Samenvatting Octrooirecht
1. Octrooirecht: introductie
Octrooi of patent = exclusief recht op exploitatie bescherming
uitvinding.
• Uitvinding
• Techniek; industriële toepasbaarheid
• Voortbrengsel of werkwijze
Uitvinder, aanvrager, houder enige bevoegd tot bepaalde handelingen
tav uitvinding.
- Naar aanleiding van uitvinding moet octrooiaanvraag plaatsvinden
bij instantie.
- Houderschap van octrooirecht is overdraagbaar.
Verkrijging octrooi
Octrooi wordt aangevraagd en verleend
a. Verlenende instantie = (Europees) octrooibureau
b. Aanvrager = houder, opposant
Publiek- en civielrechtelijke aspecten (inbreuk, heel soms: ook strafrecht)
1. Octrooiaanvraag bij octrooibureau
- Controle op nieuwheid
- Nieuw: zolang publiek nog geen kennis van heeft kunnen nemen.
2. Publicatie (openbaarmaking)
- Concurrenten + derden in octrooiregister
3. Dagtekening = datum waarop octrooi geldig is geworden.
4. Evt. bezwaarprocedure
- Niet alleen beweren last van te hebben, maar bijv. nieuwheid in
twijfel trekken.
Wat levert een octrooi de houder op?
Exclusief recht toepassen uitvinding (verbodsrecht) = exclusieve positie
op markt claimen + anderen verbieden bepaalde handelingen te
verrichten.
- Octrooihouder zelf of licentienemer(s)
Voorbehouden handelingen
- Vervaardingen, gebruiken, in het verkeer brengen etc.
- Licenties verlenen (toestemming tegen betaling)
Beperkt monopolie:
a. Tijd: maximaal 20 jaar (vanaf moment van indiening aanvraag)
b. Plaats: territorialiteit
Wat staat daar tegenover?
• Kosten verlening en instandhouding (jaarlijkse takse)
• Openbaarmaking van uitvinding
- Na max. 20 jaar wordt uitvinding voor iedereen toepasbaar.
• Vrijgeven van de uitvinding na afloop van het octrooi
1
,Vereisten voor octrooiverlening (vatbaar voor octrooi
Art. 2 lid 1 ROW 1995; art. 52 lid 1 EOV
1. Nieuw
2. Uitvinderswerkzaamheid = uitvindingen, op alle gebieden van
technologie
3. Toegepast op het gebied van nijverheid = industrieel toepasbaar
Eisen spelen een rol bij verlening + oordeel over geldigheid van octrooi
door rechter.
Excepties octrooirecht
Verleend octrooi = niet absoluut beperkingen/uitzonderingen op
uitoefening octrooirecht
1. Niet jegens particulieren
- Gebruikt ‘in of voor zijn bedrijf’ verbieden
2. Dwanglicentie
- Indien onredelijk octrooi
3. Onderzoeksexceptie,
- Voor 20 jaar al wetenschappelijk onderzoek hebben gedaan
4. Apothekersvrijstelling
- Situaties geen passend geneesmiddel op de markt.
5. Schepen, luchtvaartuigen
6. Farmer’s privilege
- Niet op plantenrassen, maar wel op aanverwante delen van
techniek.
- Niet verbieden dat zaad wordt gebruikt voor volgende oogst
Octrooirecht = niet onaantastbaar
Vordering nietigheid kan door concurrent of derde, indien niet voldaan aan
eisen.
Rechter oordeelt over geldigheid (NL: exclusief Den Haag; specifieke
kennis techniek)
- Nieuwe beoordeling van (bijna) alle (materiële) vereisten
- Proactief (clearing the way)
Of reactie op handhaving
- Reconventie in inbreukprocedure (nietigheid octrooi vorderen)
Geschiedenis octrooirecht
Van privilege naar recht
Venetiaanse Republiek: rechten unieke posities voor uitvindingen 10 jaar
exclusiviteit.
- Vanaf 1450, 1474
Frankrijk; Henri II: registratieoctrooi
- 1555; publicatie uitvinding noodzakelijk (na afloop octrooi)
- Registratie, geen onderzoek nieuwheid: breveté Sans garantie du
gouvernement
Engeland
- 14e eeuw: letters of protection
- 1624: Statue of Monopolies
- 18e eeuw: beschrijving van de uitvinding vereist
2
,Nederlandse octrooiregelgeving
14e eeuw: ‘octrooibrieven’ (exclusieve rechten)
Franse erfenis: Octrooiwet 1817, afgeschaft in 1869
- HR 20 maart 1846: alleen vervaardigen en verkopen door dezelfde
persoon is inbreuk.
