Biologie Nectar Hoofdstuk 9 Samenvatting

Biologie H9 Bloedsomloop
§9.1 Hart- en bloedsomloop

Open bloedsomloop: het bloed omspoelt de organen en de weefsels. 1 groot bloedvat aan
de rugzijde met gespierde hartkamers houdt de stroming in stand.
- Insecten hebben een open bloedsomloop
- Pomp- en zuigbeweging
- O2-transport niet door het bloed, maar via tracheeën

Gesloten bloedsomloop: het bloed stroomt in bloedvaten door het lichaam
- Vissen (en mensen) hebben gesloten bloedsomloop
- O2-transport via het bloed
> Enkele bloedsomloop: per rondgang passeert het bloed 1 x het hart (vissen)
> Dubbele bloedsomloop: per rondgang passeert het bloed 2 x het hart (mensen)
Kleine bloedsomloop: weg van het bloed bij opname O2:
rechterharthelft --> longen --> linkerharthelft
Grote bloedsomloop: weg van het bloed bij afgifte O2:
linkerharthelft --> organen --> rechterharthelft

Soorten bloedvaten:
- Slagader: bloedvat dat bloed vanaf het hart naar de organen en de weefsels brengt
- Aders: bloedvat dat het bloed vanaf de organen en de weefsels naar het hart brengt
- Kransslagader: slagader die de hartspier van zuurstof en voedingsstoffen voorziet (1 e
vertakking aorta)
- Haarvaten: dunste bloedvaten; hierin vind de uitwisseling van stoffen plaats (in
weefsels)

3 hartfases (Binas 84D1):
1. Boezemsystole, kamerdiastole Diastole: fase in de hartcyclus waarin bloed via
2. Kamersystole, boezemdiastole de boezems de kamers instroomt (rust)
3. Boezem- en kamerdiastole Systole: samentrekken (spanning)
- Herhaling, hartcyclus

Embryonale bloedsomloop (Binas 84B): bloedsomloop van een ongeboren kind
- Via de navelstreng ontvangt het kind O2 uit de placenta --> dubbele bloedsomloop
onnodig, longen spelen geen rol
- Ovale venster: opening/verbinding tussen linker- en rechterboezem
Het bloed stroomt voor de geboorte via het ovale venster van rechter- naar
linkerharthelft.
- Ductus Botalli: verbinding tussen de longslagader en de aorta van de kleine naar de
grote bloedsomloop.
Na de ontsluiting van de navelstreng scheiden de grote en kleine bloedsomloop
volledig.

, §9.2 Bloeddruk (Pascal, Pa)

Bloeddruk ontstaat door het samentrekken van de hartkamers en wordt gemeten met een
bloeddrukmeter (Binas 84D3)

Systolische druk (bovendruk): door de druk van het hart gaat de bloeddruk in de slagaders
tijdelijk omhoog
- Tijdens boezem- en kamersystole
Diastolische druk (onderdruk): de druk op het bloed tijdens de rustfase van het hart
- Tijdens diastole

Atherosclerose: vernauwing en verstijving van bloedvaten --> bloeddruk verhoogt
- Gebeurt door afzetting vetachtige stoffen (bv cholesterol)

§9.3 Regeling hartwerking

Ecg (elektrocardiogram (hartfilmpje)): grafiek met registratie van de activiteit van de
boezems en kamers
- 1 hartslag = 3 toppen, 1 stukje
P-top: geeft samentrekken boezems weer
QRS-complex: geeft samentrekken
kamers weer
T- top: geeft de elektrische activiteit die
ontstaat bij ontspannen kamervezels
weer
Tussen p en q is er recht stukje dit komt
door de vertraging in de AV-knoop


Prikkelgeleidingssysteem:
Sinusknoop (boezemknoop) geeft elektrische prikkel af waardoor boezems samentrekken
--> op grens boezems/kamers bereikt sinusknoop een de AV-knoop (atrioventriculaire
knoop) --> de AV-knoop geeft de prikkel door aan de kamers met een vertraging --> spreidt
zich in de bundel van His, beëindigd in Purkinjevezels waarin de prikkels zich hebben
verspreidt --> kamersystole.

Hartminuutvolume: de hoeveelheid bloed die een hartkamer per minuut wegpompt
- Verandert bij inspanning
Sinusknoop (natuurlijke pacemaker) activeert hartspier. Ritme van afgifte prikkels door
sinusknoop wordt beïnvloed door het zenuwstelsel en hormonen. Daardoor kan
hartminuutvolume tijdens inspanning erg oplopen (slagvolume neemt toe)

Door bloedverdeling (over verschillende organen) gaat je lichaam efficiënter om met die
hogere capaciteit. Aanpassing van de bloedverdeling gaat via kringspiertjes rond de kleine
slagaders, als ze minder bloed nodig hebben trekken ze samen en als ze meer bloedtoevoer
nodig hebben ontspannen ze.