Samenvatting European Foreign
Policy
Introduction
Mogherini, F. (2016). Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe. A Global
Strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy (Brussels, June 2016).
o Introduction and executive summary
Mogherini (2015): The European Union in a changing global enviroment
Leonard, M. (2019). ‘Can Europe become a global player’ European Council on
Foreign Relations.
Executive Summary
EU wordt geplaagd door meerdere gevaren: Terrorisme en geweld in Noord-Afrika en
Midden-Oosten, economische stagnatie, veiligheidsgevaren die opkomen in Azië en
klimaatsverandering.
Our Shared Interests and Principles
EU promoot vrede en veiligheid, voor een open economische globaal systeem en is voor een
door regels bepaalde globale orde. In handel gebruikt met ‘principal pragmatism’: handel
met een basis van duidelijke principes.
Prioriteiten van Externe Actie
- Veiligheid van de Unie
- Sociale veerkracht in het Oosten en Zuiden (ENP-beleid)
- Integrale aanpak tegen conflicten: comprehensief (= alle beleidstakken op 1 lijn
zetten)
- Cooperatieve regionale ordes: vrijwillige vormen van regionaal beleid tov buur- en
derde wereldlanden ivm met veiligheid en economische winst voor beide partijen
- Globaal beleid voor 21ste eeuw met internationaal recht die ontwikkeling en
mensenrechten beschermt
From vision to action:
- Een geloofwaardige Unie: Dringend meer investeren in alle dimensies van
buitenlands beleid en zeker op vlak van militair
- Een responsieve Unie: CSDP moet meer in actie treden
- Een in actie tredende Unie
Leonard: Can Europe become a global player?
Nieuwe High Representative: Spaanse Josep Borrell
1
,De komende 5 jaar zullen voor Borrell geen cadeau zijn: er is een groeiende
machtscompetitie, globalisatie heeft ons meer verdeeld dan samengebracht en de Europese
Neighbourhood is een ‘ring of fire’.
Daarnaast heeft de VS op buitenlands beleid een compleet verschillend gezicht die de EU
kwetsbaar maakt. Ook is de EU zelf verdeelder als ooit en kan het zichzelf geen relevante rol
opdringen in Oekraïne, Syrië of Libië.
Komende 5 jaar staat Borrell voor 3 uitdagingen:
1) Veiligstellen van de Europese soevereiniteit: Ze moeten strategieën ontwikkelen voor
veiligheidsproblemen en diplomatieke problemen die kunnen ontstaan met China en
Rusland + opletten voor potentiële kruitvaten in Syrië, Afrika of de Balkan.
2) Re-operationaliseren van de Europese defensie: zonder tactiek zijn de uitgaves
gedaalt. Hij zal moeten een kleine “Camp Charlemagne” oprichten als symbolische
geste en VS counteren bij interventie in Afrika voor zijn eigen veiligheid. De EU moet
zijn aanwezigheid in Afrika vergroten. Een goed initiatief zou zijn om een Europese
Veiligheidraad op te richten die als forum kan treden voor strategische discussies
3) Opnieuw band heroprakelen tussen de lidstaten en EEAS. De High Representative
heeft weer steun en een team met een basis nodig. Een goed initiatief zou zijn om
taken te verdelen tussen verschillende buitenlandse zaken ministers en core groups
op te richten om de Kleinste Gemeenschappelijke Deler te verhogen.
Want EU heeft de middelen: het topdoel blijft soevereiniteit; we hebben nog steeds de
grootste markt, het grootste hulpfonds, tweede hoogste uitgaven op militair vlak en grootste
leger diplomaten van de wereld.
The European Union in a changing environment
A changing global environment
Globalisatie is de dominante kracht: het zorgt voor een globale verbondheid en mobiliteit,
maar dat brengt ook problemen als migratie, burgerschap… Het kan ook opportuniteiten
bieden voor politieke participatie, maar het vergroot ook illegale handel en terrorisme.
A more contested world: Fragiele staten en onbestuurde gebieden groeien. In het oosten
zijn de EU buren fragiel door economische en politieke omstandigheden + energie
afhankelijkheid van Rusland. In het zuiden: onbestuurde gebieden die criminaliteit en
terrorisme laat gedijden. Identiteitspolitiek, ongelijkheid, klimaatverandering,
technologische vooruitgang in defensie die nieuwe risico’s voorbrengt.
Een complexe wereld: De machtsverhoudingen wisselen en de tijd dat er één enkele staat
globale dominantie had is voorbij. Ook is het klassieke multilateralisme van post-WO II aan
hervorming toe.
