Structuur & Aansluiting 2021‐2022 L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
STRUCTUUR & AANSLUITING
3E BACH ARCHITECTUUR
CAMPUS ST. LUCAS GENT
L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
2021‐2022
Inhoudstafel
Les 1: Introductie pag. 02
Les 2: Constructie – Constructie van draagstructuren pag. 09
Les 3: Constructie – Constructie van gevelsluitingen & ‐afwerkingen pag. 22
Les 4: Constructie – Constructie van buitenschrijnwerk & vliesgevels pag. 36
Les 5: Structuur – Structureel systeem: principes & modelering pag. 45
Les 6: Structuur – Van systeem tot detaillering pag. 53
Les 7: Structuur – Staal/beton/hout pag. 61
Les 8: Fundering – van grondonderzoek tot keuze type fundering pag. 62
Pagina 1 van 72
,Structuur & Aansluiting 2021‐2022 L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
Les 1: Introductie
Jaaroverzicht
Toelichting theorie
1. Theorie: Les in aula / Online les / Lesvideo’s / Lesslides
De docenten per discipline zullen via mededeling melden op Toledo hoe de les voor de volgende
week wordt georganiseerd. Lesslides zullen voorhanden zijn van de verschillende lessen
2. Forum Q&A
Op Toledo is een forum opgezet waar je vragen kan stellen over de lessen en over de oefening.
Alle studenten en docenten kunnen de vragen en antwoorden zien. Zowel studenten en docenten
kunnen antwoorden. Doel is dat het een gezamenlijk leermiddel is.
Toelichting oefening
1. Opgave
Groepswerk per 4 studenten. Groep in te schrijven vòòr 8 Oktober De groepslijst wordt finaal
opgemaakt op 11 oktober
2. Oefeningsessie
Week 4 Zie ook opgave. Kom voorbereid naar de sessie. Alle groepen komen aan bod.
3. Oefeningsessies
Week Het is aangewezen om zelf onderling een uurlijst aan te maken zodat de tijd Optimaal
gebruikt wordt (jullie tijd en die van de docenten). Kom voorbereid naar de sessie.
4. Forum Q&A
Op Toledo is een forum opgezet waar je vragen kan stellen. Alle studenten en docenten kunnen
de vragen en antwoorden zien. Zowel studenten en docenten kunnen antwoorden.
Evaluatie
Structuur Schriftelijk Examen + Mondelinge Toelichting Oefening 21.5%
Aansluiting Schriftelijk Examen + Mondelinge Toelichting Oefening 21.5%
Funderingen Toelichtingsnota Oefening 57%
Oefening
Opgave
Een bouwkundige architectonische oefening. De klemtoon ligt op het bouwkundig concept Zonder
evenwel het architecturaal aspect uit het oog te verliezen. Er wordt gewerkt in groepjes van 4.
De organisatie van de begeleiding gebeurt op twee manieren :
1. Sessie in het atelier waar je de oefening direct bespreekt met de docent
2. Q&A‐forum op Toledo waar je vragen kan stellen die docenten beantwoorden; ook studenten
kunnen antwoorden iedereen kan de antwoorden zien
Opdrachtbeschrijving
1. Controletorentje met uitkijk op een rangeerterrein van de spoorwegen
2. Bruto bouwoppervlakte (bovengronds) = ca. totaal 285 m² over 4 bouwlagen
a. Oppervlakte van bovengrondse lagen is groter dan footprint
b. Footprint van is ongeveer 65m²
c. 1 uitkragend volume van ca. 25m² is dus onvermijdelijk, en opgelegd. Het uitkragend volume
moet op zijn minst 5m uitkragen
3. Een toegankelijk terras
a. Aansluitend op een verdiepingsruimte
b. Terras van minimum 15 m²
Pagina 2 van 72
,Structuur & Aansluiting 2021‐2022 L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
4. Een kelderruimte (enkel voor deel funderingen)
a. Voor het gedeelte grondmechanisch onderzoek wordt het object eens met en zonder kelder
behandeld
b. De kelder wordt getekend bij de constructieve detaillering
5. Een lift en een trap moet worden voorzien voor verticale circulatie.
Teontwerpen
1.Het volume met de draagstructuur (staalskelet) inclusief constructie.
2.Het funderingsontwerp
3.De constructie (opbouw) van de draagvloeren
4.De gevelschil met gevelopeningen
5.De oefening spitst zich toe op het uitwerken van een interessant volume Vanuit de draagstructuur,
de constructie en de gevelschil.
6. Een gedetailleerde planuitwerking en organisatie naar gebouwinstallaties (bvb sanitair) en
functies doet in de oefening niet terzake.
7. Voor de lift voorzie je een schachtruimte te voorzien van 1m50x1m80. Voor de trap kan een
spiltrap met diameter 1m80 worden getekend zodat die zo weinig mogelijk plaats inneemt.
Doel
Ontwerpen en uitwerken van een structureel en constructief ontwerp. Ontwerpmatig onderzoek van
bouwkundige gegevens naar een bouwkundig ontwerp waarbij verschillende disciplines samenkomen.
Let wel. Het is geen puur “architecturale” ontwerpoefening.
Van belang is de bouwkundige intelligentie, d.w.z. de wijze waarop bouwkundige elementen bijdragen
aan het ontwerp van het gebouw.
Verduidelijking structuur
Het ontworpen volume staat in directe relatie met het skelet, draagstructuur. Beiden dienen samen
ontworpen te worden. Diverse structurele mogelijkheden moeten worden onderzocht. De nadruk ligt
op een stavensysteem. Niet horizontale schijven kunnen slechts beperkt.
Knoopverbindingen moeten worden gedefinieerd (scharnierverbinding, inklemming) samen met de
uitwerking ervan (detaillering).
Een structureel schema zal worden opgebouwd en getest adhv digitale en fysieke modellen
(stavensysteem, Diamonds,…) Waarbij een summiere lastendaling wordt gemaakt en horizontale
stabiliteit in beide (horizontale) richtingen wordt onderzocht.
Bij het structureel onderzoek mag de constructieve uitwerking (bvb. gebouwschil) niet uit het oog
worden verloren.
Verduidelijking constructie/aansluiting
Binnen het structuurconcept worden de draagvloeren en de gevelschil architectonisch (op creatieve
en logische bouwkundige wijze) onderzocht, ontworpen en uitgewerkt, met inachtname van de
bouwtechnische parameters (stevigheid, water‐ en winddichting, regelgeving, koudebruggen,…) door
middel van gedetailleerde tekeningen: .
1. Vloeropbouwen in relatie met de draagstructuur
2. Gevelopbouw (thermische isolatie en afwerkingen)
3. Gevelopeningen
4. Details
Pagina 3 van 72
, Structuur & Aansluiting 2021‐2022 L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
Verduidelijking fundering
Op basis van het gekozen structureel ontwerp en een gegeven grondrapport wordt een voorstel van
een type fundering uitgewerkt. Deze ontworpen fundering wordt slechts conceptueel uitgewerkt op
basis van een aantal criteria die tekstueel verantwoord worden.
Criteria :
1. relatie gebouw <‐> fundering
2. relatie grondgesteldheid <‐> fundering
Een tekening met de type fundering, de aansluiting met de bovenbouw en een voorstel tot
aanzetniveau van de fundering vervolledigen het geheel.
Output
1. Algemeen
De oefening wordt gepresenteerd in een A3‐bundel, conform aangeleverde bladopmaak. Het A3‐
bundel wordt voor de aanvang van het examen in 1 PDF‐file (<20mb) door elke student op Toledo
gepost.
De bladzijden in het bundel zijn te noemen conform verder uitgelegde stukken:
‐ Structuur: S1, S2, S3…
‐ Aansluiting: A1, A2, A3…
‐ Fundering: F1, F2, F3…
Bevat een onderdeel meer bladzijden dan kan als volgt worden genummerd: S1.1, S1.2…
2. Structuur
S1. 3D voorstelling van het structureel systeem
S2. Stabiliteitsplannen per bouwlaag
S3. Uitwerking van de structurele verbindingen
> benoem structureel type knoop, detailtekeningen,…
S4. Werking van het structureel systeem onder verticale belasting
> structureel principe, summiere belastingsberekening, lastendaling,
dimensioneringsberekening, uitwerking,…
S5. Werking van het structureel systeem onder horizontale belasting (2 richtingen)
> structureel principe, lastendaling, uitwerking,…
S6. Structureel onderzoek > ontwerpalternatieven, toelichting ontwerpproces,…
3. Constructie/aansluiting
A1. Gebouwdoorsnede door de uitkraging op schaal (1:50)
A2. Geveldoorsnede en ‐fragment door de uitkraging (schaal 1:20)
A3. Gevelobouw incl. U‐waarde (schaal 1:5)
A4. Vloeropbouw incl. U‐waarde voor grondplaat en dak (schaal 1:5)
A5. Details schaal (schaal 1:5)
De details op schaal 1:5 worden getekend met de hand (tekeningkader is te voorzien ofwel met
de hand ofwel via scan in presentatiefile)
De tekening A2 zal groter zijn dan A3 en kan in het bundel als een verkleining op A3 worden
meegenomen.
A1 / A2 / A3 / A4 in groep te maken
A5 betekent 3 details per student ‐ duidelijk op blad vermelden van wie het detail is
Pagina 4 van 72
STRUCTUUR & AANSLUITING
3E BACH ARCHITECTUUR
CAMPUS ST. LUCAS GENT
L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
2021‐2022
Inhoudstafel
Les 1: Introductie pag. 02
Les 2: Constructie – Constructie van draagstructuren pag. 09
Les 3: Constructie – Constructie van gevelsluitingen & ‐afwerkingen pag. 22
Les 4: Constructie – Constructie van buitenschrijnwerk & vliesgevels pag. 36
Les 5: Structuur – Structureel systeem: principes & modelering pag. 45
Les 6: Structuur – Van systeem tot detaillering pag. 53
Les 7: Structuur – Staal/beton/hout pag. 61
Les 8: Fundering – van grondonderzoek tot keuze type fundering pag. 62
Pagina 1 van 72
,Structuur & Aansluiting 2021‐2022 L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
Les 1: Introductie
Jaaroverzicht
Toelichting theorie
1. Theorie: Les in aula / Online les / Lesvideo’s / Lesslides
De docenten per discipline zullen via mededeling melden op Toledo hoe de les voor de volgende
week wordt georganiseerd. Lesslides zullen voorhanden zijn van de verschillende lessen
2. Forum Q&A
Op Toledo is een forum opgezet waar je vragen kan stellen over de lessen en over de oefening.
Alle studenten en docenten kunnen de vragen en antwoorden zien. Zowel studenten en docenten
kunnen antwoorden. Doel is dat het een gezamenlijk leermiddel is.
Toelichting oefening
1. Opgave
Groepswerk per 4 studenten. Groep in te schrijven vòòr 8 Oktober De groepslijst wordt finaal
opgemaakt op 11 oktober
2. Oefeningsessie
Week 4 Zie ook opgave. Kom voorbereid naar de sessie. Alle groepen komen aan bod.
3. Oefeningsessies
Week Het is aangewezen om zelf onderling een uurlijst aan te maken zodat de tijd Optimaal
gebruikt wordt (jullie tijd en die van de docenten). Kom voorbereid naar de sessie.
4. Forum Q&A
Op Toledo is een forum opgezet waar je vragen kan stellen. Alle studenten en docenten kunnen
de vragen en antwoorden zien. Zowel studenten en docenten kunnen antwoorden.
Evaluatie
Structuur Schriftelijk Examen + Mondelinge Toelichting Oefening 21.5%
Aansluiting Schriftelijk Examen + Mondelinge Toelichting Oefening 21.5%
Funderingen Toelichtingsnota Oefening 57%
Oefening
Opgave
Een bouwkundige architectonische oefening. De klemtoon ligt op het bouwkundig concept Zonder
evenwel het architecturaal aspect uit het oog te verliezen. Er wordt gewerkt in groepjes van 4.
De organisatie van de begeleiding gebeurt op twee manieren :
1. Sessie in het atelier waar je de oefening direct bespreekt met de docent
2. Q&A‐forum op Toledo waar je vragen kan stellen die docenten beantwoorden; ook studenten
kunnen antwoorden iedereen kan de antwoorden zien
Opdrachtbeschrijving
1. Controletorentje met uitkijk op een rangeerterrein van de spoorwegen
2. Bruto bouwoppervlakte (bovengronds) = ca. totaal 285 m² over 4 bouwlagen
a. Oppervlakte van bovengrondse lagen is groter dan footprint
b. Footprint van is ongeveer 65m²
c. 1 uitkragend volume van ca. 25m² is dus onvermijdelijk, en opgelegd. Het uitkragend volume
moet op zijn minst 5m uitkragen
3. Een toegankelijk terras
a. Aansluitend op een verdiepingsruimte
b. Terras van minimum 15 m²
Pagina 2 van 72
,Structuur & Aansluiting 2021‐2022 L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
4. Een kelderruimte (enkel voor deel funderingen)
a. Voor het gedeelte grondmechanisch onderzoek wordt het object eens met en zonder kelder
behandeld
b. De kelder wordt getekend bij de constructieve detaillering
5. Een lift en een trap moet worden voorzien voor verticale circulatie.
Teontwerpen
1.Het volume met de draagstructuur (staalskelet) inclusief constructie.
2.Het funderingsontwerp
3.De constructie (opbouw) van de draagvloeren
4.De gevelschil met gevelopeningen
5.De oefening spitst zich toe op het uitwerken van een interessant volume Vanuit de draagstructuur,
de constructie en de gevelschil.
6. Een gedetailleerde planuitwerking en organisatie naar gebouwinstallaties (bvb sanitair) en
functies doet in de oefening niet terzake.
7. Voor de lift voorzie je een schachtruimte te voorzien van 1m50x1m80. Voor de trap kan een
spiltrap met diameter 1m80 worden getekend zodat die zo weinig mogelijk plaats inneemt.
