Week 5: Medische aansprakelijkheid (bestuursrechtelijk & strafrechtelijk perspectief)
Studiestof
Literatuur:
- J. Legemaate e.a., Thematische Wetsevaluatie. Bestuursrechtelijk toezicht op de kwaliteit
van de zorg, Den Haag: ZonMw 2013 (via http://www.zonmw.nl/), para. 5.2 (Taken en
bevoegdheden van de Inspectie voor de Gezondheidszorg) en p. 211-215 (Gebruik van
instrumenten zonder wettelijke basis).
- A.C. de Die & C. Velink, ‘Rechtsbescherming tegen publicatie van het instellen van
verscherpt toezicht op internet. Staat de zorgaanbieder met lege handen?’, Tijdschrift
voor Gezondheidsrecht 2012 (36), 2: p. 109-113.
- A.C. de Die, ‘Beroepsgeheim en toezicht: leidt het afgeleid beroepsgeheim tot een
zwijgende toezichthouder?’, Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2013 (37), 8, p. 774-783.
- Aanwijzing feitenonderzoek/strafrechtelijk onderzoek en vervolging in medische zaken
(via www.om.nl).
- J.L. Smeehuijzen, ‘Strafrechtelijke vervolging van medisch beroepsbeoefenaren wegens
dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld: uiterste terughoudendheid gepast’,
Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2000/6.
- W.R. Kastelein, ‘Strafrechtelijke inbeslagname bij de medisch verschoningsgerechtigde’,
Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2013, p. 764-773.
Jurisprudentie:
- HR 21 oktober 2008, NJ 2008, 630 m.nt. J. Legemaate (exclusief middel en conclusie A-
G).
- HR 12 februari 2013, NJ 2013, 505 m.nt. J. Legemaate (exclusief middel en conclusie A-
G)
Wetgeving (niet in de wettenbundel opgenomen):
- Kwaliteitswet Zorginstellingen
Werkgroepopdrachten
Vervolg op casus baby Ronnie (week 4)
Van de zijde van het ziekenhuis is een adequate reactie in de richting van de ouders van Ronnie
uitgebleven. Intussen zijn er ook twijfels ontstaan over het handelen van Mischa Theuvenet.
Waar hij aanvankelijk aangaf alle slangen tweemaal te hebben gecontroleerd, heeft hij later
aangegeven dat misschien maar één keer te hebben gedaan. Hij was naar eigen zeggen namelijk
enigszins gehaast omdat hij niet te laat bij de afscheidsreceptie van zijn goede collega en
vriendin Annette wilde komen. De ouders van Ronnie zijn dusdanig ontstemd dat zij een melding
hebben gedaan bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en aangifte hebben gedaan tegen
het ziekenhuis en Mischa Theuvenet bij de politie.
,Opdracht 1
De IGZ heeft het afgelopen jaar meer meldingen gekregen over medische fouten die
veroorzaakt zijn door ‘haastige’ medewerkers op de kinder-intensive care van het
ziekenhuis Zeezicht. De IGZ besluit de werkwijze van het ziekenhuis te onderzoeken. De
toezichthouder vordert inzage in het dossier van Ronnie en van de andere (ex-)patiënten
waarover een melding is binnengekomen en wil een aantal stukken kopiëren. Ook wil de
toezichthouder alle protocollen onderzoeken waarin de werkwijze van het personeel is
beschreven en hij stelt de op de kinder-intensive care werkzame verpleegkundigen en
artsen vragen over de werkwijze in de praktijk. De arts die leiding geeft aan de afdeling
verzet zich tegen het onderzoek: hij wil geen inzage geven in de patiëntendossiers en al
helemaal geen kopieën laten maken. Hij wil ook geen vragen beantwoorden over de
werkwijze die volgens de dossiers in de gemelde gevallen is gehanteerd. Hij beroept zich
hiervoor op zijn beroepsgeheim als arts.
1a. Lees het artikel van De Die 2013 en bekijk de toepasselijke artikelen in de Algemene
wet bestuursrecht (Awb) en Kwaliteitswet Zorginstellingen. Is het standpunt van de arts
juist?
WG antwoorden:
Standpunt arts; verschoningsrecht (inspectie wil inzage in patiëntendossiers en kopieën
bovendien willen ze de arts vragen stellen. Dus deze drie dingen wil de arts niet. Goed bekijken
waar het om gaat)Art. 5:17 AWB; hierin staat dat je zakelijke bescheiden mag opvragen.
