Hoofdstuk 1:
Schaarste = behoeften zijn groter dan de beschikbare middelen om ze te bevredigen
We moeten keuzes maken kiezen tussen alternatieve keuzes hangen af van prikkels
(‘incentives’)
Economie = is de humane wetenschap die de keuzes van individuen, bedrijven, overheden, en
hele samenlevingen bestudeert ten gevolge van de schaarste van de beschikbare middelen, en
onder invloed van met prikkels.
Micro-economie = bestudeert de keuzes van individuen en bedrijven, en de manier waarop de
overheid hierop kan inspelen.
Macro-economie = bestudeert het effect van de keuzes van individuen, bedrijven en overheden op
de totale (nationale of globale) economie.
Wat, hoe en voor wie?
Goederen en diensten = zijn de voorwerpen en handelingen die geproduceerd worden om de
menselijke behoeften te bevredigen.
Wat: welke goederen en diensten worden geproduceerd en hoeveel?
Hoe: worden goederen en diensten geproduceerd?
Voor wie: worden deze goederen en diensten geproduceerd?
Kan het nastreven van eigenbelang ook in het voordeel zijn van het maatschappelijk belang?
Keuzes die het best zijn voor de persoon zelf, zijn keuzes uit eigenbelang.
Keuzes die het best zijn voor de hele samenleving, zijn keuzes uit algemeen belang.
Economische principes:
1. Keuze is een tradeoff
Door schaarste moet je kiezen, als je kiest verlies je de ander opties. Tradeoff is een
afweging. Je moet altijd iets opgeven om iets anders te krijgen
2. Kost is wat je moet opgeven om iets te krijgen
Opportuniteitskost is het beste dat je moet opgeven om iets te verkrijgen. De waarde van
het beste alternatief.
3. Opbrengst is het voordeel dat je uit iets haalt
Opbrengst kan je meten door wat je bereid bent ervoor op te geven
4. Mensen maken rationele beslissingen door kosten en opbrengsten te vergelijken
Rationele keuze, is een keuze die de beschikbare middelen op de best mogelijke manier
gebruikt om de gewenste doelstellingen te bereiken.
Dit doe je door kosten en opbrengsten af te wegen.
5. De meeste keuzes gaan over hoeveel en worden in de marge genomen
Keuzes worden gemaakt door systematisch en stapsgewijs alle relevante alternatieven te
vergelijken
Marginale kost: is de opportuniteitskost van 1 eenheid toename van een activiteit.
Marginale opbrengst: is wat je wint door 1 bijkomende eenheid van iets
Rationele keuze: zijn keuzes waarvoor marginale opbrengst groter is dan of gelijk is aan
marginale kost
6. Keuzes reageren op prikkels (incentives)
Prikkel is een beloning of straf die bepaalde beslissingen aanmoedigt of ontmoedigt.
,Economie is een humane wetenschap:
- Proberen de effecten van economische krachten te begrijpen en voorspellen door gebruik
te maken van de wetenschappelijke methode, oorspronkelijk gebruikt in de natuurkunde
- De wet. Methode is een systematische manier om na te gaan wat werkt en wat niet werkt.
- Economisten vertrekken vanuit een vraagstuk of probleem dat in de werkelijkheid werd
vastgesteld
Economische modellen:
- Is een beschrijving van enkele aspecten van de economie die noodzakelijk zijn om de
geobserveerde feiten te verklaren.
Check model versus realiteit
- Economische modellen testen via 3 methoden (natuurlijke experimenten, statistische
onderzoeken, Economische experimenten)
Normatieve versus positieve economische analyse
- Als een stelling niet door feiten maar op basis van waardeoordelen wordt opgesteld
noemen we dit een normatieve economische analyse
- Als een stelling gebaseerd is op feiten (cijfers)
,Hoofdstuk 3:
Productiemogelijkhedengrens (PMG) = de grens tussen goederen- en dienstencombinaties die
met de beschikbare productiefactoren en technologie geproduceerd kunnen worden en de
goederen- en dienstencombinaties die geproduceerd kunnen worden
de PMG is een waardevolle tool om het effect en de gevolgen van schaarste duidelijk te maken
Productiefactoren = zijn de middelen die gebruikt worden om geoderen en diensten te produceren.
In te delen in 4 categoriën:
1. Natuur: natuurlijke rijkdommen
2. Arbeid: zowel fysieke als intellectuele arbeid
3. Kapitaal: fabrieken, machines, infrastructuur
4. Ondernemerschap: het organiseren van de 3 vorige productiefactoren om goederen en
diensten te produceren
PMG benadrukt 3 kenmerken van de productiemogelijkheden:
Bereikbare en onbereikbare combinaties
PMG toont de grens van de productie (maximale productie), en scheidt dus de bereikbare
van de onbereikbare combinaties
Efficiënte en inefficiënte productie
Productie-effieciëntie is een situatie waarin we niet meer van 1 product of dienst kunnen
produceren zonder minder van een ander goed of dienst te produceren.
Tradeoffs en free lunches
, Tradeoff is een afweging, uitwisseling, 1 ding opgeven om een ander in de plaats te krijgen.
Free lunch is een geschenk, iets krijgen zonder iets anders op te geven
Centraal idee van economie: keuzes betekenen steeds tradeoffs
Mens maakt rationele keuzes als gevolg daarvan zullen de beschikbare middelen efficiënt
gebruikt worden en zo zal elke keuze een tradeoff betekenen
Opportuniteitskost= is het beste dat je moet opgeven om het te krijgen
Opportuniteitskost en de helling van de PMG:
- Grootte van de helling van de PMG bepaalt de opportuniteitskost
- De helling van de PMG meet de opportuniteitskost
- PMG is neerwaarts gekromd als de pmg steiler wordt stijgt de opportuniteitskost
Opportuniteitskost is een verhouding:
- Opportuniteitskost van het ander product is de vermindering van het aantal van het ene
product gedeeld door de toename van het aantal van het ander product.
- Opportuniteitskost van het ene product is het aantal van het andere product gedeeld door
stijging van het aantal van het ene product.
Stijgende opportuniteitskosten zijn overal:
- Bijna elke mogelijke activiteit heeft stijgende opportuniteitskosten
Economische groei= is een blijvende uitbreiding van de productiemogelijkheden
(productiecapaciteit)
- De economie groeit bij technologische vooruitgang, als de kwaliteit van arbeid verbetert, of
als de hoeveelheid kapitaal toeneemt.
- Als de beschikbare middelen in een economie stijgen, neemt de productiecapaciteit toe en
verschuift de PMG naar buiten.
- Om economische groei te bestuderen vertrekken we van de PMG met op de X-as een
consumptiegoed en de Y-as een kapitaalgoed
Consumptiegoederen en -diensten= goederen en diensten die gekocht worden door particulieren
en gebruikt worden voor persoonlijk gebruik en zo bijdragen aan de persoonlijke levensstandaard.
Kapitaalgoederen= zijn goederen gekocht door bedrijven om hun productiemiddelen uit te breiden.
Als een land productiever is dan een ander dan zeggen we dat deze persoon een absoluut
voordeel heeft.
Schaarste = behoeften zijn groter dan de beschikbare middelen om ze te bevredigen
We moeten keuzes maken kiezen tussen alternatieve keuzes hangen af van prikkels
(‘incentives’)
Economie = is de humane wetenschap die de keuzes van individuen, bedrijven, overheden, en
hele samenlevingen bestudeert ten gevolge van de schaarste van de beschikbare middelen, en
onder invloed van met prikkels.
Micro-economie = bestudeert de keuzes van individuen en bedrijven, en de manier waarop de
overheid hierop kan inspelen.
Macro-economie = bestudeert het effect van de keuzes van individuen, bedrijven en overheden op
de totale (nationale of globale) economie.
Wat, hoe en voor wie?
Goederen en diensten = zijn de voorwerpen en handelingen die geproduceerd worden om de
menselijke behoeften te bevredigen.
Wat: welke goederen en diensten worden geproduceerd en hoeveel?
Hoe: worden goederen en diensten geproduceerd?
Voor wie: worden deze goederen en diensten geproduceerd?
Kan het nastreven van eigenbelang ook in het voordeel zijn van het maatschappelijk belang?
Keuzes die het best zijn voor de persoon zelf, zijn keuzes uit eigenbelang.
Keuzes die het best zijn voor de hele samenleving, zijn keuzes uit algemeen belang.
Economische principes:
1. Keuze is een tradeoff
Door schaarste moet je kiezen, als je kiest verlies je de ander opties. Tradeoff is een
afweging. Je moet altijd iets opgeven om iets anders te krijgen
2. Kost is wat je moet opgeven om iets te krijgen
Opportuniteitskost is het beste dat je moet opgeven om iets te verkrijgen. De waarde van
het beste alternatief.
3. Opbrengst is het voordeel dat je uit iets haalt
Opbrengst kan je meten door wat je bereid bent ervoor op te geven
4. Mensen maken rationele beslissingen door kosten en opbrengsten te vergelijken
Rationele keuze, is een keuze die de beschikbare middelen op de best mogelijke manier
gebruikt om de gewenste doelstellingen te bereiken.
Dit doe je door kosten en opbrengsten af te wegen.
5. De meeste keuzes gaan over hoeveel en worden in de marge genomen
Keuzes worden gemaakt door systematisch en stapsgewijs alle relevante alternatieven te
vergelijken
Marginale kost: is de opportuniteitskost van 1 eenheid toename van een activiteit.
