Psychopathologie en klinische
psychologie
Hoorcollege 1: inleiding klinische psychologie
Psychologie
- Bestudeert mentale processen en gedrag
o Gevoelens, gedachte & belevingen
o Gedrag (uiterlijke kant, wat je kan zien)
- Menselijk functioneren variërend van dagelijks leven tot behandeling van psychische
aandoeningen
- Zoekt naar verklaringen op individueel niveau
- De relatie tussen mentale processen en gedrag staat centraal
Klinische psychologie is een deelgebied binnen de psychologie.
Clinical psychology
- The field of clinical psychology integrates science, theory and practice
to understand, predict, and alleviate maladjustment, disability, and discomfort
as well as to promote human adaptation, adjustment and personal development.
- Clinical psychology focuses on the intellectual, emotional, biological, social, and behavioral
aspects of human functioning across the life span, in varying cultures and at all
socioeconomic levels.
Dit zijn twee definitie, maar er zijn er veel meer. Zijn ook verschillende visies en ideeën over.
Verklarend versus verzamelend
Stoornissen versus algemeen menselijk functioneren
Individueel versus cultuur/sociaaleconomisch algemeen (wel individueel verklaard)
Klinische psychologie
Vakgebied: wetenschappelijke scholing
Professie: toepassingsgerichte scholing
Specialiseringen naar doelgroepen:
- Gezondheidspsychologie
- Klinische neuropsychologie
- Forensische psychologie
- Kinderen en jeugdigen
- Psychiatrie
Tests and assessment
Psychologie is begonnen met allerlei testen. Verschillende
aspecten. Eerste test komt uit 1979.
DSM handboek: We zijn nu bij DSM-V het diagnostisch
systeem dat gebruikt wordt voor classificatie van psychologische
diagnose.
,Interventies
Klinische psychologie groeide uit tot interventies (wat moet je
doen/hoe ga je behandelen).
Zie lijst met historische behandelingen.
Na oorlog zie je behandelingen voor trauma en stress. Op dit moment
zijn trauma behandelingen ook weer in de ‘mode’. Trauma’s zijn aan
heel veel stoornissen gerelateerd.
Rond 70 jaren vorige eeuw ontstonden meer cognitieve gedragstherapieën. Dit ontstond vanuit
gedrag dat je kon zien aan buitenkant. Maar vanaf 70 jaren: hoe leiden denkpatronen tot
gedragingen. Ook belangrijk om cognities (wat men denkt) naar voren te halen.
Begin deze eeuw; ontstaan duidelijke richtlijnen. Onderzoeken wat werkt bij welke patiënt (ook meer
wetenschappelijk onderzoek). O.a. routine outcome measurement: hoe komen mensen binnen en
hoe zijn ze als ze vertrekken.
Klinische psychologie
Wetenschappelijk onderzoek:
Theorieontwikkeling over thema’s als normaal – abnormaal gedrag, emoties, cognitie,
intelligentie, persoonlijkheid, veranderingsprocessen etc.
Testontwikkeling:
Observatie, interview, vragenlijst, zelfrapportage, taken
Interventies:
Waaronder preventie, community based interventions, counceling en psychotherapy.
Psychotherapie is een deelgebied van klinische psychologie. Klinische psychologie is een deelgebied
van psychologie.
Psychotherapie
- Interactie tussen mensen!
- Verlichting van psychisch(e) klachten/lijden van één partij
o Cognitief
Uit zich in het denken van mensen. Voorbeelden zijn:
Piekeren
Concentratieproblemen
Vertraagde denkprocessen
o Affectief
Gevoelsmatige terrein. Iemand voelt zich:
Somber
Angstig
Overdreven hyper/vrolijk
o Gedragsmatig
Wat je kan zien aan hoe mensen zich gedragen.
ADHD motorisch heel druk
Depressie langzaam en/of gebukt lopen
Cognitief en affectief is wat je van binnen voelt. Hoef je dus niet aan iemand te zien.
Om hier achter te komen, moet je echt in gesprek. Gedragsmatig gaat echt om wat je
aan de buitenkant ziet. Dit is wat je kan observeren. Deze drie kun je deels
onderscheiden. Mensen kunnen moeite doen, om dingen te verbergen.
, - Therapeut heeft theorie over oorzaak, ontwikkeling en instandhouding en verandering van
psychische problematiek
- Methode vloeit hieruit logisch voort
- Professionele scholing, erkenning
Belangrijke invloeden
Hoe werkt onze geest?
De ‘ontdekking’ van onbewuste drijfveren:
1. Natuurwetenschappelijke empiristen
Fechner, Helmholz: slapen, waken, dromen, bewustzijn
Kraeplin: classificeren van psychische aandoeningen
2. Filosofen
Carus, Schopenhauer: mens gedreven door ‘blinde’ irrationele krachten
Nietzsche: elk psychische klacht is een aanklacht; afweer van gevoelens van falen
3. Clinici
Freud, Jung, Adler richtten zich op behandelingsmethoden
Namen niet uit je hoofd!
