AUDITIEVE BEPERKING
FISCHE
Algemene ontwikkelingsondersteuning op vlak van motoriek en visuele perceptietraining
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Gebruik van hulpmiddelen om auditieve signalen te compenseren bv. trilwekker, lichtsignaal als de
deurbel gaat, omgevingsaanpassingen
In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie. In
Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Begeleiden bij het emotionele bewustzijnsproces, het ontwikkelen van zelfcontrole en het leren van
strategieën om sociale probleemsituaties op te lossen
In apa Lenaerts, R. Anthonis, C. Dhulst, L. Goyen, J. Lemmens, J. Evert, T. Van Geel, S (2018)
Hoofdstuk 7 Algemene taken en eisen. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en
ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Ontwikkelen van sociale vaardigheden en sociale competenties door sociale vaardigheidstraining
zoals 'opkomen voor jezelf', 'nee zeggen', 'omgaan met kritiek' en 'omgaan met boosheid',…
In apa: Van Geel, S. (2018) Hoofdstuk 12 Tussenmenselijke interacties en relaties. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Toepassen van redelijke aanpassingen in school- en werksituatie. Bv. GONbegeleiding, doventolk,
aanstellen buddy, alternatieve stages, dagbesteding, loopbaanbegeleiding, …
In apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 13,Belangrijke levensgebieden. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Deelnemen aan de samenleving
In apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 14, Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk
leven. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
DYSCALCULIE
FISCHE
Uitzetten van de krachtlijnen van de leerzorg en de therapeutische/didactische principes.
, In apa: Ruijssenaars (2006), Desoete (2005), Van Vugt (2006) Hoofdstuk 1B, Basaal leren en
toepassen van kennis, Rekenen,Visie op de behandeling/ Ergotherapeutische interventie.)
Koppeling maken tussen de rekenhandeling, de rekentaal en de symbooltaal bij het rekenen.
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Oefenen van specifieke rekentechnieken en rekenregels. (Ceyssens, 2003; De Bondt, 2011; Heuninck,
2010). Leren van rekentechnieken, brengen van structuur in de rekenleerstof, inzicht krijgen in de
eigen problematiek en gebruiken, inschakelen van de cognitieve leerstrategie en meer
taakanalytische benaderingen; metacognitieve kennis en het ontwikkelen van metacognitieve
vaardigheden
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Effectiever en efficiënter leren door cognitieve sturing en oplossingsstrategieën; beter anticiperen,
organiseren en plannen van rekenkundige taken door gebruik te maken van executieve functies
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Lenaerts, R. Anthonis, C. Dhulst, L. Goyen, J. Lemmens, J. Evert, T. Van Geel, S (2018)
Hoofdstuk 7 Algemene taken en eisen. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en
ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Visueel-ruimtelijke informatie leren zien, onderscheiden, verwerken en onthouden functies
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Sticordimaatregelen op school – STImuleren, COmpenseren, Remediëren, Differentiëren,
dIspenseren
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
o In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie.
In Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
o In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Leren omgaan met de rekenstoornis, psycho-educatie
, Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D. Vandevyvere, I
(2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
MEERVOUDIGE BEPERKING
FISCHE
Ernstige motorische verstandelijke beperking
De ouders kunnen belangrijke informatie bieden over het functioneren van hun kind: de ouders
kunnen worden ingeschakeld als expert. (family-centered)
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis, In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Aangepaste activiteiten en een multisensorische omgeving staan centraal. Deze aanpak valt ook
samen met dagbestedingsactiviteiten. Technologische ondersteuning bij het leren maakt deel uit van
de begeleiding PACT, Vijfwijzer, Ayres Sensory Integration, Basale stimulatie, Sherborne, Multi
Sensory Story Telling, snoezelen, Ervaar het maar, Belevingstheater
In apa: Daems, J. Op de Beeck, K. (2018) Hoofdstuk 5 zintuigelijk leren. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis, In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Er moet individueel gezocht worden naar (technologische) mogelijkheden tot communicatie. het
vroegtijdig selecteren van een adequate vorm van ondersteunde communicatie is van groot belang
bij meervoudig gehandicapte kinderen die ook niet spreken. Voorbeeld (Communicatieve
Ontwikkeling van niet-sprekende kinderen en hun Communicatie Partners (COCP-project)
In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie. In
Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Ondanks de nood aan hulp bij zelfverzorging, kunnen hier ook mogelijkheden worden ontwikkeld.
