gs aantekening hs4. vwo2 feniks

Aantekeningen Hs 4 verlichting en revolutie
Aantekening feitenkennis 11-05-2021 a2d
Tijdvakken + andere namen = tijd van de regenten en vorsten 1600-1700, go8den eeuw
Tijd van pruiken en revoluties 1700-1800, verlichting/ vroeg moderne tijd
3 kenmerkende aspecten
1 het streven van vorsten naar absolute macht
2 rationeel optimisme en `verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving:
godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
3 de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten,
grondrechten en staatburgerschap
Begrippen 4,6 beide kanten op leren
Jaartallen= 1789- 1804 – 1812- 1815 verder de volgorde v.d. gebeurtenissen


18-05-2021 uitleg 4,1
Een moeizame start
 Start van hoofdstuk 01-01-1649  Frankrijk een puinhoop
 Koning Lodewijk XIV zeer jong: op dat moment 11jaar (al 5 jaar lang koning)
 Bijnaam: de zonnekoning
 Hulp van moeder  Anna van Oostenrijk, die volledige vertrouwt op kardinaal Mazarin
(die er een puinhoop van maakt)
 Frankrijk heeft oorlog met Spanje  geld is op, verlies dreigt.


De zonnekoning
 Lodewijk XIV is de langst zittende vorst van Frankrijk: 1638-1715
 Droit Devin  Lodewijk is ervan overtuigd een god op aarde te zijn. Zijn recht om te
heersen.
 Kiest voor de zon als ``zijn’’ symbool  zonnekoning (`ik laat de lichtstralen vanuit Versailles
over Europa schijnen’)
 Verhuist doelbewust vanuit Parijs naar Versailles en wil niets te maken hebben met adel,
ministers en het gewone volk.
 Centralisatiepolitiek  laat het volk naar de koning komen i.p.v. op reis door zijn rijk.




Vertrek naar Versailles

,  Oorlog met Spanje  veel kosten  geld op. Oplossing: belastingheffing bij bevolking.
 Gevolg: opstand in Parijs  koning woont daar op dat moment nog.
 Koning + moeder op de vlucht en komen in een ijskoud paleis zonder echte bedden aan.
 Koning lodewijk (king) probeert te slapen  moeder en mazarin besluiten Parijs te laten
belegeren.
 Verdeel een heers tactiek van mazarin  opstand neergeslagen
Standensamenleving
 Frankrijk is een standensamenleving
Boven alle standen want Droit Devin  koning Lodewijk XIV
1e stand= geestelijkheid
2e stand= adel (hoge en lage)
3e stand = werkvolk (ambachtslieden, handelaren, boeren etc.)
Bezit onevenredig verdeeld. De derde stand betaald de andere standen niet.


Vertrek naar Versailles
 Gevolgen van vertrek naar Versailles:
- Weg uit Parijs = weg bij het parlement
- Centralisatie  vanuit 1 punt regeren
- Absolutisme  koning beslist alles  je bent afhankelijk van gunsten van de koning 
`lettre de cachet”
 Lodewijk vertrouwt na de opstand de adel niet en ontheft hen van enige functie. Om de adel
toch onder de duim te houden worden ze opgenomen in de hofhouding > status + rijkdom
- In het paleis woonden 1200 adellijke gezinnen
- In het paleis woonden 4800 bedienden
Financiën
- Belangrijkste minister van de koning  minister van financiën colbert  niet van adel maar
van burgerlijke afkomst.
 2 doelen:
 De fransen moesten meer gaan verdienen, zodat de belastingopbrengst omhoog zou
gaan.
 Het innen van de belastingen wilde hij verbeteren, zodat de belastinginners minder
geld in hun zakken zouden steken en er meer geld naar de staatskas zou vloeien.
Alleen de arme 3e stand betaalt belasting
Koning Lodewijk XIV heeft een gat in zijn hand, de vernieuwingen werken maar de koning geeft
nog meer uit.