[Burgerlijk Wetboek 2013-2014]
[boek 1] Huwelijksgoederenrecht
[boek 4] Erfrecht
Lesweek1
1. Wat is het vermogen?
2. Hoe getrouwd? (gemeenschap van goederen, voorwaarden etc)
3. Wat is mijn nalatenschap? ⇒ erfrecht
Wie erven?
-bloedverwanten
-familierechtelijke betrekking: igv adoptie ⇒ adoptiefouders in familierechtelijke betrekking met
adoptiekind en niet de oorspronkelijke ouders ogv [art 1: 229 BW]
Wie erven er?
groep 1: echtgenoot(e)
groep 2: ouders/kinderen
Geregistreerd partnerschap = geheel gelijk aan huwelijk.
Enige uitzondering is dat voor een familierechtelijke betrekking de partner jouw kind moet
erkennen.
3 redenen huwelijkse voorwaarden:
1. arm & rijk
2. ondernemerschap (vermogen = afgescheiden)
3. er komen erfgenamen bij igv hertrouwen.
Uitsluitingsclausule (art 1:94 lid 2 BW)
De ouders zijn in beeld. De ouders kunnen zeggen: “ik schenk jou geld” of “ik ga al bepalen in
mijn testament dat jij wat erft en dit koppelen aan mijn vermogen”.
De bedoeling ervan is dat de partner van de erfgenaam niks krijgt.
Wat zij door middel van uitsluitingsclausule regelen, gaat naar je eigen vermogen.. dus niet naar
je gemeenschappelijke vermogen.
Deze uitsluitingsclausule werkt eigenlijk alleen goed bij scheiding van de erfgenaam. Bij
overlijden komt het namelijk toch bij de partner terecht.
Finaal verrekenbeding (art 1:142 BW)
Bij ontbinding van huwelijk verplicht ieder de helft verrekenen.
-Verplicht: je kunt er niet buiten om
-Wederkerig: zowel pa en ma zijn ertoe verplicht
-Finaal: geldt alleen bij ontbinding huwelijk (door echtscheiding of overlijden)
,Periodiek verrekenbeding [art 1:141 BW]
Moet je zien als een kassa. Er gaat geld uit elk jaar, maar er blijft wel geld over.
Ieder krijgt de helft van wat er nog in de kassa zit bij ontbinding huwelijk.
[lid 1] algemene omschrijving
[lid 4] DGA is bijvoorbeeld de lul, want in dat geval worden de ondernemingswinsten van zijn
onderneming ook meegenomen voor de verrekening. (in geval wanneer er nooit verrekend is).
⇒ DGA heeft in dat geval geld in zijn BV laten zitten, omdat dat kon… maar door dit lid dus niet
verstandig… zij krijgt de helft.
Oefenopgave 1
De heer Mutsaerts (73 jaar) is in algehele gemeenschap gehuwd met mevrouw
Noordstra (55 jaar oud).
Zij hebben twee gezonde kinderen, Coby (34 jaar oud) en Egbert (17 jaar oud).
De heer Mutsaerts overlijdt in 2014 zonder bij testament over zijn nalatenschap te
hebben beschikt. Over het betalen van een rentevergoeding over de vorderingen van
de kinderen zijn onderling geen afspraken gemaakt.
De huwelijksgoederengemeenschap bedraagt € 3.240.000
a. Leg in eigen woorden uit wat de wettelijke verdeling inhoudt. Maak daarbij een
onderscheid tussen hoeveel ieder erft (berekening laten zien) en wat ieder aan
goederen verkrijgt.
Ieder krijgt €540.000 ⇒vrouw + kindsdeel. (3240000 * 50% /3)
b. Bereken de door mevrouw Noordstra verschuldigde erfbelasting
Zij krijgt €1.620.000 (3240000 * 50%) en wordt hier juridisch eigenaar van.
€1.620. = €540.000 per persoon recht.
Mevrouw Noordstra heeft een schuld van €1.080.000 aan haar kinderen. (daar
heeft zij het vruchtgebruik op)
Successiewet zegt ⇒ Wettelijke rente is 6% (inflatiecorrectie) [art 10 uitv besl]
↳ zegt: dit ga ik corrigeren..
(echter geen gevolg voor moeders.. want zij blijft 0 % betalen)
€1.080.000 x 6% x factor 11 (art 5 uitv besl) = €712.800
Wat er nu gebeurt: (is puur voor de successiewet
€540.000 haar deel
€712.800
------------
€1.252.800 -/- €627.369 (art 32 succ) = € … en hierover betalen
, c. Bereken de door zoon Egbert verschuldigde erfbelasting
Kinderen zeggen: “wij hebben recht op ons kindsdeel”
Bij overlijden van mevrouw Noordstra krijgen de kinderen hun geld.
Hoeveel rente krijgen kinderen over dit bedrag? 0%!
De helft van wat de vrouw extra betaald (712.800) gaat er bij de kinderen vanaf.
Egbert: €540.000
€356.400 (712.800 /2)
------------
€183.600
€ 19.868
------------
€163.732 hierover betalen...
Coby: €540.000
€356.400 (712.800 /2)
------------
€183.600
€ 19.868
------------
€163.732 hierover betalen..
● Moeder schiet de erfbelasting voor de kinderen voor ogv [art 13 succ]
Op grond van Estate Planning moet je uitzoeken of het voordelig is om wel of geen rente in
rekening te nemen. Bij eerste overlijden is geen rente voordeliger.. maar bij tweede overlijden
(van echtgenoot dan) nadelig. Zo streept het tegen elkaar weg. Uitrekenen wat voordeliger is.
,Stel: ik kies zonder rente.
Pa overlijdt. Ma 1% erfgenaam, kinderen 99%.
Ma €1.620.000 (was al van haar)
€1.620.000 (nalatenschap)
-----------------
€3.240.000
€1.620.000 x 1 % = €16.200 krijgt ma (verhoudingsgewijs weinig)
… de rest gaat naar de kinderen (verhoudingsgewijs veel)
maar let op:
€1.620.000 * 6% * factor 11 = verhoudingsgewijs veel!!
De helft gaat er bij kinderen vanaf ⇒ die krijgen dan verhoudingsgewijs opeens weinig
Lesweek 2
Successiewet
[art 24 + 34 Succ]
Beneficiare aanvaarding: kost geld. De schulden worden eerst voldaan en daarna is het
overgebleven geld voor de erfgenaam.
Wanneer bijvoorbeeld een gezin (waarvan vader pas overleden is) gaan uiteten bij Van der Valk
en pinnen met pa’s creditcard… hebben ze de erfenis aanvaard.
Wanneer iemand brieven openmaakt van de deurwaarder gericht aan pa… nalatenschap
aanvaard!
Plaatsvervulling: wanneer een zoon A overlijdt/overleden is ⇒ nemen zijn kinderen zijn plaats
in. (Bij erfenis van vader van A)
Groep 1: kinderen/plaatsvervangers
Groep 2: ouders/broers/zussen
Groep 3:
● Let op halfbroers/halfzussen krijgen ook maar de helft! (=ezelsbruggetje)
[art 4.13 BW]
Letop:
- Ma krijgt juridisch eigendom.
- Ma krijgt schuld aan haar kinderen.
, - Wettelijke rente > 6%
[art 4.18] Nalatenschap ongedaan maken verbinding door echtgenoot
voordelig wanneer:
-Kind het huis wil hebben (geen overdrachtsbel. ⇒ krachtens erfrecht)
↳ ma ziet dan af van het juridisch eigendom.
Wanneer het huis bv een waarde van €600.000 heeft. Er zijn 2 kinderen. €300.000 van dit huis
zit in de nalatenschap. Kind A wil het huis hebben.