Na 1869: NL maakt industriële inhaalslag
- Bandietenstaat? Eerst nog Zwitserland, dan alleen Balkanstaten
Verhouding met buitenland steeds belangrijker + groeiende eigen
(maak)industrie
- Vraag naar komst NL octrooirecht groter.
Morele overweging: reciprociteit van beschikbare bescherming, UvP
Wetsontwerp 1905: Regeling van het octrooirecht voor uitvinding
Rijksoctrooiwet 1910
Niet Franse “lijdelijke” benadering (registratieoctrooi)
- Maar de Duitse/Deense (vooronderzocht octrooi)
Geen plicht tot toepassen, protectionisme?
Geen beperkingen die elders wel bestonden:
- Zwitserland: geen werkwijzen
- Rusland: geen chemische bereidingswijzen
- Meer landen: geen voedings- en genotmiddelen, geneesmiddelen
NL: ruime octrooiwet, incl geneesmiddelen.
Internationaal octrooirecht
Nederland: Rijksoctrooiwet 1910/1995
Europa: Europees Octrooiverdrag (EOV) 1973
Wereldwijd: Patent Cooperation Treaty (PCT) 1970
- 153 landen aangesloten (1979: NL; 1994: CH)
- Niet: Argentinië, Suriname, Irak, Pakistan (wel UvP)
Europees octrooi
Europees Octrooiverdrag (EOV) 1973 + European Patent Organisation
• 38 lidstaten, niet van EU (NL: 1977)
• Aanvraag in Frans, Duits of Engels
• Vestiging: München, Rijswijk & Berlijn.
Aanvraag + verlening centraal dezelfde inhoud voor landen van
aanvraag = bundel nationale octrooien
Tot 9 maanden na verlening: oppositieprocedure bij EOB
- Centrale aanval op verlening/geldigheid
- Soms jarenlange procedure (oppositie, dan beroep)
Na verlening
- Handhaving bij nationale rechter; op basis van (deels) dezelfde
regels
Dus meerdere hoogste rechters, soms parallel aan oppositie/beroep bij
EOB
- Oppositieprocedure bij EOB wordt eerst afgewacht
- Bij uitzondering: grensoverschrijdende verbodsvordering
3
, Nationale handhaving
Nederlandse rechter oordeelt over nationale en Europese octrooien.
- NL-aanvragen: niet inhoudelijk getoetst, muv nieuwheid
- EU-aanvragen: wel inhoudelijk getoetst
Nationale rechter kijken naar elkaar + oordelen of verleend octrooi in
stand kan blijven.
Verleningspraktijk: EPO Guidelines for Examination
Beslissingen KvB/GKvB: EPO Case Law of the Boards of Appeal
IE-rechten steeds Europeser
IE-rechten in het algemeen: steeds meer Gemeenschap-/Unierecht
- Eén territoir, één hoogste rechter
Octrooirecht heeft bijzondere positie wel Europees, maar niet (altijd)
Unierechtelijk.
Ontwikkeling: centraliseren = eengemaakt Octrooi/Unitary Patent
- Brexit + DU tegenstrijdig grondwet.
Rechtvaardiging van octrooirechten
1. Onderzoek + ontwikkeling stimuleren profiteren samenleving.
- Openbaarheid vs. exclusiviteit
2. Belonen uitvinder voor openbaarmaking
- Tijdelijke exclusieve rechten
Voorlopig verslag bij invoering ROW 1910, Handelingen 1907-1908
1. Billijkheid tov uitvinder
• Oogpunt rechtvaardigheid
• Zekere bescherming
• Degene die iets nieuws heeft uitgevonden mbt vervaardiging
Uitbreiding van erkenning private eigendom, gevorderd door nieuwe
behoeften, die met ontwikkeling van samenleving hand aan hand gaan.
2. Rechtvaardigheid, rangorde van rechten
Voorkomen ongerechtvaardigde verrijking van namaker ten koste van
uitvinder.
• Ongerechtvaardigde beloning afstaan
• Namaak verboden
Teniet gedaan: natuurlijk recht om te maken wat men wil; recht van
uitvinder op zijn loon.
3. Landsbelang, algemeen belang
Productieve kracht van het land verhoogd.
- Geheimhouding = in strijd met algemeen maatschappelijk belang.
4. Praktisch: iedereen doet ‘t
Internationaal perspectief
Memorie van Antwoord bij invoering ROW 1910, 27 oktober 1910
Verhouding tot het buitenland levert krachtig argument voor
wederinvoering octrooien op.
- Internationale overeenkomst tot bescherming van IE voor NL.
Grootste belang: overeenstemming in beginselen wetgeving economisch
gebied.
