COLLEGE 7
Diagnostiek intelligentie
Wat is de interne structuur van intelligentie, We hebben 2 opties om te kijken naar
intelligentie.
unidimensionele benadering multidimensionele benadering
er zijn meerdere vormen van
alles valt samen onder 1 dimensie
intelligentie en deze zijn relatief
‘algemene intelligentie g’
onafhankelijk van elkaar
Een implicatie van de unidimensionele benadering is dat wanneer men goed/slecht is
in 1 vaardigheid, men goed/slecht is in alles. Een voordeel van de multidimensionele
is dan dat je kan uitblinken op verschillende vlakken.
De werkwijze van de psychometrische benadering is:
» Vertrekpunt: geobserveerde testscores
» Correlaties / covarianties tussen testscores
» Psychometrisch model om beperkt aantal latente variabelen te identificeren:
interne structuur van een test
» Typische methodiek: factoranalyse
1 Start theorievorming
1.1 Definities intelligentie
Intelligentie: complex conglomeraat van psychologische processen en
vaardigheden, waarbij processen als het je aanpassen aan de omgeving
(adaptatie), maar ook aanpassing van de omgeving aan jezelf ... (vorming en
selectie van de omgeving) gedurende de levensloop een rol spelen.
Intelligentie: the aggregate or global capacity of the individual to act purposefully,
to think rationally and to deal effectively with the environment. It is global because it
characterizes the individual’s behavior as a whole; it is aggregate because it is
composed of elements or abilities which, though not entirely independent, are
qualitatively differentiable.
De dingen die terugkomen in beide definities zijn:
» enkele psychologische processen
» gedrag
» uitwisseling
» processen van adaptatie
» vorm van redeneren
1.2 Algemene intelligentie g
Spearman sprak in 1923 van een 2-factorentheorie. Alle vaardigheden zijn positief
gecorreleerd door het feit dat er 1 fundamentele gemeenschappelijke factor aan de
, basis van alle prestaties ligt = g-factor. De testprestatie is ook bepaald door een
onderliggende vaardigheid = s-factor.
1.2.1 G-factor
G-factor: positive manifold1; robuuste2 bevinding.
Men heeft verschillende verklaringen voor de aard van g:
» Algemeen mentaal vermogen (cognitieve sterkte) bepaalt hoe je je gedraagt in
heel wat contexten waar cognitie van belang is
» Gespecialiseerde, maar gecorreleerde mentale vermogens (correlatie omwille
van genen of omgeving)
» Mutualisme: als je beter bent in de ene mentale vaardigheid, helpt het je om
andere mentale vaardigheden te ontwikkelen
1.2.2 Bedenkingen bij g
G is vooral geobserveerd bij random testen en er is minder evidentie voor bij
gespecialiseerde populaties. De kritiek van Thurstone is dat er meer dan één
gemeenschappelijke factor nodig is om de correlaties te verklaren. ZO ontwikkelde
hij de theorie van ‘primary mental abilities (PMA)’ (waarvoor weinig evidentie is):
» ruimtelijk redeneren
» perceptuele snelheid
» getal vaardigheid
» verbale relaties
» woordvlotheid
» geheugen
» inductief redeneren
1.2.3 Welke testen scoren hoog op de g-factor
» Inductief redeneren
» Complexe visualisatie
» Kwantitatief redeneren
» Verbale vaardigheid
2 CHC-model3
Het CHC-model vertrekt vanuit verschillende cognitieve vaardigheden en erkent dat
er een algemeen iets is zoals een g-factor.
2.1 Ontstaan
In 1989 begon men eraan te werken en in 199 is het CHC-model zo genoemd. Pas
recent wordt het ook in België gebruikt.
