Van schijnbare beweging naar aardrotatie
Enkele begrippen
Aardrotatie
= De aarde draait rond zijn eigen as van west naar oost (tegenwijzerzin)
Let op: Zon van oost naar west
Schijnbare beweging
=De aarde draait rond haar as, daardoor lijkt het alsof de zon rond de
aarde draait
Sterrenbeweging
De sterren draaien niet om de aarde
Omdat:
De zon en sterren staan zover van de aarde dat ze nooit in 24u rond
het kunnen draaien
Toeval: net 24u overdoen
Aantrekkingskracht aarde veel te klein
Dagboog
= zon beschrijft tss zonsopgang en zonsondergang een boog aan de
horizon (verschillende dagbogen)
Nachtboog
= boog die de zon schijnbaar, onder de horizon, beschrijft tussen
zonsondergang en zonsopgang (verschillende nachtbogen)
Culminatiehoogte
= maximale hoek tss zon en horizon (= middag)
De gevolgen van de aardrotatie
Zonnetijd of zonnedag
= de tijd die verloopt tussen twee opeenvolgende bovenculminaties van de
zon (24u)
Steeds andere plaatsen kennen middag
Plaatsen op zelfde meridiaan = op hetzelfde ogenblik middag
Duur van één rotatie
, t.o.v. de sterren(sterrendag): 23h 56min 4s
t.o.v. de zon(zonnedag): 24 h
reden: - draaibeweging rond eigen as +
draaibeweging rond zon
- Zon: geen vast punt
- draaibeweging rond eigen as
groter dan 360° (rode hoek)
-> dezelfde positie t.o.v. zon
- aarde heeft gedurende één dag
ongeveer 1° opgeschoven op zijn
baan om zon
Omtreksnelheid
Omtrek van de aarde (evenaar) = 40000 km
Baansnelheid op:
-evenaar: 1667 km/h
-Belgie 1071 km/h
-Noordpool 0 km/h
Weetje: snelheid aarde benutten
Bij raketlanceringen: nabij evenaar (extra zetje van aardrotatie)
Tijdsindeling op aarde
Universele tijd of wereldtijd (UT)
= bepaald door zonnetijd op meridiaan Greenwich (GMT= 7° 30' W tot 7°
30' O)
24 uurzones van 15° breed
Plaatsen binnen de zelfde zone; zelfde lokale tijd
Uur bijtellen oostwaarts en uur aftrekken westwaarts
Conventionele tijd
= uurzones worden aangepast aan de landgrenzen
Wrm?
Verlegt om zelfde tijd in één land te kunnen gebruiken
Meeste W-Eur landen verkiezen Midden-Eur tijd gebruiken
Zomertijd (Europa + Vs + Canada + Mexico) en wintertijd
Datumgrens of datumlinie
= Op 180° lengte is er tussen de plaatsen aan de rand van deze grens een
verschil van 1 dag
(bijna volledig in zee, verlegt voor landen)
Afwisseling van Dag en Nacht
Wrm?
Enkele begrippen
Aardrotatie
= De aarde draait rond zijn eigen as van west naar oost (tegenwijzerzin)
Let op: Zon van oost naar west
Schijnbare beweging
=De aarde draait rond haar as, daardoor lijkt het alsof de zon rond de
aarde draait
Sterrenbeweging
De sterren draaien niet om de aarde
Omdat:
De zon en sterren staan zover van de aarde dat ze nooit in 24u rond
het kunnen draaien
Toeval: net 24u overdoen
Aantrekkingskracht aarde veel te klein
Dagboog
= zon beschrijft tss zonsopgang en zonsondergang een boog aan de
horizon (verschillende dagbogen)
Nachtboog
= boog die de zon schijnbaar, onder de horizon, beschrijft tussen
zonsondergang en zonsopgang (verschillende nachtbogen)
Culminatiehoogte
= maximale hoek tss zon en horizon (= middag)
De gevolgen van de aardrotatie
Zonnetijd of zonnedag
= de tijd die verloopt tussen twee opeenvolgende bovenculminaties van de
zon (24u)
Steeds andere plaatsen kennen middag
Plaatsen op zelfde meridiaan = op hetzelfde ogenblik middag
Duur van één rotatie
, t.o.v. de sterren(sterrendag): 23h 56min 4s
t.o.v. de zon(zonnedag): 24 h
reden: - draaibeweging rond eigen as +
draaibeweging rond zon
- Zon: geen vast punt
- draaibeweging rond eigen as
groter dan 360° (rode hoek)
-> dezelfde positie t.o.v. zon
- aarde heeft gedurende één dag
ongeveer 1° opgeschoven op zijn
baan om zon
Omtreksnelheid
Omtrek van de aarde (evenaar) = 40000 km
Baansnelheid op:
-evenaar: 1667 km/h
-Belgie 1071 km/h
-Noordpool 0 km/h
Weetje: snelheid aarde benutten
Bij raketlanceringen: nabij evenaar (extra zetje van aardrotatie)
Tijdsindeling op aarde
Universele tijd of wereldtijd (UT)
= bepaald door zonnetijd op meridiaan Greenwich (GMT= 7° 30' W tot 7°
30' O)
24 uurzones van 15° breed
Plaatsen binnen de zelfde zone; zelfde lokale tijd
Uur bijtellen oostwaarts en uur aftrekken westwaarts
Conventionele tijd
= uurzones worden aangepast aan de landgrenzen
Wrm?
Verlegt om zelfde tijd in één land te kunnen gebruiken
Meeste W-Eur landen verkiezen Midden-Eur tijd gebruiken
Zomertijd (Europa + Vs + Canada + Mexico) en wintertijd
Datumgrens of datumlinie
= Op 180° lengte is er tussen de plaatsen aan de rand van deze grens een
verschil van 1 dag
(bijna volledig in zee, verlegt voor landen)
Afwisseling van Dag en Nacht
Wrm?
