Pathologie
Hoorcollege 3.4
IBD = Inflammatory Bowel Disease. IBS = Irritable Bowel Syndrome. Is PDS, prikkelbare darm
syndroom, ook wel spastische darm/colon. Hierbij zijn geen ontstekingen maar wel klachten.
Ontsteking en infectie
Een infectie is het binnendringen van de micro-organismen die zich gaan vermenigvuldigen. Micro-
organismen: bacteriën, schimmels, virussen en parasieten. Een infectie roept een
immuun-/afweerreactie op die we een ontsteking noemen. Een ontsteking is zichtbaar, en die
kenmerken zijn terecht en nuttig. Als een ontsteking op basis is van een infectie of micro-organismen
is spreken we van een niet-steriele ontsteking. Een ontsteking niet op basis van een infectie of micro-
organismen is een steriele ontsteking. Bij een allergische ontsteking denkt het lichaam dat er micro-
organismen aanwezig zijn, maar het zijn dingen waar iemand allergisch voor is, zoals pollen, ijzer of
noten. Een auto-immuunontsteking is een ontsteking waar het lichaam reageert op het eigen lichaam
of weefsels. Kenmerken van een ontsteking, lokale verschijnselen: deze verschijnselen zijn altijd
aanwezig maar niet altijd zichtbaar.
- Rubor > roodheid
- Calor > warm
- Dolor > pijn
- Tumor > zwelling
- Functio laesa > gestoorde functie
Systemische verschijnselen: deze zijn niet altijd aanwezig, alleen bij grotere ontstekingen.
- (sub)frebiel > koorst
- Hoofdpijn
- Algehele malaise
Het immuunsysteem geeft een afweerreactie op een ontsteking of een infectie, witte bloedcellen
worden naar de plek gestuurd. De reactie zorgt ervoor dat stoffen vrij komen die ervoor zorgen dat
de bloedvaten verwijden. De vaatverwijding door meer bloedtoevoer zorgt voor de lokale
verschijnselen; bloed is rood, bloed is warm en zorgt voor verdikking doordat er meer bloed naar toe
gaat. Pijn zorgt ervoor dat het orgaan waar de ontsteking/infectie zit minder goed functioneert, net
zoals verminderd functioneren.
Ziekte van Crohn
Naam ziekte
De naam van de ziekte komt van een arts die werkzaam was in het Mount Sinai Hospital USA, de arts
heette Burril Bernard Crohn. Hij beschrijft een aantal patiënten in 1932 met een ontsteking van het
laatste deel van het ileum, een ziekte die gepaard gaat met diarree, buikpijn en slijm en bloed bij de
ontlasting. Hij gaf de ziekte de naam: Ileitis Terminalis. Terminalis betekent aan het einde. Dus een
ontsteking aan het einde van het ileum.
Wat is de ziekte van Crohn?
Het is een Inflammatoire Darm ziekte, ook wel Inflammatory Bowel Disease.
, - Ontstekingen door de hele darmwand heen: transmuraal.
- Ontstekingen verspreid over het hele maagdarm stelsel,
mond tot kont: segmentaal.
- Auto-immuun ontsteking, van buitenaf onzichtbaar.
Gestoorde functie is wel zichtbaar: problemen met vertering. Te
weinig voedingsstoffen worden verwerkt om opgenomen te
worden en door de ontstekingen die aanwezig zijn, zijn er nog
meer problemen met de opname. Lokale
ontstekingsverschijnselen:
- Roodheid, warmte, zwelling > zichtbaar bij laparoscopie en endoscopie.
- Verdikking hele darmwand.
- Binnenzijde “cobble stone”, kinderkopjes.
- Dunne darm met vet omgeven.
Ontsteking leid tot bindweefselvorming, bindweefsel bindt letterlijk weefsel. Het bindweefsel krimpt
hierdoor en leidt tot vernauwingen in de darm, dit zorgt voor passage problemen (obstructie). De
passage kan vertraagd (obstipatie) en/of versnelling (diarree) zijn. Er is ook sprake van verminderde
resorptie (een dunne darmfunctie), dit zorgt voor voedingsstoffen te kort. Bij aantasting duodenum
en jejunum:
- Koolhydraten vertering minder > gistingsdiarree.
- Eiwit vertering minder > rottingsdiarre.
Bij aantasting laatste deel ileum:
- Vetresorptie minder > steatorrhoe (vetdiarree).
Vocht zorgt voor zwelling van de darmwand. Meer water lekt in de darm en water kan minder
opgenomen worden. Dit zorgt voor dunnere ontlasting. Extra groei van bacteriën in de dikke darm
(colon) door kant en klare niet verteerde voedingsstoffen. Dit zorgt voor prikkeling van colon en
minder terugresorptie door een snellere passage, dit zorgt voor nog dunnere ontlasting, ook wel
diarree. Er vindt mindere opname plaats van voedingsstoffen met name van vetten en vetoplosbare
stoffen en vitamines zoals A, D, E en K. Er is een brijige ontlasting of dunne diarree, met soms veel
slijm en eventueel bloed.
Epidemiologie en etiologie
IBD prevalentie in Nederland: 80.000 patiënten. Ziekte van Crohn prevalentie in Nederland: iets
minder dan de helft van IBD (1:400 Nederlanders), iets meer dan de helft heeft Colitis Ulcerosa. De
incidentie in Nederland is ongeveer 1.000 per 100.000 per jaar. Dat betekent dat er in Nederland
1.000 nieuwe diagnoses in Nederland per jaar bij. De ziekte van Crohn komt vooral voor bij
Kaukasische ras (blanke mensen). Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De
voorkeursleeftijd is tussen de 15 en 30 jaar, de ziekte is levenslang aanwezig. De ziekte van Crohn is
een auto-immuunziekte. Risicofactoren zijn:
- Genetisch
- Roken
- Bepaalde voedingsmiddelen
- Het gebruik van NSAID’s (zwaardere pijnstillers)
- Stress (lokt exacerbaties uit)
Hoorcollege 3.4
IBD = Inflammatory Bowel Disease. IBS = Irritable Bowel Syndrome. Is PDS, prikkelbare darm
syndroom, ook wel spastische darm/colon. Hierbij zijn geen ontstekingen maar wel klachten.
Ontsteking en infectie
Een infectie is het binnendringen van de micro-organismen die zich gaan vermenigvuldigen. Micro-
organismen: bacteriën, schimmels, virussen en parasieten. Een infectie roept een
immuun-/afweerreactie op die we een ontsteking noemen. Een ontsteking is zichtbaar, en die
kenmerken zijn terecht en nuttig. Als een ontsteking op basis is van een infectie of micro-organismen
is spreken we van een niet-steriele ontsteking. Een ontsteking niet op basis van een infectie of micro-
organismen is een steriele ontsteking. Bij een allergische ontsteking denkt het lichaam dat er micro-
organismen aanwezig zijn, maar het zijn dingen waar iemand allergisch voor is, zoals pollen, ijzer of
noten. Een auto-immuunontsteking is een ontsteking waar het lichaam reageert op het eigen lichaam
of weefsels. Kenmerken van een ontsteking, lokale verschijnselen: deze verschijnselen zijn altijd
aanwezig maar niet altijd zichtbaar.
- Rubor > roodheid
- Calor > warm
- Dolor > pijn
- Tumor > zwelling
- Functio laesa > gestoorde functie
Systemische verschijnselen: deze zijn niet altijd aanwezig, alleen bij grotere ontstekingen.
- (sub)frebiel > koorst
- Hoofdpijn
- Algehele malaise
Het immuunsysteem geeft een afweerreactie op een ontsteking of een infectie, witte bloedcellen
worden naar de plek gestuurd. De reactie zorgt ervoor dat stoffen vrij komen die ervoor zorgen dat
de bloedvaten verwijden. De vaatverwijding door meer bloedtoevoer zorgt voor de lokale
verschijnselen; bloed is rood, bloed is warm en zorgt voor verdikking doordat er meer bloed naar toe
gaat. Pijn zorgt ervoor dat het orgaan waar de ontsteking/infectie zit minder goed functioneert, net
zoals verminderd functioneren.