Men combineerde de theorie van Cattell&Horn en Carroll:
» Cattell&Horn:
1
positieve correlatie tussen alle s-factoren door feit dat ze samenhangen aan 1 g-factor
2
elke cognitieve factor die je kan bedenken is altijd gecorreleerd met elkaar
3
Cattell-Horn-Carroll-model
Diagnostiek intelligentie
Wat is de interne structuur van intelligentie, We hebben 2 opties om te kijken naar
intelligentie.
unidimensionele benadering multidimensionele benadering
er zijn meerdere vormen van
alles valt samen onder 1 dimensie
intelligentie en deze zijn relatief
‘algemene intelligentie g’
onafhankelijk van elkaar
Een implicatie van de unidimensionele benadering is dat wanneer men goed/slecht is
in 1 vaardigheid, men goed/slecht is in alles. Een voordeel van de multidimensionele
is dan dat je kan uitblinken op verschillende vlakken.
De werkwijze van de psychometrische benadering is:
» Vertrekpunt: geobserveerde testscores
» Correlaties / covarianties tussen testscores
» Psychometrisch model om beperkt aantal latente variabelen te identificeren:
interne structuur van een test
» Typische methodiek: factoranalyse
1 Start theorievorming
1.1 Definities intelligentie
Intelligentie: complex conglomeraat van psychologische processen en
vaardigheden, waarbij processen als het je aanpassen aan de omgeving
(adaptatie), maar ook aanpassing van de omgeving aan jezelf ... (vorming en
selectie van de omgeving) gedurende de levensloop een rol spelen.
Intelligentie: the aggregate or global capacity of the individual to act purposefully,
to think rationally and to deal effectively with the environment. It is global because it
characterizes the individual’s behavior as a whole; it is aggregate because it is
composed of elements or abilities which, though not entirely independent, are
qualitatively differentiable.
De dingen die terugkomen in beide definities zijn:
» enkele psychologische processen
» gedrag
» uitwisseling
» processen van adaptatie
» vorm van redeneren
1.2 Algemene intelligentie g
Spearman sprak in 1923 van een 2-factorentheorie. Alle vaardigheden zijn positief
gecorreleerd door het feit dat er 1 fundamentele gemeenschappelijke factor aan de
, basis van alle prestaties ligt = g-factor. De testprestatie is ook bepaald door een
onderliggende vaardigheid = s-factor.
1.2.1 G-factor
G-factor: positive manifold1; robuuste2 bevinding.
Men heeft verschillende verklaringen voor de aard van g:
» Algemeen mentaal vermogen (cognitieve sterkte) bepaalt hoe je je gedraagt in
heel wat contexten waar cognitie van belang is
» Gespecialiseerde, maar gecorreleerde mentale vermogens (correlatie omwille
van genen of omgeving)
» Mutualisme: als je beter bent in de ene mentale vaardigheid, helpt het je om
andere mentale vaardigheden te ontwikkelen
1.2.2 Bedenkingen bij g
G is vooral geobserveerd bij random testen en er is minder evidentie voor bij
gespecialiseerde populaties. De kritiek van Thurstone is dat er meer dan één
gemeenschappelijke factor nodig is om de correlaties te verklaren. ZO ontwikkelde
hij de theorie van ‘primary mental abilities (PMA)’ (waarvoor weinig evidentie is):
» ruimtelijk redeneren
» perceptuele snelheid
» getal vaardigheid
» verbale relaties
» woordvlotheid
» geheugen
» inductief redeneren
1.2.3 Welke testen scoren hoog op de g-factor
» Inductief redeneren
» Complexe visualisatie
» Kwantitatief redeneren
» Verbale vaardigheid
2 CHC-model3
Het CHC-model vertrekt vanuit verschillende cognitieve vaardigheden en erkent dat
er een algemeen iets is zoals een g-factor.
2.1 Ontstaan
In 1989 begon men eraan te werken en in 199 is het CHC-model zo genoemd. Pas
recent wordt het ook in België gebruikt.
Men combineerde de theorie van Cattell&Horn en Carroll:
» Cattell&Horn:
1
positieve correlatie tussen alle s-factoren door feit dat ze samenhangen aan 1 g-factor
2
elke cognitieve factor die je kan bedenken is altijd gecorreleerd met elkaar
3
Cattell-Horn-Carroll-model
