Samenvatting week 3 KWM

Week 3 KWM

HC Klinimetrie 1

Klinimetrie
= houdt zich bezig met het meten van klinische verschijnselen, wordt gezien als onderdeel van de
epidemiologie.
- Richt zich primair op het beoordelen van de kwaliteit van het metingsinstrument
- Waarom moet ik dit weten?
o Je gebruikt een meetinstrument vaak om vragen te beantwoorden
 Dus de klinimetrie richt zich op dit instrument/ de methode
o Elke studie heeft een uitgangsmaat; maar dus ook een meetinstrument
 Je moet weten hoe je een uitgangsmaat beoordeelt
o Dus voordat je kan weten of een behandeling werkt
 Moet je weten hoe je meet of een behandeling werkt
 Dus klinimetrie= evaluatie van de weegschaal (instrument)

Voorbeelden
- Carotisstenose= risicofactor voor krijgen herseninfarct
- 2 behandelopties:
o Carotis endarteriëctomie
o Endovasculaire stent
- Welke uitkomstmaat is beter? Hoe kan je dit meten?
o Middel= RCT
 Liefste dubbelbind (beoordelaar en patiënt beide blind) voor wat haalbaar
o Uitkomstmaat= overlijden na infarct, of nieuwe infarcten
 Hoe meer uitgangsmaten je neemt > hoe meer je moet correleren voor
toevalsbevindingen > dus hoe groter je groep moet zijn
 Liever een primaire uitgansmaten nemen zonder dat deze problemen
oplevert voor je studiegroep grootte
- Soorten uitkomstmaten op elk niveau:
o Optie 1= is de stenose er nog?
 Voordeel: objectieve nauwkeurige maat, detecteert kleine verschillen, effect
direct aan ingreep gecorreleerd
 Nadeel: zegt niets over hoe het met de patiënt gaat
o Optie 2= aantal recidief infarcten op MRI tellen
 Voordeel: zegt iets meer over risicobeperking door ingreep
 Nadeel: komt beroerte door carotis stenose (zegt minder over etiologische
oorzaak die je hebt weggenomen), zegt niets over hoe de patiënt
functioneert
o Optie 3= uitvalsverschijnselen na ingreep
 MRI kunnen patiënten zelfde infarct hebben maar andere uitkomst
 Hoeveel mensen hebben afasie, hemiparese, ataxie?
 Voordeel: zegt meer over risicobeperking door ingreep (dus wat patiënt aan
ingreep heeft), relevanter voor patiënt dan MRI-bevinding
 Nadeel: kan TIA’s en kleine infarcten missen, zegt niets over hoe patiënt
functioneert (wandelen, wassen etc.)
 Grotere groep nodig om verschil tussen de 2 interventies te detecteren
(nadeel van een klinische studie met klinische uitkomstmaat)
o Optie 4= functioneren in dagelijks leven
 Kan je deviëren van volledig zelfstandig – volledig hulpbehoevend

,  Redelijk objectief (in schaal opdelen), voor patiënt een van meest belangrijke
uitkomstmaten
 Nadeel: verder van basale uitgansmaten af, dus nog grotere groepen nodig
om de interventies te vergelijken
 Functioneren ook bepaalt door premobiele functioneren (veel
factoren die functioneren beïnvloeden dus grotere groepen nodig)
 Voordeel: relevante uitkomstmaat voor patiënt
 Voorbeeld: Modified Ranking score
 Voordeel: zegt veel over patiënt, relevante maat voor patiënt,
redelijk objectief
 Nadeel: grove maat, kan subtiele behandelverschillen missen




o Optie 5= kwaliteit van leven
 2 mensen in een rolstoel: zelfde schaal van functioneren maar kan totaal
andere KVL hebben door andere interpretatie (subjectieve maat)
 Wel relevant maar KVL wordt door veel meer dingen beïnvloed dan alleen
het functioneren (die niks met interventie te maken hebben) > dus nog
grotere onderzoeksgroepen nodig
 Voordeel: belangrijk voor patiënt
 Nadeel: bepaald door veel factoren, subjectief, niet specifiek voor interventie

Samenvattend
- Klinimetrie is de wetenschap van het kiezen en evalueren van je meetinstrument
- Er zijn verschillende meetniveaus waarop je de uitkomst kan meten
1. Biologisch= meten van stenose (ziekteproces zelf)
2. Symptomatisch= hemiparese, pijn op de borst?
3. Functioneren
4. Kwaliteit van leven

Klinisch onderzoek
Waar moet een ideale (primaire) uitkomst aan voldoen?
- De uitkomst moet alle effecten van de interventie omvatten
- Uitkomst moet relevant zijn voor de patiënt
- Moet vergelijkend onderzoek tussen studies mogelijk maken (studie moet herhaald kunnen
worden)

Oke,
- Belangrijk om te bepalen welk meetniveau je kiest om uitkomst te meten
- Belangrijk dat je meetinstrument(-en) alle relevante behandeleffecten meet
- Maar waar moet zo’n meetinstrument kwalitatief aan voldoen?

,Eisen meetinstrument
- Betrouwbaarheid
o Score is een accurate en consistente weergave van de uitkomst
 Test-hertest eigenschap, vertalingen, accuratesse weegschaal (hoe precies
de uitkomst gemeten kan worden)
o Dus je wilt dat het cijfer dicht bij de waarheid ligt (accuraat) en consistent is (dus als
je de test herhaalt dat je dezelfde uitkomst krijgt)
- Validiteit
o De mate waarin het instrument meet wat er daadwerkelijk gemeten moet worden
 Hoeveel mensen passen er in een lift? > maar dit hangt ook af van de
gemiddelde kg van de personen in dat land (in China anders dan in NL)
- Responsiviteit
o In hoeverre is het instrument gevoelig om verandering te meten
 Bv. hoe goed voelt iemand zich op schaal van 1-100, i.p.v. voel je je goed (ja
of nee)

, HC Klinimetrie 2

Meetniveaus
1. Ziekteproces zelf
2. Klinische verschijnselen
3. Functioneren van patiënt in dagelijks leven
4. Kwaliteit van leven (ervaren gezondheid)

Voorbeeld 1
- Probleem= myocardinfarct a.g.v. hypertensie
- Interventie= bloeddrukverlaging met pil
- Controlegroep= placebopil
- Studie: RCT
- Uitkomstmaat na interventie
o Niveau 1: RR (bloeddruk geblindeerd meten)
o Niveau 2: pijn op de borst
o Niveau 3: Modified Ranking score (functioneren), of iemand de trap op kan lopen
o Niveau 4: kwaliteit van leven (bv. fit voelen, vrolijk)

Betekenis uitkomstniveaus
- Als je van niveau 1 naar 4 gaat > neemt relevantie van uitkomst
toe voor patiënt
- Als je van niveau 4 naar 1 gaat > worden uitkomsten steeds
concreter
- Er moet dus een goed evenwicht gevonden worden tussen een
relevante en concrete uitkomst
o Laat je niet verleiden door een mooie uitkomst die niets
zegt over hoe het met de patiënt gaat!
- Voordat er bepaald kan worden welk meetniveau het beste is
voor een bepaald onderzoek, moet er eerst een juiste vraag gesteld worden
o Wat moet er bewezen worden?
o Dit is afhankelijk van fase van het onderzoek: