Organisatiekunde
Les 1
De ‘organisatiewijze’ jurist
Een goede jurist weet dus hoe een organisatie werkt om daarmee met een brede bril te
kunnen kijken naar een dossier en een goede jurist heeft een proactieve houding bij de
advisering van klanten of van de organisatie waarvoor hij of zij werkt.
Diensten
We moeten allereerst kijken naar het onderscheid tussen producten en diensten.
1. Producten zij tastbare dingen die worden gemaakt en verkocht, denk aan de Albert
Heijn, de Albert Heijn maakt, koopt producten in en verkoopt die producten aan
klanten. Core business is het leveren van product. Juristen maken adviezen of maakt
een dagvaarding, maar dit zijn allemaal uitvloeisels van de dienstverlening.
2. Als we inzoomen op die diensten kunnen we onderscheid maken tussen
- Laag kennisintensieve diensten
- Hoog kennisintensieve diensten
Laag kennisintensieve diensten
Met laag kennisintensieve diensten bedoelen we diensten waarvoor weinig kennis
noodzakelijk is. Het is daarbij met name van belang om een bepaalde vaardigheid te hebben.
Het gaat vooral om een vaardigheid, om het ambacht kunde.
Hoog kennisintensieve diensten
Daartegenover staat hoog kennisintensieve dienstverlening daarbij gaat het juist wel om
theoretische kennis die je vaak opdoet bij een hbo of wetenschappelijke opleiding. Een
ander onderscheid is als het gaat om diensten, is het onderscheid tussen de juridische
diensten, diensten met juridische aspecten en overige diensten. Met juridische diensten
bedoelen met diensten die echt door een jurist uitgevoerd moeten worden.
Klassieke juridische diensten zoals bijvoorbeeld het zijn van advocaat, het zijn van rechter,
daarbij worden diensten geleverd en daar moet je jurist voor zijn. Maar het kan ook zijn dat
je een dienst levert die juridische aspecten in zich heeft maar die niet typisch juridisch is.
Denk bijvoorbeeld aan een politieagent die is niet de hele dag bezig met alleen maar het
recht, maar hij moet wel iets van het recht weten en de dingen die hij doet zijn ook wel
degelijk dingen die rechtsgevolgen hebben.
Tot slot hebben we dan ook de overige diensten, dat zijn alle diensten waarbij het recht
eigenlijk geen of nauwelijks een rol speelt. Denk bijvoorbeeld aan de kapper nou daar heb je
weinig te maken met het recht.
Organisatie, bedrijf en onderneming
Organisatie is het overkoepelende begrip maar daarbinnen heb je ook de begrippen bedrijf
en onderneming. Daar zijn verschillen tussen, allereerst de vraag wat een organisatie is. Een
organisatie heeft eigenlijk 4 kenmerken:
, 1. Mensen
2. Middelen
3. Samenwerken
4. Doel
Wat doet dus een organisatie?
Een organisatie heeft mensen die met middelen samenwerken. Dat betekent dat heel veel
instanties om het zo te noemen onder het begrip organisatie vallen.
Het begrip bedrijf is alweer enger, niet alle organisaties zijn ook een bedrijf. Volgens de
organisatiekunde is het zo dat een bedrijf een organisatie is die producten of diensten
voortbrengt die voorzien in een maatschappelijke behoefte. Dat mag vervolgens
commercieel of niet commercieel zijn.
Wanneer ben je dan een onderneming, nou dat ben je pas op het moment dat jij als bedrijf
iets commercieels doet.
Organisaties: sectoren en soorten
Als je inzoomt op het begrip organisatie dan kun je weer onderscheid maken tussen
verschillende sectoren en soorten. In de eerste plaats het onderscheid tussen publieke
organisaties en private organisaties:
1. Een publieke organisatie is een organisatie die is ingesteld krachtens publiekrecht,
denk aan de staat, denk aan de gemeente, denk aan de provincie.
2. Daartegenover staan de private organisaties. Dit zijn organisaties die krachtens het
privaatrecht zijn ingesteld, daar gaat het om bijvoorbeeld om BV, NV, de stichting et
cetera.
Als we inzoomen op die publieke organisaties dan kun je weer onderscheid maken tussen de
centrale overheid, de decentrale overheid en de semioverheid.
1. Onder de centrale overheid vallen alle overheidsorganen als landelijk niveau, denk
daarbij aan de Tweede Kamer, aan de Raad van State, aan de ministeries, aan de
belastingdienst et cetera.
2. Decentrale overheid daaronder vallen gemeentes, provincies en waterschappen. Dus
de overheidsorganen die een afgebakend territorium hebben
3. De semioverheid daaronder valt een organisatie die eigenlijk een private rechtsvorm
heeft. Dus die ingesteld is op grond van het privaatrecht maar die wel publiek doel
heeft, bijvoorbeeld het juridisch loket
, Als we inzoomen op de private organisaties kun je onderscheid maken tussen profit en non
proforganisaties dat onderscheid is eenvoudig:
1. Bij profit gaat het om organisaties die het winstoogmerk hebben
2. Bij non profit organisaties gaat het op organisaties die geen winstoogmerk hebben
Legal management en wetenschappelijke modellen
Het verschil tussen organisatiekunde en Legal management?