(bonnen, jaar dienst rekeningen etc.) gegevens van patiënt vallen hier niet onder. Zijn immers
geen zakelijke gegevens. Het medisch dossier valt niet onder dit artikel. Achterliggende gedachte
achter verschoningsrecht; vertrouwen van patiënt naar arts, recht op privacy. Welke wet zou een
andere bevoegdheid kunnen geven? Art. 7 lid 3 van Wet kwaliteitswet zorginstellingen. Als het
voor hun taak noodzakelijk is dan kan de inspectie van de volksgezondheid inzage krijgen in de
dossiers. (dus eerst kijken of er iets in de algemene wet staat, de AWB, maar die was niet van
toepassing want geen zakelijke bescheiden. Dan kijken in bijzondere wetten, namelijk de
kwaliteitswet in dit geval. Inzage in medisch dossier dus mogelijk, de arts mag zich dus niet
meer beroepen op zijn verschoningsrecht, want wettelijke basis ervoor. (maar let op dit gaat op
om bestuursrecht, niet strafrecht want hier gelden andere eisen)Dit ging dus om de inzage. Maar
arts wil ook geen kopieën geven. Je mag het wel inzien, maar niet meenemen. Je hoeft ook geen
inlichtingen te geven op basis van art. 5:20 lid 2 BW. Art. 5:20 lid 2 staat een uitzondering voor
medewerkingsplicht in lid 1, namelijk degene die een geheimhoudingsplicht hebben op basis van
hun functie, beroep etc. (dit is een uitzondering op bijv. 5:16 dat hij inlichtingen moet
verstrekken)
Artikel 7 Wet kwaliteitseisen zorginstellingen
o 1. Met het toezicht op de naleving van de bij of krachtens de artikelen 2, 3, 3a, 4, 4a, 4b,
tweede lid, en 5 gestelde eisen en een krachtens artikel 8 gegeven aanwijzing of bevel
zijn belast de ambtenaren van het Staatstoezicht op de volksgezondheid.
, o 2. De met het toezicht belaste ambtenaren zijn bevoegd, met medeneming van de
benodigde apparatuur, een woning binnen te treden zonder toestemming van de bewoner,
voor zover de woning deel uitmaakt van een instelling.
o 3. De met het toezicht belaste ambtenaren zijn, voor zover dat voor de vervulling van hun
taak noodzakelijk is en in afwijking van artikel 5:20, tweede lid, van de Algemene wet
bestuursrecht, bevoegd tot inzage van de patiëntendossiers. Voor zover de betrokken
beroepsbeoefenaar uit hoofde van zijn beroep tot geheimhouding van het dossier
verplicht is, geldt gelijke verplichting voor de betrokken ambtenaar.
Art. 2:5 Awb (afgeleid verschoningsrecht voor IGZ?)
--
De arts wil geen inzage geven en ook geen kopieën en vragen
beantwoorden.
In art. 5:17 Awb: zakelijk bescheiden en gegevens mag je opvragen. Is een
medisch dossier met gegevens: je bent onvruchtbaar etc. zijn dat zakelijke
gegevens? Nee, dus een medisch dossier is geen zakelijk gegeven.
Wat is de gedachte achter het verschoningsrecht? Vertrouwen van de patiënt
in de arts. Welk recht wordt geschonden als de arts het gaat publiceren?
Privacy. Dat geeft al weer dat er geen sprake is van zakelijke gegevens.
De kwaliteitswet zorginstellingen. Heeft o.g.v. de inspectie een bevoegdheid
tot inzage van dossiers? Zie art. 7 lid 3: als het voor een taak noodzakelijk is
dan heeft de inspectie voor de volksgezondheid recht op inzage van
dossiers. Op grond van art. 7 lid 3 kan de inspectie inzage vragen in het
medisch dossier. En de arts kan zich niet beroepen op zijn verschoningsrecht.
*Eerst Awb en daarna bijzondere wret
*Onderscheid strafrecht en bestuursrecht
Hij wil geen kopieën. Wat vind je daarvan? Je mag het wel inzien, maar je
mag het niet meenemen. (In de tekst stond dat het niet gelijk aan elkaar
stond: inzage en kopieën)
Hij moet wel medisch dossiers geven, kopieën hoeft niet. Hoe zit het met de
medewerking? Zie art. 5:16 Awb: je moet meewerken en art. 5:20 lid 2 Awb:
geen medewerking voor zo ver geheimhouding.
