OJW – Natuur en Techniek
Inhoudsopgave
, 1. Inleiding_______________________________________________________________ blz.3
2. Eigen visie ten aanzien van het vakgebied natuur_______________________________blz.4
3. Theorie________________________________________________________________ blz.6
- Essay over drie onderwijsstijlen in natuurwetenschappen met hun specifieke kenmerken
- Verslag over natuur en techniekonderwijs
4. Lessen_________________________________________________________________ blz.22
- Les natuur en techniek
- Leskist Afval
- Lessen natuur en techniek
- Lesvoorbereiding natuur
- Lessenserie OJW natuur en techniek
- Ingevuld logboek behorend bij lessenserie OJW natuur en techniek
5. Methode analyse Naut____________________________________________________ blz.56
Inleiding
In dit document vind u alle bewijsstukken over de module OJW – natuur en techniek. Het
loopt uiteen van theorie stukken tot aan lessen. Gezien ik naast de opleiding ook in het
onderwijs werk en een eigen groep heb, zijn er ook feedback formulieren toegevoegd. Mijn
collega’s hebben het formulier ingevuld aan de hand van een les die zij hebben bijgewoond.
2
,Ik wens u veel leesplezier!
3
, Eigen visie ten aanzien van het vakgebied natuur
Uit de theorie is gebleken dat er in het huidig primair onderwijs veelal natuurlessen worden gegeven
vanuit de methode. De leerkrachten werken deze methode vaak volledig uit. Dit houdt in de praktijk
in dat leerkrachten leerlingen een directe instructie onderwijzen betreffende een nieuw onderwerp,
waarna leerlingen deze nieuwe kennis moeten verwerken in een werkboek met vragen over het
onderwerp. In de meeste gevallen vindt er een korte nabespreking plaats waarbij de vragen en
antwoorden van leerlingen worden besproken, waarmee de les afgesloten wordt. Leerlingen hebben
weinig tot geen inbreng in de onderwerpen en leerkrachten houden zich vast aan de methoden. Het
reguliere lesprogramma sluit namelijk niet altijd aan bij wat de leerlingen op dat moment interessant
vinden en behoeften aan hebben. Uit de theorie wordt ook duidelijk dat de onderwerpen die
leerkrachten aan leerlingen opdragen niet altijd geschikt zijn en passend bij hun onderwijsbehoeften.
Zonder inzicht te hebben in de behoeften van deze leerlingen komt het vaak voor dat leerlingen een
onderwerp krijgen aangeboden waar ze al heel veel van weten en ze dus niet uitgedaagd worden,
wat tot demotivatie kan leiden voor dit vakgebied.
Het blijkt ook dat het reproduceren van de aangedragen kennis van de leerkracht leidt tot te weinig
inspanning en actieve leerhouding van de leerlingen zelf, waardoor het gevaar ontstaat dat leerlingen
de nieuwe kennis de volgende dag alweer vergeten zijn. Deze visie vanuit de theorie is in conflict met
de visie van leerkrachten. Leerkrachten zijn namelijk van mening dat het vooraf gestructureerd
aanbieden van diverse onderwerpen het bijhouden van de schoolprestaties van leerlingen
bevorderd. De resultaten van de methodegebonden toetsen geven volgens hen namelijk perfect
weer wat het niveau is van een leerling. Op het moment dat zij afstappen van de methodelessen zien
zij het als een probleem om wel representatieve gegevens van leerlingen te kunnen verzamelen.
Vanuit deze theorie kan ik een eigen visie ontwikkelen ten aanzien van de manier waarop leerlingen
de lesstof aangeboden moeten krijgen. Ik vind het allereerst belangrijk dat leerlingen inbreng hebben
in de onderwerpen, zodat er voldoende aansluiting is met de leef- en belevingswereld van leerlingen.
Het is hiervoor noodzakelijk dat leerkrachten inzicht hebben in de onderwijsbehoeften van leerlingen
om aan te sluiten bij de interesses van leerlingen. Tevens is het hierbij van belang dat leerkrachten de
methode gebruiken als houvast maar niet als leidraad voor een natuurles. Ze moeten de methode
durven los te laten en meer aansluiting creëren met de interesse en behoeften van leerlingen. Dit is
belangrijk om leerlingen betrokken te krijgen bij de les. De leerkracht moet niet leidend zijn en de
nieuwe kennis aan leerlingen aandragen. De leerkracht moet juist een meer begeleidende rol
aannemen, zodat er momenten van zelfontdekkend leren voor leerlingen worden gecreëerd. Voor de
leerlingen is het hierbij wel van belang dat er regelmatig instructiemomenten plaatsvinden, waarin
leerlingen de bevestiging krijgen van de leerkracht dat ze nieuwe kennis ook daadwerkelijk eigen
hebben gemaakt. Deze instructie- en feedbackmomenten zijn voor de leerlingen vertrouwd en biedt
hen houvast. Vandaar dat ik dit als belangrijk beschouw in de natuurles om voor leerlingen een
veilige en vertrouwde leeromgeving te creëren.
