Hoofdstuk 1. Inleiding sociologie
Sociologie – Geeft antwoord op de vraag: Hoe leven mensen samen? Sociaal slaat om
menselijke betrekkingen en niet op het gevoel voor medemens. Je maakt altijd deel uit van
samenleving, dus je kunt niet niet-sociaal zijn.
Helpt achtergronden van problemen beter te leren begrijpen. Je kunt hierdoor voorspelling
doen over toekomstig gedrag en voorwaarden door de verandering
Psychologie – Menselijke gedrag en gevoelens vanuit het individu
Economie – Bestudeert manier waarop mensen de productie en goederen verdelen/regelen
Politicologie – Bestudeert manier waarop mensen vormgeven aan toekomst van samenleving
Sociologie – Bestudeert gedrag van individu en groepen vanuit maatschappelijk gezichtspunt
Functie sociologie
Ideologiekritiek – Kritiek hebben op ideologieën (religie of politiek) Comte. Geloven omzetten
in wetenschappelijke inzichten. Menselijke betrekkingen binnen samenleving is niet door
natuur of god opgelegd, maar door handelen van de mens
Beheersfunctie – Sociologie kan de samenleving besturen. Iedereen die er bij betrokken is kan
zijn beleid hier op baseren
Ordenende functie – Samenhang brengen zodat situaties overzichtelijker en begrijpelijker wordt
en in maatschappelijke context geplaatst kan worden.
Vooroordeel sociologie – Iedereen weet hoe de wereld in elkaar zit, alleen sociologen
formuleren het zodat niemand er meer wat van begrijpt
Sociologische issue (Wright Mills) – Persoonlijke moeilijkheden worden sociale problemen.
Kees Schuyt - (Geldt voor meer mensen of het is een langdurig/meerzijdig
probleem/letsel/tegen waarden ingaat)
Sociologische verbeeldingskracht – Gebruikt je om een koppeling te leggen tussen je eigen
handelen en de maatschappelijke logica
Socialisatie – Proces waarbij mensen leren zich sociaal te gedragen in voor hen relevante
groepen
Tabula Rasa – Mens wordt geboren als een onbeschreven blad. Karakter en persoonlijke
kenmerken zijn erfelijk.
Historische fase, geografische plek van geboorte en je omgeving vormen je zoals je bent
Wat is macht?
- Het vermogen om doelstellingen in de toekomst te formuleren.
- Het vermogen om daarvoor middelen aan te wenden.
- Het vermogen om via die middelen invloed uit te oefenen.
Conclusie
Ordenende functie sociologie – De bijdrage die de sociologie levert door het overzichtelijk en
begrijpelijk maken van een onoverzichtelijke samenleving
Sociologie – Bestuderen van gedrag van individuen en groepen vanuit maatschappelijk
oogpunt
Sociologische issues – Wanneer persoonlijk probleem een sociaal probleem wordt. Wright Mills
+ Kees Schuyt
Socialisatie – Proces waarbij mensen leren zich sociaal te gedragen in voor hen relevante
groepen
, Hoofdstuk 4. Sociaal bewustzijn
Sociaal bewustzijn – Beeld / informatie over jezelf en anderen. Bepaald reactie /
persoonlijkheid
Hoe de samenleving volgens jou in elkaar zit. Tot de dood is niemand gelijk
Beperkt sociaal bewustzijn: Als mensen niet kritisch genoeg zijn naar zichzelf. Bijvoorbeeld
een SPH’er die niet reflecteert op zijn/haar handelen en dus geen doelen opstelt voor stage.
6 manieren om niet kritisch naar de situatie te kijken
1. Ritualisering – Ritueel, vooraf weet je al hoe het gaat lopen (Moederdag)
2. Zichzelf schuld geven – Werklozen die vinden dat zij de schuld zijn van hun werkloosheid
3. Zondebok zoeken – Één persoon of groep krijgt de schuld
4. Mystificatie – Het is gewoon zo! Meisjes zijn beter in Nederlands en jongens beter in
Wiskunde (omdat het zo is)
5. Verandering is verslechterd – Een verandering maakt de situatie nog slechter dan dat ie nu
is. Je weet wat je hebt, maar weet niet wat je krijgt.