Challenges and Opportunities for the EU
- Europese buren: EU moet blijven hervormingen in ENP, Balkan en Turkije aansturen
om de staatstructuur in die landen te versterken en verder te integreren met EU
2
, - Noord-Afrika: EU moet veiligheid prioritair maken en snel interveneren in
humanitaire crises.
- Afrika: EU moet helpen met het aanwakkeren van het Afrikaans potentieel
- Atlantische Partnerschap: Blijven inzetten op een sterke en geprivilieerde band met
Noord-Amerika en NAVO en EU dichter tot elkaar brengen in samenwerkingen
- Azië: Handel en op regelsgebaseerde aanpak bij conflict management
Implicaties
5 zaken die prioriteit hebben en kunnen zorgen voor verandering:
- Richting: Sterkere inzet op strategische partnerschappen en CSDP. Humanitaire
crisissen zullen ‘nieuwe normaal’ komen en uitbreiding van de Unie zal moeilijk
worden, toch moeten ze zoeken naar een goed alternatief voor die landen. Ook moet
er balans worden gevonden: handel <-> niet-handels objectieven, anti-terrorisme <->
vrijheid en privacy
- Flexibiliteit
- Hefboom (leverage): Door de hoge eisen op zijn handelspartners helpt de EU zichzelf
niet uit economisch spiraalbeweging. EU kan enkel nog druk zetten in grotere
multilateraal frame
- Coordinatie: tussen de lidstaten
- Mogelijkheden: te weinig middelen naar de Agencies en integratie van de nationale
overheden in management systeem EU (bv met migratie). Defensie en Battlegroups
te weinig beleid en inzet en gebeurd ongecoordineerd: EU is geen militair verdrag
maar mag de D in CSDP niet vergeten
I. Conceptualising (European) Foreign Policy
and the EU as International Actor
Keukeleire, S. and T. Delveux (2014). The Foreign Policy of European Union.
o Chapter 1 (27-32) and 14 (321-332)
o Box 6.1 (139) and Box 9.1 (210)
Cox, R.W. (1981). ‘Social Forces, States and World Orders: Beyond International
Relations Theory’, Millenium – Journal of International Studies 10(2), p.126-130
Holsti, K.J. (1995) International Politics: A Framework for Analysis. New Jersey:
Prentice Hall.
o Paragraphs on ‘structural power’: p. 68-71, 126-129
Keukeleire, S., F. Keuleers and K. Raube (2016). ‘The EU, structural diplomacy and the
challenge of learning’, p. 199-214.
2 Random teksten
3
, Hoofdstuk 1
Relationeel en structureel buitenlands beleid (p. 27-33)
- BB van de EU gaat niet alleen over vormen en beheren van relaties met andere
actoren, maar – op een meer ambitieus niveau – gaat het ook om het beïnvloeden
van structuren die bepalen hoe actoren zich gedragen.
Relationeel buitenlands beleid
- = een BB dat de attitudes en het gedrag van andere actoren en de relaties tussen
andere actoren wil beïnvloeden
- Deze vorm van BB neemt verschillende vormen, acties en instrumenten aan.
- Verklarend niveau
o Actoren positioneren zichzelf continu in relatie met andere actoren en met
betrekking tot specifieke conflicten en crisissen. Dit gebeurt via unilaterale
(VS), bilaterale (BE-NL) en multilaterale verklaringen (VN).
- Operatief niveau
o Diplomatie, economische en financiële instrumenten, civiele en militaire
crisisbeheerinstrumenten
Structureel buitenlands beleid
- = BB waarvan het doel is om op lange termijn het politiek, legaal, economisch,
sociaal, veiligheids- en andere structuren in een gegeven ruimte te beïnvloeden. SBB
wil dus structurele veranderingen en hervormingen nastreven, structurele
problemen aanpakken of bestaande structuren steunen.
- Academisch concept van structurele macht
o Bv. Strange (1994): capaciteit om principes en regels van het spel te vormen
en om te bepalen hoe anderen het spel zullen spelen
- Voorbeeld van succesvolle SBB
o Amerikaanse BB na WOII: Creatie van nieuwe structuren in West-Europa die
de Franco-Duitse vijandigheden structureel zouden doorbreken.
o EU integratie beleid voor West-Balkans die ervoor zorgde dat deze landen
structurele hervormingen moesten doorvoeren om bij de EU te mogen.
- Doelen SBB:
o Beïnvloeden en vormen van structuren
Structuren = relatief permanente principes, instituties en normen
Bv: democratie, vrije markteconomie, mensenrechten …
Deze structuren kunnen gedeeld zijn met andere landen, maar op een
andere manier geoperationaliseerd worden (bv. EU vs USA)
Structuren kunnen op verschillende niveaus zijn: individueel,
maatschappelijk, regionaal, globaal, transnationaal …
o Produceren van duurzame effecten
4
Policy
Introduction
Mogherini, F. (2016). Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe. A Global
Strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy (Brussels, June 2016).
o Introduction and executive summary
Mogherini (2015): The European Union in a changing global enviroment
Leonard, M. (2019). ‘Can Europe become a global player’ European Council on
Foreign Relations.
Executive Summary
EU wordt geplaagd door meerdere gevaren: Terrorisme en geweld in Noord-Afrika en
Midden-Oosten, economische stagnatie, veiligheidsgevaren die opkomen in Azië en
klimaatsverandering.
Our Shared Interests and Principles
EU promoot vrede en veiligheid, voor een open economische globaal systeem en is voor een
door regels bepaalde globale orde. In handel gebruikt met ‘principal pragmatism’: handel
met een basis van duidelijke principes.
Prioriteiten van Externe Actie
- Veiligheid van de Unie
- Sociale veerkracht in het Oosten en Zuiden (ENP-beleid)
- Integrale aanpak tegen conflicten: comprehensief (= alle beleidstakken op 1 lijn
zetten)
- Cooperatieve regionale ordes: vrijwillige vormen van regionaal beleid tov buur- en
derde wereldlanden ivm met veiligheid en economische winst voor beide partijen
- Globaal beleid voor 21ste eeuw met internationaal recht die ontwikkeling en
mensenrechten beschermt
From vision to action:
- Een geloofwaardige Unie: Dringend meer investeren in alle dimensies van
buitenlands beleid en zeker op vlak van militair
- Een responsieve Unie: CSDP moet meer in actie treden
- Een in actie tredende Unie
Leonard: Can Europe become a global player?
Nieuwe High Representative: Spaanse Josep Borrell
1
,De komende 5 jaar zullen voor Borrell geen cadeau zijn: er is een groeiende
machtscompetitie, globalisatie heeft ons meer verdeeld dan samengebracht en de Europese
Neighbourhood is een ‘ring of fire’.
Daarnaast heeft de VS op buitenlands beleid een compleet verschillend gezicht die de EU
kwetsbaar maakt. Ook is de EU zelf verdeelder als ooit en kan het zichzelf geen relevante rol
opdringen in Oekraïne, Syrië of Libië.
Komende 5 jaar staat Borrell voor 3 uitdagingen:
1) Veiligstellen van de Europese soevereiniteit: Ze moeten strategieën ontwikkelen voor
veiligheidsproblemen en diplomatieke problemen die kunnen ontstaan met China en
Rusland + opletten voor potentiële kruitvaten in Syrië, Afrika of de Balkan.
2) Re-operationaliseren van de Europese defensie: zonder tactiek zijn de uitgaves
gedaalt. Hij zal moeten een kleine “Camp Charlemagne” oprichten als symbolische
geste en VS counteren bij interventie in Afrika voor zijn eigen veiligheid. De EU moet
zijn aanwezigheid in Afrika vergroten. Een goed initiatief zou zijn om een Europese
Veiligheidraad op te richten die als forum kan treden voor strategische discussies
3) Opnieuw band heroprakelen tussen de lidstaten en EEAS. De High Representative
heeft weer steun en een team met een basis nodig. Een goed initiatief zou zijn om
taken te verdelen tussen verschillende buitenlandse zaken ministers en core groups
op te richten om de Kleinste Gemeenschappelijke Deler te verhogen.
Want EU heeft de middelen: het topdoel blijft soevereiniteit; we hebben nog steeds de
grootste markt, het grootste hulpfonds, tweede hoogste uitgaven op militair vlak en grootste
leger diplomaten van de wereld.
The European Union in a changing environment
A changing global environment
Globalisatie is de dominante kracht: het zorgt voor een globale verbondheid en mobiliteit,
maar dat brengt ook problemen als migratie, burgerschap… Het kan ook opportuniteiten
bieden voor politieke participatie, maar het vergroot ook illegale handel en terrorisme.
A more contested world: Fragiele staten en onbestuurde gebieden groeien. In het oosten
zijn de EU buren fragiel door economische en politieke omstandigheden + energie
afhankelijkheid van Rusland. In het zuiden: onbestuurde gebieden die criminaliteit en
terrorisme laat gedijden. Identiteitspolitiek, ongelijkheid, klimaatverandering,
technologische vooruitgang in defensie die nieuwe risico’s voorbrengt.
Een complexe wereld: De machtsverhoudingen wisselen en de tijd dat er één enkele staat
globale dominantie had is voorbij. Ook is het klassieke multilateralisme van post-WO II aan
hervorming toe.