Moeder: €300.000 * ⅓ = €100.000 + €300.000 (was al van haar) = €400.000
Kind A: €300.000 * ⅓ = €100.000
Kind B: €300.000 * ⅓ = €100.000
⇒ Nu gaat Kind A lenen bij de bank… €500.000
Hij geeft ma €400.000 en zijn broer (Kind B) €100.000. Zelf krijgt hij het huis.. Zo klopt het!!
-Bedrijfsopvolging
2 gevallen legitieme portie:
- pa heeft een vriendin
- schenking aan 1 kind terwijl je er 2 hebt.
==> helft van het kindsdeel ⇐ daarover wordt legitieme portie berekend
[art 65 t/m 69] legitieme massa… berekening
[art 70 t/m 78] als je beroep op doet.. wat krijg je dan?
[art 79] ev hoe kan je het geldend maken?
Een huis is gemeenschappelijk (50-50) en zit in pa’s nalatenschap. Ma ziet af van de erfenis.
Normaal zal de helft van het huis dan opschuiven naar de kinderen. Echter heeft de notaris een
notariële samenlevingscontract en verblijvingsbeding opgesteld. Dit zorgt ervoor dat alsnog de
helft van de woning naar de moeder gaat.
⇒ Wat zegt nou de legitieme portie?
Kinderen gaan hun deel (portie) berekenen. De helft van de nalatenschap wanneer er 2
kinderen zijn.
Kan [art 4:13 BW] worden toegepast bij ongehuwd samenwonende? Nee..
[art 4:82 BW] pas opeisbaar bij overlijden van de langstlevende.
Kinderen kunnen niet worden onterft.. die kunnen altijd beroep doen op hun legitieme portie
Pa en Ma getrouwd. Pa overlijdt eerst. 2 kinderen. Dan hertrouwt ma met neger. Vervolgens
gaat eerst Ma dood en tot slot neger. Kinderen krijgen:
[boek 1] Huwelijksgoederenrecht
[boek 4] Erfrecht
Lesweek1
1. Wat is het vermogen?
2. Hoe getrouwd? (gemeenschap van goederen, voorwaarden etc)
3. Wat is mijn nalatenschap? ⇒ erfrecht
Wie erven?
-bloedverwanten
-familierechtelijke betrekking: igv adoptie ⇒ adoptiefouders in familierechtelijke betrekking met
adoptiekind en niet de oorspronkelijke ouders ogv [art 1: 229 BW]
Wie erven er?
groep 1: echtgenoot(e)
groep 2: ouders/kinderen
Geregistreerd partnerschap = geheel gelijk aan huwelijk.
Enige uitzondering is dat voor een familierechtelijke betrekking de partner jouw kind moet
erkennen.
3 redenen huwelijkse voorwaarden:
1. arm & rijk
2. ondernemerschap (vermogen = afgescheiden)
3. er komen erfgenamen bij igv hertrouwen.
Uitsluitingsclausule (art 1:94 lid 2 BW)
De ouders zijn in beeld. De ouders kunnen zeggen: “ik schenk jou geld” of “ik ga al bepalen in
mijn testament dat jij wat erft en dit koppelen aan mijn vermogen”.
De bedoeling ervan is dat de partner van de erfgenaam niks krijgt.
Wat zij door middel van uitsluitingsclausule regelen, gaat naar je eigen vermogen.. dus niet naar
je gemeenschappelijke vermogen.
Deze uitsluitingsclausule werkt eigenlijk alleen goed bij scheiding van de erfgenaam. Bij
overlijden komt het namelijk toch bij de partner terecht.
Finaal verrekenbeding (art 1:142 BW)
Bij ontbinding van huwelijk verplicht ieder de helft verrekenen.