4
1. Octrooirecht: introductie
Octrooi of patent = exclusief recht op exploitatie bescherming
uitvinding.
• Uitvinding
• Techniek; industriële toepasbaarheid
• Voortbrengsel of werkwijze
Uitvinder, aanvrager, houder enige bevoegd tot bepaalde handelingen
tav uitvinding.
- Naar aanleiding van uitvinding moet octrooiaanvraag plaatsvinden
bij instantie.
- Houderschap van octrooirecht is overdraagbaar.
Verkrijging octrooi
Octrooi wordt aangevraagd en verleend
a. Verlenende instantie = (Europees) octrooibureau
b. Aanvrager = houder, opposant
Publiek- en civielrechtelijke aspecten (inbreuk, heel soms: ook strafrecht)
1. Octrooiaanvraag bij octrooibureau
- Controle op nieuwheid
- Nieuw: zolang publiek nog geen kennis van heeft kunnen nemen.
2. Publicatie (openbaarmaking)
- Concurrenten + derden in octrooiregister
3. Dagtekening = datum waarop octrooi geldig is geworden.
4. Evt. bezwaarprocedure
- Niet alleen beweren last van te hebben, maar bijv. nieuwheid in
twijfel trekken.
Wat levert een octrooi de houder op?
Exclusief recht toepassen uitvinding (verbodsrecht) = exclusieve positie
op markt claimen + anderen verbieden bepaalde handelingen te
verrichten.
- Octrooihouder zelf of licentienemer(s)
Voorbehouden handelingen
- Vervaardingen, gebruiken, in het verkeer brengen etc.
- Licenties verlenen (toestemming tegen betaling)
Beperkt monopolie:
a. Tijd: maximaal 20 jaar (vanaf moment van indiening aanvraag)
b. Plaats: territorialiteit
Wat staat daar tegenover?
• Kosten verlening en instandhouding (jaarlijkse takse)
• Openbaarmaking van uitvinding
- Na max. 20 jaar wordt uitvinding voor iedereen toepasbaar.
• Vrijgeven van de uitvinding na afloop van het octrooi
1
,Vereisten voor octrooiverlening (vatbaar voor octrooi
Art. 2 lid 1 ROW 1995; art. 52 lid 1 EOV
1. Nieuw
2. Uitvinderswerkzaamheid = uitvindingen, op alle gebieden van
technologie
3. Toegepast op het gebied van nijverheid = industrieel toepasbaar
Eisen spelen een rol bij verlening + oordeel over geldigheid van octrooi
door rechter.
Excepties octrooirecht
Verleend octrooi = niet absoluut beperkingen/uitzonderingen op
uitoefening octrooirecht
1. Niet jegens particulieren
- Gebruikt ‘in of voor zijn bedrijf’ verbieden
2. Dwanglicentie
- Indien onredelijk octrooi
3. Onderzoeksexceptie,
- Voor 20 jaar al wetenschappelijk onderzoek hebben gedaan
4. Apothekersvrijstelling
- Situaties geen passend geneesmiddel op de markt.
5. Schepen, luchtvaartuigen
6. Farmer’s privilege
- Niet op plantenrassen, maar wel op aanverwante delen van
techniek.
- Niet verbieden dat zaad wordt gebruikt voor volgende oogst
Octrooirecht = niet onaantastbaar
Vordering nietigheid kan door concurrent of derde, indien niet voldaan aan
eisen.
Rechter oordeelt over geldigheid (NL: exclusief Den Haag; specifieke
kennis techniek)
- Nieuwe beoordeling van (bijna) alle (materiële) vereisten
- Proactief (clearing the way)
Of reactie op handhaving
- Reconventie in inbreukprocedure (nietigheid octrooi vorderen)
Geschiedenis octrooirecht
Van privilege naar recht
Venetiaanse Republiek: rechten unieke posities voor uitvindingen 10 jaar
exclusiviteit.
- Vanaf 1450, 1474
Frankrijk; Henri II: registratieoctrooi
- 1555; publicatie uitvinding noodzakelijk (na afloop octrooi)
- Registratie, geen onderzoek nieuwheid: breveté Sans garantie du
gouvernement
Engeland
- 14e eeuw: letters of protection
- 1624: Statue of Monopolies
- 18e eeuw: beschrijving van de uitvinding vereist
2
,Nederlandse octrooiregelgeving
14e eeuw: ‘octrooibrieven’ (exclusieve rechten)
Franse erfenis: Octrooiwet 1817, afgeschaft in 1869
- HR 20 maart 1846: alleen vervaardigen en verkopen door dezelfde
persoon is inbreuk.
Na 1869: NL maakt industriële inhaalslag
- Bandietenstaat? Eerst nog Zwitserland, dan alleen Balkanstaten
Verhouding met buitenland steeds belangrijker + groeiende eigen
(maak)industrie
- Vraag naar komst NL octrooirecht groter.
Morele overweging: reciprociteit van beschikbare bescherming, UvP
Wetsontwerp 1905: Regeling van het octrooirecht voor uitvinding
Rijksoctrooiwet 1910
Niet Franse “lijdelijke” benadering (registratieoctrooi)
- Maar de Duitse/Deense (vooronderzocht octrooi)
Geen plicht tot toepassen, protectionisme?
Geen beperkingen die elders wel bestonden:
- Zwitserland: geen werkwijzen
- Rusland: geen chemische bereidingswijzen
- Meer landen: geen voedings- en genotmiddelen, geneesmiddelen
NL: ruime octrooiwet, incl geneesmiddelen.
Internationaal octrooirecht
Nederland: Rijksoctrooiwet 1910/1995
Europa: Europees Octrooiverdrag (EOV) 1973
Wereldwijd: Patent Cooperation Treaty (PCT) 1970
- 153 landen aangesloten (1979: NL; 1994: CH)
- Niet: Argentinië, Suriname, Irak, Pakistan (wel UvP)
Europees octrooi
Europees Octrooiverdrag (EOV) 1973 + European Patent Organisation
• 38 lidstaten, niet van EU (NL: 1977)
• Aanvraag in Frans, Duits of Engels
• Vestiging: München, Rijswijk & Berlijn.
Aanvraag + verlening centraal dezelfde inhoud voor landen van
aanvraag = bundel nationale octrooien
Tot 9 maanden na verlening: oppositieprocedure bij EOB
- Centrale aanval op verlening/geldigheid
- Soms jarenlange procedure (oppositie, dan beroep)
Na verlening
- Handhaving bij nationale rechter; op basis van (deels) dezelfde
regels
Dus meerdere hoogste rechters, soms parallel aan oppositie/beroep bij
EOB
- Oppositieprocedure bij EOB wordt eerst afgewacht
- Bij uitzondering: grensoverschrijdende verbodsvordering
3
, Nationale handhaving
Nederlandse rechter oordeelt over nationale en Europese octrooien.
- NL-aanvragen: niet inhoudelijk getoetst, muv nieuwheid
- EU-aanvragen: wel inhoudelijk getoetst
Nationale rechter kijken naar elkaar + oordelen of verleend octrooi in
stand kan blijven.
Verleningspraktijk: EPO Guidelines for Examination
Beslissingen KvB/GKvB: EPO Case Law of the Boards of Appeal
IE-rechten steeds Europeser
IE-rechten in het algemeen: steeds meer Gemeenschap-/Unierecht
- Eén territoir, één hoogste rechter
Octrooirecht heeft bijzondere positie wel Europees, maar niet (altijd)
Unierechtelijk.
Ontwikkeling: centraliseren = eengemaakt Octrooi/Unitary Patent
- Brexit + DU tegenstrijdig grondwet.
Rechtvaardiging van octrooirechten
1. Onderzoek + ontwikkeling stimuleren profiteren samenleving.
- Openbaarheid vs. exclusiviteit
2. Belonen uitvinder voor openbaarmaking
- Tijdelijke exclusieve rechten
Voorlopig verslag bij invoering ROW 1910, Handelingen 1907-1908
1. Billijkheid tov uitvinder
• Oogpunt rechtvaardigheid
• Zekere bescherming
• Degene die iets nieuws heeft uitgevonden mbt vervaardiging
Uitbreiding van erkenning private eigendom, gevorderd door nieuwe
behoeften, die met ontwikkeling van samenleving hand aan hand gaan.
2. Rechtvaardigheid, rangorde van rechten
Voorkomen ongerechtvaardigde verrijking van namaker ten koste van
uitvinder.
• Ongerechtvaardigde beloning afstaan
• Namaak verboden
Teniet gedaan: natuurlijk recht om te maken wat men wil; recht van
uitvinder op zijn loon.
3. Landsbelang, algemeen belang
Productieve kracht van het land verhoogd.
- Geheimhouding = in strijd met algemeen maatschappelijk belang.
4. Praktisch: iedereen doet ‘t
Internationaal perspectief
Memorie van Antwoord bij invoering ROW 1910, 27 oktober 1910
Verhouding tot het buitenland levert krachtig argument voor
wederinvoering octrooien op.
- Internationale overeenkomst tot bescherming van IE voor NL.
Grootste belang: overeenstemming in beginselen wetgeving economisch
gebied.
4