Uit de theorie is tevens gebleken dat het inzetten van concreet materiaal in de natuurlessen zorgt
voor het vergroten van de betrokkenheid van de leerlingen. Dit concrete materiaal zorgt voor
4
Inhoudsopgave
, 1. Inleiding_______________________________________________________________ blz.3
2. Eigen visie ten aanzien van het vakgebied natuur_______________________________blz.4
3. Theorie________________________________________________________________ blz.6
- Essay over drie onderwijsstijlen in natuurwetenschappen met hun specifieke kenmerken
- Verslag over natuur en techniekonderwijs
4. Lessen_________________________________________________________________ blz.22
- Les natuur en techniek
- Leskist Afval
- Lessen natuur en techniek
- Lesvoorbereiding natuur
- Lessenserie OJW natuur en techniek
- Ingevuld logboek behorend bij lessenserie OJW natuur en techniek
5. Methode analyse Naut____________________________________________________ blz.56
Inleiding
In dit document vind u alle bewijsstukken over de module OJW – natuur en techniek. Het
loopt uiteen van theorie stukken tot aan lessen. Gezien ik naast de opleiding ook in het
onderwijs werk en een eigen groep heb, zijn er ook feedback formulieren toegevoegd. Mijn
collega’s hebben het formulier ingevuld aan de hand van een les die zij hebben bijgewoond.
2
,Ik wens u veel leesplezier!
3
, Eigen visie ten aanzien van het vakgebied natuur
Uit de theorie is gebleken dat er in het huidig primair onderwijs veelal natuurlessen worden gegeven
vanuit de methode. De leerkrachten werken deze methode vaak volledig uit. Dit houdt in de praktijk
in dat leerkrachten leerlingen een directe instructie onderwijzen betreffende een nieuw onderwerp,
waarna leerlingen deze nieuwe kennis moeten verwerken in een werkboek met vragen over het
onderwerp. In de meeste gevallen vindt er een korte nabespreking plaats waarbij de vragen en
antwoorden van leerlingen worden besproken, waarmee de les afgesloten wordt. Leerlingen hebben
weinig tot geen inbreng in de onderwerpen en leerkrachten houden zich vast aan de methoden. Het
reguliere lesprogramma sluit namelijk niet altijd aan bij wat de leerlingen op dat moment interessant
vinden en behoeften aan hebben. Uit de theorie wordt ook duidelijk dat de onderwerpen die
leerkrachten aan leerlingen opdragen niet altijd geschikt zijn en passend bij hun onderwijsbehoeften.
Zonder inzicht te hebben in de behoeften van deze leerlingen komt het vaak voor dat leerlingen een
onderwerp krijgen aangeboden waar ze al heel veel van weten en ze dus niet uitgedaagd worden,
wat tot demotivatie kan leiden voor dit vakgebied.
Het blijkt ook dat het reproduceren van de aangedragen kennis van de leerkracht leidt tot te weinig
inspanning en actieve leerhouding van de leerlingen zelf, waardoor het gevaar ontstaat dat leerlingen
de nieuwe kennis de volgende dag alweer vergeten zijn. Deze visie vanuit de theorie is in conflict met
de visie van leerkrachten. Leerkrachten zijn namelijk van mening dat het vooraf gestructureerd
aanbieden van diverse onderwerpen het bijhouden van de schoolprestaties van leerlingen
bevorderd. De resultaten van de methodegebonden toetsen geven volgens hen namelijk perfect
weer wat het niveau is van een leerling. Op het moment dat zij afstappen van de methodelessen zien
zij het als een probleem om wel representatieve gegevens van leerlingen te kunnen verzamelen.
Vanuit deze theorie kan ik een eigen visie ontwikkelen ten aanzien van de manier waarop leerlingen
de lesstof aangeboden moeten krijgen. Ik vind het allereerst belangrijk dat leerlingen inbreng hebben
in de onderwerpen, zodat er voldoende aansluiting is met de leef- en belevingswereld van leerlingen.
Het is hiervoor noodzakelijk dat leerkrachten inzicht hebben in de onderwijsbehoeften van leerlingen
om aan te sluiten bij de interesses van leerlingen. Tevens is het hierbij van belang dat leerkrachten de
methode gebruiken als houvast maar niet als leidraad voor een natuurles. Ze moeten de methode
durven los te laten en meer aansluiting creëren met de interesse en behoeften van leerlingen. Dit is
belangrijk om leerlingen betrokken te krijgen bij de les. De leerkracht moet niet leidend zijn en de
nieuwe kennis aan leerlingen aandragen. De leerkracht moet juist een meer begeleidende rol
aannemen, zodat er momenten van zelfontdekkend leren voor leerlingen worden gecreëerd. Voor de
leerlingen is het hierbij wel van belang dat er regelmatig instructiemomenten plaatsvinden, waarin
leerlingen de bevestiging krijgen van de leerkracht dat ze nieuwe kennis ook daadwerkelijk eigen
hebben gemaakt. Deze instructie- en feedbackmomenten zijn voor de leerlingen vertrouwd en biedt
hen houvast. Vandaar dat ik dit als belangrijk beschouw in de natuurles om voor leerlingen een
veilige en vertrouwde leeromgeving te creëren.
Uit de theorie is tevens gebleken dat het inzetten van concreet materiaal in de natuurlessen zorgt
voor het vergroten van de betrokkenheid van de leerlingen. Dit concrete materiaal zorgt voor
4