Ziekte van Crohn
Naam ziekte
De naam van de ziekte komt van een arts die werkzaam was in het Mount Sinai Hospital USA, de arts
heette Burril Bernard Crohn. Hij beschrijft een aantal patiënten in 1932 met een ontsteking van het
laatste deel van het ileum, een ziekte die gepaard gaat met diarree, buikpijn en slijm en bloed bij de
ontlasting. Hij gaf de ziekte de naam: Ileitis Terminalis. Terminalis betekent aan het einde. Dus een
ontsteking aan het einde van het ileum.
Wat is de ziekte van Crohn?
Het is een Inflammatoire Darm ziekte, ook wel Inflammatory Bowel Disease.
, - Ontstekingen door de hele darmwand heen: transmuraal.
- Ontstekingen verspreid over het hele maagdarm stelsel,
mond tot kont: segmentaal.
- Auto-immuun ontsteking, van buitenaf onzichtbaar.
Gestoorde functie is wel zichtbaar: problemen met vertering. Te
weinig voedingsstoffen worden verwerkt om opgenomen te
worden en door de ontstekingen die aanwezig zijn, zijn er nog
meer problemen met de opname. Lokale
ontstekingsverschijnselen:
- Roodheid, warmte, zwelling > zichtbaar bij laparoscopie en endoscopie.
- Verdikking hele darmwand.
- Binnenzijde “cobble stone”, kinderkopjes.
- Dunne darm met vet omgeven.
Ontsteking leid tot bindweefselvorming, bindweefsel bindt letterlijk weefsel. Het bindweefsel krimpt
hierdoor en leidt tot vernauwingen in de darm, dit zorgt voor passage problemen (obstructie). De
passage kan vertraagd (obstipatie) en/of versnelling (diarree) zijn. Er is ook sprake van verminderde
resorptie (een dunne darmfunctie), dit zorgt voor voedingsstoffen te kort. Bij aantasting duodenum
en jejunum:
- Koolhydraten vertering minder > gistingsdiarree.
- Eiwit vertering minder > rottingsdiarre.
Bij aantasting laatste deel ileum:
- Vetresorptie minder > steatorrhoe (vetdiarree).
Vocht zorgt voor zwelling van de darmwand. Meer water lekt in de darm en water kan minder
opgenomen worden. Dit zorgt voor dunnere ontlasting. Extra groei van bacteriën in de dikke darm
(colon) door kant en klare niet verteerde voedingsstoffen. Dit zorgt voor prikkeling van colon en
minder terugresorptie door een snellere passage, dit zorgt voor nog dunnere ontlasting, ook wel
diarree. Er vindt mindere opname plaats van voedingsstoffen met name van vetten en vetoplosbare
stoffen en vitamines zoals A, D, E en K. Er is een brijige ontlasting of dunne diarree, met soms veel
slijm en eventueel bloed.
Epidemiologie en etiologie
IBD prevalentie in Nederland: 80.000 patiënten. Ziekte van Crohn prevalentie in Nederland: iets
minder dan de helft van IBD (1:400 Nederlanders), iets meer dan de helft heeft Colitis Ulcerosa. De
incidentie in Nederland is ongeveer 1.000 per 100.000 per jaar. Dat betekent dat er in Nederland
1.000 nieuwe diagnoses in Nederland per jaar bij. De ziekte van Crohn komt vooral voor bij
Kaukasische ras (blanke mensen). Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De
voorkeursleeftijd is tussen de 15 en 30 jaar, de ziekte is levenslang aanwezig. De ziekte van Crohn is
een auto-immuunziekte. Risicofactoren zijn:
- Genetisch
- Roken
- Bepaalde voedingsmiddelen
- Het gebruik van NSAID’s (zwaardere pijnstillers)
- Stress (lokt exacerbaties uit)