Marginale opbrengst: is wat je wint door 1 bijkomende eenheid van iets
Rationele keuze: zijn keuzes waarvoor marginale opbrengst groter is dan of gelijk is aan
marginale kost
6. Keuzes reageren op prikkels (incentives)
Prikkel is een beloning of straf die bepaalde beslissingen aanmoedigt of ontmoedigt.
,Economie is een humane wetenschap:
- Proberen de effecten van economische krachten te begrijpen en voorspellen door gebruik
te maken van de wetenschappelijke methode, oorspronkelijk gebruikt in de natuurkunde
- De wet. Methode is een systematische manier om na te gaan wat werkt en wat niet werkt.
- Economisten vertrekken vanuit een vraagstuk of probleem dat in de werkelijkheid werd
vastgesteld
Economische modellen:
- Is een beschrijving van enkele aspecten van de economie die noodzakelijk zijn om de
geobserveerde feiten te verklaren.
Check model versus realiteit
- Economische modellen testen via 3 methoden (natuurlijke experimenten, statistische
onderzoeken, Economische experimenten)
Normatieve versus positieve economische analyse
- Als een stelling niet door feiten maar op basis van waardeoordelen wordt opgesteld
noemen we dit een normatieve economische analyse
- Als een stelling gebaseerd is op feiten (cijfers)
,Hoofdstuk 3:
Productiemogelijkhedengrens (PMG) = de grens tussen goederen- en dienstencombinaties die
met de beschikbare productiefactoren en technologie geproduceerd kunnen worden en de
goederen- en dienstencombinaties die geproduceerd kunnen worden
de PMG is een waardevolle tool om het effect en de gevolgen van schaarste duidelijk te maken
Productiefactoren = zijn de middelen die gebruikt worden om geoderen en diensten te produceren.
In te delen in 4 categoriën:
1. Natuur: natuurlijke rijkdommen
2. Arbeid: zowel fysieke als intellectuele arbeid
3. Kapitaal: fabrieken, machines, infrastructuur
4. Ondernemerschap: het organiseren van de 3 vorige productiefactoren om goederen en
diensten te produceren
PMG benadrukt 3 kenmerken van de productiemogelijkheden:
Bereikbare en onbereikbare combinaties
PMG toont de grens van de productie (maximale productie), en scheidt dus de bereikbare
van de onbereikbare combinaties
Efficiënte en inefficiënte productie
Productie-effieciëntie is een situatie waarin we niet meer van 1 product of dienst kunnen
produceren zonder minder van een ander goed of dienst te produceren.
Tradeoffs en free lunches
, Tradeoff is een afweging, uitwisseling, 1 ding opgeven om een ander in de plaats te krijgen.
Free lunch is een geschenk, iets krijgen zonder iets anders op te geven
Centraal idee van economie: keuzes betekenen steeds tradeoffs
Mens maakt rationele keuzes als gevolg daarvan zullen de beschikbare middelen efficiënt
gebruikt worden en zo zal elke keuze een tradeoff betekenen
Opportuniteitskost= is het beste dat je moet opgeven om het te krijgen
Opportuniteitskost en de helling van de PMG:
- Grootte van de helling van de PMG bepaalt de opportuniteitskost
- De helling van de PMG meet de opportuniteitskost
- PMG is neerwaarts gekromd als de pmg steiler wordt stijgt de opportuniteitskost
Opportuniteitskost is een verhouding:
- Opportuniteitskost van het ander product is de vermindering van het aantal van het ene
product gedeeld door de toename van het aantal van het ander product.
- Opportuniteitskost van het ene product is het aantal van het andere product gedeeld door
stijging van het aantal van het ene product.
Stijgende opportuniteitskosten zijn overal:
- Bijna elke mogelijke activiteit heeft stijgende opportuniteitskosten
Economische groei= is een blijvende uitbreiding van de productiemogelijkheden
(productiecapaciteit)
- De economie groeit bij technologische vooruitgang, als de kwaliteit van arbeid verbetert, of
als de hoeveelheid kapitaal toeneemt.
- Als de beschikbare middelen in een economie stijgen, neemt de productiecapaciteit toe en
verschuift de PMG naar buiten.
- Om economische groei te bestuderen vertrekken we van de PMG met op de X-as een
consumptiegoed en de Y-as een kapitaalgoed
Consumptiegoederen en -diensten= goederen en diensten die gekocht worden door particulieren
en gebruikt worden voor persoonlijk gebruik en zo bijdragen aan de persoonlijke levensstandaard.
Kapitaalgoederen= zijn goederen gekocht door bedrijven om hun productiemiddelen uit te breiden.
Als een land productiever is dan een ander dan zeggen we dat deze persoon een absoluut
voordeel heeft.
