Netwerkbenaderingen
Studentennr:
Social Work Deeltijd FLEX
Leercoach:
,Table of Contents
INLEIDING 3
1. BELEIDSVERANDERINGEN 5
1.1 VERANDERENDE ROL HOUDINGSASPECTEN VAN DE PROFESSIONAL IN RELATIE TOT HET CLIËNTENNETWERK 5
1.1 CASUSSEN 6
Casus 1 6
Casus 2 7
2. HANDREIKING 8
2.1 OMSCHRIJVING TEAM 8
2.1.2 DE UITGANGSPUNTEN, STRUCTUUR EN FUNCTIE VAN DE SOCIAAL NETWERKMETHODIEK 8
2.2 VERSTERKING EN/OF UITBREIDING VAN HET SOCIALE NETWERK 9
2.2.2 DE VIJF FASEN VAN DE NETWERKMETHODIEK 9
Fase 1: Inventarisatie van het sociale netwerk 9
Fase 2: Analyse mogelijkheden sociaal netwerk 10
Fase 3: Het opzetten van een werkplan 10
Fase 4: De uitvoering van het werkplan 10
Fase 5: Het evalueren en het consolideren van de bereikte resultaten 10
2.2.3 DE SOCIAAL NETWERKMETHODIEK BINNEN 10
3. VERANDERENDE ROL 12
4. INVENTARISATIE FORMULIER & ECOGRAM VOLGENS FORMAT. 14
5. ONDERBOUWING EN BEGELEIDING 18
6. AANVULLING HANDREIKING ETNISCHE-CULTURELE ASPECTEN 19
6.1 TWEE ASPECTEN UIT DE LEEF– EN BELEVINGSWERELD VAN MIGRATIECLIËNTEN 19
1. Verlieservaringen 19
2. De erfenis van migratie 20
7. AANVULLING HANDREIKING SOCIALE COHESIE 21
LITERATUURLIJST 23
BIJLAGE 1 – WIJK ECOGRAM 25
, Inleiding
Sinds 2015 hebben er binnen de zorg ingrijpende veranderingen plaatsgevonden. Gemeenten hebben door de
transitie van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving meer verantwoordelijkheid gekregen
betreffende het welzijn van hun inwoners. Er wordt van iedere Nederlandse burger gevraagd om
verantwoordelijkheid en regie over hun eigen leven én omgeving te nemen, mits zij hiertoe in staat zijn
(Movisie, 2015).
Er wordt van burgers verwacht dat zij eerst zelf kijken waartoe zij nog in staat zijn. Kunnen zij nog dingen zelf
regelen en of doen? Stel dat dat niet kan, is het dan mogelijk dat er ondersteuning wordt geboden van iemand
uit het eigen netwerk? Als blijkt dat iemand zelf niet in staat is dingen te doen en/of te regelen en hierbij ook
niet de hulp van zijn eigen netwerk kan inzetten, dan kan er volgens de WMO 2015 een beroep worden
gedaan op de gemeente (Stimulansz, 2021).
Gezien het feit dat de overheid verwacht dat burgers eerst teruggrijpen op hun netwerk alvorens de hulp van
de gemeente in te roepen, krijgt de hulpverlening veel meer en eerder te maken met het netwerk van de
burger c.q cliënt. Uit de praktijk blijkt dat veel cliënten weinig zicht hebben op hun sociale netwerk. Daarnaast
wijst de praktijk tevens uit dat cliënten het veelal lastig vinden om een beroep te doen op hun netwerk. De
hulpverlener kan doormiddel van de sociale netwerkmethodiek het netwerk van de cliënt in kaart brengen en
Dit verslag is opgedeeld in een aantal hoofdstukken. In hoofdstuk 1 zal ik de beleidsveranderingen beschrijven
ten aanzien van de rol van de normatieve professional in relatie tot het netwerk van de cliënt. In hoofdstuk 2 is
een handreiking met betrekking tot de sociaal netwerkmethodiek uitgewerkt. Deze handreiking heb ik
geschreven voor mijn team van ervaringsdeskundigen waar ik projectleider van ben. In hoofdstuk 3 beschrijf ik
welke ontwikkelingen er zijn aan te geven in de rol van familie en beroepskracht met betrekking tot de zorg
voor de cliënten met wie ik werk; mensen met diverse psychische problematiek.
In hoofdstuk 4 wordt samen met een cliënt een inventarisatie gemaakt van het netwerk van de cliënt. Dit doe
ik op basis van een ecogram. Ik zal hierbij kijken welke mogelijkheden het netwerk heeft om de cliënt te
ondersteunen met betrekking tot het behalen van zijn/haar gestelde doelen. Ook maak ik een analyse van het
netwerk van de cliënt en zal ik deze verwerken in een rapportage met behulp van het inventarisatie formulier.
In hoofdstuk 5 zal ik één specifiek moment beschrijven en onderbouwen waarbij ik de cliënt begeleidde met
betrekking tot het gebruik maken en/of uitbouwen van zijn netwerk. Ik zal deze analyse en begeleiding
bespreken met een college van me waarbij ik twee aandachtspunten zal beschrijven waarmee rekening
gehouden dient te worden bij de inzet of uitbreiding van het netwerk van de cliënten doelgroep.
Hoofdstuk 6 bestaat uit twee aanvulling op de handreiking. De eerste aanvulling is een aanvulling met
betrekking tot etnisch-culturele aspecten uit de leef- en belevingswereld van de cliënten doelgroep en de
tweede aanvulling bestaat uit een onderbouwing hoe de sociale netwerkmethodiek hier een rol in kan spelen.
Hoofdstuk 7 bevat een voorstel aan mijn team om de sociale cohesie binnen de Visbuurt (de wijk van de
cliëntendoelgroep) te verbeteren. Dit voorstel is onderbouwd vanuit de theorie, waarbij gebruik wordt
gemaakt van het wijkecogram.
Met dit verslag toon ik aan dat ik onderstaande leeruitkomsten beheers:
Je bent is in staat vanuit een visie op mogelijkheden en beperkingen van informele hulp netwerkgerichte
benaderingen toe te passen, specifiek bij groepen in een kwetsbare maatschappelijke positie (LVG-
problematiek).
• Je kunt beschrijven op welke wijze maatschappelijke ontwikkelingen zoals de WMO en een
veranderde visie op welzijnsbeleid van invloed zijn op de sociaal werker in houdingsaspecten en leer –
en ontwikkelingsmogelijkheden voor een cliënt.
• Je kunt de sociale netwerkmethodiek beschrijven vanuit historische perspectief en het theoretisch
kader.
Studentennr:
Social Work Deeltijd FLEX
Leercoach:
,Table of Contents
INLEIDING 3
1. BELEIDSVERANDERINGEN 5
1.1 VERANDERENDE ROL HOUDINGSASPECTEN VAN DE PROFESSIONAL IN RELATIE TOT HET CLIËNTENNETWERK 5
1.1 CASUSSEN 6
Casus 1 6
Casus 2 7
2. HANDREIKING 8
2.1 OMSCHRIJVING TEAM 8
2.1.2 DE UITGANGSPUNTEN, STRUCTUUR EN FUNCTIE VAN DE SOCIAAL NETWERKMETHODIEK 8
2.2 VERSTERKING EN/OF UITBREIDING VAN HET SOCIALE NETWERK 9
2.2.2 DE VIJF FASEN VAN DE NETWERKMETHODIEK 9
Fase 1: Inventarisatie van het sociale netwerk 9
Fase 2: Analyse mogelijkheden sociaal netwerk 10
Fase 3: Het opzetten van een werkplan 10
Fase 4: De uitvoering van het werkplan 10
Fase 5: Het evalueren en het consolideren van de bereikte resultaten 10
2.2.3 DE SOCIAAL NETWERKMETHODIEK BINNEN 10
3. VERANDERENDE ROL 12
4. INVENTARISATIE FORMULIER & ECOGRAM VOLGENS FORMAT. 14
5. ONDERBOUWING EN BEGELEIDING 18
6. AANVULLING HANDREIKING ETNISCHE-CULTURELE ASPECTEN 19
6.1 TWEE ASPECTEN UIT DE LEEF– EN BELEVINGSWERELD VAN MIGRATIECLIËNTEN 19
1. Verlieservaringen 19
2. De erfenis van migratie 20
7. AANVULLING HANDREIKING SOCIALE COHESIE 21
LITERATUURLIJST 23
BIJLAGE 1 – WIJK ECOGRAM 25
, Inleiding
Sinds 2015 hebben er binnen de zorg ingrijpende veranderingen plaatsgevonden. Gemeenten hebben door de
transitie van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving meer verantwoordelijkheid gekregen
betreffende het welzijn van hun inwoners. Er wordt van iedere Nederlandse burger gevraagd om
verantwoordelijkheid en regie over hun eigen leven én omgeving te nemen, mits zij hiertoe in staat zijn
(Movisie, 2015).
Er wordt van burgers verwacht dat zij eerst zelf kijken waartoe zij nog in staat zijn. Kunnen zij nog dingen zelf
regelen en of doen? Stel dat dat niet kan, is het dan mogelijk dat er ondersteuning wordt geboden van iemand
uit het eigen netwerk? Als blijkt dat iemand zelf niet in staat is dingen te doen en/of te regelen en hierbij ook
niet de hulp van zijn eigen netwerk kan inzetten, dan kan er volgens de WMO 2015 een beroep worden
gedaan op de gemeente (Stimulansz, 2021).
Gezien het feit dat de overheid verwacht dat burgers eerst teruggrijpen op hun netwerk alvorens de hulp van
de gemeente in te roepen, krijgt de hulpverlening veel meer en eerder te maken met het netwerk van de
burger c.q cliënt. Uit de praktijk blijkt dat veel cliënten weinig zicht hebben op hun sociale netwerk. Daarnaast
wijst de praktijk tevens uit dat cliënten het veelal lastig vinden om een beroep te doen op hun netwerk. De
hulpverlener kan doormiddel van de sociale netwerkmethodiek het netwerk van de cliënt in kaart brengen en
Dit verslag is opgedeeld in een aantal hoofdstukken. In hoofdstuk 1 zal ik de beleidsveranderingen beschrijven
ten aanzien van de rol van de normatieve professional in relatie tot het netwerk van de cliënt. In hoofdstuk 2 is
een handreiking met betrekking tot de sociaal netwerkmethodiek uitgewerkt. Deze handreiking heb ik
geschreven voor mijn team van ervaringsdeskundigen waar ik projectleider van ben. In hoofdstuk 3 beschrijf ik
welke ontwikkelingen er zijn aan te geven in de rol van familie en beroepskracht met betrekking tot de zorg
voor de cliënten met wie ik werk; mensen met diverse psychische problematiek.
In hoofdstuk 4 wordt samen met een cliënt een inventarisatie gemaakt van het netwerk van de cliënt. Dit doe
ik op basis van een ecogram. Ik zal hierbij kijken welke mogelijkheden het netwerk heeft om de cliënt te
ondersteunen met betrekking tot het behalen van zijn/haar gestelde doelen. Ook maak ik een analyse van het
netwerk van de cliënt en zal ik deze verwerken in een rapportage met behulp van het inventarisatie formulier.
In hoofdstuk 5 zal ik één specifiek moment beschrijven en onderbouwen waarbij ik de cliënt begeleidde met
betrekking tot het gebruik maken en/of uitbouwen van zijn netwerk. Ik zal deze analyse en begeleiding
bespreken met een college van me waarbij ik twee aandachtspunten zal beschrijven waarmee rekening
gehouden dient te worden bij de inzet of uitbreiding van het netwerk van de cliënten doelgroep.
Hoofdstuk 6 bestaat uit twee aanvulling op de handreiking. De eerste aanvulling is een aanvulling met
betrekking tot etnisch-culturele aspecten uit de leef- en belevingswereld van de cliënten doelgroep en de
tweede aanvulling bestaat uit een onderbouwing hoe de sociale netwerkmethodiek hier een rol in kan spelen.
Hoofdstuk 7 bevat een voorstel aan mijn team om de sociale cohesie binnen de Visbuurt (de wijk van de
cliëntendoelgroep) te verbeteren. Dit voorstel is onderbouwd vanuit de theorie, waarbij gebruik wordt
gemaakt van het wijkecogram.
Met dit verslag toon ik aan dat ik onderstaande leeruitkomsten beheers:
Je bent is in staat vanuit een visie op mogelijkheden en beperkingen van informele hulp netwerkgerichte
benaderingen toe te passen, specifiek bij groepen in een kwetsbare maatschappelijke positie (LVG-
problematiek).
• Je kunt beschrijven op welke wijze maatschappelijke ontwikkelingen zoals de WMO en een
veranderde visie op welzijnsbeleid van invloed zijn op de sociaal werker in houdingsaspecten en leer –
en ontwikkelingsmogelijkheden voor een cliënt.
• Je kunt de sociale netwerkmethodiek beschrijven vanuit historische perspectief en het theoretisch
kader.