Conclusie: wel inzage, geen kopieën en geen medewerking.
Studiestof
Literatuur:
- J. Legemaate e.a., Thematische Wetsevaluatie. Bestuursrechtelijk toezicht op de kwaliteit
van de zorg, Den Haag: ZonMw 2013 (via http://www.zonmw.nl/), para. 5.2 (Taken en
bevoegdheden van de Inspectie voor de Gezondheidszorg) en p. 211-215 (Gebruik van
instrumenten zonder wettelijke basis).
- A.C. de Die & C. Velink, ‘Rechtsbescherming tegen publicatie van het instellen van
verscherpt toezicht op internet. Staat de zorgaanbieder met lege handen?’, Tijdschrift
voor Gezondheidsrecht 2012 (36), 2: p. 109-113.
- A.C. de Die, ‘Beroepsgeheim en toezicht: leidt het afgeleid beroepsgeheim tot een
zwijgende toezichthouder?’, Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2013 (37), 8, p. 774-783.
- Aanwijzing feitenonderzoek/strafrechtelijk onderzoek en vervolging in medische zaken
(via www.om.nl).
- J.L. Smeehuijzen, ‘Strafrechtelijke vervolging van medisch beroepsbeoefenaren wegens
dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld: uiterste terughoudendheid gepast’,
Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2000/6.
- W.R. Kastelein, ‘Strafrechtelijke inbeslagname bij de medisch verschoningsgerechtigde’,
Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2013, p. 764-773.
Jurisprudentie:
- HR 21 oktober 2008, NJ 2008, 630 m.nt. J. Legemaate (exclusief middel en conclusie A-
G).
- HR 12 februari 2013, NJ 2013, 505 m.nt. J. Legemaate (exclusief middel en conclusie A-
G)
Wetgeving (niet in de wettenbundel opgenomen):
- Kwaliteitswet Zorginstellingen
Werkgroepopdrachten
Vervolg op casus baby Ronnie (week 4)
Van de zijde van het ziekenhuis is een adequate reactie in de richting van de ouders van Ronnie
uitgebleven. Intussen zijn er ook twijfels ontstaan over het handelen van Mischa Theuvenet.
Waar hij aanvankelijk aangaf alle slangen tweemaal te hebben gecontroleerd, heeft hij later
aangegeven dat misschien maar één keer te hebben gedaan. Hij was naar eigen zeggen namelijk
enigszins gehaast omdat hij niet te laat bij de afscheidsreceptie van zijn goede collega en
vriendin Annette wilde komen. De ouders van Ronnie zijn dusdanig ontstemd dat zij een melding
hebben gedaan bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en aangifte hebben gedaan tegen
het ziekenhuis en Mischa Theuvenet bij de politie.
,Opdracht 1
De IGZ heeft het afgelopen jaar meer meldingen gekregen over medische fouten die
veroorzaakt zijn door ‘haastige’ medewerkers op de kinder-intensive care van het
ziekenhuis Zeezicht. De IGZ besluit de werkwijze van het ziekenhuis te onderzoeken. De
toezichthouder vordert inzage in het dossier van Ronnie en van de andere (ex-)patiënten
waarover een melding is binnengekomen en wil een aantal stukken kopiëren. Ook wil de
toezichthouder alle protocollen onderzoeken waarin de werkwijze van het personeel is
beschreven en hij stelt de op de kinder-intensive care werkzame verpleegkundigen en
artsen vragen over de werkwijze in de praktijk. De arts die leiding geeft aan de afdeling
verzet zich tegen het onderzoek: hij wil geen inzage geven in de patiëntendossiers en al
helemaal geen kopieën laten maken. Hij wil ook geen vragen beantwoorden over de
werkwijze die volgens de dossiers in de gemelde gevallen is gehanteerd. Hij beroept zich
hiervoor op zijn beroepsgeheim als arts.
1a. Lees het artikel van De Die 2013 en bekijk de toepasselijke artikelen in de Algemene
wet bestuursrecht (Awb) en Kwaliteitswet Zorginstellingen. Is het standpunt van de arts
juist?
WG antwoorden:
Standpunt arts; verschoningsrecht (inspectie wil inzage in patiëntendossiers en kopieën
bovendien willen ze de arts vragen stellen. Dus deze drie dingen wil de arts niet. Goed bekijken
waar het om gaat)Art. 5:17 AWB; hierin staat dat je zakelijke bescheiden mag opvragen.
(bonnen, jaar dienst rekeningen etc.) gegevens van patiënt vallen hier niet onder. Zijn immers
geen zakelijke gegevens. Het medisch dossier valt niet onder dit artikel. Achterliggende gedachte
achter verschoningsrecht; vertrouwen van patiënt naar arts, recht op privacy. Welke wet zou een
andere bevoegdheid kunnen geven? Art. 7 lid 3 van Wet kwaliteitswet zorginstellingen. Als het
voor hun taak noodzakelijk is dan kan de inspectie van de volksgezondheid inzage krijgen in de
dossiers. (dus eerst kijken of er iets in de algemene wet staat, de AWB, maar die was niet van
toepassing want geen zakelijke bescheiden. Dan kijken in bijzondere wetten, namelijk de
kwaliteitswet in dit geval. Inzage in medisch dossier dus mogelijk, de arts mag zich dus niet
meer beroepen op zijn verschoningsrecht, want wettelijke basis ervoor. (maar let op dit gaat op
om bestuursrecht, niet strafrecht want hier gelden andere eisen)Dit ging dus om de inzage. Maar
arts wil ook geen kopieën geven. Je mag het wel inzien, maar niet meenemen. Je hoeft ook geen
inlichtingen te geven op basis van art. 5:20 lid 2 BW. Art. 5:20 lid 2 staat een uitzondering voor
medewerkingsplicht in lid 1, namelijk degene die een geheimhoudingsplicht hebben op basis van
hun functie, beroep etc. (dit is een uitzondering op bijv. 5:16 dat hij inlichtingen moet
verstrekken)
Artikel 7 Wet kwaliteitseisen zorginstellingen
o 1. Met het toezicht op de naleving van de bij of krachtens de artikelen 2, 3, 3a, 4, 4a, 4b,
tweede lid, en 5 gestelde eisen en een krachtens artikel 8 gegeven aanwijzing of bevel
zijn belast de ambtenaren van het Staatstoezicht op de volksgezondheid.
, o 2. De met het toezicht belaste ambtenaren zijn bevoegd, met medeneming van de
benodigde apparatuur, een woning binnen te treden zonder toestemming van de bewoner,
voor zover de woning deel uitmaakt van een instelling.
o 3. De met het toezicht belaste ambtenaren zijn, voor zover dat voor de vervulling van hun
taak noodzakelijk is en in afwijking van artikel 5:20, tweede lid, van de Algemene wet
bestuursrecht, bevoegd tot inzage van de patiëntendossiers. Voor zover de betrokken
beroepsbeoefenaar uit hoofde van zijn beroep tot geheimhouding van het dossier
verplicht is, geldt gelijke verplichting voor de betrokken ambtenaar.
Art. 2:5 Awb (afgeleid verschoningsrecht voor IGZ?)
--
De arts wil geen inzage geven en ook geen kopieën en vragen
beantwoorden.
In art. 5:17 Awb: zakelijk bescheiden en gegevens mag je opvragen. Is een
medisch dossier met gegevens: je bent onvruchtbaar etc. zijn dat zakelijke
gegevens? Nee, dus een medisch dossier is geen zakelijk gegeven.
Wat is de gedachte achter het verschoningsrecht? Vertrouwen van de patiënt
in de arts. Welk recht wordt geschonden als de arts het gaat publiceren?
Privacy. Dat geeft al weer dat er geen sprake is van zakelijke gegevens.
De kwaliteitswet zorginstellingen. Heeft o.g.v. de inspectie een bevoegdheid
tot inzage van dossiers? Zie art. 7 lid 3: als het voor een taak noodzakelijk is
dan heeft de inspectie voor de volksgezondheid recht op inzage van
dossiers. Op grond van art. 7 lid 3 kan de inspectie inzage vragen in het
medisch dossier. En de arts kan zich niet beroepen op zijn verschoningsrecht.
*Eerst Awb en daarna bijzondere wret
*Onderscheid strafrecht en bestuursrecht
Hij wil geen kopieën. Wat vind je daarvan? Je mag het wel inzien, maar je
mag het niet meenemen. (In de tekst stond dat het niet gelijk aan elkaar
stond: inzage en kopieën)
Hij moet wel medisch dossiers geven, kopieën hoeft niet. Hoe zit het met de
medewerking? Zie art. 5:16 Awb: je moet meewerken en art. 5:20 lid 2 Awb:
geen medewerking voor zo ver geheimhouding.
Conclusie: wel inzage, geen kopieën en geen medewerking.
