Bloed en bloedstolling
Samenstelling bloed
Bloed heeft, ongeacht de bron een aantal basiskenmerken die ik hieronder zal vermelden:
- De temp. Van bloed is ong. 38 graden Celsius dus iets hoger als je normale
lichaamstemp.
- Bloed is vijf keer meer stroperig dan water. Bloed is dus vijf keer meer plakkerig en
biedt vijf keer meer weerstand
- Bloed heeft een zuurgraad (pH) tussen de 7.35 en 7.45
Een slagaderpunctie (arteriepunctie) wordt gedaan als je informatie wilt over het zuurstof in
het bloed. Hiervoor gebruik je een slagader in de pols of in de lies.
Rode bloedcellen
De ongewone vorm van een rode bloedcel geeft drie belangrijke voordelen voor de functie
van de rode bloedcel:
1. Het geeft een groot opp. ten opzichte van het volume. Door de grote opp. kan er
snellere uitwisseling van zuurstof plaatsvinden
2. Het stelt de rode bloedcellen in staat om stapels te vormen. Hierdoor wordt de
doorstroming in bloedvaten beter
3. Het geeft flexibiliteit. Hierdoor kunnen de rode bloedcellen de kleine haarvaten
makkelijker passeren.
Hemoglobine bevindt zich in de rode bloedcellen. Dit is belangrijk voor transport van zuurstof
en koolstofdioxide. De hoeveelheid zuurstof gebonden aan het HB is afhankelijk van de
hoeveelheid zuurstof in het plasma. Wanneer de zuurstofconcentratie laag is, geeft het HB-
zuurstof af.
De afbraak van rode bloedcellen gebeurt vooral door macrofagen in de milt. Ook vindt het
plaats in de lever en het beenmerg. Door de milt worden rode bloedcellen gefilterd. De ernst
beschadigde sterven af en worden vernietigd.
De aanmaak van rode bloedcellen wordt door meerdere hormonen gestimuleerd:
- Direct door Erythropoëtine (EPO)
- Indirect door diversen hormonen zoals thyroxine (een schildklierhormoon),
geslachtshormoon en groeihormonen.
Erythropoëtine wordt vooral gevormd in de nieren. Het komt vrij wanneer het weefsel, met
name de nieren, worden blootgesteld aan een lage concentratie zuurstof. Bij een
zuurstoftekort wordt meer ertyhropoëtine gemaakt, waardoor het aantal rode bloedcellen
stijgt. Het zuurstoftekort neemt dan af met als gevolg een verminderde productie van EPO.
Erythropoëtine levels in het plasma stijgen onder andere bij:
- Anemie
- Afname bloedtoevoer naar de nieren
- Afname van het zuurstofgehalte van de lucht in de longen
- Beschadiging van de longen waardoor zuurstofopname verslechterd is
, Thalassemie
Dit is een erfelijke bloedziekte met een probleem in de productie van hemoglobine. Het
lichaam produceert een afwijkend hemoglobine waardoor je niet genoeg hemoglobine in je
lichaam hebt.
De symptomen zijn bij iedereen anders dit is afhankelijk van de hoeveelheid afwijkende
hemglobine:
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Zwakte
- Bleekheid
Bloedonderzoek is erg belangrijk in de diagnostiek naar thalassemie. Je kan rode
bloedcellen onder de microscoop bekijken of het hemoglobinegehalte wordt bepaald.
Daarnaast zijn er onderzoeken die het afwijkende hemoglobine opsporen.
De behandeling is gericht op het verminderen van klachten en het voorkomen van
complicaties. Het kan niet genezen worden. Het belangrijkste is het geven van
bloedtransfusies. Hierdoor kan je wel ijzeropstapeling krijgen hiervoor krijg je medicatie om
dit dan weer tegen te gaan.
Sikkelcelanemie
Dit is ook een erfelijke ziekte met je hemoglobine. Je rode bloedcellen krijgen een vorm van
een sikkel. Hierdoor kunnen ze zichzelf niet goed verplaatsen en kunnen ze gaan
samenklonteren. Ook worden rode bloedcellen sneller afgebroken en is het lichaam niet
goed in staat om weer rode bloedcellen aan te maken.
Het geeft dezelfde symptomen als thalassemie:
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Zwakte
- Bleekheid
Sikkelcelanemie wordt gekenmerkt door pijnaanvallen als gevolg van de verstopte
bloedvaten. Dit noem je ook wel een sikkelcel-crise het komt vooral voor in de botten.
Bloedonderzoek is erg belangrijk. Zo kan je in het bloed het hemoglobinegehalte bepalen als
ook het aantal jonge rode bloedcellen en de hoeveelheid afbraakproducten van rode
bloedcellen. Ook kan je de rode bloedcellen onder de microscoop zien om te kijken of er
afwijkingen te zien zijn.
De behandeling is gericht op het verminderen van klachten en het voorkomen van
complicaties. Het kan niet genezen worden. Het belangrijkste is het geven van
bloedtransfusies. Hierdoor kan je wel ijzeropstapeling krijgen hiervoor krijg je medicatie om
dit dan weer tegen te gaan. Tijdens een pijnaanval is het belangrijk om goed pijnstilling te
geven, zo nodig morfine.
Rhesus-systeem
Bij het Rhesus-systeem vormen antilichamen in Rh-negatief bloed zich pas als ze in contact
komen met Rh-positief bloed. Dit kan gebeuren bij een bloedtransfusie of bij een
zwangerschap.
Samenstelling bloed
Bloed heeft, ongeacht de bron een aantal basiskenmerken die ik hieronder zal vermelden:
- De temp. Van bloed is ong. 38 graden Celsius dus iets hoger als je normale
lichaamstemp.
- Bloed is vijf keer meer stroperig dan water. Bloed is dus vijf keer meer plakkerig en
biedt vijf keer meer weerstand
- Bloed heeft een zuurgraad (pH) tussen de 7.35 en 7.45
Een slagaderpunctie (arteriepunctie) wordt gedaan als je informatie wilt over het zuurstof in
het bloed. Hiervoor gebruik je een slagader in de pols of in de lies.
Rode bloedcellen
De ongewone vorm van een rode bloedcel geeft drie belangrijke voordelen voor de functie
van de rode bloedcel:
1. Het geeft een groot opp. ten opzichte van het volume. Door de grote opp. kan er
snellere uitwisseling van zuurstof plaatsvinden
2. Het stelt de rode bloedcellen in staat om stapels te vormen. Hierdoor wordt de
doorstroming in bloedvaten beter
3. Het geeft flexibiliteit. Hierdoor kunnen de rode bloedcellen de kleine haarvaten
makkelijker passeren.
Hemoglobine bevindt zich in de rode bloedcellen. Dit is belangrijk voor transport van zuurstof
en koolstofdioxide. De hoeveelheid zuurstof gebonden aan het HB is afhankelijk van de
hoeveelheid zuurstof in het plasma. Wanneer de zuurstofconcentratie laag is, geeft het HB-
zuurstof af.
De afbraak van rode bloedcellen gebeurt vooral door macrofagen in de milt. Ook vindt het
plaats in de lever en het beenmerg. Door de milt worden rode bloedcellen gefilterd. De ernst
beschadigde sterven af en worden vernietigd.
De aanmaak van rode bloedcellen wordt door meerdere hormonen gestimuleerd:
- Direct door Erythropoëtine (EPO)
- Indirect door diversen hormonen zoals thyroxine (een schildklierhormoon),
geslachtshormoon en groeihormonen.
Erythropoëtine wordt vooral gevormd in de nieren. Het komt vrij wanneer het weefsel, met
name de nieren, worden blootgesteld aan een lage concentratie zuurstof. Bij een
zuurstoftekort wordt meer ertyhropoëtine gemaakt, waardoor het aantal rode bloedcellen
stijgt. Het zuurstoftekort neemt dan af met als gevolg een verminderde productie van EPO.
Erythropoëtine levels in het plasma stijgen onder andere bij:
- Anemie
- Afname bloedtoevoer naar de nieren
- Afname van het zuurstofgehalte van de lucht in de longen
- Beschadiging van de longen waardoor zuurstofopname verslechterd is
, Thalassemie
Dit is een erfelijke bloedziekte met een probleem in de productie van hemoglobine. Het
lichaam produceert een afwijkend hemoglobine waardoor je niet genoeg hemoglobine in je
lichaam hebt.
De symptomen zijn bij iedereen anders dit is afhankelijk van de hoeveelheid afwijkende
hemglobine:
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Zwakte
- Bleekheid
Bloedonderzoek is erg belangrijk in de diagnostiek naar thalassemie. Je kan rode
bloedcellen onder de microscoop bekijken of het hemoglobinegehalte wordt bepaald.
Daarnaast zijn er onderzoeken die het afwijkende hemoglobine opsporen.
De behandeling is gericht op het verminderen van klachten en het voorkomen van
complicaties. Het kan niet genezen worden. Het belangrijkste is het geven van
bloedtransfusies. Hierdoor kan je wel ijzeropstapeling krijgen hiervoor krijg je medicatie om
dit dan weer tegen te gaan.
Sikkelcelanemie
Dit is ook een erfelijke ziekte met je hemoglobine. Je rode bloedcellen krijgen een vorm van
een sikkel. Hierdoor kunnen ze zichzelf niet goed verplaatsen en kunnen ze gaan
samenklonteren. Ook worden rode bloedcellen sneller afgebroken en is het lichaam niet
goed in staat om weer rode bloedcellen aan te maken.
Het geeft dezelfde symptomen als thalassemie:
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Zwakte
- Bleekheid
Sikkelcelanemie wordt gekenmerkt door pijnaanvallen als gevolg van de verstopte
bloedvaten. Dit noem je ook wel een sikkelcel-crise het komt vooral voor in de botten.
Bloedonderzoek is erg belangrijk. Zo kan je in het bloed het hemoglobinegehalte bepalen als
ook het aantal jonge rode bloedcellen en de hoeveelheid afbraakproducten van rode
bloedcellen. Ook kan je de rode bloedcellen onder de microscoop zien om te kijken of er
afwijkingen te zien zijn.
De behandeling is gericht op het verminderen van klachten en het voorkomen van
complicaties. Het kan niet genezen worden. Het belangrijkste is het geven van
bloedtransfusies. Hierdoor kan je wel ijzeropstapeling krijgen hiervoor krijg je medicatie om
dit dan weer tegen te gaan. Tijdens een pijnaanval is het belangrijk om goed pijnstilling te
geven, zo nodig morfine.
Rhesus-systeem
Bij het Rhesus-systeem vormen antilichamen in Rh-negatief bloed zich pas als ze in contact
komen met Rh-positief bloed. Dit kan gebeuren bij een bloedtransfusie of bij een
zwangerschap.
