Verdieping Belastingrecht samenvatting
Week 1: ondernemerschap en totaalwinst
Bron: belastbare winst uit onderneming
- Art. 3.1 lid 1: belastbaar inkomen uit werk en woning = inkomen uit werk en woning -/-
verliezen uit werk en woning
o Art. 3.1 lid 2 sub a: belastbare winst uit onderneming (afdeling 3.2: art. 3.2 - art.
3.79a) behoort tot inkomen uit werk en woning
o Heffing tegen progressief tarief (art. 2.10): hoe hoger het inkomen, hoe meer
belasting
- Art. 3.2: ‘Belastbare winst uit onderneming is het gezamenlijke bedrag van de winst die de
belastingplichtige als ondernemer geniet uit een of meer ondernemingen (paragraaf 3.2.2)
verminderd met de ondernemersaftrek (paragraaf 3.2.4) en de MKB-winstvrijstelling
(paragraaf 3.2.5).’
o Subjectieve onderneming: persoonlijke onderneming van de belastingplichtige
bijv. in een vof heb je één objectieve onderneming (het bedrijf) en twee subjectieve
ondernemingen (twee vennoten)
o Art. 3.3: uitbreiding begrip ‘belastbare winst uit onderneming’
Medegerechtigden (art. 3.3 lid 1 sub a en lid 2): bijv. een commanditaire
vennoot in een besloten cv
Bepaalde schuldeisers (art. 3.3 lid 1 sub b en lid 3 t/m 6): er wordt een
vordering verstrekt aan de ondernemer met bepaalde voorwaarden dat je
als crediteur participeert in de onderneming, bijv. omdat de vordering
grotendeels (> 50%) winstafhankelijk is (zie lid 3)
Subject: ondernemerschap
- Ondernemer (art. 3.4): de belastingplichtige voor rekening van wie een onderneming wordt
gedreven en die rechtstreeks wordt verbonden voor verbintenissen betreffende die
onderneming
o Voor rekening van wie: medegerechtigdheid tot liquidatiesaldo, aanspraak maken op
de stille reserves
o Rechtstreekse verbondenheid: betrokkene moet tot nakoming van in het kader van
de onderneming aangegane verplichtingen kunnen worden aangesproken
Niet: echtgenoot van ondernemer, ook als ze in gemeenschap van goederen
zijn gehuwd
o Zelfstandig beroepsbeoefenaar (bijv. arts, advocaat, notaris) als ondernemer (art. 3.5
lid 2)
Rechtstreekse verbondenheid is hiervoor niet vereist (HR V-N 2011/62.12)
- Onderneming: duurzame organisatie van arbeid en kapitaal gericht op deelname aan het
economische verkeer met het oogmerk winst te behalen (zie bijv. HR BNB 2011/155)
o Zelfstandig uitgeoefend beroep als onderneming (art. 3.5 lid 1): bijv. arts, advocaat,
notaris
o Deelname aan economische verkeer + winstoogmerk = bron van inkomen
o Bron van inkomen + duurzame organisatie van arbeid en kapitaal = onderneming
Duurzaam: beoordeling bij aanvang van het bedrijf, omdat je anders als
beginnende onderneming nooit een duurzame organisatie kan hebben (HR
BNB 2001/88 & HR BNB 2002/101) incidentele activiteiten (bijv. soms
stukje schrijven voor de krant) zijn niet duurzaam
Arbeid: inspanningen voor het vervaardigen van het product of de dienst
Kapitaal: activa (geld en bedrijfsmiddelen) voor verrichten werkzaamheid,
kan eigen vermogen en vreemd vermogen zijn
1
,Verdieping Belastingrecht samenvatting
o Alleen bron van inkomen, maar geen onderneming: belastbaar resultaat uit overige
werkzaamheden (art. 3.1 lid 2 sub c IB)
- Relevante factoren onderneming (Hof Arnhem-Leeuwarden V-N 2015/15.2.1, r.o. 4.5):
o De duurzaamheid en de omvang van de werkzaamheden
o De grootte van de brutobaten (de omzet)
o De winstverwachting (hoe hoger winst, hoe sneller onderneming)
o Het lopen van (ondernemers)risico (als iemand garant staat minder snel
onderneming)
o De beschikbare tijd (dit mag ook minder dan het urencriterium zijn)
o De bekendheid die naar buiten aan de werkzaamheid wordt gegeven (bijv. snackbar
of webshop)
o Het aantal opdrachtgevers (hoe meer opdrachtgevers, hoe sneller onderneming)
o Het spraakgebruik (zou iemand op straat vinden dat er sprake is van een
onderneming)
Object: totaalwinst
- Totaalwinstbeginsel (art. 3.8): ‘Winst uit een onderneming (winst) is het bedrag van de
gezamenlijke voordelen die, onder welke naam en in welke vorm ook, worden verkregen uit
een onderneming’
o Voordelen als algebraïsch begrip (opbrengsten en kosten): voordelen kunnen zowel
positief als negatief zijn
o Ook incidentele (als je ergens niet professioneel mee bezighoudt maar toch
verkoopt: je hebt een snackbar en je verkoopt je frituurpan) en wederrechtelijke
(winst uit zaken die strafbaar zijn) voordelen
o Bepaling per subjectieve onderneming: persoonlijke onderneming van de
belastingplichtige eerst de winsten van alle bedrijven van de belastingplichtige
optellen (als hij er meer heeft)
- ‘Verkregen uit een onderneming’: onderscheid ondernemingssfeer en privésfeer
o Causaliteit
o Finaliteit
o Niet belast: privéstortingen
o Niet aftrekbaar: onttrekkingen (lijkt op verkapt dividend) ondernemer onttrekt
vermogen (activa) aan zijn onderneming om voor privédoeleinden te gebruiken
Uitgaven met een gemengd motief: op zichzelf is de uitgave zakelijk, maar de
hoogte van de uitgave is onzakelijk
Cessna-arrest (HR BNB 1983/202): ‘dat dan de kosten daarvan ten laste van
de winst dienden te komen, behoudens indien en voor zover het beloop van
de meerdere kosten, verbonden aan het reizen per eigen vliegtuig, in een
zodanige wanverhouding staat tot het nut dat deze snelle en kostbare wijze
van reizen voor de onderneming kon afwerpen, dat geen redelijk denkend
ondernemer kan volhouden die wijze van reizen met het oog op de zakelijke
belangen van de onderneming te hebben verkozen’
Bijtelling privégebruik (woning (art. 3.19), auto (art. 3.20), fiets (art. 3.20a)):
fictieve onttrekkingen bepaald % van de waarde wordt in aanmerking
genomen als onttrekking
Object: totaalwinst, vermogensetikettering
- Drie typen vermogensbestanddelen:
o Verplicht ondernemingsvermogen: afhankelijk van functie machine die uitsluitend
dienstbaar voor de onderneming is
o Verplicht privévermogen: afhankelijk van functie woning waar je uitsluitend in
woont en geen ondernemingsactiviteiten in uitvoert
2
, Verdieping Belastingrecht samenvatting
o Keuzevermogen: wilsafhankelijk wordt zowel privé als zakelijk gebruikt (bijv. een
auto), in dat geval mag je kiezen
- Panden in gesplitst gebruik:
o Juridisch en bouwkundig niet splitsbaar: keuzevermogen
o Juridisch of bouwkundig gesplitst of bouwkundig splitsbaar: afzonderlijke
etikettering
Object: totaalwinst, inbreuken
- Objectieve vrijstellingen:
o Bosbouwvrijstelling (art. 3.11): onderneming in de vorm van een bosbouwbedrijf
o Landbouwvrijstelling (art. 3.12): gronden die gebruikt worden in de landbouw (bijv.
