten zijn afhankelijk van hun begeleiders die hun problemen signaleren.

Signaleren als schakel in een keten:
Waarnemen:
Goed waarnemen met al je zintuigen
Signaleren:
Op basis van je waarnemingen signaleer je afwijkingen. Wat valt op?
Interpreteren:
Betekenis geven aan signalen. Wat zou er aan de hand kunnen zijn?
Actie ondernemen:
Vervolg geven aan de interpretatie, bijv. eerst nog even nakijken, een andere hulpverlener
inschakelen of begeleidingsdoel bijstellen.

Aandachtspunten bij signaleren:
 Ziekte-inzicht
Als je kunt aangeven wat er mis is met je gezondheid, wat je eraan kunt doen of wanner het
beter is een arts of andere hulpverlener te raadplegen.
Dit komt vaker voor bij mensen met een verstandelijke beperking en cliënten in de feestelijke
gezondheidszorg.
 Atypisch uiten van klachten
Als cliënten problemen uiten op een manier die niet direct verband houdt met het probleem.
Dit komt voor bij cliënten met een matig tot zwaardere verstandelijke beperking.
 Communicatiebeperking
Veel cliënten hebben ook hun beperkingen in communicatie. Ze kunnen het niet goed onder
woorden brengen of gebruiken de verkeerde woorden.
 Continuïteit
Problemen zijn niet altijd een reden om tot actie te ondergaan. Maak duidelijke overdacht en
betrek mantelzorgers ect. erbij. Zorg ook dat de cliënt jou kan bereiken.
 Eigen normen
- De manier waarop de cliënt een probleem ervaart en centraal staat.
- De wereld waarin cliënten leven, vaak veel kleiner is dan de jouwe. De cliënt kan
daardoor problemen sterker ervaren dan jij zou doen.

Soorten signalen:
 Kritieke signalen
Dit zijn signalen waarbij je niet hoeft na te denken.
Denk aan: bewustzijnsverlies of iets gebroken.
 Malaisegevoel
Niet lekker in je vel zitten, je voelt je slap en lusteloos.
Malaisegevoel kan weer over gaan, maar kan ook symptoom zijn van een ziekte.
 Veranderingen
Verandering: lichamelijk, geestelijk of sociaal. Een belangrijke indicatie voor
gezondheidsproblemen is gedrag



Een signaleringsplan = een hulpmiddel om afwijkend gedrag tijdig in beeld te brengen en er gerichte
actie op te kunnen ondernemen.
Het doel van een signaleringsplan is een crisissituatie te voorkomen, uit te stellen of te verzachten.
Cliënten met ziekte-inzicht kan het signaleringsplan tot op zekere hoogte gebruiken als
2

,zelfhulpmiddel.

De stoplicht methode
Er is geen vast format voor een signaleringsplan, maar velen gebruiken de stoplichtmethode.
Stoplicht methode geef je met kleur aan welke signalen bij die kleur horen en wat de gewenste acties
zijn.
Groen: Veilig, alles gaat goed
Oranje: Opletten, het gaat minder goed
Rood: Gevaarlijk, er is een crisissituatie

Invulling afhankelijk van cliënt
Hoe je een stoplichtplan invult, is afhankelijk van de cliënt, diens ziektebeeld en welk gedrag voor die
cliënt normaal is.

Uitgebreid signaleringsplan en doelgroepen
Een signaleringsplan kan kort zijn, maar ook uitgebreid. Zo heb je ook signaleringplannen voor
specifieke doelgroepen.

Actie ondernemen: Bij een signaal onderneem je actie
 Geen of beperkte actie
Als een signaal niet sterk is of zich niet herhaalt, kun je besluiten vooralsnog geen actie te
ondernemen.
 Uitgebreide actie
Als je inschat dat een signaal een gezondheidsrisico betekent, is het tijd voor andere actie.

De SBARR-methode
De SBARR-methode is een hulpmiddel voor communicatie over gezondheidsproblemen.
 Situation:
Wie welk gezondheidsprobleem heeft.
 Background:
Kort en duidelijk de achtergrond van de cliënt, voor zover relevant voor zijn probleem.
 Assessment
Wat je waarneemt en wat je denkt dat er aan de hand is.
 Recommendation
Aanbeveling/verzoek welke actie je verwacht.
 Repeat
Herhalen of samenvatten wat afgesproken wordt.




Verdieping klinisch redeneren
Klinisch redeneren is een methodisch proces waarbij je je eigen observaties combineert met
medische kennis.

Klinisch redeneren in zes stappen:
3

, 1. Oriëntatie op situatie
2. Probleemstelling
3. Aanvullend onderzoek
4. Beleid
5. Verwacht verloop
6. Nabeschouwing

De eerste 2 stappen kun je invullen met SBARR-methode. Als vervolg op stap 2, volgt meestal een
aanvullend onderzoek (medisch). Beleid geeft antwoord op de vraag wat je vervolgens moet doen en
vooral niet moet doen. Bij het verloop onderbouw je wat je kunt verwachten van het te volgen
beleid. Maak onderscheid in korte en lange termijn. Bij de nabeschouwing evalueer je het hele
proces. Besteed aandacht aan kwaliteit en van de beroepsuitoefening van jezelf en andere
betrokkenen.




Thema 02 Client en samenleving
Integreren = Iets ergens in opnemen



4