-Verplicht: je kunt er niet buiten om
-Wederkerig: zowel pa en ma zijn ertoe verplicht
-Finaal: geldt alleen bij ontbinding huwelijk (door echtscheiding of overlijden)
,Periodiek verrekenbeding [art 1:141 BW]
Moet je zien als een kassa. Er gaat geld uit elk jaar, maar er blijft wel geld over.
Ieder krijgt de helft van wat er nog in de kassa zit bij ontbinding huwelijk.
[lid 1] algemene omschrijving
[lid 4] DGA is bijvoorbeeld de lul, want in dat geval worden de ondernemingswinsten van zijn
onderneming ook meegenomen voor de verrekening. (in geval wanneer er nooit verrekend is).
⇒ DGA heeft in dat geval geld in zijn BV laten zitten, omdat dat kon… maar door dit lid dus niet
verstandig… zij krijgt de helft.
Oefenopgave 1
De heer Mutsaerts (73 jaar) is in algehele gemeenschap gehuwd met mevrouw
Noordstra (55 jaar oud).
Zij hebben twee gezonde kinderen, Coby (34 jaar oud) en Egbert (17 jaar oud).
De heer Mutsaerts overlijdt in 2014 zonder bij testament over zijn nalatenschap te
hebben beschikt. Over het betalen van een rentevergoeding over de vorderingen van
de kinderen zijn onderling geen afspraken gemaakt.
De huwelijksgoederengemeenschap bedraagt € 3.240.000
a. Leg in eigen woorden uit wat de wettelijke verdeling inhoudt. Maak daarbij een
onderscheid tussen hoeveel ieder erft (berekening laten zien) en wat ieder aan
goederen verkrijgt.
Ieder krijgt €540.000 ⇒vrouw + kindsdeel. (3240000 * 50% /3)
b. Bereken de door mevrouw Noordstra verschuldigde erfbelasting
Zij krijgt €1.620.000 (3240000 * 50%) en wordt hier juridisch eigenaar van.
€1.620. = €540.000 per persoon recht.
Mevrouw Noordstra heeft een schuld van €1.080.000 aan haar kinderen. (daar
heeft zij het vruchtgebruik op)
Successiewet zegt ⇒ Wettelijke rente is 6% (inflatiecorrectie) [art 10 uitv besl]
↳ zegt: dit ga ik corrigeren..
(echter geen gevolg voor moeders.. want zij blijft 0 % betalen)
€1.080.000 x 6% x factor 11 (art 5 uitv besl) = €712.800
Wat er nu gebeurt: (is puur voor de successiewet
€540.000 haar deel
€712.800
------------
€1.252.800 -/- €627.369 (art 32 succ) = € … en hierover betalen
, c. Bereken de door zoon Egbert verschuldigde erfbelasting
Kinderen zeggen: “wij hebben recht op ons kindsdeel”
Bij overlijden van mevrouw Noordstra krijgen de kinderen hun geld.
Hoeveel rente krijgen kinderen over dit bedrag? 0%!
De helft van wat de vrouw extra betaald (712.800) gaat er bij de kinderen vanaf.
Egbert: €540.000
€356.400 (712.800 /2)
------------
€183.600
€ 19.868
------------
€163.732 hierover betalen...
Coby: €540.000
€356.400 (712.800 /2)
------------
€183.600
€ 19.868
------------
€163.732 hierover betalen..
● Moeder schiet de erfbelasting voor de kinderen voor ogv [art 13 succ]
Op grond van Estate Planning moet je uitzoeken of het voordelig is om wel of geen rente in
rekening te nemen. Bij eerste overlijden is geen rente voordeliger.. maar bij tweede overlijden
(van echtgenoot dan) nadelig. Zo streept het tegen elkaar weg. Uitrekenen wat voordeliger is.
,Stel: ik kies zonder rente.
Pa overlijdt. Ma 1% erfgenaam, kinderen 99%.