akkers) voor zover er een waardestijging van de grond plaatsvindt
o Kwijtscheldingswinstvrijstelling (art. 3.13 lid 1 sub a Wet IB): schuld op de balans die
wordt kwijtgescholden door de crediteur lijdt in beginsel tot winst, maar hier hoeft
geen belasting over worden betaald
- Aftrekbeperkingen: eerst kijken of kosten zakelijk zijn, want als ze in privé zijn gemaakt kom
je niet in aanmerking voor aftrekbeperkingen
o Van aftrek uitgesloten algemene kosten (art. 3.14): bijv. kosten voor een boete of
een hond te kopen die je niet mag houden in Nederland zijn niet aftrekbaar
o In aftrek beperkte algemene kosten (art. 3.15): bijv. kosten die je maakt als je een
receptie houdt
o Van aftrek uitgesloten kosten ten behoeve van de belastingplichtige (art. 3.16)
o In aftrek beperkte kosten ten behoeve van de belastingplichtige (art. 3.17)
- Investeringsaftrek (art. 3.40 - art. 3.46): je mag een extra bedrag in aftrek brengen van je
winst (om investeringen te stimuleren)
o Desinvesteringsbijtelling (art. 3.47)
Ondernemersaftrek
- Ondernemersaftrek is gezamenlijk bedrag van (art. 3.74):
o Zelfstandigenaftrek (art. 3.76)
o S&O-aftrek (art. 3.77)
o Meewerkaftrek (art. 3.78)
o Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid (art. 3.78a)
o Stakingsaftrek (art. 3.79)
- Geen invloed op winst: eerst winst berekenen, daar trek je vervolgens de ondernemersaftrek
vanaf
- Voor ondernemer die aan urencriterium voldoet (art. 3.6 lid 1): 1.225 uur +
grotendeelscriterium of starter
o Samentellen uren subjectieve ondernemingen
o Uitzondering: verlaagd urencriterium voor startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid
(art. 3.78a lid 1 en 3)
o Uitzondering: geen urencriterium voor stakingsaftrek (art. 3.79 lid 1)
- Zelfstandigenaftrek (art. 3.76)
o € 6.670 (lid 2)
o Verhoging met € 2.123 voor starters (lid 3)
o Halvering bij pensioengerechtigde leeftijd (lid 4)
o Maximering tot bedrag winst (lid 5)
- Meewerkaftrek (art. 3.78)
o ‘Zonder enige vergoeding’ (lid 1) = vergoeding van minder dan € 5.000 (Besluit van 19
januari 2006, nr. CPP2006/73M, onderdeel 1)
o Afhankelijk van gewerkte uren (lid 2)
MKB-winstvrijstelling
3
Week 1: ondernemerschap en totaalwinst
Bron: belastbare winst uit onderneming
- Art. 3.1 lid 1: belastbaar inkomen uit werk en woning = inkomen uit werk en woning -/-
verliezen uit werk en woning
o Art. 3.1 lid 2 sub a: belastbare winst uit onderneming (afdeling 3.2: art. 3.2 - art.
3.79a) behoort tot inkomen uit werk en woning
o Heffing tegen progressief tarief (art. 2.10): hoe hoger het inkomen, hoe meer
belasting
- Art. 3.2: ‘Belastbare winst uit onderneming is het gezamenlijke bedrag van de winst die de
belastingplichtige als ondernemer geniet uit een of meer ondernemingen (paragraaf 3.2.2)
verminderd met de ondernemersaftrek (paragraaf 3.2.4) en de MKB-winstvrijstelling
(paragraaf 3.2.5).’
