Inhoudsopgave
College 1: Wat is psychologie? En pedagogiek..............................................................2
Begrippen...................................................................................................................2
Samenvatting.............................................................................................................2
College 2: Emoties en empathie....................................................................................4
Begrippen...................................................................................................................4
Samenvatting.............................................................................................................5
College 3: Communicatie...............................................................................................7
Begrippen...................................................................................................................7
Samenvatting.............................................................................................................7
College 4: Leren.............................................................................................................9
Begrippen.................................................................................................................10
Samenvatting...........................................................................................................10
College 5: Persoonlijkheid............................................................................................13
Begrippen.................................................................................................................13
Samenvatting...........................................................................................................13
College 6: Zelfbeeld en verklaren van gedrag.............................................................15
Begrippen.................................................................................................................15
Samenvatting...........................................................................................................15
College 7: De invloed van een groep...........................................................................17
Begrippen.................................................................................................................17
Samenvatting...........................................................................................................17
College 8: Wat is ontwikkeling en hoe veranderen wij sociaal-emotioneel tijdens onze
levensloop?..................................................................................................................20
Begrippen.................................................................................................................20
Samenvatting...........................................................................................................21
College 9: Cognitieve ontwikkeling; denken................................................................24
Begrippen.................................................................................................................24
Samenvatting...........................................................................................................24
College 10: Hechting en intieme relaties.....................................................................26
Begrippen............................................................................................................26
Samenvatting...........................................................................................................26
, College 1: Wat is psychologie? En
pedagogiek
Leerdoel 1: je weet wat psychologie is en hoe en waarom sociaal werkers
psychologische kennis gebruiken
Begrippen
Psychologie
Pedagogiek
Biologische en neurologische perspectief
Psychodynamische perspectief
Behavioristisch perspectief
Gestald perspectief
Humanistisch perspectief
Cognitieve perspectief
Systeemperspectief
Hersenfunctie
Samenvatting
Wij hebben allemaal gewone psychologische kennis.
Door spiegelneuronen
Door ervaringen
Psychologie: de wetenschap van gedrag en geestelijke processen (denken, voelen)
Pedagogiek: de wetenschap van het opvoeden.
Psychologie en pedagogiek zijn empirische wetenschappen (ervaringswetenschappen)
- Een empirische wetenschap bewijst dingen door observatie of experiment
- Een empirische wetenschap
Beschrijft het studieobject
Verklaart de verschijnselen (theorieën)
Voorspelt op grond van die theorieën dingen die getoetst kunnen worden:
als X dan Y.
Voorbeeld: agressietheorie
- De psycholoog observeert het beschrijft agressief gedrag
- Zij bedenkt een theorie die de waarnemingen zou kunnen verklaren. Bijv. agressie
komt door frustratie.
- Door een experiment kijkt ze of dat klopt: worden mensen agressief als je ze
frustreert?
Psychologische wetten
- Zijn waarschijnlijkheden, geen zekerheiden.
- Mensen zijn geen automaten: een individu kan (bijna) altijd afwijken van wat je
verwacht.
Psychologische stromingen (perspectieven)
, Psycho-dynamische perspectief (psycho-analyse)
- Grondlegger: Sigmund Freud
- Gedrag wordt sterk bepaald door het onbewuste
- In dat onbewuste zitten aangeboren driften en verdrongen ervaringen.
- De eerste 5 levensjaren zijn bepalend voor de ontwikkeling van je persoonlijkheid
- De persoonlijkheid is opgebouwd uit
Het onbewuste (Id)
Het bewuste (Ego)
Het geweten (Superego)
Behavioristisch perspectief
- Watson - De psychologie moet wetenschappelijker worden (zoals de
natuurwetenschap)
- Alleen gedrag dat waarneembaar/meetbaar is en waarmee je experimenten kunt
doen is relevant
- Doel van de psychologie is het toepassen van psychologische kennis om gedrag te
beïnvloeden
- Gedrag van mensen wordt vooral bepaald door leerprocessen (conditionering)
Toepassing in bijv. de reclame
- Skinner - conditionering is toepasbaar in opvoeding, scholen, bedrijven,
ziekenhuizen, gevangenissen
- Ook in therapieën (gedragstherapie) met name bij fobieën.
Humanistische perspectief:
- Behavioristen deden veel onderzoek met dieren - het typisch menselijke verdween
uit beeld: bewustzijn, vrije wil, liefde, religiositeit, vriendschap, empathie, kunst,
ontplooiing…
- Focus werd het uniek menselijke en hoe mensen zich kunnen ontplooien en groeien
tot gezonde individuen
- Abraham Maslow - theorie van fundamentele behoeften: voorwaarden voor
ontplooiing
- Carl Rogers - cliëntgerichte, non-directieve therapie; niet sturen maar voorwaarden
scheppen voor groei door vooral actief te luisteren naar de client.
Cognitieve perspectief:
- Gedrag wordt (ook) sterk bepaald door begrip, kennis, opvattingen, overtuigingen,
geheugen, vermogen problemen op te lossen - kortom, door cognitie.
- De mens is een informatie verwerkend wezen
College 1: Wat is psychologie? En pedagogiek..............................................................2
Begrippen...................................................................................................................2
Samenvatting.............................................................................................................2
College 2: Emoties en empathie....................................................................................4
Begrippen...................................................................................................................4
Samenvatting.............................................................................................................5
College 3: Communicatie...............................................................................................7
Begrippen...................................................................................................................7
Samenvatting.............................................................................................................7
College 4: Leren.............................................................................................................9
Begrippen.................................................................................................................10
Samenvatting...........................................................................................................10
College 5: Persoonlijkheid............................................................................................13
Begrippen.................................................................................................................13
Samenvatting...........................................................................................................13
College 6: Zelfbeeld en verklaren van gedrag.............................................................15
Begrippen.................................................................................................................15
Samenvatting...........................................................................................................15
College 7: De invloed van een groep...........................................................................17
Begrippen.................................................................................................................17
Samenvatting...........................................................................................................17
College 8: Wat is ontwikkeling en hoe veranderen wij sociaal-emotioneel tijdens onze
levensloop?..................................................................................................................20
Begrippen.................................................................................................................20
Samenvatting...........................................................................................................21
College 9: Cognitieve ontwikkeling; denken................................................................24
Begrippen.................................................................................................................24
Samenvatting...........................................................................................................24
College 10: Hechting en intieme relaties.....................................................................26
Begrippen............................................................................................................26
Samenvatting...........................................................................................................26
, College 1: Wat is psychologie? En
pedagogiek
Leerdoel 1: je weet wat psychologie is en hoe en waarom sociaal werkers
psychologische kennis gebruiken
Begrippen
Psychologie
Pedagogiek
Biologische en neurologische perspectief
Psychodynamische perspectief
Behavioristisch perspectief
Gestald perspectief
Humanistisch perspectief
Cognitieve perspectief
Systeemperspectief
Hersenfunctie
Samenvatting
Wij hebben allemaal gewone psychologische kennis.
Door spiegelneuronen
Door ervaringen
Psychologie: de wetenschap van gedrag en geestelijke processen (denken, voelen)
Pedagogiek: de wetenschap van het opvoeden.
Psychologie en pedagogiek zijn empirische wetenschappen (ervaringswetenschappen)
- Een empirische wetenschap bewijst dingen door observatie of experiment
- Een empirische wetenschap
Beschrijft het studieobject
Verklaart de verschijnselen (theorieën)
Voorspelt op grond van die theorieën dingen die getoetst kunnen worden:
als X dan Y.
Voorbeeld: agressietheorie
- De psycholoog observeert het beschrijft agressief gedrag
- Zij bedenkt een theorie die de waarnemingen zou kunnen verklaren. Bijv. agressie
komt door frustratie.
- Door een experiment kijkt ze of dat klopt: worden mensen agressief als je ze
frustreert?
Psychologische wetten
- Zijn waarschijnlijkheden, geen zekerheiden.
- Mensen zijn geen automaten: een individu kan (bijna) altijd afwijken van wat je
verwacht.
Psychologische stromingen (perspectieven)
, Psycho-dynamische perspectief (psycho-analyse)
- Grondlegger: Sigmund Freud
- Gedrag wordt sterk bepaald door het onbewuste
- In dat onbewuste zitten aangeboren driften en verdrongen ervaringen.
- De eerste 5 levensjaren zijn bepalend voor de ontwikkeling van je persoonlijkheid
- De persoonlijkheid is opgebouwd uit
Het onbewuste (Id)
Het bewuste (Ego)
Het geweten (Superego)
Behavioristisch perspectief
- Watson - De psychologie moet wetenschappelijker worden (zoals de
natuurwetenschap)
- Alleen gedrag dat waarneembaar/meetbaar is en waarmee je experimenten kunt
doen is relevant
- Doel van de psychologie is het toepassen van psychologische kennis om gedrag te
beïnvloeden
- Gedrag van mensen wordt vooral bepaald door leerprocessen (conditionering)
Toepassing in bijv. de reclame
- Skinner - conditionering is toepasbaar in opvoeding, scholen, bedrijven,
ziekenhuizen, gevangenissen
- Ook in therapieën (gedragstherapie) met name bij fobieën.
Humanistische perspectief:
- Behavioristen deden veel onderzoek met dieren - het typisch menselijke verdween
uit beeld: bewustzijn, vrije wil, liefde, religiositeit, vriendschap, empathie, kunst,
ontplooiing…
- Focus werd het uniek menselijke en hoe mensen zich kunnen ontplooien en groeien
tot gezonde individuen
- Abraham Maslow - theorie van fundamentele behoeften: voorwaarden voor
ontplooiing
- Carl Rogers - cliëntgerichte, non-directieve therapie; niet sturen maar voorwaarden
scheppen voor groei door vooral actief te luisteren naar de client.
Cognitieve perspectief:
- Gedrag wordt (ook) sterk bepaald door begrip, kennis, opvattingen, overtuigingen,
geheugen, vermogen problemen op te lossen - kortom, door cognitie.
- De mens is een informatie verwerkend wezen
