HOOFDSTUK 11
KOSTENSTRUCTUUR
HOOFDSTUK 12
KOSTENCALCULATIES
HOOFDSTUK 13 INDIRECTE
Bedrijfseconomi
e1
Samenvatting tentamen jan
2021
Hoofdstuk 11 Kostenstructuur
11.1 Vaste en variabele kosten
Vaste kosten/ constante kosten: Veranderen niet als de
productieomvang toe- of afneemt. Omdat de omvang van de
capaciteit bepalend is voor het niveau van de vaste kosten,
worden ze ook wel capaciteitskosten genoemd.
, De huurkosten van een bedrijfspand zijn onafhankelijk van de
hoeveelheid producten die in het pand geproduceerd wordt.
Variabele kosten: Veranderen als de productieomvang varieert.
De grondstofkosten van de chipfabriek nemen toe als er meer chips
wordt gemaakt.
- Proportioneel variabele kosten: Kosten die in totaal recht evenredig
variëren met de productieomvang, waardoor de kosten per eenheid gelijk
blijven.
- Degressief variabele kosten: Kosten die in totaal minder dan evenredig
stijgen met de productieomvang, waardoor de kosten per eenheid
afnemen.
o Kostenbesparing, kwantumkorting op grondstof
- Progressief variabele kosten: Kosten die in totaal meer dan evenredig
stijgen met de productieomvang, waardoor de kosten per eenheid
toenemen.
o Extra kosten voor overwerk, inhuren arbeidskracht
Totale kosten Kosten per eenheid
Vaste kosten Blijven gelijk Dalen
Proportioneel variabele Stijgen Blijven gelijk
kosten
Degressief variabele Stijgen Dalen
kosten
Progressief variabele Stijgen Stijgen
kosten
- Trapsgewijs variabele kosten: Kosten die in totaliteit
discontinu variëren met de productieomvang als gevolg van een
beperkte deelbaarheid van productiemiddelen; deze
productiemiddelen kunnen echter op korte termijn verkregen of
afgestoten worden.
o Beperkte deelbaarheid van productiemiddelen, aankoop
vrachtwagen.
Gemengde kosten: Kosten die voor een deel vast zijn en voor een deel
variabel.
Energiekosten, een ‘vast recht’ per jaar en een tarief per kilowattuur of
kubieke meter.
Hoog-laagmethode: Methode die de kostenfunctie afleidt uit de hoogte van de
kosten bij de laagste en bij de hoogste productieomvang in een afgelopen
periode. Kan ingezet worden om op een eenvoudige manier inzicht te krijgen in
de kostenstructuur.
2
, Relevant productie interval: De mogelijke productieomvang voor de komende
periode, die bepaald wordt door de op de korte termijn geldende
capaciteitsgrenzen.
11.2 Break-evenanalyse
Break-evenpunt: Punt waarbij de totale opbrengsten
precies gelijk zijn aan de totale kosten, waardoor er
winst noch verlies wordt gemaakt.
Break-evenanalyse: Onderzoek naar de relatie van
omzet, totale kosten en winst met de
productieomvang/afzet en er wordt gezocht naar het
break-evenpunt (het punt waar de opbrengsten gelijk
zijn aan de kosten). Een break-evenanalyse is ook
geschikt om:
1. Omzet te berekenen die hoort bij
bepaalde winst. Dan tel je de winst (voor belasting) op bij de vaste
kosten.
2. Keuze te maken voor uitbesteden of zelf produceren. Verkoopprijs
wordt dan de prijsafspraak die aan de derde moet worden betaald
voor uitbesteden.
3. De veiligheidsmarge te berekenen. Dit is het verschil tussen
werkelijke omzet en de minimale omzet om quitte te draaien.
Dekkingsbijdrage: De omzet minus de variabele kosten; dit bedrag is
beschikbaar ter dekking van de vaste kosten (de brutomarge).
Voor de break-evenafzet geldt: q = afzet
Break-evenpunt: Totale opbrengst=Totale kosten p = verkoopprijs
C = vaste kosten
Totale kosten=vaste kosten+ variabele kosten v = variabele kosten
per eenheid
Variabele kosten=afzet∗variabele kosten per eenheid
Totale opbrengst=afzet∗verkoopprijs
Dus: Afzet∗Verkoopprijs=Vaste kosten+ Afzet∗Variabele kosten per eenheid
q∗p=C+q∗v
Break-evenafzet is de afzet waarbij de opbrengsten gelijk zijn aan de kosten:
Vaste kosten
Break −evenafzet =
Verkoopprijs −Variabele kosten per eenheid
C
q=
( p−v )
Winstberekening break-even analyse:
Opbrensten q*p
Af: vaste kosten: -C
3
KOSTENSTRUCTUUR
HOOFDSTUK 12
KOSTENCALCULATIES
HOOFDSTUK 13 INDIRECTE
Bedrijfseconomi
e1
Samenvatting tentamen jan
2021
Hoofdstuk 11 Kostenstructuur
11.1 Vaste en variabele kosten
Vaste kosten/ constante kosten: Veranderen niet als de
productieomvang toe- of afneemt. Omdat de omvang van de
capaciteit bepalend is voor het niveau van de vaste kosten,
worden ze ook wel capaciteitskosten genoemd.
