Samenvatting
Samenvatting Hoe beweegt onze aarde?
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
platentektoniek uitgelegd en voorbeelden
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Aardrijkskunde2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.7, 3.1
2.1 aarde, convectie
Platentektoniek
Proces waarbij de tektonische platen van elkaar af, naar elkaar toe of langs elkaar bewegen
Convectiestromen
Drijvende kracht achter de platentektoniek: warme magma komt omhoog, stuit op de
aardkorst en stroomt opzij
Werkt als een soort transportband. Dit zorgt er ook voor dat platen botsen en uit elkaar gaan
(komt terug in 2.2)
Convectiestromen zijn behoorlijk groot, maar variëren wel in grootte.
Oorzaak: temperatuurverschillen. Warmste magma stijgt op (gaat omhoog). Minder warm
magma daalt
Dit vind plaats in de mantel
Wegener
• Theorie over de platentektoniek
• Was de eerste die zag dat continenten goed in elkaar passen als puzzelstukjes.
• Hij dacht dat de verdeling van het aardoppervlak vroeger anders was.
• Hoe bewees hij dit? Door fossielen van o.a. de mesosaurus (zoetwaterreptiel wat nooit zelf
de oceaan kan overzwemmen)
• Maar ook: soorten gesteente, sediment en
bergketens
,2.2 Platen
2 Soorten aardkorst
Continentale korst: vaak dikker (tot ong. 60/70 km dik) en bestaat uit lichter
gesteente (qua massa/ dichtheid).
Oceanische korst: vaak dunner ( tot ong. 10/15km dik) en bestaat uit zwaarder
gesteente, vaak vulkanisch stollingsgesteente (basalt)
Platen bewegen langs een breuklijn: de grens tussen 2 verschillende platen.
Langs breuklijnen kunnen ook aardbevingen ontstaan: schokkende of trillende beweging van
een gedeelte van de aardkorst door o.a. platentektoniek.
Platentektoniek er zijn 3 (eigenlijk 4) verschillende mogelijkheden hoe platen kunnen
bewegen. Dit wil zeggen: hoe 2 platen bewegen ten opzichte van elkaar
Convergente plaatbewegingen= Bewegingen waarbij platen naar elkaar toe bewegen
Er zijn 2 mogelijkheden:
1. Het vormen van plooiingsgebergte
2. Subductie.
a. Het vormen van plooiingsgebergte: er worden bergen gevormd door een botsing van
ongeveer even zware platen
Op sommige plekken groeien bergen wel 5 cm/ j.
b. Subductie
Subductie is het proces waarbij een zware (oceanische) plaat onder een lichtere
(continentale) plaat duikt. Hierbij ontstaat (explosief) vulkanisme.
, Divergente plaatbewegingen
Divergente plaatbewegingen
Oorzaak: bij een zwakke plek (hotspot) tussen deze divergente platen komt magma omhoog
Gevolgen: dit magma stolt en wordt vulkanisch gesteente. Doordat steeds nieuw magma en
stollingsgesteente het andere gesteente aan de kant duwt gaat aan beide kanten van de
onderwatervulkaan het gesteente weg bewegen
Uiteindelijk zal dit gesteente bij subductie op een andere plaats weer in de mantel
verdwijnen.
Schaal van richter
De kracht van een aardbeving drukken we meestal uit in punten op de schaal van richter. Dit is een
logaritmische schaal, die loopt van 1 tot 12, Waarbij elk extra punt staat voor een 10x zo zware
aardbeving. Kracht: 3,2 en 6,2 10x10x10= 1000. Als je bij een aardbeving wilt zien hoeveel
zwaarder die is, doe je per 1.0, 10 keer zo veel, dus 0,1=1x zwaarder
2.3 Subductie en vulkanisme
Soorten vulkanen
Explosief vulkanisme: vorm van vulkanisme waarbij de vulkaan onder druk lang
opbouwt, zodat bij een uitbarsting veel lava, stenen en as hoog de lucht in worden
gespoten
Hierbij komen veel pyroklastica vrij: dat zijn as, lava, gassen en stenen die een
vulkaan uitspuwt.
Stratovulkaan (kegelvulkaan): explosieve vulkaan met steile wanden, ontstaan door
subductie. Kan een zware aardbeving veroorzaken en twee dodelijke verschijnselen die
kunnen optreden bij de uitbarsting van een stratovulkaan zijn pyroclastische wolken en
lahars.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NWK2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72964 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen