100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten 4.2 TrustPilot
logo-home
Samenvatting

Samenvatting Voeding

Beoordeling
-
Verkocht
5
Pagina's
80
Geüpload op
26-01-2022
Geschreven in
2020/2021

Dit document bevat alle slides van prof. Matthys, aangevuld met notities en hoofdstuk vitaminen van metabolisme

Instelling
Vak
















Oeps! We kunnen je document nu niet laden. Probeer het nog eens of neem contact op met support.

Geschreven voor

Instelling
Studie
Vak

Documentinformatie

Geüpload op
26 januari 2022
Aantal pagina's
80
Geschreven in
2020/2021
Type
Samenvatting

Onderwerpen

Voorbeeld van de inhoud

Inhoud
Hoofdstuk 1: relatie tussen voeding en gezondheid ............................................................................... 7
Nutritionele situatie → gezondheidsconsequenties ........................................................................... 7
Optimale voeding ............................................................................................................................ 7
Ondervoeding .................................................................................................................................. 7
Overvoeding .................................................................................................................................... 7
Malnutritie....................................................................................................................................... 8
Grafieken ............................................................................................................................................. 8
Doden .............................................................................................................................................. 8
Risicofactoren .................................................................................................................................. 8
Link tussen dieet en gezondheidsuitkomsten ..................................................................................... 8
Intermediaire biologische mechanismen → risico op cardiovasculaire aandoeningen ................. 9
Chronisch tekort aan vitamine A (insufficiëntie) ............................................................................. 9
Reactievermogen op voedingsgebied ............................................................................................. 9
Grafiek ........................................................................................................................................... 10
Onderliggende drijfveren van verbeterde nutritionele status ...................................................... 10
Hoofdstuk 2: lichaamssamenstelling ..................................................................................................... 12
Niveaus .............................................................................................................................................. 12
Modellen ........................................................................................................................................... 12
Twee compartimenten model ....................................................................................................... 12
Drie compartimenten model ......................................................................................................... 12
Bepalen van lichaamssamenstelling.................................................................................................. 13
Directe methode ........................................................................................................................... 13
Indirecte methode ......................................................................................................................... 13
Dubbel indirecte methode ............................................................................................................ 15
Hoofdstuk 3: energiebalans .................................................................................................................. 18
Waarom eten we? ............................................................................................................................. 18
Waar halen we onze energie? ....................................................................................................... 18
Voeding en energie ........................................................................................................................... 18
Basaalmetabolisme ....................................................................................................................... 18
Fysieke activiteit ............................................................................................................................ 19
Thermogenese ............................................................................................................................... 19
Energiebalans van de mens ............................................................................................................... 19

1

, Verzadiging .................................................................................................................................... 20
Neuro-endocrien systeem ............................................................................................................. 20
Aanpassingen van energie-inname aan energie-uitgave .............................................................. 21
Energie-equivalentie van gewichtsverandering ............................................................................ 21
Hoofdstuk 4: energie uit balans ............................................................................................................ 23
Overgewicht ...................................................................................................................................... 23
Inleiding ......................................................................................................................................... 23
Fysiologie ....................................................................................................................................... 23
Voeding.......................................................................................................................................... 23
Psychologie .................................................................................................................................... 24
Fysieke activiteit ............................................................................................................................ 24
Aanpak van overgewicht/obesitas .................................................................................................... 24
Gewichtsverlies door dieet en fysieke activiteit ........................................................................... 24
Bedoeling van dieet ....................................................................................................................... 24
Behandeling ................................................................................................................................... 24
Conservatieve methode ................................................................................................................ 24
Impact van gewichtsverlies ....................................................................................................... 25
Vergelijking andere diëten ........................................................................................................ 25
Verschil in samenstelling ........................................................................................................... 25
Periodiek vasten ........................................................................................................................ 26
Fysieke activiteit ........................................................................................................................ 26
Gedragstherapie ........................................................................................................................ 26
Bariatrische chirurgie (weight + medicine) ................................................................................... 26
Nutritionele complicaties na bariatrische chirurgie .................................................................. 27
Ondervoeding .................................................................................................................................... 27
Vormen .......................................................................................................................................... 27
Soorten tgv starvation ................................................................................................................... 27
Effect en metabole veranderingen van langdurig vasten en ziekte/trauma ................................ 28
Een onderschat probleem? ........................................................................................................... 28
Risicogroepen ................................................................................................................................ 29
Oorzaken van malnutritie en ondervoeding ................................................................................. 29
Gevolgen van ondervoeding.......................................................................................................... 29
Behandelingsaanpak...................................................................................................................... 30
Voedingsadvies bij ondervoeding ................................................................................................. 30


2

, Refeeding syndroom (vermijden!) ................................................................................................ 30
Hoofdstuk 5: voedingsaanbevelingen ................................................................................................... 31
3 basisconcepten ............................................................................................................................... 31
Voedingsaanbevelingen .................................................................................................................... 31
Optimal nutrition ........................................................................................................................... 31
Grafiek ........................................................................................................................................... 32
Andere voedingsaanbevelingen .................................................................................................... 32
Bepaling voedingsaanbevelingen .................................................................................................. 32
Beperking....................................................................................................................................... 32
Karakteristieken............................................................................................................................. 33
Doel ............................................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 6: koolhydraten (KH) ............................................................................................................ 34
Indeling .............................................................................................................................................. 34
Verteerbaarheid ............................................................................................................................ 35
Bronnen ............................................................................................................................................. 35
Spijsvertering ..................................................................................................................................... 37
Rol ...................................................................................................................................................... 37
Eigenschappen voedingsvezels ..................................................................................................... 38
Bloedsuikerspiegel......................................................................................................................... 38
Glycemische respons ......................................................................................................................... 38
Beïnvloedende voedingsfactoren.................................................................................................. 39
Glycemische lading (GL) ................................................................................................................ 39
Aanbevelingen ................................................................................................................................... 39
Vezelrijke voeding ......................................................................................................................... 39
Gezondheidsaspecten ....................................................................................................................... 40
Schema’s........................................................................................................................................ 40
Normale conversie van fructose ................................................................................................... 41
De novo lipogenese is een mineure pathway na fructoseconsumptie ......................................... 41
Speciale koolhydraten ....................................................................................................................... 41
Intensieve zoetstoffen ................................................................................................................... 41
Andere KH-gerelateerde componenten ........................................................................................ 41
Hoofdstuk 7: lipiden .............................................................................................................................. 42
Indeling .............................................................................................................................................. 42
Bronnen ............................................................................................................................................. 43


3

, Vertering en absorptie ...................................................................................................................... 44
Transport van lipiden ........................................................................................................................ 44
Exogene pathway .......................................................................................................................... 45
Endogene pathway ........................................................................................................................ 45
Chylomicronen .............................................................................................................................. 45
Lipidensynthese in de lever ........................................................................................................... 45
VLDL ............................................................................................................................................... 45
LDL ................................................................................................................................................. 45
HDL ................................................................................................................................................ 45
Transport van vrije vetzuren ............................................................................................................. 46
Rol ...................................................................................................................................................... 46
Voeding.......................................................................................................................................... 46
Aanbevelingen ................................................................................................................................... 46
Gezondheidsaspecten ....................................................................................................................... 47
Cardiovasculaire aandoeningen .................................................................................................... 47
Kanker............................................................................................................................................ 47
Cholesterol .................................................................................................................................... 47
Hoofdstuk 8: eiwitten ............................................................................................................................ 48
Indeling .............................................................................................................................................. 48
Vertering en absorptie ...................................................................................................................... 49
Absorptie ....................................................................................................................................... 50
Verteerbaarheid ............................................................................................................................ 50
Kwaliteit van proteïnen ..................................................................................................................... 50
AZ-samenstelling ........................................................................................................................... 50
Biologische beschikbaarheid ......................................................................................................... 51
Methoden voor de evaluatie van de eiwitkwaliteit ...................................................................... 51
Rol ...................................................................................................................................................... 52
Aminozuurmetabolisme .................................................................................................................... 52
Synthese van lichaamseiwitten ..................................................................................................... 52
Alternatieven voor aminozuur -N.................................................................................................. 53
Degradatie ..................................................................................................................................... 53
Behoud van lichaamseiwitten ........................................................................................................... 53
Eiwitreserve ................................................................................................................................... 53
Aminozuurpool .............................................................................................................................. 53


4

, Eiwit-turnover................................................................................................................................ 54
Stikstofbalans ................................................................................................................................ 54
Aanbevelingen ................................................................................................................................... 54
Gezondheidsaspecten ....................................................................................................................... 54
Hoofdstuk 9: gezondheidspromotie en preventie ................................................................................ 56
Preventie ........................................................................................................................................... 56
Doelen ........................................................................................................................................... 56
Fasen van ziekte (piramide)........................................................................................................... 56
Food labelling ................................................................................................................................ 57
Food provision ............................................................................................................................... 57
Food price – taks ........................................................................................................................... 57
Food policies .................................................................................................................................. 57
Gedragsverandering en omgeving ................................................................................................ 57
Hoofdstuk 10: micronutriënten............................................................................................................. 59
Mineralen en spoorelementen.......................................................................................................... 59
Homeostatische regeling ............................................................................................................... 59
Indeling .......................................................................................................................................... 59
Mineralen in voeding..................................................................................................................... 60
Tekort of teveel aan mineralen ..................................................................................................... 60
Natrium.......................................................................................................................................... 60
Calcium .......................................................................................................................................... 61
Fosfor ............................................................................................................................................. 62
Kalium ............................................................................................................................................ 62
Chloor ............................................................................................................................................ 62
Zwavel............................................................................................................................................ 63
Magnesium .................................................................................................................................... 63
IJzer ................................................................................................................................................ 64
Zink ................................................................................................................................................ 66
Jodium ........................................................................................................................................... 66
Selenium ........................................................................................................................................ 67
Koper ............................................................................................................................................. 68
Fluor............................................................................................................................................... 68
Vitaminen .......................................................................................................................................... 68
Eigenschappen............................................................................................................................... 69


5

, Indeling .......................................................................................................................................... 69
Functies ......................................................................................................................................... 69
Voeding.......................................................................................................................................... 69
Vetoplosbare vitaminen .................................................................................................................... 70
Vitamine A: retinoïden .................................................................................................................. 70
Vitamine D ..................................................................................................................................... 72
Vitamine E ..................................................................................................................................... 73
Vitamine K ..................................................................................................................................... 73
Wateroplosbare vitaminen ............................................................................................................... 74
Vitamine B-groep........................................................................................................................... 74
Vitamine B1: thiamine ................................................................................................................... 74
Vitamine B2: riboflavine ................................................................................................................ 75
Vitamine B3: niacine...................................................................................................................... 75
Vitamine B5: pantotheenzuur ....................................................................................................... 75
Vitamine B6: pyridoxine ................................................................................................................ 76
Vitamine B8: biotine ...................................................................................................................... 76
Vitamine B11: foliumzuur .............................................................................................................. 77
Vitamine B12: cobalamine ............................................................................................................ 77
Vitamine C : ascorbinezuur............................................................................................................ 77
Supplementen ............................................................................................................................... 78
Geïntegreerde rol van micronutriënten ............................................................................................ 79
Cofactor ......................................................................................................................................... 79
Hart- en bloedvatensysteem ......................................................................................................... 80
Stucturele rol van micronutriënten ............................................................................................... 80




6

, Samenvatting voeding
Hoofdstuk 1: relatie tussen voeding en gezondheid
Nutritie = complex veelzijdig wetenschappelijk domein dat aangeeft hoe stoffen in voedingsmiddelen
zorgen voor essentiële voeding voor behoud van leven

- Voeding wordt geproduceerd en getransporteerd
- Maaltijden bereiden en consumeren
o Textuur
o Smaak
o Metabolisme in het lichaam
- Cellulair, moleculair… niveau, maar ook sociale aspecten → als het niet in de smaak valt bij
de consument, dan heeft het geen nut

Nutritionele situatie → gezondheidsconsequenties

Optimale voeding
- Nutritionele situatie
o Voedselzekerheid
o Gebalanceerd dieet
- Gezondheidsconsequenties
o Gezond
o Normale ontwikkeling
o Hoge levenskwaliteit

Ondervoeding
- Nutritionele situatie
o Voedselonzekerheid
o Armoede
o Politiek onstabiele omgeving
o Oorlog
- Gezondheidsconsequenties
o Verminderde fysieke en mentale ontwikkeling
o Aangetast immuunsysteem
o Stijging in infectieziekten
o Vicieuze cirkel: ondervoeding – onderontwikkeling – armoede

Overvoeding
- Nutritionele situatie
o Overconsumptie van voeding
o Lage fysieke activiteit
o Roken, stress, alcohol
- Gezondheidsconsequenties
o Obesitas


7

, o Metabool syndroom
o Cardiovasculaire aandoeningen
o Diabetes type II
o Bepaalde vormen van kanker

Malnutritie
- Nutritionele situatie (combinatie overvoeding en ondervoeding)
o Voedselzekerheid → overvloed aan aantrekkelijk, ongezonder voedsel → teveel aan
macronutriënten en tekort aan micronutriënten
- Gezondheidsconsequenties
o Stijging in infectieziekten, kanker, cardiovasculaire aandoeningen

Grafieken

Doden
- Aantal doden wereldwijd tgv bepaalde aandoeningen
o Borstvoeding → vaste voeding (die niet alle voedingsstoffen bevat)
o Tumoren
o Musculoskeletale aandoeningen (spiermassa is gerelateerd aan voeding)
o Op jonge leeftijd veel aandacht besteden aan voeding om op latere leeftijd de
positieve effecten hiervan te zien
- Verschillende aandoeningen
o Alzheimer
o Ischemische hartaandoeningen (tgv O2-tekort)
o Prematuren
▪ Ischemische hartaandoeningen
▪ Longkanker
▪ Cerebrovasculaire aandoeningen

Risicofactoren
- Tabak
- Verhoogde bloeddruk
- Alcohol
- Diëten
- Hoge BMI (disbalans door overvoeding)
- Cholesterol (LDL = slecht, HDL = goed)
- Malnutritie (België)
o Tekort aan granen
o Tekort aan groeten

Link tussen dieet en gezondheidsuitkomsten
1. Blootstelling → klinische uitkomst (direct)
2. Blootstelling → voorspelling van klinische uitkomst → klinische uitkomst (indirect)
3. Blootstelling → mogelijke voorspelling van klinische uitkomst → klinische uitkomst (indirect)
4. Blootstelling → indicaties van blootstelling → direct naar klinische uitkomst OF via
voorspelling van klinische uitkomst OF via mogelijke voorspelling van klinische uitkomst


8

, Intermediaire biologische mechanismen → risico op cardiovasculaire aandoeningen
- Lipiden niveaus
o LDL-cholesterol
o HDL-cholesterol
o Triglyceriden
o Lipoproteïne A
- Bloeddruk
- Trombose
- Hartritme
- Endothele functie
- Systemische inflammatie
o Vaak voorkomen bij obesitas
- Insulinesensitiviteit
- Oxidatieve stress
- Homocysteïne niveau

Chronisch tekort aan vitamine A (insufficiëntie)
1. Uitputting vit A in weefsels
2. Metabole en genetische malfunctie
3. Metaplasie (celdifferentiatie abnormaal)
Verminderde groei
Anemie (slechte interactie met Fe)
Verminderde immuniteit
4. Nachtblindheid
5. Xeroftalmie

Reactievermogen op voedingsgebied
- Geen reactievermogen (geen mogelijkheid om te compenseren door supplementen)
o Sikkelcelanemie
o Osteoporose
▪ Niet genezen door vit A of vit D toe te dienen, wel ondersteuning
o Kanker
▪ Meer succes bij chemotherapie indien persoon niet ondervoed is
- Reactievermogen (mogelijkheid om te compenseren door supplementen, volgorde van meer
naar minder mogelijk van boven naar onder)
o Anemie
o Vitamine deficiëntie
o Mineralen deficiëntie
o Toxiciteit
o Laag gewicht bij geboorte
o Verminderde weerstand tegen ziekte
o Arthritis
o Diabetes
o Hypertensie
o Hartaandoeningen


9
€5,49
Krijg toegang tot het volledige document:

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten


Ook beschikbaar in voordeelbundel

Maak kennis met de verkoper

Seller avatar
De reputatie van een verkoper is gebaseerd op het aantal documenten dat iemand tegen betaling verkocht heeft en de beoordelingen die voor die items ontvangen zijn. Er zijn drie niveau’s te onderscheiden: brons, zilver en goud. Hoe beter de reputatie, hoe meer de kwaliteit van zijn of haar werk te vertrouwen is.
zGNK Katholieke Universiteit Leuven
Volgen Je moet ingelogd zijn om studenten of vakken te kunnen volgen
Verkocht
336
Lid sinds
3 jaar
Aantal volgers
96
Documenten
51
Laatst verkocht
2 dagen geleden

3,9

24 beoordelingen

5
8
4
9
3
5
2
1
1
1

Recent door jou bekeken

Waarom studenten kiezen voor Stuvia

Gemaakt door medestudenten, geverifieerd door reviews

Kwaliteit die je kunt vertrouwen: geschreven door studenten die slaagden en beoordeeld door anderen die dit document gebruikten.

Niet tevreden? Kies een ander document

Geen zorgen! Je kunt voor hetzelfde geld direct een ander document kiezen dat beter past bij wat je zoekt.

Betaal zoals je wilt, start meteen met leren

Geen abonnement, geen verplichtingen. Betaal zoals je gewend bent via iDeal of creditcard en download je PDF-document meteen.

Student with book image

“Gekocht, gedownload en geslaagd. Zo makkelijk kan het dus zijn.”

Alisha Student

Veelgestelde vragen