6. Vergelijken met vroeger – Vroeger moesten wij ook dit, of mochten wij dit ook niet. Niet
realistische gedachten.
Symbolisch interactionisme – Uitwisselen van tekens en het interpreteren daarvan
Interactie – Tekens en symbolen die we uitwisselen met anderen
Symbolische interactionisme
Self-Fulfilling prophecy – Gedrag maakt waar. Ik word daar ziek van, gaat ziek gedragen, wordt
ziek
Self-defeating prophecy – Gedrag naar verwachting, situatie verandert. Toets wss niet gehaald
– TOCH WEL! Relax
Stigmatisering – Iemand wordt beoordeelt op verwachtingen die komen door gebeurtenissen
in het leven
Slachtoffer denken – Denken dat jij zwart schaap bent, gaat je er na gedragen waardoor
pestgedrag erger wordt
Placebo – effect – Tussen de oren. Pepermuntje voor de hoofdpijn, hoofdpijn over.
Ziektewinst – Mensen halen voordeel uit ziek zijn
Primair – Je denkt er niet over na, je bent gewoon ziek
Secundair – Je hoeft niet naar school omdat je ziek bent en krijgt extra aandacht
Tertiaire – Doordat jij ziek bent hebben andere voordeel (Docent ziek Geen toets)
Referentiekader – Manier van kijken op het leven, manier van interpreteren
- Als de kaders verschillen, dan is het lastig om te communiceren
Thomas – ‘’Mensen reageren op de situatie zoals zij die waarnemen’’
Goffman, 1959
Frontstage – Aan de verwachtingen van anderen voldoen
Backstage – Vrije ruimte, je kunt zijn wie je wilt zijn
Varkenscyclus
Weinig vlees Hoge prijs Veel inkoop Overaanbod Lage prijs Veel kopen Weinig
vlees
Reductie – Terugbrengen: Sociale verschijnselen worden teruggebracht tot ideeën die
mensen er over hebben
Blaming the victim – Houding van cliënt wordt als probleem behandelt.
Empowerment – Cliënt krachtiger maken, zodat hij/zij grip op de situatie krijgt en onmacht
tegenover sociale omgeving overwint
Sociologie – Geeft antwoord op de vraag: Hoe leven mensen samen? Sociaal slaat om
menselijke betrekkingen en niet op het gevoel voor medemens. Je maakt altijd deel uit van
samenleving, dus je kunt niet niet-sociaal zijn.
Helpt achtergronden van problemen beter te leren begrijpen. Je kunt hierdoor voorspelling
doen over toekomstig gedrag en voorwaarden door de verandering
Psychologie – Menselijke gedrag en gevoelens vanuit het individu
Economie – Bestudeert manier waarop mensen de productie en goederen verdelen/regelen
Politicologie – Bestudeert manier waarop mensen vormgeven aan toekomst van samenleving
Sociologie – Bestudeert gedrag van individu en groepen vanuit maatschappelijk gezichtspunt
Functie sociologie
Ideologiekritiek – Kritiek hebben op ideologieën (religie of politiek) Comte. Geloven omzetten
in wetenschappelijke inzichten. Menselijke betrekkingen binnen samenleving is niet door
natuur of god opgelegd, maar door handelen van de mens
Beheersfunctie – Sociologie kan de samenleving besturen. Iedereen die er bij betrokken is kan
zijn beleid hier op baseren
Ordenende functie – Samenhang brengen zodat situaties overzichtelijker en begrijpelijker wordt
en in maatschappelijke context geplaatst kan worden.
Vooroordeel sociologie – Iedereen weet hoe de wereld in elkaar zit, alleen sociologen
formuleren het zodat niemand er meer wat van begrijpt
Sociologische issue (Wright Mills) – Persoonlijke moeilijkheden worden sociale problemen.
Kees Schuyt - (Geldt voor meer mensen of het is een langdurig/meerzijdig
probleem/letsel/tegen waarden ingaat)
Sociologische verbeeldingskracht – Gebruikt je om een koppeling te leggen tussen je eigen
handelen en de maatschappelijke logica
Socialisatie – Proces waarbij mensen leren zich sociaal te gedragen in voor hen relevante
groepen
Tabula Rasa – Mens wordt geboren als een onbeschreven blad. Karakter en persoonlijke
kenmerken zijn erfelijk.
