Samenvatting Verpleegkundige methodiek en vaardigheden Thema 7: decubitus preventie

Thema 7: Decubituspreventie
Cave = let op voor

Definitie decubitus:
 Een gelokaliseerde beschadiging van de huid en/ of onderliggend weefsel
 Meestal thv een botuitsteeksel
 Als gevolg van: druk/ druk in samenhang met schuifkracht = externe mechanische
belasting

n Synoniemen: Engels: bedsores, pressure ulcers, decubitus ulcers, pressure sores

Etiologie: oorzaak
Externe belasting:
Druk of comprimerende kracht: druk loodrecht op het weefsel, schuifkracht: druk
evenwijdig uitgeoefent aan het weefsel, weefselvervorming, ischemie (mindere
bloedvoorziening = zuurstoftekort)

Interne belasting:
Celschade, druktoename boven beenderig uitsteeksel, reversibiliteit, frictie (wrijven)

Intrinsieke gevoeligheid: de ene is er gevoeliger aan dan de ander

n Druk Weefselvervorming  celdeformaties weefselversterf
n druk + (!) schuifkrachten  bloedvatafsluiting
ischemie (! zuurstoftekort)
Zodoende heeft een halfzittende houding door de combinatie van druk- en
schuifbelasting meer kans op weefselschade.
n Weefselreperfusieschade: indien de bloedcirculatie na een periode van
ischemie herstelt, komen zuurstofradicalen vrij die weefselnecrose kunnen
veroorzaken. (weefselafsterving)
n Gestoorde diffusie van voedingsstoffen, afvalstoffen en hormonen, die het
metabolisme in de spieren reguleren

De grootte van de celschade
n De celschade kan variëren van reversibel (=omkeerbaar) tot irreversibel.

De overgang tussen reversibel en irreversibel bevindt zich op een bepaald tijdstip, het
overgangspunt (point of no return) genaamd.
REVERSIBELPOINT OF NO RETURN  IRREVERSIBEL
n Hoe groter de inwerkende druk- en schuifkrachten, hoe sneller dit overgangspunt
wordt bereikt.

De weefseltolerantie speelt ook mee in het al dan niet sneller bereiken van dit
overgangspunt.

, n Hoe groter de uitgeoefende druk- en schuifkrachten, hoe meer de bloedtoevoer
wordt afgekneld, hoe groter de celschade.

Preventie dient zich dus o.a. te richten op het verminderen van de grootte van de
druk- en schuifkrachten.

n Hoe langer een bepaalde druk- en schuifkracht aanhoudt, hoe groter de schade t.h.v.
spieren en huid.

Preventie dient zich dus ook te richten op het beperken van de tijd dat een bepaalde
druk- en schuifkracht aanhoudt

Hoe groter Hoe vlugger
druk- en point of no
schuifkracht, return bereikt

Hoe groter
druk- en Hoe groter de
celschade
schuifkracht,
Hoe langer
Hoe groter de
druk- en celschade
schuifkracht,
Preventie op de grootte en de tijd van de druk en schuifkracht

Lichte druk gedurende lange tijd veroorzaakt meer weefselbeschadiging
dan hoge druk gedurende korte tijd.

Schuifkrachten zijn niet hetzelfde als frictie/wrijving

n Schuifkracht= kracht uitgeoefend evenwijdig aan het weefsel
n Frictie: de huid die schuurt

, Schuifkracht
evenwijdig
aan weefsel


< >
kleefvermogen kleefvermogen


Huid
Huid schuurt
blijft kleven


Schaafwond
Weefsel-
Blaar
vervorming
≠decubitus


Een blaar door bv nieuwe schoenen = geen decubitus wonde want er is geen zuurstof tekort
Schaafwonde door wrijving / frictie

Loodrecht op de huid uitgeoefende krachten boven een beenderig uitsteeksel verenigen
zich in een klein(er) gebied in het subcutane vet en spierweefsel vlak boven het
botgedeelte

De druk neemt dus toe met de diepte van het weefsel
soms uitgebreide weefselbeschadiging in de diepte + onaangetaste huid

p13 cursus

,