, De huurkosten van een bedrijfspand zijn onafhankelijk van de
hoeveelheid producten die in het pand geproduceerd wordt.
Variabele kosten: Veranderen als de productieomvang varieert.
De grondstofkosten van de chipfabriek nemen toe als er meer chips
wordt gemaakt.
- Proportioneel variabele kosten: Kosten die in totaal recht evenredig
variëren met de productieomvang, waardoor de kosten per eenheid gelijk
blijven.
- Degressief variabele kosten: Kosten die in totaal minder dan evenredig
stijgen met de productieomvang, waardoor de kosten per eenheid
afnemen.
o Kostenbesparing, kwantumkorting op grondstof
- Progressief variabele kosten: Kosten die in totaal meer dan evenredig
stijgen met de productieomvang, waardoor de kosten per eenheid
toenemen.
o Extra kosten voor overwerk, inhuren arbeidskracht
Totale kosten Kosten per eenheid
Vaste kosten Blijven gelijk Dalen
Proportioneel variabele Stijgen Blijven gelijk
kosten
Degressief variabele Stijgen Dalen
kosten
Progressief variabele Stijgen Stijgen
kosten
- Trapsgewijs variabele kosten: Kosten die in totaliteit
discontinu variëren met de productieomvang als gevolg van een
beperkte deelbaarheid van productiemiddelen; deze
productiemiddelen kunnen echter op korte termijn verkregen of
afgestoten worden.
o Beperkte deelbaarheid van productiemiddelen, aankoop
vrachtwagen.
Gemengde kosten: Kosten die voor een deel vast zijn en voor een deel
variabel.
Energiekosten, een ‘vast recht’ per jaar en een tarief per kilowattuur of
kubieke meter.
Hoog-laagmethode: Methode die de kostenfunctie afleidt uit de hoogte van de
kosten bij de laagste en bij de hoogste productieomvang in een afgelopen
periode. Kan ingezet worden om op een eenvoudige manier inzicht te krijgen in
de kostenstructuur.
2
, Relevant productie interval: De mogelijke productieomvang voor de komende
periode, die bepaald wordt door de op de korte termijn geldende
capaciteitsgrenzen.
11.2 Break-evenanalyse
Break-evenpunt: Punt waarbij de totale opbrengsten
precies gelijk zijn aan de totale kosten, waardoor er
winst noch verlies wordt gemaakt.
Break-evenanalyse: Onderzoek naar de relatie van
omzet, totale kosten en winst met de
productieomvang/afzet en er wordt gezocht naar het
break-evenpunt (het punt waar de opbrengsten gelijk
zijn aan de kosten). Een break-evenanalyse is ook
geschikt om:
1. Omzet te berekenen die hoort bij
bepaalde winst. Dan tel je de winst (voor belasting) op bij de vaste
kosten.
2. Keuze te maken voor uitbesteden of zelf produceren. Verkoopprijs
wordt dan de prijsafspraak die aan de derde moet worden betaald
voor uitbesteden.
3. De veiligheidsmarge te berekenen. Dit is het verschil tussen
werkelijke omzet en de minimale omzet om quitte te draaien.
Dekkingsbijdrage: De omzet minus de variabele kosten; dit bedrag is
beschikbaar ter dekking van de vaste kosten (de brutomarge).
Voor de break-evenafzet geldt: q = afzet
Break-evenpunt: Totale opbrengst=Totale kosten p = verkoopprijs
C = vaste kosten
Totale kosten=vaste kosten+ variabele kosten v = variabele kosten
per eenheid
Variabele kosten=afzet∗variabele kosten per eenheid
Totale opbrengst=afzet∗verkoopprijs
Dus: Afzet∗Verkoopprijs=Vaste kosten+ Afzet∗Variabele kosten per eenheid
q∗p=C+q∗v
Break-evenafzet is de afzet waarbij de opbrengsten gelijk zijn aan de kosten:
Vaste kosten
Break −evenafzet =
Verkoopprijs −Variabele kosten per eenheid
C
q=
( p−v )
Winstberekening break-even analyse:
Opbrensten q*p
Af: vaste kosten: -C
3