Zelfverzorgingsactiviteiten kunnen onderdeel uitmaken van het dagbestedingsprogramma
In apa: Denolf, A. Deboot, V. (2018) Hoofdstuk 10 Zelfverzorging. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Sociale vaardigheidstraining wordt toegepast
In apa: Van Geel, S. (2018) Hoofdstuk 12 Tussenmenselijke interacties en relaties. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
, Onderwijs moet specialistisch zijn en aangepast aan noden van cliënt
in apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 13,Belangrijke levensgebieden. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Inclusie kan nagestreefd worden in als die aansluit bij de vraag van de cliënt bv. deelname aan een
kamp. Hier moet ondersteuning geboden worden om zelf keuzes te maken. Zij zijn in staat om
invloed uit te oefenen op hun omgeving, om aan te geven wat ze willen en hoe dat gebeurt. Ook de
vraag en de draagkracht van de ouders dient hier te worden meegenomen
in apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 14, Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk
leven. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Visueel auditieve beperking
Er moet werk gemaakt worden van een communicatiesysteem passend bij de mogelijkheden van de
cliënt.
In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie. In
Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Mobiliteit in de zin om zich zelfstandig te verplaatsen behoort tot het werkterrein van de
ergotherapeut. Daarnaast zijn bewegingsactiviteiten heel belangrijk in functie van de algemene
ontwikkeling.
in apa: Denolf, A., Coupé, A. Lenaerts, R. Pitteljon, H (2018) hoofdstuk 9 mobiliteit. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Hulpmiddelen moeten gekozen en aangeleerd worden
in apa: Denolf, A., Coupé, A. Lenaerts, R. Pitteljon, H (2018) hoofdstuk 9 mobiliteit. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Denolf, A. Deboot, V. (2018) Hoofdstuk 10 Zelfverzorging. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Denolf, A. Coulier, M. (2018) Hoofdstuk 11 huishouden. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Het zorgen van overzichtelijke situaties en ontwikkelen van dagelijkse routines faciliteren het
functioneren van deze cliënten
In apa: Denolf, A. Deboot, V. (2018) Hoofdstuk 10 Zelfverzorging. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Denolf, A. Coulier, M. (2018) Hoofdstuk 11 huishouden. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
FISCHE
Algemene ontwikkelingsondersteuning op vlak van motoriek en visuele perceptietraining
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Gebruik van hulpmiddelen om auditieve signalen te compenseren bv. trilwekker, lichtsignaal als de
deurbel gaat, omgevingsaanpassingen
In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie. In
Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Begeleiden bij het emotionele bewustzijnsproces, het ontwikkelen van zelfcontrole en het leren van
strategieën om sociale probleemsituaties op te lossen
In apa Lenaerts, R. Anthonis, C. Dhulst, L. Goyen, J. Lemmens, J. Evert, T. Van Geel, S (2018)
Hoofdstuk 7 Algemene taken en eisen. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en
ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Ontwikkelen van sociale vaardigheden en sociale competenties door sociale vaardigheidstraining
zoals 'opkomen voor jezelf', 'nee zeggen', 'omgaan met kritiek' en 'omgaan met boosheid',…
In apa: Van Geel, S. (2018) Hoofdstuk 12 Tussenmenselijke interacties en relaties. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Toepassen van redelijke aanpassingen in school- en werksituatie. Bv. GONbegeleiding, doventolk,
aanstellen buddy, alternatieve stages, dagbesteding, loopbaanbegeleiding, …
In apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 13,Belangrijke levensgebieden. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Deelnemen aan de samenleving
In apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 14, Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk
leven. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
DYSCALCULIE
FISCHE
Uitzetten van de krachtlijnen van de leerzorg en de therapeutische/didactische principes.
, In apa: Ruijssenaars (2006), Desoete (2005), Van Vugt (2006) Hoofdstuk 1B, Basaal leren en
toepassen van kennis, Rekenen,Visie op de behandeling/ Ergotherapeutische interventie.)
Koppeling maken tussen de rekenhandeling, de rekentaal en de symbooltaal bij het rekenen.
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Oefenen van specifieke rekentechnieken en rekenregels. (Ceyssens, 2003; De Bondt, 2011; Heuninck,
2010). Leren van rekentechnieken, brengen van structuur in de rekenleerstof, inzicht krijgen in de
eigen problematiek en gebruiken, inschakelen van de cognitieve leerstrategie en meer
taakanalytische benaderingen; metacognitieve kennis en het ontwikkelen van metacognitieve
vaardigheden
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Effectiever en efficiënter leren door cognitieve sturing en oplossingsstrategieën; beter anticiperen,
organiseren en plannen van rekenkundige taken door gebruik te maken van executieve functies
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Lenaerts, R. Anthonis, C. Dhulst, L. Goyen, J. Lemmens, J. Evert, T. Van Geel, S (2018)
Hoofdstuk 7 Algemene taken en eisen. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en
ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Visueel-ruimtelijke informatie leren zien, onderscheiden, verwerken en onthouden functies
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Sticordimaatregelen op school – STImuleren, COmpenseren, Remediëren, Differentiëren,
dIspenseren
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
o In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie.
In Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
o In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Leren omgaan met de rekenstoornis, psycho-educatie
, Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D. Vandevyvere, I
(2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
MEERVOUDIGE BEPERKING
FISCHE
Ernstige motorische verstandelijke beperking
De ouders kunnen belangrijke informatie bieden over het functioneren van hun kind: de ouders
kunnen worden ingeschakeld als expert. (family-centered)
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis, In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Aangepaste activiteiten en een multisensorische omgeving staan centraal. Deze aanpak valt ook
samen met dagbestedingsactiviteiten. Technologische ondersteuning bij het leren maakt deel uit van
de begeleiding PACT, Vijfwijzer, Ayres Sensory Integration, Basale stimulatie, Sherborne, Multi
Sensory Story Telling, snoezelen, Ervaar het maar, Belevingstheater
In apa: Daems, J. Op de Beeck, K. (2018) Hoofdstuk 5 zintuigelijk leren. In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Coussens, M. Biccler, J. Flypo, I. Ureel, I., Van Assche, N. Van De Steene, D.
Vandevyvere, I (2018) Hoofdstuk 6 Basaal leren en toepassen van kennis, In Denolf, Deams
(red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Er moet individueel gezocht worden naar (technologische) mogelijkheden tot communicatie. het
vroegtijdig selecteren van een adequate vorm van ondersteunde communicatie is van groot belang
bij meervoudig gehandicapte kinderen die ook niet spreken. Voorbeeld (Communicatieve
Ontwikkeling van niet-sprekende kinderen en hun Communicatie Partners (COCP-project)
In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie. In
Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Ondanks de nood aan hulp bij zelfverzorging, kunnen hier ook mogelijkheden worden ontwikkeld.
Zelfverzorgingsactiviteiten kunnen onderdeel uitmaken van het dagbestedingsprogramma
In apa: Denolf, A. Deboot, V. (2018) Hoofdstuk 10 Zelfverzorging. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Sociale vaardigheidstraining wordt toegepast
In apa: Van Geel, S. (2018) Hoofdstuk 12 Tussenmenselijke interacties en relaties. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
, Onderwijs moet specialistisch zijn en aangepast aan noden van cliënt
in apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 13,Belangrijke levensgebieden. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Inclusie kan nagestreefd worden in als die aansluit bij de vraag van de cliënt bv. deelname aan een
kamp. Hier moet ondersteuning geboden worden om zelf keuzes te maken. Zij zijn in staat om
invloed uit te oefenen op hun omgeving, om aan te geven wat ze willen en hoe dat gebeurt. Ook de
vraag en de draagkracht van de ouders dient hier te worden meegenomen
in apa: Denolf, A. Coulier, M (2018) hoofdstuk 14, Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk
leven. In Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Visueel auditieve beperking
Er moet werk gemaakt worden van een communicatiesysteem passend bij de mogelijkheden van de
cliënt.
In apa: Daems, J. De Backer, W; Van De Voorde, P. (2018) hoofdstuk 8 communicatie. In
Denolf, Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Mobiliteit in de zin om zich zelfstandig te verplaatsen behoort tot het werkterrein van de
ergotherapeut. Daarnaast zijn bewegingsactiviteiten heel belangrijk in functie van de algemene
ontwikkeling.
in apa: Denolf, A., Coupé, A. Lenaerts, R. Pitteljon, H (2018) hoofdstuk 9 mobiliteit. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Hulpmiddelen moeten gekozen en aangeleerd worden
in apa: Denolf, A., Coupé, A. Lenaerts, R. Pitteljon, H (2018) hoofdstuk 9 mobiliteit. In Denolf,
Deams (red), ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Denolf, A. Deboot, V. (2018) Hoofdstuk 10 Zelfverzorging. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Denolf, A. Coulier, M. (2018) Hoofdstuk 11 huishouden. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
Het zorgen van overzichtelijke situaties en ontwikkelen van dagelijkse routines faciliteren het
functioneren van deze cliënten
In apa: Denolf, A. Deboot, V. (2018) Hoofdstuk 10 Zelfverzorging. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
In apa: Denolf, A. Coulier, M. (2018) Hoofdstuk 11 huishouden. In Denolf, Deams (red),
ergotherapie en ontwikkelingsproblemen. Leuven: Acco