o Subjectieve onderneming: persoonlijke onderneming van de belastingplichtige
bijv. in een vof heb je één objectieve onderneming (het bedrijf) en twee subjectieve
ondernemingen (twee vennoten)
o Art. 3.3: uitbreiding begrip ‘belastbare winst uit onderneming’
Medegerechtigden (art. 3.3 lid 1 sub a en lid 2): bijv. een commanditaire
vennoot in een besloten cv
Bepaalde schuldeisers (art. 3.3 lid 1 sub b en lid 3 t/m 6): er wordt een
vordering verstrekt aan de ondernemer met bepaalde voorwaarden dat je
als crediteur participeert in de onderneming, bijv. omdat de vordering
grotendeels (> 50%) winstafhankelijk is (zie lid 3)
Subject: ondernemerschap
- Ondernemer (art. 3.4): de belastingplichtige voor rekening van wie een onderneming wordt
gedreven en die rechtstreeks wordt verbonden voor verbintenissen betreffende die
onderneming
o Voor rekening van wie: medegerechtigdheid tot liquidatiesaldo, aanspraak maken op
de stille reserves
o Rechtstreekse verbondenheid: betrokkene moet tot nakoming van in het kader van
de onderneming aangegane verplichtingen kunnen worden aangesproken
Niet: echtgenoot van ondernemer, ook als ze in gemeenschap van goederen
zijn gehuwd
o Zelfstandig beroepsbeoefenaar (bijv. arts, advocaat, notaris) als ondernemer (art. 3.5
lid 2)
Rechtstreekse verbondenheid is hiervoor niet vereist (HR V-N 2011/62.12)
- Onderneming: duurzame organisatie van arbeid en kapitaal gericht op deelname aan het
economische verkeer met het oogmerk winst te behalen (zie bijv. HR BNB 2011/155)
o Zelfstandig uitgeoefend beroep als onderneming (art. 3.5 lid 1): bijv. arts, advocaat,
notaris
o Deelname aan economische verkeer + winstoogmerk = bron van inkomen
o Bron van inkomen + duurzame organisatie van arbeid en kapitaal = onderneming
Duurzaam: beoordeling bij aanvang van het bedrijf, omdat je anders als
beginnende onderneming nooit een duurzame organisatie kan hebben (HR
BNB 2001/88 & HR BNB 2002/101) incidentele activiteiten (bijv. soms
stukje schrijven voor de krant) zijn niet duurzaam
Arbeid: inspanningen voor het vervaardigen van het product of de dienst
Kapitaal: activa (geld en bedrijfsmiddelen) voor verrichten werkzaamheid,
kan eigen vermogen en vreemd vermogen zijn
1
,Verdieping Belastingrecht samenvatting
o Alleen bron van inkomen, maar geen onderneming: belastbaar resultaat uit overige
werkzaamheden (art. 3.1 lid 2 sub c IB)
- Relevante factoren onderneming (Hof Arnhem-Leeuwarden V-N 2015/15.2.1, r.o. 4.5):
o De duurzaamheid en de omvang van de werkzaamheden
o De grootte van de brutobaten (de omzet)
o De winstverwachting (hoe hoger winst, hoe sneller onderneming)
o Het lopen van (ondernemers)risico (als iemand garant staat minder snel
onderneming)
o De beschikbare tijd (dit mag ook minder dan het urencriterium zijn)
o De bekendheid die naar buiten aan de werkzaamheid wordt gegeven (bijv. snackbar
of webshop)
o Het aantal opdrachtgevers (hoe meer opdrachtgevers, hoe sneller onderneming)
o Het spraakgebruik (zou iemand op straat vinden dat er sprake is van een
onderneming)
Object: totaalwinst
- Totaalwinstbeginsel (art. 3.8): ‘Winst uit een onderneming (winst) is het bedrag van de
gezamenlijke voordelen die, onder welke naam en in welke vorm ook, worden verkregen uit
een onderneming’
o Voordelen als algebraïsch begrip (opbrengsten en kosten): voordelen kunnen zowel
positief als negatief zijn
o Ook incidentele (als je ergens niet professioneel mee bezighoudt maar toch
verkoopt: je hebt een snackbar en je verkoopt je frituurpan) en wederrechtelijke
(winst uit zaken die strafbaar zijn) voordelen
o Bepaling per subjectieve onderneming: persoonlijke onderneming van de
belastingplichtige eerst de winsten van alle bedrijven van de belastingplichtige
optellen (als hij er meer heeft)
- ‘Verkregen uit een onderneming’: onderscheid ondernemingssfeer en privésfeer
o Causaliteit
o Finaliteit
o Niet belast: privéstortingen
o Niet aftrekbaar: onttrekkingen (lijkt op verkapt dividend) ondernemer onttrekt
vermogen (activa) aan zijn onderneming om voor privédoeleinden te gebruiken
Uitgaven met een gemengd motief: op zichzelf is de uitgave zakelijk, maar de
hoogte van de uitgave is onzakelijk
Cessna-arrest (HR BNB 1983/202): ‘dat dan de kosten daarvan ten laste van
de winst dienden te komen, behoudens indien en voor zover het beloop van
de meerdere kosten, verbonden aan het reizen per eigen vliegtuig, in een
zodanige wanverhouding staat tot het nut dat deze snelle en kostbare wijze
van reizen voor de onderneming kon afwerpen, dat geen redelijk denkend
ondernemer kan volhouden die wijze van reizen met het oog op de zakelijke
belangen van de onderneming te hebben verkozen’
Bijtelling privégebruik (woning (art. 3.19), auto (art. 3.20), fiets (art. 3.20a)):
fictieve onttrekkingen bepaald % van de waarde wordt in aanmerking
genomen als onttrekking
Object: totaalwinst, vermogensetikettering
- Drie typen vermogensbestanddelen:
o Verplicht ondernemingsvermogen: afhankelijk van functie machine die uitsluitend
dienstbaar voor de onderneming is
o Verplicht privévermogen: afhankelijk van functie woning waar je uitsluitend in
woont en geen ondernemingsactiviteiten in uitvoert
2
, Verdieping Belastingrecht samenvatting
o Keuzevermogen: wilsafhankelijk wordt zowel privé als zakelijk gebruikt (bijv. een
auto), in dat geval mag je kiezen
- Panden in gesplitst gebruik:
o Juridisch en bouwkundig niet splitsbaar: keuzevermogen
o Juridisch of bouwkundig gesplitst of bouwkundig splitsbaar: afzonderlijke
etikettering
Object: totaalwinst, inbreuken
- Objectieve vrijstellingen:
o Bosbouwvrijstelling (art. 3.11): onderneming in de vorm van een bosbouwbedrijf
o Landbouwvrijstelling (art. 3.12): gronden die gebruikt worden in de landbouw (bijv.
akkers) voor zover er een waardestijging van de grond plaatsvindt
o Kwijtscheldingswinstvrijstelling (art. 3.13 lid 1 sub a Wet IB): schuld op de balans die
wordt kwijtgescholden door de crediteur lijdt in beginsel tot winst, maar hier hoeft
geen belasting over worden betaald
- Aftrekbeperkingen: eerst kijken of kosten zakelijk zijn, want als ze in privé zijn gemaakt kom
je niet in aanmerking voor aftrekbeperkingen
o Van aftrek uitgesloten algemene kosten (art. 3.14): bijv. kosten voor een boete of
een hond te kopen die je niet mag houden in Nederland zijn niet aftrekbaar
o In aftrek beperkte algemene kosten (art. 3.15): bijv. kosten die je maakt als je een
receptie houdt
o Van aftrek uitgesloten kosten ten behoeve van de belastingplichtige (art. 3.16)
o In aftrek beperkte kosten ten behoeve van de belastingplichtige (art. 3.17)
- Investeringsaftrek (art. 3.40 - art. 3.46): je mag een extra bedrag in aftrek brengen van je
winst (om investeringen te stimuleren)
o Desinvesteringsbijtelling (art. 3.47)
Ondernemersaftrek
- Ondernemersaftrek is gezamenlijk bedrag van (art. 3.74):
o Zelfstandigenaftrek (art. 3.76)
o S&O-aftrek (art. 3.77)
o Meewerkaftrek (art. 3.78)
o Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid (art. 3.78a)
o Stakingsaftrek (art. 3.79)
- Geen invloed op winst: eerst winst berekenen, daar trek je vervolgens de ondernemersaftrek
vanaf
- Voor ondernemer die aan urencriterium voldoet (art. 3.6 lid 1): 1.225 uur +
grotendeelscriterium of starter
o Samentellen uren subjectieve ondernemingen
o Uitzondering: verlaagd urencriterium voor startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid
(art. 3.78a lid 1 en 3)
o Uitzondering: geen urencriterium voor stakingsaftrek (art. 3.79 lid 1)
- Zelfstandigenaftrek (art. 3.76)
o € 6.670 (lid 2)
o Verhoging met € 2.123 voor starters (lid 3)
o Halvering bij pensioengerechtigde leeftijd (lid 4)
o Maximering tot bedrag winst (lid 5)
- Meewerkaftrek (art. 3.78)
o ‘Zonder enige vergoeding’ (lid 1) = vergoeding van minder dan € 5.000 (Besluit van 19
januari 2006, nr. CPP2006/73M, onderdeel 1)
o Afhankelijk van gewerkte uren (lid 2)
MKB-winstvrijstelling
3