Historische fase, geografische plek van geboorte en je omgeving vormen je zoals je bent
Wat is macht?
- Het vermogen om doelstellingen in de toekomst te formuleren.
- Het vermogen om daarvoor middelen aan te wenden.
- Het vermogen om via die middelen invloed uit te oefenen.
Conclusie
Ordenende functie sociologie – De bijdrage die de sociologie levert door het overzichtelijk en
begrijpelijk maken van een onoverzichtelijke samenleving
Sociologie – Bestuderen van gedrag van individuen en groepen vanuit maatschappelijk
oogpunt
Sociologische issues – Wanneer persoonlijk probleem een sociaal probleem wordt. Wright Mills
+ Kees Schuyt
Socialisatie – Proces waarbij mensen leren zich sociaal te gedragen in voor hen relevante
groepen
, Hoofdstuk 4. Sociaal bewustzijn
Sociaal bewustzijn – Beeld / informatie over jezelf en anderen. Bepaald reactie /
persoonlijkheid
Hoe de samenleving volgens jou in elkaar zit. Tot de dood is niemand gelijk
Beperkt sociaal bewustzijn: Als mensen niet kritisch genoeg zijn naar zichzelf. Bijvoorbeeld
een SPH’er die niet reflecteert op zijn/haar handelen en dus geen doelen opstelt voor stage.
6 manieren om niet kritisch naar de situatie te kijken
1. Ritualisering – Ritueel, vooraf weet je al hoe het gaat lopen (Moederdag)
2. Zichzelf schuld geven – Werklozen die vinden dat zij de schuld zijn van hun werkloosheid
3. Zondebok zoeken – Één persoon of groep krijgt de schuld
4. Mystificatie – Het is gewoon zo! Meisjes zijn beter in Nederlands en jongens beter in
Wiskunde (omdat het zo is)
5. Verandering is verslechterd – Een verandering maakt de situatie nog slechter dan dat ie nu
is. Je weet wat je hebt, maar weet niet wat je krijgt.
6. Vergelijken met vroeger – Vroeger moesten wij ook dit, of mochten wij dit ook niet. Niet
realistische gedachten.
Symbolisch interactionisme – Uitwisselen van tekens en het interpreteren daarvan
Interactie – Tekens en symbolen die we uitwisselen met anderen
Symbolische interactionisme
Self-Fulfilling prophecy – Gedrag maakt waar. Ik word daar ziek van, gaat ziek gedragen, wordt
ziek
Self-defeating prophecy – Gedrag naar verwachting, situatie verandert. Toets wss niet gehaald
– TOCH WEL! Relax
Stigmatisering – Iemand wordt beoordeelt op verwachtingen die komen door gebeurtenissen
in het leven
Slachtoffer denken – Denken dat jij zwart schaap bent, gaat je er na gedragen waardoor
pestgedrag erger wordt
Placebo – effect – Tussen de oren. Pepermuntje voor de hoofdpijn, hoofdpijn over.
Ziektewinst – Mensen halen voordeel uit ziek zijn
Primair – Je denkt er niet over na, je bent gewoon ziek
Secundair – Je hoeft niet naar school omdat je ziek bent en krijgt extra aandacht
Tertiaire – Doordat jij ziek bent hebben andere voordeel (Docent ziek Geen toets)
Referentiekader – Manier van kijken op het leven, manier van interpreteren
- Als de kaders verschillen, dan is het lastig om te communiceren
Thomas – ‘’Mensen reageren op de situatie zoals zij die waarnemen’’
Goffman, 1959
Frontstage – Aan de verwachtingen van anderen voldoen
Backstage – Vrije ruimte, je kunt zijn wie je wilt zijn
Varkenscyclus
Weinig vlees Hoge prijs Veel inkoop Overaanbod Lage prijs Veel kopen Weinig
vlees
Reductie – Terugbrengen: Sociale verschijnselen worden teruggebracht tot ideeën die
mensen er over hebben
Blaming the victim – Houding van cliënt wordt als probleem behandelt.
Empowerment – Cliënt krachtiger maken, zodat hij/zij grip op de situatie krijgt en onmacht
tegenover sociale omgeving overwint