Challenges and Opportunities for the EU
- Europese buren: EU moet blijven hervormingen in ENP, Balkan en Turkije aansturen
om de staatstructuur in die landen te versterken en verder te integreren met EU
2
, - Noord-Afrika: EU moet veiligheid prioritair maken en snel interveneren in
humanitaire crises.
- Afrika: EU moet helpen met het aanwakkeren van het Afrikaans potentieel
- Atlantische Partnerschap: Blijven inzetten op een sterke en geprivilieerde band met
Noord-Amerika en NAVO en EU dichter tot elkaar brengen in samenwerkingen
- Azië: Handel en op regelsgebaseerde aanpak bij conflict management
Implicaties
5 zaken die prioriteit hebben en kunnen zorgen voor verandering:
- Richting: Sterkere inzet op strategische partnerschappen en CSDP. Humanitaire
crisissen zullen ‘nieuwe normaal’ komen en uitbreiding van de Unie zal moeilijk
worden, toch moeten ze zoeken naar een goed alternatief voor die landen. Ook moet
er balans worden gevonden: handel <-> niet-handels objectieven, anti-terrorisme <->
vrijheid en privacy
- Flexibiliteit
- Hefboom (leverage): Door de hoge eisen op zijn handelspartners helpt de EU zichzelf
niet uit economisch spiraalbeweging. EU kan enkel nog druk zetten in grotere
multilateraal frame
- Coordinatie: tussen de lidstaten
- Mogelijkheden: te weinig middelen naar de Agencies en integratie van de nationale
overheden in management systeem EU (bv met migratie). Defensie en Battlegroups
te weinig beleid en inzet en gebeurd ongecoordineerd: EU is geen militair verdrag
maar mag de D in CSDP niet vergeten
I. Conceptualising (European) Foreign Policy
and the EU as International Actor
Keukeleire, S. and T. Delveux (2014). The Foreign Policy of European Union.
o Chapter 1 (27-32) and 14 (321-332)
o Box 6.1 (139) and Box 9.1 (210)
Cox, R.W. (1981). ‘Social Forces, States and World Orders: Beyond International
Relations Theory’, Millenium – Journal of International Studies 10(2), p.126-130
Holsti, K.J. (1995) International Politics: A Framework for Analysis. New Jersey:
Prentice Hall.
o Paragraphs on ‘structural power’: p. 68-71, 126-129
Keukeleire, S., F. Keuleers and K. Raube (2016). ‘The EU, structural diplomacy and the
challenge of learning’, p. 199-214.
2 Random teksten
3
, Hoofdstuk 1
Relationeel en structureel buitenlands beleid (p. 27-33)
- BB van de EU gaat niet alleen over vormen en beheren van relaties met andere
actoren, maar – op een meer ambitieus niveau – gaat het ook om het beïnvloeden
van structuren die bepalen hoe actoren zich gedragen.
Relationeel buitenlands beleid
- = een BB dat de attitudes en het gedrag van andere actoren en de relaties tussen
andere actoren wil beïnvloeden
- Deze vorm van BB neemt verschillende vormen, acties en instrumenten aan.
- Verklarend niveau
o Actoren positioneren zichzelf continu in relatie met andere actoren en met
betrekking tot specifieke conflicten en crisissen. Dit gebeurt via unilaterale
(VS), bilaterale (BE-NL) en multilaterale verklaringen (VN).
- Operatief niveau
o Diplomatie, economische en financiële instrumenten, civiele en militaire
crisisbeheerinstrumenten
Structureel buitenlands beleid
- = BB waarvan het doel is om op lange termijn het politiek, legaal, economisch,
sociaal, veiligheids- en andere structuren in een gegeven ruimte te beïnvloeden. SBB
wil dus structurele veranderingen en hervormingen nastreven, structurele
problemen aanpakken of bestaande structuren steunen.
- Academisch concept van structurele macht
o Bv. Strange (1994): capaciteit om principes en regels van het spel te vormen
en om te bepalen hoe anderen het spel zullen spelen
- Voorbeeld van succesvolle SBB
o Amerikaanse BB na WOII: Creatie van nieuwe structuren in West-Europa die
de Franco-Duitse vijandigheden structureel zouden doorbreken.
o EU integratie beleid voor West-Balkans die ervoor zorgde dat deze landen
structurele hervormingen moesten doorvoeren om bij de EU te mogen.
- Doelen SBB:
o Beïnvloeden en vormen van structuren
Structuren = relatief permanente principes, instituties en normen
Bv: democratie, vrije markteconomie, mensenrechten …
Deze structuren kunnen gedeeld zijn met andere landen, maar op een
andere manier geoperationaliseerd worden (bv. EU vs USA)
Structuren kunnen op verschillende niveaus zijn: individueel,
maatschappelijk, regionaal, globaal, transnationaal …
o Produceren van duurzame effecten
4