Organisatiekunde is eigenlijk het overkoepelende Nederlandse begrip
Legal management gebruiken we dan voor andere organisatiekunde die specifiek is
toegespitst op juristen en juridische organisaties.
Wat is nu het nut van model? Een model heeft als doel om bepaalde fenomenen aan elkaar
te koppelen en de verbanden daartussen in beeld te brengen. Als je kijkt naar
wetenschappelijke modellen binnen de organisatiekunde hebben die als doel om het
functioneren van organisaties te beschrijven aan de hand van bepaalde fenomenen en
modellen hebben dan vaak als doel om het inzicht in de functioneren van een organisatie te
vergroten.
Modellen hebben ook een belangrijk nadeel, dat is namelijk dat modellen altijd een
versimpeling zijn van de werkelijkheid. Dus een model is nooit één op één toepasbaar op
een bepaald probleem. Het zijn abstracte weergaves van verbanden en je moet die modellen
vooral gebruiken als hulpmiddel en niet één op één toepassen.
7S-model
Het 7S-model is een bekend model dat is ontwikkeld aan het einde van de jaren 70 door een
belangrijk en bekend organisatiebureau namelijk McKenzie. Het 7S-model bestaat uit 7
rondjes met 7 begrippen. Het is van oorsprong in het Engels opgesteld vandaar dat de 7 S
staan voor 7 woorden die beginnen in het Engels met een S.
- Structure
- Systems
- Style
- Staff
- Skills
- Stragety
- Shared values
Waar staan die woorden voor? Dat zijn alle belangrijke aspecten binnen de organisatie. Je
kunt je voorstellen binnen een organisatie als je die wilt beschrijven wat is dan van belang
bijvoorbeeld de waarde van waaruit de organisatie handelt of de strategie, maar ook de
structuur of welk personeel je hebt, de managementstijl.
Wat is het doel van het model? Het doel van het model is om te Laten zien dat deze 7
elementen nou met elkaar samenhangen dat zie je door de verschillende pijlen, als het ware
een soort van spinnenweb. Het model wil zeggen dat er evenwicht en samenhang nodig is
tussen deze verschillende aspecten. Betekent dus ook dat als je gaat kijken naar de
managementstijl die je wilt toepassen in een organisatie dan is het ook van belang om te
Les 1
De ‘organisatiewijze’ jurist
Een goede jurist weet dus hoe een organisatie werkt om daarmee met een brede bril te
kunnen kijken naar een dossier en een goede jurist heeft een proactieve houding bij de
advisering van klanten of van de organisatie waarvoor hij of zij werkt.
Diensten
We moeten allereerst kijken naar het onderscheid tussen producten en diensten.
1. Producten zij tastbare dingen die worden gemaakt en verkocht, denk aan de Albert
Heijn, de Albert Heijn maakt, koopt producten in en verkoopt die producten aan
klanten. Core business is het leveren van product. Juristen maken adviezen of maakt
een dagvaarding, maar dit zijn allemaal uitvloeisels van de dienstverlening.
2. Als we inzoomen op die diensten kunnen we onderscheid maken tussen
- Laag kennisintensieve diensten
- Hoog kennisintensieve diensten
Laag kennisintensieve diensten
Met laag kennisintensieve diensten bedoelen we diensten waarvoor weinig kennis
noodzakelijk is. Het is daarbij met name van belang om een bepaalde vaardigheid te hebben.
Het gaat vooral om een vaardigheid, om het ambacht kunde.
Hoog kennisintensieve diensten
Daartegenover staat hoog kennisintensieve dienstverlening daarbij gaat het juist wel om
theoretische kennis die je vaak opdoet bij een hbo of wetenschappelijke opleiding. Een
ander onderscheid is als het gaat om diensten, is het onderscheid tussen de juridische
diensten, diensten met juridische aspecten en overige diensten. Met juridische diensten
bedoelen met diensten die echt door een jurist uitgevoerd moeten worden.
Klassieke juridische diensten zoals bijvoorbeeld het zijn van advocaat, het zijn van rechter,
daarbij worden diensten geleverd en daar moet je jurist voor zijn. Maar het kan ook zijn dat
je een dienst levert die juridische aspecten in zich heeft maar die niet typisch juridisch is.
Denk bijvoorbeeld aan een politieagent die is niet de hele dag bezig met alleen maar het
recht, maar hij moet wel iets van het recht weten en de dingen die hij doet zijn ook wel
degelijk dingen die rechtsgevolgen hebben.
Tot slot hebben we dan ook de overige diensten, dat zijn alle diensten waarbij het recht
eigenlijk geen of nauwelijks een rol speelt. Denk bijvoorbeeld aan de kapper nou daar heb je
weinig te maken met het recht.
