Hoorcollege aantekeningen Schenk-, erf-, en overdrachtsbelasting II (JUR-4SCHERFOV2)

Hoorcolleges schenk- erf- en overdrachtsbelasting II x

Week 1 successiewet bedrijfsopvolging art. 35b SW
Algemeen kader & aard van de faciliteiten

We kennen twee regelingen:
- De BOR (bedrijfsopvolgingsregeling)
- De DSR (doorschuifregeling)

Wat gebeurt er fiscaal als een familielid van zo’n bedrijf besluit om naar Nederland te verhuizen en in
Nederland komt te overlijden? Een aandeel in zo’n bedrijf wordt dan betrokken in de Nederlandse
bedrijfsopvolgingsregeling.

Uit een rapport blijkt dat de meeste bedrijven ook zonder de speciale regeling geld hebben om erf- of
schenkbelasting te betalen. Volgens het rapport heeft de huidige BOR dan ook een ‘cadeau-effect’.

Wat zijn de gevolgen van de afschaffing van de BOR en DSR?
Bedrijven zullen verkocht worden of verhuizen naar het buitenland waar de regels gunstiger zijn. Het
gevolg daarvan is, dat de werkloosheid zal toenemen. De btw en de vennootschapsbelasting zullen
minder zijn, dus in principe zou de afschaffing de overheid niets leveren.

Een versobering zien een enkele ook niet zitten. Is het de bedoeling om familiebedrijven na de COVID
aan te vallen?

Rijke, vermogende families betalen nul euro aan successieheffing, zij maken namelijk gebruik van een
bedrijfsopvolgingsregeling.

Bedrijfsopvolgingsregeling en belastingvrijstelling en de doorschuifregeling (ib).




College reeksen




Er is sprake van een aanmerkelijk belang.


1

,Wat verstaan we onder bedrijfsopvolging? Art. 35b lid 5 SW
Het moet gaan om:
1. Kwalificerend ondernemingsvermogen (art. 35c);
2. Door een kwalificerende opvolger (art. 35e);
3. Van een kwalificerende ondernemer (art. 35d)
o Kwalificerende erflater of schenker, hier zijn strakke duidelijke voorwaarden aan
verbonden.

Dit is een reële bedrijfsopvolging.

Het wettelijk kader




De volgorde voor het uitwerken van de opgave:
1. De Wet IB 2001 (uitvoeringsregeling en besluit);
2. Successiewet;
3. Invorderingswet
4. Wet belastingen rechtsverkeer

En eventuele toepassing van belastingfaciliteiten. Deze moet je heel strak toepassen.




Wat is het financiële belang van het toepassen van de faciliteiten? Belangrijk
aanknopingspunt, dat is sowieso de waarde in het economische verkeer.
- Bij geen faciliteiten: acuut afrekenen in Box 2, geen beroep mogelijk op de BOR
(geen voorwaardelijke vrijstelling in de SW), geen regeling in de invorderingswet;


2

, - Bij wel faciliteiten  geen ib, een grote voorwaardelijke vrijstelling in de SW, een
beroep mogelijk in de invorderingswet.

Net een voorbeeld waarbij een familiebedrijf voor 400 miljoen is verkocht, WEV is blijkbaar
400 mln.

Vervolgens is de fiscale verkrijgingsprijs van het aanmerkelijk belang voor de IB van belang.
Welke invloed heeft de toepassing in de BOR in de calculatie van het financiële belang?
Straks meer over. Heel vaak is het zo dat de fiscale verkrijgingsprijs bijzonder laag is (vaak
nihil, of correspondeert met een historisch storting van kapitaal in de vp, in het bijzonder
40.000 gulden, oftewel 18k euro).

Je gaat eerst de ib toepassen, de vraag is of de heffing over het fictieve
vervreemdingsvoordeel bij overlijden of schenken bij de vervreemder (erflater of schenker) in
box 2 ib is verschuldigd, ja of nee. Kan je geen beroep doen op de doorschuiffaciliteiten
(DSR) in de IB, dan moet er acuut afgerekend worden.
Kan je daarentegen wel een beroep doen op de DSR? Dan kan je doorschuiven en hoef je niet
af te rekenen.

Heb je de toepassing van de BOR verkend, dan komt de schenk- of erfbelasting aan de orde.
In de SW vertaalt de BOR zich als een voorwaardelijke belasting schenk- dan wel
erfbelasting.

Bij geen beroep mogelijkheid op de BOR in de SW, moet je acuut afrekenen.

Volgorde toepassing faciliteiten (IB-SW-inv.)
1. Eerst de inkomstenbelasting
Stap 1: Moet de erflater afrekenen over zijn vervreemdingswinst?
- Art. 4.16 lid 1 sub e wet IB 2001
- Art. 4.17a IB (erfrecht); (uitzondering)
- Art. 4.17c ib (schenking), hier geldt nog een extra voorwaarde (mag alleen naar de
wn toe) (uitzondering)
Of kunnen de erfgenamen ‘doorschuiven’?
o Zo nee (=afrekenen): er moet afgerekend worden, daadwerkelijke belasting
komt ten laste van de nalatenschap.
 Deze mag weer in aftrek worden gebracht bij de berekening van het
saldo van de nalatenschap waarover erfbelasting betaald moet worden.
Dus: als je geen gebruik kunt maken van de doorschuiffaciliteiten, dan
moet je afrekenen.
o zo ja (=doorschuiven): je kunt doorschuiven, latente belasting komt ten laste
van de nalatenschap. Ondanks het feit dat je niet hoeft af te rekenen, kun je in
de Successiewet toch een aftrek claimen voor de latente inkomstenbelasting
art. 20 lid 5 en 6 SW.




Daarna naar de Successiewet:
Stap 2: hebben de erfgenamen recht op voorwaardelijke vrijstelling erfbelasting?
3

, o Zo nee: dan integrale erfbelasting direct afrekenen;
o Zo ja: dan over ‘niet voorwaardelijk vrijgestelde gedeelte’ erfbelasting
betalen.

Tot slot: indien recht op BOR: dan betalingsfaciliteit art. 25 lid 12 invorderingswet.




Je moet gewoon de bovengenoemde stappen volgen op tentamen.




Als je ib kan doorschuiven, dan kan je de belastinglatentie in aftrek brengen. Belastinglatente
is geen bestaande schuld ten tijde van het overlijden, dus volgens de hoofdregel van de SW
niet in aftrek te brengen, maar art. 20 lid 5 en 6 zorgt ervoor dat we de belastinglatente
kunnen aftrekken.




Rekenvoorbeeld


4