Belangrijkste: Nietzsche visie: elke psychische klacht is geboren uit een gevoel van falen.
(gevoelens willen we niet. Juist omdat we dat vaak onderdrukken, kan dat leiden tot allerlei klachten.
(we maken trauma mee. Denken het is eigen schuld. Dan drukken we gevoel van eigen falen weg.
Leidt tot klachten).
Deze wel weten, want zie je veel terug. Het is belangrijk voor als je mensen gaat behandelen.
Medisch biologische invloeden
Belang van het brein (Ledoux, 2002)
Omgeving en ervaring verandering neurobiologie
(Alles wat van buiten komt, hebben invloed op ons, maar ook op ons brein)
Je kunt het zien als; je maakt trauma mee, dat leidt tot veranderingen in brein, en dat leidt tot
andere mentale toestand.)
Therapie
- Nieuwe ervaringen, gedachten, leerproces
- Neuronale herstructurering: nieuwe aanpassingen in gedrag, gevoel en gedachten mogelijk
- Relatief kleine nieuw ervaringen kunnen grote gevolgen hebben voor ervaring van
cliënten!!!!!!!!!!!
o Butterfly effect zeg maar. Een kleine opmerking kan al leiden tot grote
veranderingen.
- Epigenetische effecten: ‘aanzetten’ van genen, tot expressie laten komen door positieve
ervaring, therapie als genetic enabler.
o In aanleg heel muzikaal. Maar in leven maak je geen kennis met muziek. Als je
ervaringen dan wel tegen (komt toevallig in blaasconcert door bepaald programma).
Dan ga je genetische aanleg ontwikkelen, deze komt tot bloei. Kan gebeuren door
positieve ervaringen (therapie kan dat ook zijn).
o Kan gebeuren door verbale therapie, maar ook door psychomotorische therapieën.
o Niet alle pmt sessies leiden tot genetic enabler.
o Honger winter kan ook leiden tot epigenetische effecten. Maar juist dat heeft groot
effect. Klein effect kan ook al heel belangrijk zijn.
Empirically based treatment
Empirisch bewezen: In psychotherapie bemoeilijkt want:
psychologie
Hoorcollege 1: inleiding klinische psychologie
Psychologie
- Bestudeert mentale processen en gedrag
o Gevoelens, gedachte & belevingen
o Gedrag (uiterlijke kant, wat je kan zien)
- Menselijk functioneren variërend van dagelijks leven tot behandeling van psychische
aandoeningen
- Zoekt naar verklaringen op individueel niveau
- De relatie tussen mentale processen en gedrag staat centraal
Klinische psychologie is een deelgebied binnen de psychologie.
Clinical psychology
- The field of clinical psychology integrates science, theory and practice
to understand, predict, and alleviate maladjustment, disability, and discomfort
as well as to promote human adaptation, adjustment and personal development.
- Clinical psychology focuses on the intellectual, emotional, biological, social, and behavioral
aspects of human functioning across the life span, in varying cultures and at all
socioeconomic levels.
Dit zijn twee definitie, maar er zijn er veel meer. Zijn ook verschillende visies en ideeën over.
Verklarend versus verzamelend
Stoornissen versus algemeen menselijk functioneren
Individueel versus cultuur/sociaaleconomisch algemeen (wel individueel verklaard)
Klinische psychologie
Vakgebied: wetenschappelijke scholing
Professie: toepassingsgerichte scholing
Specialiseringen naar doelgroepen:
- Gezondheidspsychologie
- Klinische neuropsychologie
- Forensische psychologie
- Kinderen en jeugdigen
- Psychiatrie
Tests and assessment
Psychologie is begonnen met allerlei testen. Verschillende
aspecten. Eerste test komt uit 1979.
DSM handboek: We zijn nu bij DSM-V het diagnostisch
systeem dat gebruikt wordt voor classificatie van psychologische
diagnose.
,Interventies
Klinische psychologie groeide uit tot interventies (wat moet je
doen/hoe ga je behandelen).
Zie lijst met historische behandelingen.
Na oorlog zie je behandelingen voor trauma en stress. Op dit moment
zijn trauma behandelingen ook weer in de ‘mode’. Trauma’s zijn aan
heel veel stoornissen gerelateerd.
Rond 70 jaren vorige eeuw ontstonden meer cognitieve gedragstherapieën. Dit ontstond vanuit
gedrag dat je kon zien aan buitenkant. Maar vanaf 70 jaren: hoe leiden denkpatronen tot
gedragingen. Ook belangrijk om cognities (wat men denkt) naar voren te halen.