Doel
Ontwerpen en uitwerken van een structureel en constructief ontwerp. Ontwerpmatig onderzoek van
bouwkundige gegevens naar een bouwkundig ontwerp waarbij verschillende disciplines samenkomen.
Let wel. Het is geen puur “architecturale” ontwerpoefening.
Van belang is de bouwkundige intelligentie, d.w.z. de wijze waarop bouwkundige elementen bijdragen
aan het ontwerp van het gebouw.
Verduidelijking structuur
Het ontworpen volume staat in directe relatie met het skelet, draagstructuur. Beiden dienen samen
ontworpen te worden. Diverse structurele mogelijkheden moeten worden onderzocht. De nadruk ligt
op een stavensysteem. Niet horizontale schijven kunnen slechts beperkt.
Knoopverbindingen moeten worden gedefinieerd (scharnierverbinding, inklemming) samen met de
uitwerking ervan (detaillering).
Een structureel schema zal worden opgebouwd en getest adhv digitale en fysieke modellen
(stavensysteem, Diamonds,…) Waarbij een summiere lastendaling wordt gemaakt en horizontale
stabiliteit in beide (horizontale) richtingen wordt onderzocht.
Bij het structureel onderzoek mag de constructieve uitwerking (bvb. gebouwschil) niet uit het oog
worden verloren.
Verduidelijking constructie/aansluiting
Binnen het structuurconcept worden de draagvloeren en de gevelschil architectonisch (op creatieve
en logische bouwkundige wijze) onderzocht, ontworpen en uitgewerkt, met inachtname van de
bouwtechnische parameters (stevigheid, water‐ en winddichting, regelgeving, koudebruggen,…) door
middel van gedetailleerde tekeningen: .
1. Vloeropbouwen in relatie met de draagstructuur
2. Gevelopbouw (thermische isolatie en afwerkingen)
3. Gevelopeningen
4. Details
Pagina 3 van 72
, Structuur & Aansluiting 2021‐2022 L. Luyten, J. Willocx & D. De Vos
Verduidelijking fundering
Op basis van het gekozen structureel ontwerp en een gegeven grondrapport wordt een voorstel van
een type fundering uitgewerkt. Deze ontworpen fundering wordt slechts conceptueel uitgewerkt op
basis van een aantal criteria die tekstueel verantwoord worden.
Criteria :
1. relatie gebouw <‐> fundering
2. relatie grondgesteldheid <‐> fundering
Een tekening met de type fundering, de aansluiting met de bovenbouw en een voorstel tot
aanzetniveau van de fundering vervolledigen het geheel.
Output
1. Algemeen
De oefening wordt gepresenteerd in een A3‐bundel, conform aangeleverde bladopmaak. Het A3‐
bundel wordt voor de aanvang van het examen in 1 PDF‐file (<20mb) door elke student op Toledo
gepost.
De bladzijden in het bundel zijn te noemen conform verder uitgelegde stukken:
‐ Structuur: S1, S2, S3…
‐ Aansluiting: A1, A2, A3…
‐ Fundering: F1, F2, F3…
Bevat een onderdeel meer bladzijden dan kan als volgt worden genummerd: S1.1, S1.2…
2. Structuur
S1. 3D voorstelling van het structureel systeem
S2. Stabiliteitsplannen per bouwlaag
S3. Uitwerking van de structurele verbindingen
> benoem structureel type knoop, detailtekeningen,…
S4. Werking van het structureel systeem onder verticale belasting
> structureel principe, summiere belastingsberekening, lastendaling,
dimensioneringsberekening, uitwerking,…
S5. Werking van het structureel systeem onder horizontale belasting (2 richtingen)
> structureel principe, lastendaling, uitwerking,…
S6. Structureel onderzoek > ontwerpalternatieven, toelichting ontwerpproces,…
3. Constructie/aansluiting
A1. Gebouwdoorsnede door de uitkraging op schaal (1:50)
A2. Geveldoorsnede en ‐fragment door de uitkraging (schaal 1:20)
A3. Gevelobouw incl. U‐waarde (schaal 1:5)
A4. Vloeropbouw incl. U‐waarde voor grondplaat en dak (schaal 1:5)
A5. Details schaal (schaal 1:5)
De details op schaal 1:5 worden getekend met de hand (tekeningkader is te voorzien ofwel met
de hand ofwel via scan in presentatiefile)
De tekening A2 zal groter zijn dan A3 en kan in het bundel als een verkleining op A3 worden
meegenomen.
A1 / A2 / A3 / A4 in groep te maken
A5 betekent 3 details per student ‐ duidelijk op blad vermelden van wie het detail is
Pagina 4 van 72