Organisatie, bedrijf en onderneming
Organisatie is het overkoepelende begrip maar daarbinnen heb je ook de begrippen bedrijf
en onderneming. Daar zijn verschillen tussen, allereerst de vraag wat een organisatie is. Een
organisatie heeft eigenlijk 4 kenmerken:
, 1. Mensen
2. Middelen
3. Samenwerken
4. Doel
Wat doet dus een organisatie?
Een organisatie heeft mensen die met middelen samenwerken. Dat betekent dat heel veel
instanties om het zo te noemen onder het begrip organisatie vallen.
Het begrip bedrijf is alweer enger, niet alle organisaties zijn ook een bedrijf. Volgens de
organisatiekunde is het zo dat een bedrijf een organisatie is die producten of diensten
voortbrengt die voorzien in een maatschappelijke behoefte. Dat mag vervolgens
commercieel of niet commercieel zijn.
Wanneer ben je dan een onderneming, nou dat ben je pas op het moment dat jij als bedrijf
iets commercieels doet.
Organisaties: sectoren en soorten
Als je inzoomt op het begrip organisatie dan kun je weer onderscheid maken tussen
verschillende sectoren en soorten. In de eerste plaats het onderscheid tussen publieke
organisaties en private organisaties:
1. Een publieke organisatie is een organisatie die is ingesteld krachtens publiekrecht,
denk aan de staat, denk aan de gemeente, denk aan de provincie.
2. Daartegenover staan de private organisaties. Dit zijn organisaties die krachtens het
privaatrecht zijn ingesteld, daar gaat het om bijvoorbeeld om BV, NV, de stichting et
cetera.
Als we inzoomen op die publieke organisaties dan kun je weer onderscheid maken tussen de
centrale overheid, de decentrale overheid en de semioverheid.
1. Onder de centrale overheid vallen alle overheidsorganen als landelijk niveau, denk
daarbij aan de Tweede Kamer, aan de Raad van State, aan de ministeries, aan de
belastingdienst et cetera.
2. Decentrale overheid daaronder vallen gemeentes, provincies en waterschappen. Dus
de overheidsorganen die een afgebakend territorium hebben
3. De semioverheid daaronder valt een organisatie die eigenlijk een private rechtsvorm
heeft. Dus die ingesteld is op grond van het privaatrecht maar die wel publiek doel
heeft, bijvoorbeeld het juridisch loket
, Als we inzoomen op de private organisaties kun je onderscheid maken tussen profit en non
proforganisaties dat onderscheid is eenvoudig:
1. Bij profit gaat het om organisaties die het winstoogmerk hebben
2. Bij non profit organisaties gaat het op organisaties die geen winstoogmerk hebben
Legal management en wetenschappelijke modellen
Het verschil tussen organisatiekunde en Legal management?
Organisatiekunde is eigenlijk het overkoepelende Nederlandse begrip
Legal management gebruiken we dan voor andere organisatiekunde die specifiek is
toegespitst op juristen en juridische organisaties.
Wat is nu het nut van model? Een model heeft als doel om bepaalde fenomenen aan elkaar
te koppelen en de verbanden daartussen in beeld te brengen. Als je kijkt naar
wetenschappelijke modellen binnen de organisatiekunde hebben die als doel om het
functioneren van organisaties te beschrijven aan de hand van bepaalde fenomenen en
modellen hebben dan vaak als doel om het inzicht in de functioneren van een organisatie te
vergroten.
Modellen hebben ook een belangrijk nadeel, dat is namelijk dat modellen altijd een
versimpeling zijn van de werkelijkheid. Dus een model is nooit één op één toepasbaar op
een bepaald probleem. Het zijn abstracte weergaves van verbanden en je moet die modellen
vooral gebruiken als hulpmiddel en niet één op één toepassen.
7S-model
Het 7S-model is een bekend model dat is ontwikkeld aan het einde van de jaren 70 door een
belangrijk en bekend organisatiebureau namelijk McKenzie. Het 7S-model bestaat uit 7
rondjes met 7 begrippen. Het is van oorsprong in het Engels opgesteld vandaar dat de 7 S
staan voor 7 woorden die beginnen in het Engels met een S.
- Structure
- Systems
- Style
- Staff
- Skills
- Stragety
- Shared values
Waar staan die woorden voor? Dat zijn alle belangrijke aspecten binnen de organisatie. Je
kunt je voorstellen binnen een organisatie als je die wilt beschrijven wat is dan van belang
bijvoorbeeld de waarde van waaruit de organisatie handelt of de strategie, maar ook de
structuur of welk personeel je hebt, de managementstijl.
Wat is het doel van het model? Het doel van het model is om te Laten zien dat deze 7
elementen nou met elkaar samenhangen dat zie je door de verschillende pijlen, als het ware
een soort van spinnenweb. Het model wil zeggen dat er evenwicht en samenhang nodig is
tussen deze verschillende aspecten. Betekent dus ook dat als je gaat kijken naar de
managementstijl die je wilt toepassen in een organisatie dan is het ook van belang om te