Begin deze eeuw; ontstaan duidelijke richtlijnen. Onderzoeken wat werkt bij welke patiënt (ook meer
wetenschappelijk onderzoek). O.a. routine outcome measurement: hoe komen mensen binnen en
hoe zijn ze als ze vertrekken.
Klinische psychologie
Wetenschappelijk onderzoek:
Theorieontwikkeling over thema’s als normaal – abnormaal gedrag, emoties, cognitie,
intelligentie, persoonlijkheid, veranderingsprocessen etc.
Testontwikkeling:
Observatie, interview, vragenlijst, zelfrapportage, taken
Interventies:
Waaronder preventie, community based interventions, counceling en psychotherapy.
Psychotherapie is een deelgebied van klinische psychologie. Klinische psychologie is een deelgebied
van psychologie.
Psychotherapie
- Interactie tussen mensen!
- Verlichting van psychisch(e) klachten/lijden van één partij
o Cognitief
Uit zich in het denken van mensen. Voorbeelden zijn:
Piekeren
Concentratieproblemen
Vertraagde denkprocessen
o Affectief
Gevoelsmatige terrein. Iemand voelt zich:
Somber
Angstig
Overdreven hyper/vrolijk
o Gedragsmatig
Wat je kan zien aan hoe mensen zich gedragen.
ADHD motorisch heel druk
Depressie langzaam en/of gebukt lopen
Cognitief en affectief is wat je van binnen voelt. Hoef je dus niet aan iemand te zien.
Om hier achter te komen, moet je echt in gesprek. Gedragsmatig gaat echt om wat je
aan de buitenkant ziet. Dit is wat je kan observeren. Deze drie kun je deels
onderscheiden. Mensen kunnen moeite doen, om dingen te verbergen.
, - Therapeut heeft theorie over oorzaak, ontwikkeling en instandhouding en verandering van
psychische problematiek
- Methode vloeit hieruit logisch voort
- Professionele scholing, erkenning
Belangrijke invloeden
Hoe werkt onze geest?
De ‘ontdekking’ van onbewuste drijfveren:
1. Natuurwetenschappelijke empiristen
Fechner, Helmholz: slapen, waken, dromen, bewustzijn
Kraeplin: classificeren van psychische aandoeningen
2. Filosofen
Carus, Schopenhauer: mens gedreven door ‘blinde’ irrationele krachten
Nietzsche: elk psychische klacht is een aanklacht; afweer van gevoelens van falen
3. Clinici
Freud, Jung, Adler richtten zich op behandelingsmethoden
Namen niet uit je hoofd!
Belangrijkste: Nietzsche visie: elke psychische klacht is geboren uit een gevoel van falen.
(gevoelens willen we niet. Juist omdat we dat vaak onderdrukken, kan dat leiden tot allerlei klachten.
(we maken trauma mee. Denken het is eigen schuld. Dan drukken we gevoel van eigen falen weg.
Leidt tot klachten).
Deze wel weten, want zie je veel terug. Het is belangrijk voor als je mensen gaat behandelen.
Medisch biologische invloeden
Belang van het brein (Ledoux, 2002)
Omgeving en ervaring verandering neurobiologie
(Alles wat van buiten komt, hebben invloed op ons, maar ook op ons brein)
Je kunt het zien als; je maakt trauma mee, dat leidt tot veranderingen in brein, en dat leidt tot
andere mentale toestand.)
Therapie
- Nieuwe ervaringen, gedachten, leerproces
- Neuronale herstructurering: nieuwe aanpassingen in gedrag, gevoel en gedachten mogelijk
- Relatief kleine nieuw ervaringen kunnen grote gevolgen hebben voor ervaring van
cliënten!!!!!!!!!!!
o Butterfly effect zeg maar. Een kleine opmerking kan al leiden tot grote
veranderingen.
- Epigenetische effecten: ‘aanzetten’ van genen, tot expressie laten komen door positieve
ervaring, therapie als genetic enabler.
o In aanleg heel muzikaal. Maar in leven maak je geen kennis met muziek. Als je
ervaringen dan wel tegen (komt toevallig in blaasconcert door bepaald programma).
Dan ga je genetische aanleg ontwikkelen, deze komt tot bloei. Kan gebeuren door
positieve ervaringen (therapie kan dat ook zijn).
o Kan gebeuren door verbale therapie, maar ook door psychomotorische therapieën.
o Niet alle pmt sessies leiden tot genetic enabler.
o Honger winter kan ook leiden tot epigenetische effecten. Maar juist dat heeft groot
effect. Klein effect kan ook al heel belangrijk zijn.
Empirically based treatment
Empirisch bewezen: In psychotherapie bemoeilijkt want:
