Samenvatting Praktijkonderzoek in zorg en welzijn - Van der donk

PRAKTIJKONDERZOEK IN ZORG EN WELZIJN – VAN DER DONK & VAN
LANEN

HOOFDSTUK 1 EEN INLEIDING OP PRAKTIJKONDERZOEK
1.1 Een positiebepaling van praktijkonderzoek
Intentioneel leren: bewust via een bepaalde systematiek antwoord krijgen op je vragen.
Onderzoekende houding in drie dimensies:
- De openhouding
- De kritische houding
- De creatieve houding


Hoofddoelen van onderzoek:
- Theorieën ontwikkelen of toetsen
- Kennis toepasbaar maken in beroepscontext
- Opzoek naar antwoorden op vragen in een beroepssituatie


Fundamenteel onderzoek: accent ligt op de ontwikkeling en toetsing van theorie
Toegepast onderzoek: accent ligt op de kennis die tot de oplossing moet bijdragen
Praktijkonderzoek: onderzoek met doel om de praktijk beter te begrijpen of te verbeteren


Onderzoek benaderingen: verschillende opvattingen over wat goed onderzoek is.
Drie onderzoek benaderingen:
- De positivistische onderzoek benadering:
Kennis gebaseerd op wat direct waarneembaar is, er bestaat een werkelijkheid. De
werkelijkheid kan beschreven worden aan de hand van algemene wetmatigheden
- De constructivistische of interpretatieve onderzoek benadering:
Meerdere interpretaties van de werkelijkheid kunnen naast elkaar bestaan. Interpretaties
worden gekleurd door persoonlijke ervaringen
- De kritisch-emancipatorische onderzoek benadering:
Kennis die gebaseerd is op de opvatting dat kennis niet waardevrij is en dat deze bepaald
wordt door de mensen met macht. Onderzoek moet bijdragen aan processen die
emancipatie voor bepaalde groepen bevorderd


Evidence-based practice (EBP): het zorgvuldig gebruikmaken van het huidige beste bewijsmateriaal
om beslissingen te nemen met individuele cliënten en om de zorg te verbeteren
Practice-based evidence (PBE): het idee dat kennis over het handelen van een professional ontstaat
in de specifieke context van de beroepspraktijk, de kennis evolueert door de interactie tussen de
personen die een belangrijke rol spelen in deze context.

, Verschil tussen EBP en PBE: EBP wordt onder wetenschappelijke condities verkregen en vertaald naar
de praktijk. PBE onder realistische condities verkregen wordt en eventueel nog verder onderzocht
kan worden.


1.2 De kernactiviteiten van praktijkonderzoek
De cyclus van praktijkonderzoek:
Oriënteren  richten  plannen  verzamelen  analyseren en concluderen  ontwerpen
(innovatiecyclus, ontwerp bijv. een protocol wat je gaat testen in de praktijk)  rapporteren en
presenteren


1.3 Onderzoeksfuncties
Onderzoeksfunctie: maakt duidelijk wat je met je onderzoek beoogt.
Zes onderzoeksfuncties:
- Definiërend praktijkonderzoek
Alle verschillen en overeenkomsten in denkbeelden van mensen over bepaalde begrippen in
kaart brengen
- Beschrijvend praktijkonderzoek
Het in kaart brengen van een thema of praktijksituatie, hoe zit iets in elkaar
- Vergelijkend praktijkonderzoek
Overeenkomsten en verschillen te bepalen tussen twee of meer praktijken of tussen theorie
en praktijk
- Evaluerend praktijkonderzoek
Systematisch beoordelen op basis van nieuwe beslissingen, de waarde van iets wordt
vastgesteld
- Verklarend praktijkonderzoek
Onderzoeken of zaken daadwerkelijk met elkaar verband houden
- Ontwerponderzoek
Direct werk aan verbetering ban je eigen beroepspraktijk door doelbewust een ontwerp in te
voeren en te testen


1.4 Kenmerken van praktijkonderzoek
Leercyclus van Kolb:
1 concreet ervaren  2 reflectieve observatie  3 abstracte begripsvorming  4 actief uitproberen
Regulatieve cyclus van Van Strien:
1 probleemstelling  2 diagnose  3 plan  4 ingreep  5 evaluatie


Divergeren: genereren van perspectieven, ideeën en inzichten
Convergeren: focussen, trechteren en vastleggen