8.1
Besturen van organisaties = het leiden van een organisatie naar de gestelde
doelen.
Deze doelen kunnen worden bereikt indien er een aantal bedrijfsprocessen
(menselijke activiteiten), in een organisatie op een effectieve en efficiënte wijze
wordt uitgevoerd.
Bedrijfsproces = een geordende bundeling van menselijke activiteiten in relatie
tot de productie van goederen en/of diensten
Dit kan bij zowel profit- als non-profitorganisaties. Voorbeelden van
bedrijfsprocessen zijn: inkoopprocessen, productieprocessen, verkoopprocessen
etc.
Elk bedrijfsproces kan weer worden onderverdeeld in subprocessen die eveneens
bestuud moeten worden. Deze bedrijfsprocessen zullen door het bedrijfsbestuur
in de hand moeten worden gehouden om de organisatiedoelstellingen te
bereiken.
Procesbeheersing = het doelgericht laten verlopen van bedrijfsprocessen door
middel van planning, coördinatie en bijsturing. Een taak van de bestuurders van
een organisatie. Hiermee worden de leidinggevenden of managers bedoeld.
8.2
Iedere organisatie verwerft productiefactoren, zoals kapitaal, arbeid, natuur,
(ondernemen) en informatie (invoer) en transformeert deze naar producten en/of
diensten (uitvoer).
Dit transformatieproces bestaat uit een aantal bedrijfsprocessen. Bij het
transformeren van productiefactoren is er altijd sprake van invoer en uitvoer.
Invoer transformatie (bedrijfsprocessen) uitvoer
↑ ↓
Terugkoppeling
Productiefactoren:
- Arbeid mensen
- Natuur grond- en hulpstoffen, energie, halffabrikaten etc.
- Kapitaal geld, productiemiddelen zoals machines
- Informatie over concurrenten, maatschappelijke informatie
Na het transformeren van de invoer resulteren producten en/of diensten (de
uitvoer).
In onderstaand schema een voorbeeld van de relatie tussen invoer, transformatie
en uitvoer.
, Productiefac Transformatie Soort
toren (type organisatie) product of
dienst
Arbeid Ziekenhuizen Medische zorg
Natuur Universiteiten/hogesc Onderwijs,
holen wetenschapp
elijk
onderzoek
Kapitaal Gemeentelijke sociale Uitkeringen
diensten
Informatie Invoer Arbeidsbureaus Uitvoer Banen
Financiële instellingen Hypotheken,
verzekeringen
Uitgeverijen Boeken,
tijdschriften
Automobielindustrie Auto’s
Organisaties worden niet alleen beoordeeld op de voorgebrachte goederen en
diensten, maar ook op de kwaliteit van de overige uitvoer. Denk aan:
- Arbeid uittredende mensen (ontslag, pensionering, WAO)
- Natuur afval- en uitvalstoffen, vrijgekomen warmte, lawaai, vervuiling,
stank
- Kapitaal rendement, afgeschreven productiemiddelen
- Informatie verantwoording en verslaglegging, public relations, reclame-
uitingen
8.2.1
Er zijn drie typen bedrijfsprocessen:
1. primaire processen alle activiteiten die rechtstreeks een bijdrage
leveren aan het tot stand komen van het product en/of dienst, bijv.
inkopen, produceren, verkopen en leveren. Primair, omdat het resulteert in
een product of dienst: het doel van de organisatie.
2. secundaire of ondersteunende processen alle activiteiten die
worden uitgevoerd om bepaalde productiefactoren in stand te houden,
zoals personeels- en financieel beheer en het beheer van
informatiesystemen. Secundaire processen vormen geen doel op zich,
maar dienen om de primaire processen goed en ongestoord te laten
functioneren.
3. bestuurlijke processen alle activiteiten die voor een belangrijk deel
richting geven aan de primaire en secundaire processen, en de organisatie
richten op de gestelde organisatiedoelen.
Zie figuur 8.3 in boek op blz 330
De activiteiten die tot de bestuurlijke taken binnen bestuurlijke processen
worden gerekend zijn:
1. Strategievorming proces waarbij een toekomstbeeld wordt
vastgesteld en een strategie wordt gekozen. Organisaties streven
ernaar producten en/of diensten te leveren die voorzien in een behoefte