Samenvatting De praktijk van auditing en assurance
Deel 2
6.1 Betekenis van steekproeven in de controle
Accountant moet voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen om het controlerisico naar
een aanvaardbaar niveau terug te brengen. Accountant kan verschillende soorten
controlewerkzaamheden uitvoeren om controle-informatie te verzamelen, hiertoe behoren:
inspectie, waarnemingen, verzoek om inlichtingen, verkrijgen van bevestiging van derden,
narekenen, herhalen van procedures en cijferanalyse. Als je minder dan 100% controleert dan is het
een steekproef. Alle steekproefeenheden moeten geselecteerd kunnen worden.
Combinatie van gegevens- en systeemgerichte controlewerkzaamheden.
Gegevensgerichte werkzaamheden: doel om afwijkingen van materieel belang op het niveau van
beweringen, dus bijv. de juistheid van transacties, jaarrekeningposten en toelichtingen, te
detecteren.
Systeemgerichte werkzaamheden: doel om de effectieve werking van interne
beheersingsmaatregelen te evalueren.
Verschillende steekproeven:
- Het testen van de effectieve werking van de interne beheersingsmaatregelen =
systeemgericht = compliance tests.
- Het testen van afwijkingen van materieel belang op het niveau van beweringen =
gegevensgericht = substantive tests.
- Combinatie van bovenstaande = dual purpose tests
Systeemgerichte steekproeven is het doel om (een aantal) kenmerken van de uitvoering van een
interne beheersingsmaatregel te evalueren. Bijv. paraaf van de kredietverstrekker op een
verkoopfactuur, of bewijs van autorisatie van de gegevensinvoer in een verwerkingssysteem.
Dit om mogelijke afwijkingen vast te stellen, deze verder onderzoeken.
Gegevensgerichte steekproeven worden gebruikt om elementen te selecteren en controle-
informatie te verzamelen, om een of meer beweringen over een bedrag in de jaarrekening (bijv.
bestaan van debiteuren) te toetsen of om een onafhankelijke schatting van de waarde van een post
(incourante voorraad).
Statistische steekproef vindt selectie van elementen uit de populatie plaats (aselecte trekking), dat
statistisch verantwoorde (o.g.v. waarschijnlijkheidsrekening gekwantificeerde) conclusies kunnen
worden getrokken t.a.v. de eigenschappen van de populatie.
Statische steekproef staat in NVOCS 530.
Niet-statische steekproef voldoet niet aan de aselecte trekking en/of waarschijnlijkheidsrekening.
Aselecte trekking: volkomen bepaald door het toeval.
Niet-statische steekproeven:
- Lijncontroles: bestaan van procedures vastgesteld door het volgen van transacties vanaf het
moment van ontstaan tot hun finale afwikkeling.
1
Deel 2
6.1 Betekenis van steekproeven in de controle
Accountant moet voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen om het controlerisico naar
een aanvaardbaar niveau terug te brengen. Accountant kan verschillende soorten
controlewerkzaamheden uitvoeren om controle-informatie te verzamelen, hiertoe behoren:
inspectie, waarnemingen, verzoek om inlichtingen, verkrijgen van bevestiging van derden,
narekenen, herhalen van procedures en cijferanalyse. Als je minder dan 100% controleert dan is het
een steekproef. Alle steekproefeenheden moeten geselecteerd kunnen worden.
Combinatie van gegevens- en systeemgerichte controlewerkzaamheden.
Gegevensgerichte werkzaamheden: doel om afwijkingen van materieel belang op het niveau van
beweringen, dus bijv. de juistheid van transacties, jaarrekeningposten en toelichtingen, te
detecteren.
Systeemgerichte werkzaamheden: doel om de effectieve werking van interne
beheersingsmaatregelen te evalueren.
Verschillende steekproeven:
- Het testen van de effectieve werking van de interne beheersingsmaatregelen =
systeemgericht = compliance tests.
- Het testen van afwijkingen van materieel belang op het niveau van beweringen =
gegevensgericht = substantive tests.
- Combinatie van bovenstaande = dual purpose tests
Systeemgerichte steekproeven is het doel om (een aantal) kenmerken van de uitvoering van een
interne beheersingsmaatregel te evalueren. Bijv. paraaf van de kredietverstrekker op een
verkoopfactuur, of bewijs van autorisatie van de gegevensinvoer in een verwerkingssysteem.
Dit om mogelijke afwijkingen vast te stellen, deze verder onderzoeken.
Gegevensgerichte steekproeven worden gebruikt om elementen te selecteren en controle-
informatie te verzamelen, om een of meer beweringen over een bedrag in de jaarrekening (bijv.
bestaan van debiteuren) te toetsen of om een onafhankelijke schatting van de waarde van een post
(incourante voorraad).
Statistische steekproef vindt selectie van elementen uit de populatie plaats (aselecte trekking), dat
statistisch verantwoorde (o.g.v. waarschijnlijkheidsrekening gekwantificeerde) conclusies kunnen
worden getrokken t.a.v. de eigenschappen van de populatie.
Statische steekproef staat in NVOCS 530.
Niet-statische steekproef voldoet niet aan de aselecte trekking en/of waarschijnlijkheidsrekening.
Aselecte trekking: volkomen bepaald door het toeval.
Niet-statische steekproeven:
- Lijncontroles: bestaan van procedures vastgesteld door het volgen van transacties vanaf het
moment van ontstaan tot hun finale afwikkeling.
1