Ma €1.620.000 (was al van haar)
€1.620.000 (nalatenschap)
-----------------
€3.240.000
€1.620.000 x 1 % = €16.200 krijgt ma (verhoudingsgewijs weinig)
… de rest gaat naar de kinderen (verhoudingsgewijs veel)
maar let op:
€1.620.000 * 6% * factor 11 = verhoudingsgewijs veel!!
De helft gaat er bij kinderen vanaf ⇒ die krijgen dan verhoudingsgewijs opeens weinig
Lesweek 2
Successiewet
[art 24 + 34 Succ]
Beneficiare aanvaarding: kost geld. De schulden worden eerst voldaan en daarna is het
overgebleven geld voor de erfgenaam.
Wanneer bijvoorbeeld een gezin (waarvan vader pas overleden is) gaan uiteten bij Van der Valk
en pinnen met pa’s creditcard… hebben ze de erfenis aanvaard.
Wanneer iemand brieven openmaakt van de deurwaarder gericht aan pa… nalatenschap
aanvaard!
Plaatsvervulling: wanneer een zoon A overlijdt/overleden is ⇒ nemen zijn kinderen zijn plaats
in. (Bij erfenis van vader van A)
Groep 1: kinderen/plaatsvervangers
Groep 2: ouders/broers/zussen
Groep 3:
● Let op halfbroers/halfzussen krijgen ook maar de helft! (=ezelsbruggetje)
[art 4.13 BW]
Letop:
- Ma krijgt juridisch eigendom.
- Ma krijgt schuld aan haar kinderen.
, - Wettelijke rente > 6%
[art 4.18] Nalatenschap ongedaan maken verbinding door echtgenoot
voordelig wanneer:
-Kind het huis wil hebben (geen overdrachtsbel. ⇒ krachtens erfrecht)
↳ ma ziet dan af van het juridisch eigendom.
Wanneer het huis bv een waarde van €600.000 heeft. Er zijn 2 kinderen. €300.000 van dit huis
zit in de nalatenschap. Kind A wil het huis hebben.
Moeder: €300.000 * ⅓ = €100.000 + €300.000 (was al van haar) = €400.000
Kind A: €300.000 * ⅓ = €100.000
Kind B: €300.000 * ⅓ = €100.000
⇒ Nu gaat Kind A lenen bij de bank… €500.000
Hij geeft ma €400.000 en zijn broer (Kind B) €100.000. Zelf krijgt hij het huis.. Zo klopt het!!
-Bedrijfsopvolging
2 gevallen legitieme portie:
- pa heeft een vriendin
- schenking aan 1 kind terwijl je er 2 hebt.
==> helft van het kindsdeel ⇐ daarover wordt legitieme portie berekend
[art 65 t/m 69] legitieme massa… berekening
[art 70 t/m 78] als je beroep op doet.. wat krijg je dan?
[art 79] ev hoe kan je het geldend maken?
Een huis is gemeenschappelijk (50-50) en zit in pa’s nalatenschap. Ma ziet af van de erfenis.
Normaal zal de helft van het huis dan opschuiven naar de kinderen. Echter heeft de notaris een
notariële samenlevingscontract en verblijvingsbeding opgesteld. Dit zorgt ervoor dat alsnog de
helft van de woning naar de moeder gaat.
⇒ Wat zegt nou de legitieme portie?
Kinderen gaan hun deel (portie) berekenen. De helft van de nalatenschap wanneer er 2
kinderen zijn.
Kan [art 4:13 BW] worden toegepast bij ongehuwd samenwonende? Nee..
[art 4:82 BW] pas opeisbaar bij overlijden van de langstlevende.
Kinderen kunnen niet worden onterft.. die kunnen altijd beroep doen op hun legitieme portie
Pa en Ma getrouwd. Pa overlijdt eerst. 2 kinderen. Dan hertrouwt ma met neger. Vervolgens
gaat eerst Ma dood en tot slot neger. Kinderen krijgen:
